گه‌له‌ک جارا ل سەر ڕه‌وشا نها یا ترکیێ و هاڤێتنا ئه‌ردۆگان ژسەر کورسیا ده‌ستهلاتێ گۆتوبێژ تێنه کرن. هه‌روه‌ها به‌حسا گوهه‌رتنا وێ سیسته‌ما کو ئه‌ردۆگان د ڕه‌فه‌راندومێ دا گوهه‌رتی ژی تێ کرن. ئه‌ڤ هه‌ردو بابه‌ت گه‌له‌ک گرینگن. لێ گه‌لۆ هه‌مان گۆتوبێژ ل گۆرا ترکا و کوردا وه‌ک هه‌ڤه یان گه‌ره‌ک جودا بن؟ ئه‌ڤ یه‌ک پرسگرێکه‌ک یا کوردێن باکورێ کوردستانێ یە کو ب سه‌رێ خوه ته‌ڤناگه‌رن و پرانی گرێدایی سیاسه‌تا ترکیێ یا ڕۆژانه ته‌ڤدگه‌رن.
ڕاسته کورد و ترک د بن هه‌مان ده‌ستهلاتێ دا نه. سیاسه‌تا تێ ڕێڤه‌برن باندۆرێ ل ژیانا ڕۆژانه یا هه‌ردو گه‌لا و گه‌لێن دن ژی دکه. لێ پرسا کوردا ل ترکیێ و باکورێ کوردستانێ ژ به‌ری هه‌ر تشته‌کی پرسه‌ک نه‌ته‌وییه. ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ یه‌ک وه‌ک بنگه‌هێ سیاسه‌تێ بێ زانین و سیاسه‌تا بێته کرن ل سه‌ر بنگه‌هێ نه‌ته‌وی بلند ببه ، دێ ڕه‌وش گه‌له‌ک جودا بە و دێ سیاسه‌ت ب په‌رسپه‌کتیفێن جودا بێته گۆتوبێژ کرن.
نها ل ترکیێ و باکورێ کوردستانێ یه‌کێتیا د ناڤا ئالیێن سیاسی دا چێدبه ل سه‌ر بنگه‌هێ دژاتیا ئه‌ردۆگان و ده‌ستهلاتا نها هه‌یی تێ ئاڤاکرن. باشه ئه‌م بێژن کو سبه‌هی ئه‌ردۆگان وندا کر و ده‌ستهلاته‌ک دن ژ موخاله‌فه‌تا هه‌یی هاته سه‌ر حوکوم ژ بۆ کوردا، ژ بۆ دۆزا کورد چ دگوهه‌رە؟ ل گۆرا به‌رسڤا ڤێ پرسێ مرۆڤ دکاره سیاسه‌تا خوه ل سه‌ر بنگه‌هه‌ک ڕاسته‌قێنە ئاڤا بکه.
وه‌ک نموونه‌یه‌ک ساناهی، د هلبژارتنێن هه‌رێمی دا باژارێن وه‌ک ستانبول، ئه‌نقه‌ره، ئه‌ده‌نە ، مه‌رسین و ئانتالیایێ هەدەپێ ده‌نگێن خوه ل سه‌ر ناڤێ کوردا دان به‌ربژێرێن جەهەپێ. تێ زانین کو ل هەمبه‌ر ڤێ پشتگریا هەدەپێ، جەهەپێ ژی گه‌له‌ک جهێن گرینگ د مه‌جلسێن شاراداریان دا ب هەدەپێ دان. لێ د چاره‌سه‌ریا پرسا کورد دا چ گوهه‌رتن چێنەبوون. ئه‌ڤ تێ واته‌یا کو هەدەپێ ژ بۆ هنده‌ک به‌رژه‌وه‌ندیێن پارتیا خوه پشتگریا به‌رئه‌ندامێن جەهەپێ کر. چ پەیوه‌ندیا دۆزا کورد د ڤێ هەڤکاریا ناڤبەرا هەدەپێ و جەهەپێ دا نەبوو.
نها هەدەپە گازندا دکه و دبێژه کو، مه پشتگریه‌ک مه‌زن دا جەهەپێ ، لێ ئیرۆ ل هەمبه‌ر کریارێن حوکومه‌تێ جەهەپە ل مه خوه‌دی ده‌رناکه‌ڤه. ڕۆژ باش هەدەپە! هون نها ڤێ دزانن؟ ئه‌گه‌ر ئارمانجا وه د ڕاستیا خوه دا دۆزا گەلێ کوردە، دڤێ هوون وه‌ک کوردا بفکرن و ته‌ڤبگه‌رن.
د پارله‌مه‌نتۆیا ترکیێ دا، ده‌ما پرسا سوریێ و ڕۆژاڤایێ کوردستانێ هاته گۆتوبێژ کرن، بلا ئاقلمه‌نده‌ک ڕابه و بێژه ؛ کا گه‌لۆ چ جودایی د ناڤبه‌را ئاکەپ، جەهەپە، ئیپ، مەهەپێ دا هه‌بوو و هەیە؟ هه‌تا ئه‌م وه‌ک کورد، پرسێن د ده‌ربارێ کوردا و کوردستانێ دا ڤێ جوداهیێ نه‌بینن گه‌له‌ک زه‌حمه‌ته کو ل سه‌ر خه‌ته‌ک نه‌ته‌وەیی به‌حسا سیاسه‌تێ بکن.
کورد ل باکورێ کوردستانێ مه‌جبوورن ژ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وەیی ته‌ڤبگه‌رن. نێزکبوونا وان ژ پارتیێن ترکیێ ڕا دڤێ ل گۆر پیڤانه‌کێ به، ئه‌ڤ پیڤان ژی به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وینه.
دۆزا گەلێ کورد دۆزه‌ک نه‌ته‌وییه، دۆزا مله‌ت و وه‌لاته‌ک بنده‌سته. وه‌ک دن کی چوو کی هات نه ده‌ردێ کوردایه و نابه چاره‌سه‌ریه‌ک ژ پرسا کورد ڕا. بێ گومان دڤێ کورد ب سیاسه‌تا ڕۆژانه ڕا ئه‌له‌قه‌داربن، دڤێ د ناڤا گۆتوبێژان دا بن ، دڤێ پەیوه‌ندیێن وان د گه‌ل ئالیێن سیاسی یێن ترکیێ ڕا هه‌بن. دڤێ د گه‌ل ترکان یه‌کتی و هه‌ڤکاریان بکن. لێ دڤێ ژ بۆ ڤان تشتان هه‌موویان به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وی پیڤان به.
هه‌تا کورد ڤێ ڕاستیا خوه نه‌بینن دێ ب ڕێیا پارتیێن وه‌ک هەدەپێ ببن له‌یزتکا هنده‌ک ئالیێن ترک و خه‌لکه‌ک دن ل سه‌ر هه‌یینا وان سیاسه‌تێ بکه. ئه‌ڤ ژێ کێماسیه‌ک هه‌ری مه‌زن یا سیاسەتا باکورێ کوردستانێ یه.
2019/11/5
ئەنالیز/ ن. فرات
