سه‌رەدانا سه‌رۆک بارزانی یا بۆ به‌غدا و نه‌جه‌فێ د ده‌مه‌کی دا پێکهات کو جاردن دکاره ببه وەرچەرخانەك سیاسی د پێڤاژۆیا سیاسی یا پشتی ئاڤاکرنا حکومه‌تا عیراق و هلبژارتنێن پارله‌مه‌نتۆیا کوردستانێ.
گه‌له‌ک جارا سەرۆك مه‌سعود بارزانی سه‌رەدانا به‌غدایێ کریه و هه‌ر سه‌رەدانا بارزانی بۆ بەغدایێ کری ئەو سەرەدان بوویه ڕووپه‌له‌ک نووژه‌ن د پێوه‌ندیێن ناڤبەرا کوردا و به‌غدایێ دا و سەرۆك بارزانی ب وان سەرەدانێن خوە گەلەك گرێ ڤەكرنە و دەستكەفتی بدەست خستنە. هه‌ر سه‌رەدانەكێ هنده‌ک ده‌ستکه‌فتی دگه‌ل خوه ئانینه.
سه‌رەدانا بارزانی یا ڤێ داویێ ژ بۆ به‌غدایێ و نه‌جه‌فێ نه ته‌نێ ژ بۆ هه‌رێما کوردستانێ، به‌لکی ژ بۆ پێشه‌رۆژا عیراقێ ژی گاڤه‌ک گرینگ بوو. تایبه‌تی پشتگریا ئەمه‌ریکا و وه‌لاتێن هه‌ڤپه‌یمان ژ بۆ ڤێ سەرەدانێ، دا خوویاکرن کو گه‌له‌ک پرسگرێکێن کو ئه‌و ب خوه ژی نکارن چاره‌سه‌ر بکن ڤێ سه‌ردانێ هێڤیه‌ک په‌یدا کر کو پرسگرێکێن هه‌یین ب ئاوایه‌کی بێنه چاره‌سه‌رکرن.
سه‌رەدانا بارزانی د ڤێ ده‌مێ دا وه‌ک نووکرنا پێڤاژۆیه‌ک یا باوه‌ریێ د ناڤبه‌را به‌غدایێ و هه‌ولێرێ دا بوو. تایبه‌تی پشتی خیانه‌تا 16ێ ئۆکتۆبه‌را 2017ێ و هه‌تا هه‌لوه‌ستا به‌شه‌ک ژ کوردان د گه‌ل به‌غدایێ دهات تێگهاندن کو ل هەمبه‌ر بارزانی و د که‌سایه‌تیا وی ده ل همبه‌ر کوردا و هه‌ولێرێ ئه‌نیه‌ک خراب هه‌یه. ڤێ سه‌رەدانێ جاردن خیانه‌ت ڕووره‌ش کر و دا خوویاکرن کو مه‌رجه‌عیەتا پرسا کورد کییه و ناوه‌ندا وێ ل کوو ده‌رێ یه.
مه‌سعود بارزانی گه‌له‌ک جارا سه‌رەدانا به‌غدایێ کریه، ئه‌گه‌ر مرۆڤ چاڤێ خوه ل دیرۆکێ بگه‌رینە دبینە کو، مه‌سعود بارزانی جارا یه‌که‌م وه‌ک که‌سایه‌تیه‌ک سیاسی و نوونه‌رتیا کوردا، سالا 1970ێ د گه‌ل ته‌کۆشه‌رێ هێژا برایێ خوه ئیدرس بارزانی د چارچۆڤه‌یا رێكەفتنا 11 ێ ئادارێ دا سه‌ردانا به‌غدایێ کربوو.
جاره‌ک دن پشتی ڕاپه‌رینێ سالا 1991ێ سه‌ردانا به‌غدایێ کر و د گه‌ل قاتلێ گه‌لێ کورد سه‌دام حسین ژ بۆ ده‌ستخستنا مافێ ڕه‌وا یێ گه‌لێ کوردستانێ جڤیا. ژ بۆ ڤێ سه‌رەدانێ سه‌رۆک بارزان گۆتبوە: ده‌ما من به‌رێ خوه دا به‌غدایێ وه‌کە ئه‌ز د ناڤا گۆلا خوینێ دا هه‌رم.
بسالا 2003ێ ده‌ما پشتی ڕوخاندنا سه‌دام حسین ژ بۆ ژنووڤه دیزاینکرنا عیراقێ و پێکانینا ده‌ستووره‌کی ژ بۆ عیراقا نوو، مه‌سعود بارزانی سه‌رەدانا به‌خدایێ كر بوو.
ئه‌ڤ سه‌رەدانا نها ژی هه‌ر وه‌ک ڤان سه‌رەدانا گرینگ و د ده‌مه‌ک گه‌له‌ک زیز دا پێکهاتیه.
به‌ری ڤێ سه‌رەدانێ، عیراقێ ئێریشێ کوردستانێ و تایبه‌تی ئێریشێ بارزانی و پدک ێ کر و جاردن هه‌ولدا کوردستانێ داگیر بکه، لێ به‌رخوه‌دانا پێشمه‌رگه‌یێن کوردستانێ ئه‌ڤ هه‌وه‌سا وان تێک بر و جاردن ل همبه‌ر داگیرکه‌ران مه‌سعود بارزانی وه‌ک چیایه‌کی سه‌کنی بوو.
ئه‌ڤ سه‌رەدانا هه‌ری داوی ژی، ژ بۆ ڤێ یه‌کێ گه‌له‌ک گرینگه و نرخه‌ک گه‌له‌ک نه‌هێنی د ڤێ سه‌ردانێ ده ڤه‌شارتیه. لێ گه‌له‌ک جارا مخابن هنه‌ک ئالیێن کوردا ڤی نرخ و قیمەتێ ب بها نابینن و د ناڤا هه‌ولدانێن ته‌ڤلیهه‌ڤیه‌کی دانه.
بارزانی د ڤێ سه‌رەدانا خوه دا هه‌موو ئالیێن سیاسی و به‌رپرسێن ده‌وله‌تا عیراقێ دیتن. د گه‌ل عه‌ره‌با، شیعه‌یا، سونه‌یا مەسیحی و تورکمانا هه‌ڤدیتن پێکانین و گۆتوبێژ کرن. بارزانی د گه‌ل ئالیێن ئه‌تنیکی و ئۆلی ته‌ڤا ڕوونشت. بارزانی د گه‌ل سه‌رۆکێ پارله‌مه‌نتۆیا عیراقێ، د گه‌ل سه‌رۆکوه‌زیر و سه‌رۆکێ فراکسیۆنان جڤیا، د گه‌ل سه‌رۆکوه‌زیرێن به‌رێ هه‌ڤدیتن کرن. لێ بارزانی ته‌نێ که‌سه‌ک نه‌دیت ئه‌و ژی سه‌رۆککۆمارێ عیراقێ به‌رهه‌م سالح بوو. ئه‌و که‌س بوو کو ژ بۆ سه‌رۆککۆماریا عیراقێ پێ ل هه‌موو نرخێن سیاسی و مرۆڤاتی کریبوون. به‌لکی ژی هوورگوولیا سه‌ردانا سه‌رۆک بارزانی یا به‌غدایێ یا هه‌ری گرینگ و نه‌هاتی دیتن ژی ئه‌ڤ بوو.
بارزانی ب ڤێ هه‌لوه‌ستا خوه دا خویاکرن کو، به‌رهه‌م سالح سه‌رۆکۆمارێ عه‌ره‌بایه نه یێ کوردانه و ئه‌و ژی ژ بۆ ڤێ که‌سایه‌تا وی یا خراب و زه‌عیف چ گرینگیەك نه‌دایێ. به‌لکی ده‌ما هه‌ولدان هاتن کرن کو ده‌ما بارزانی هه‌رە به‌غدایێ به‌رهه‌م سالح نه ل وێ ده‌رێ به، لێ یا ڕاست ئه‌وه کو بارزانی نه‌خوه‌ست سالح ببینه. یێن مه‌سعود بارزانی ناس دکن باشتر تێ دگهن کو ژ بۆ چ سه‌رۆکۆمارێ عیراقێ نه‌دیت.
تێ زانین کو پشتی شه‌رێ داعیشێ و تایبه‌تی پشتی پێکانینا ڕه‌فه‌راندوما سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ، ل عیراق و کوردستانێ گه‌له‌ک تشت هاتن گوهه‌رتن ونه ته‌نێ عیراقێ، ده‌وله‌تێن هه‌رێمێ ژی شه‌رێ بارزانی و کوردستانێ کرن. کوردستان ده‌مه‌ک گه‌له‌ک زه‌حمه‌ت را ده‌رباس بوو، ده‌ما نێچیرڤان بارزانی ژ بۆ جاردن خوەست ده‌ریێ دیالۆگێ ڤه‌که و ئابلۆقه‌یا ل سه‌ر کوردستانێ هه‌یی بشکینه، هنده‌ک ئالیێن سیاسی ب خوه‌لیسه‌ری سیخووریا به‌غدایێ دکران و هه‌ولددان کو هه‌موو ڕێیا ل پێشیا ڤه‌کرنا ده‌ریه‌ک یێ خێرێ ل پێشیا کوردستانێ بگرن. ده‌ما جارا یه‌که‌م، پشتی ڤان بوویه‌ران، نێچیرڤان بارزانی سه‌ردانا به‌غدایێ کر گه‌له‌ک له‌یزتک تێکبرن و جاردن ڕوویێ خیانه‌تێ ده‌رخست هۆلێ.
ژ بەر ڤێ و گه‌له‌ک سه‌ده‌مێن دن سه‌ردانا سه‌رۆک بارزانی جاردن دیرۆک نڤیسی و بوو هێڤییه‌ک مه‌زن ژ بۆ مسۆگه‌ریا ماف وده‌ستکه‌فتیێن کوردستانێ.
26.11.2018
دارا بیله‌ک
