ئۆسمان بایده‌مر سه‌رۆکێ شه‌ره‌داریا دیاربه‌کرێ و پارله‌مه‌نته‌رێ به‌رێ یێ هەدەپێ، نها ل ئه‌ورۆپا دژی و ڤێ داویێ هنده‌ک داخوویانیان ددە کو دگەل سیاسه‌تا پەکەکێ ناگونجن. بایده‌مر د داخوویانیه‌کا خوه دا دبێژه: ترکیا نکاره ببه “ جومهوریه‌ته‌کا ده‌مۆکراتیک“ دڤێ ئه‌م هه‌موو بێژین کو ده‌وله‌تا ترکیا نه ده‌وله‌تا مه یه.
ئه‌ڤ داخوویانیا بایده‌مر گه‌له‌کا زه‌لاله و نه هه‌وجه‌یی نرخاندنه‌ک تایبه‌ته. لێ بڤێ نه‌ڤێ ل ڤێ ده‌رێ که‌سایه‌تیا بایده‌مر دبە بابه‌ته‌ک یا گۆتوبێژان. بایده‌مر د ناڤ پەکەکێ/هەدەپێ دا که‌سایه‌تیه‌ک به‌ربچاڤ بوو. ده‌مه‌کی سه‌رۆکاتیا شه‌راداریا دیاربه‌کرێ و پارله‌مه‌نته‌ریا هەدەپێ کریه. یانی فیگوره‌ک گرنگ بوو د ناڤا هەدەپێ دا.
ده‌مه‌کی بایده‌مر د داخوویانیه‌کا خوه دا گۆتبوو: ئێدی نه ده‌ما شه‌رێ چه‌کداریه. ل هەمبه‌ر ڤێ داخوویانیا بایده‌مر، عەبدوڵا ئۆجەلان ب توندی دژی بایدەمر دەركەت و گۆتنێن توند د ده‌ربارێ بایده‌مر دا گۆتن. حه‌قاره‌ت ل بایده‌مر کر. به‌حسا که‌سایه‌یتا بایده‌مر کر و سڤکاتی ل بایده‌مر کر. لێ بایده‌مر ده‌ڤێ خوه ڤه‌نه‌کر و ل گۆتنێن خوه خوه‌دی ده‌رنه‌که‌ت و خوە نەپاراست.
نها ده‌ما بایده‌مر دبێژه: “ ترکیا نکاره ببه “ جومهوریه‌ته‌کا ده‌مۆکراتیک“ دڤێ ئه‌م هه‌موو بێژن کو ده‌وله‌تا ترکیا نه ده‌وله‌تا مه یه”. دڤێ بایده‌مر بزانە ژبلی وێ ته‌ڤگه‌را وی د ناڤدا سیاسەت دكر، ھەموو کوردێن سیاسه‌تێ دکن هه‌موویان دزانی کو ترکیه نابه “جومهوریه‌ته‌کا ده‌مۆکراتیک” و ده‌وله‌تا ترک نه ده‌وله‌تا وانه. بایده‌مر بلا ڤێ یه‌کێ ژ هه‌ڤالێن خوه ڕا بێژه. بلا گه‌له‌ک ڤه‌کری ده‌رکه‌ڤه مەیدانێ و بێژه. ئۆجەلان و پەکەکە سیاسه‌ته‌کا نه ڕاست ڕێڤه دبن، ڕه‌خنه‌یێن خوه ل سیاسه‌تا پەکەکێ و باوه‌ریا جومهوریه‌تا ده‌مۆکراتیک بکه. بایده‌مر دڤێت به‌رێ خوه بده پەکەکێ و ڤان ئاخاڤتنا بکه. ژ به‌ر کو خه‌لکه‌ک دن ئه‌ڤه ۲۰-۳۰ سالن تشتا بایده‌مر دبێژه ب ده‌نگه‌ک بلند دبێژن.
که‌سایه‌تیێ ب نرخ، بیر و باوه‌ریێن خوه دبێژه و ل هه‌موو دەمان پاراستنا گۆتنێن خوه دکه و دبه خوه‌دی هه‌لوه‌سته‌کی. لێ که‌سایه‌تیه‌ک د ناڤا ته‌ڤگه‌ره‌کێ دا چ جارا نکاربه دیتنێن خوه ئاشکه‌ره بێژه و ئاکتۆره‌ک گرنگ یێ ته‌ڤگه‌را خوه به، ده‌ما ژ ته‌ڤگه‌رێ دوور بکه‌ڤه، چ بهایێ گۆتنێن وی/وێ ژی نامینن. گه‌لۆ بایده‌مر تازە زانی و تێگەھشت کو ده‌وله‌تا ترک نه ده‌وله‌تا کوردایه؟ شنووی تێگەھشت کو “جومهوریه‌تا ده‌مۆکراتیك“ پێكناھێت؟
د سیاسه‌تێ دا ژی ئه‌خلاق هه‌یه. نابە تو دوھی ب ئاوایه‌کی بی، ئیرۆ ب ئاوایه‌ک دن بی.
لێ د سیاسه‌تێ دا دیتنێن هه‌رکه‌سه‌کی دھێنه گوهه‌رتن. بیر و باوه‌ریێن مرۆڤی دھێنه گوهه‌رتن. لێ دڤێ ژ به‌ری هه‌ر تشته‌کی مرۆڤ ل گۆرا هنده‌ک پیڤانێن ئه‌خلاقی و سیاسی بکاربه ڕه‌خنه‌یه‌ک زاتی ل خوه بکه و بژه دوھی ئه‌ز نه ڕاست دفکریم ، باوه‌ریێن من نه ڕاستبوون. لێ ئیرۆ ئه‌ز ڤێ ڕاستیێ دبینم و دبێژم. لێ بایده‌مر ئه‌ڤ یه‌ک نه‌کر.
د ڕاستیا خوه دا ناھێتە زانین کو بایده‌مر ھێشتا د ناڤ ڕه‌فێن پەکەکە/هەدەپێ دا یه یان نا؟ ئه‌وی ب خوه چ داخوویانی د ڤێ ده‌ربارێ دا نه‌دانه. لێ باش دھێتە زانین کو له‌یزتکه‌ک هه‌یه و بایده‌مر گه‌له‌ک ب زانه‌بوون ب ئاوایه‌کی هه‌ولدده بله‌یزه.
ب ڤێ یه‌کێ ڤه گرێدایی سه‌ردانا بایده‌مر یا باشوورێ کوردستانێ ژی گه‌له‌ک بالکێشه. گه‌لۆ بایده‌مر ب چ سیفاتی سه‌ردانا باشوور کر؟ ئهتماله وه‌ک قازده‌کی ئه‌ڤ سه‌ردانا خوه پێکانیبه. نایێ زانین.
گه‌له‌ک زه‌حمه‌ته کو، که‌سایه‌تیێن د ناڤ هەدەپە/پەکەکێ دا ژ ئالیێ ئۆجەلان و قه‌ندیل ڤه که‌سایه‌تیا وان هاتبه په‌رچقاندن بکاربن ل خوه ڤه‌گەرن. ئه‌و چ جارا نکارن زوو ب زوو سه‌رخوه ڤه وه‌رن و که‌سایه‌تیا خوه یا ونداکری ژ نوو ڤه ببینن. تایبه‌تی ئه‌گه‌ر ئه‌و که‌سایه‌تیێن ئیرادا خوه ڕاده‌ستی ئۆجەلان کرین زه‌حمه‌ته کو ڕۆژه‌ک ژ ڕۆژان ببن خوه‌دی ئیراده‌یه‌ک ئازاد.
2020.05.28
نووچه/ئانالیز
