پشتی ڕووخاندنا رژێما ئه‌سه‌د و ده‌رکه‌تنا ئه‌سه‌د ژ سووریێ پێڤاژۆیه‌ک نوو ده‌ستپێکر. نها ل سووریێ گوروپێن جودا یێن موخاله‌فه‌تێ ب ئاوایه‌کی دێ هه‌ولبدن حکومه‌ته‌ک نوو ئاڤابکن. ئه‌ڤ یه‌ک جاردن دێ پشتگریا هنده‌ک ئاکتۆر‌ێن جیهانی و هه‌رێمی بن. لێ ل ڤێ ده‌رێ ڕاستیه‌ک هه‌یه گه‌ره‌ک بێ دیتن، هێدی ئه‌و هه‌ڤکاریا وه‌لاتێن وه‌ک ئیران و ئیراقێ ب سووریێ را تێکچوو. بێ گومان هنده‌ک وه‌لاتێن دن دێ جهێ ڤان هه‌ر دو وه‌لاتان بگرن.
ژ بۆ کوردا پرسا یه‌که‌م د ڤێ پێڤاژۆیا نوو دا ده‌ستخستنا ستاتوویه‌ک ژ بۆ کوردایه. گه‌ره‌ک رۆژاڤایێ کوردستانێ ل سوورییێ ببه خوه‌دی ستاتوویه‌کی. پێویسته کورد هه‌موو ژ بۆ ڤێ یه‌کێ بخه‌بتن.
ل ده‌ڤه‌رێن ژ دەرڤەیی رۆژاڤایێ کوردستانێ به‌رخوه‌دانا هەسەدێ و پەکەکێ نه د به‌رژه‌وه‌ندیا کوردان دا یه. ژ خوه نکارن ژی د ڤێ قۆنا غا نوو دا ڤان ده‌ڤه‌ران بپارێزن. ڕاستیه‌ک ئا کوردستانا سووریێ هه‌یه. هه‌تا ئه‌ڤ نه‌یه دیتن سیاسه‌ته‌ک ڕاسته‌قینی نایێ ته‌سبیت کرن.
هه‌رکه‌سه‌ک دزانە کو، پەیەدە، هەسەدە و هه‌موو ده‌زگه و ڕێخستنێن ناڤێ جور ب جور کو ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ ده‌ستهلاتن یێن پەکەکێ نه. هه‌ر ئالیێ ب ناڤێ هه‌ڤکاری یان ژی ناڤه‌ک دن پشتگریا ئیدارەیا خوه‌سه‌ریێ دکن د بن باندۆرا پەکەکێ دا نه.
سیاسه‌تا پەکەکێ ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ چو جارا نه‌بوویه سیاسه‌ته‌ک کوردستانی. ناڤێ کوردستانێ کرن باکورێ ڕۆژاڤایێ سووریێ. سه‌مبۆلێن نه‌ته‌وی قه‌ده‌خه کرن. یانی ل رۆژاڤایێ کوردستانێ ده‌ستهلاته‌ک ئاڤاکرنه، نه ده‌ستهلاته‌ک کوردستانیه. ئه‌و ده‌ستهلاتا ناڤێ کوردستانێ و سه‌مبۆلێن نه‌ته‌وی ب کارنه‌ینه نه ده‌ستهلاتا کوردا یه. ئه‌و خاکا کوردستانێ کو ئالا کوردستانێ ل سه‌ر نه بلند به نه د بن ده‌ستهلاته‌ک کوردستان دا یه.
نها ئه‌گه‌ر ئه‌م وه‌ک کورد بخوازن ستاتوویه‌ک ل هه‌رێما ڕۆژاڤایێ کوردستانێ بێ ئاڤاکرن، گه‌ره‌ک ئاستانگا هه‌ری مه‌زن ژ هۆلێ ڕاکن. ئاسته‌نگ پەکەکە و سیاسه‌تا پەکەکێ یا قرێژه. گه‌ره‌ک کوردێن سووریێ خوه ژ پەکەکێ بشوون و هه‌موو ئالیێن سیاسی، ئیداری و له‌شکه‌ری یه‌کتیه‌کا خوه ئاڤابکن و ژ بۆ ده‌ستخستنا ستاتوویه‌کی کوردستانی بخه‌بتن و سیاسه‌تێ بکن. هه‌تا ئه‌ڤ نه‌یێ کرن چو ستاتوویه‌ک کوردستانی پێکنایێ و دێ کورد نکاربن ڤێ دەرفەتا زێرین بێخن د خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وی و کوردستانی دا.
دڤێ ئه‌نەکەسە د ڤێ ده‌ربارێ دا ڕۆلێ خوه یێ سه‌ره‌که بله‌یزه و هه‌ولبده ل گه‌ل پەیەدێ هه‌ڤکاریه‌کی پێکبینه. لێ ده‌ما ڤێ یه‌که بکن بلا ب پره‌نسیب پاکژکرنا پەیەدێ ژ پەکەکێ ڤه‌کری بینن ڕۆژه‌ڤێ و ب چو ئاوایی د ده‌ربارێ ڕۆژه‌ڤایێ کوردستانێ دا پەکەکێ قه‌بوول نه‌کن ڕه‌دا وان بکن.
کی چ بێژه بلا بێژە، ئه‌ڤ مه‌جالا ئه‌نەکەسێ ئیرۆ هه‌یه . تەنێ د قادا ناڤنه‌ته‌وی دا خوه‌دی ئیراده و هه‌لوه‌سته‌ک زه‌لال به. ئه‌گه‌ر د ده‌ربارێ پەکەکێ دا دودل به نکاره ڤێ ئه‌رکا دیرۆکی ب کار بینه. بلا ئه‌نەکەسە ڕه‌دا پەکەکێ بکه، لێ ل پەیەدێ خوه‌دی ده‌رکه‌ڤه. ئه‌ڤ دکاره ببه چا‌رچۆڤەیا سیاسه‌تا وان د ڤێ پێڤاژۆیێ دا.
ئه‌ڤە باوه‌ریه‌که. ژ ده‌رڤەیی ڤێ یه‌کێ چو گاڤ ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ ژ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیه‌ک نه‌ته‌وی و ده‌ستخستنا ستاتوویه‌ک کوردستانی سه‌رناکه‌ڤن. ممکنه هنده‌ک تشتێن ده‌مکی بهێنە کرن، لێ کوردستانا سووریێ ئازاد نابه.
پەکەکە ژ نهاڤه هه‌ولدده کو، هه‌موو ده‌ریان ل به‌ر ئه‌نەکەسێ بگره و جاردن ده‌ست ب پرۆپاگانده‌یا ده‌ره‌و دکه.
به‌رێ خوه بدەنێ پەکەکە د مالپه‌را خوه یا ستراته‌ژیک دا ب چ کینێ جاردن به‌هسا ئه‌نەکەسێ و باشوورێ کوردستانێ دکه:
“ پێویسته ب گشتی گه‌لێ کورد، ب تایبه‌ت گه‌لێ باشوورێ کوردستانێ ژ خوه بپرسه! چ ئیشێ “ده‌زگه‌یا خێرخوازی یا بارزانیان” ل ئەفرین و هه‌ره‌مێن داگرکری هه‌یه؟ ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ د شه‌رێ مان و نه‌مانێ دا پەدەکە پشتگریا کێ دکه؟ ئه‌نەکەسە و مالباتا بارزانیان ل په‌ی چ نه؟ ده‌رهه‌قێ شه‌رێ سووریێ و ڕۆژاڤایێ کوردستانێ ل دنیایێ هه‌ما هه‌ما هه‌رکه‌سی داخویانی دان و هه‌لوه‌ستێن خوه دیار کرن. یه‌ک گۆتنه‌کی باش، یان ژی هه‌لوه‌سته‌کی نه‌ته‌وی نشتمانی ژ ده‌ڤێ بارزانیان و هه‌ڤکارێن وان ده‌رنه‌که‌تن.“
هه‌ر که‌سه‌ک نشتمانپه‌روه‌ر ڤێ یه‌کێ بخوینە دبینه کو ژ نهاڤه پەکەکە چه‌وا هه‌ولدده کو، سیاسه‌تا کوردستانی ژ ڕۆژاڤایێ کوردستانێ ب دووربێخه.
10.12.2024
نێرین/شرۆڤه
ن. فرات
