چ سیاسەت ل سەر روویێ ڤی عەردی، نە د نوکە دا و و نە د رابردووویی دا سیاسەتا ئیسلامێ نەبوویە و نابیت، بتنێ یا رون ئاشکەرا ئیسلام دینێ خودێ یە و سیاسەتکرن و رێڤەبڕن شولێ مروڤایە، هەر چەند ئەڤ سیاسەتە یا باش بیت، ل هەر جهەکێ هەبیت یا بێ کێماسی نابیت. دیسان ئەوێن سیاسەتێ دکن رەنگە تاکێ موسلمانە نەکو “ئیسلامە”، سەرەراری ڤان شەر و ئالوزیێن پتریا وەلاتان ئەم دبینن بەشەک ژ وەلاتێن عەرەبان قورئانا پیرۆز کریە وەکۆ بنەما و دەستورێ خوە یێ رێڤەبرنێ وەکو ئەرك و ماف و پەیرەوکرنا سیستەمێ یەکسانیا دادپەروەرانە، لێ بیرامەبت دەمێ دەرکەتنا گرۆپێن توندەرو نموونە وەکو تیرورستێن داعش ئیسلام کرە دروشمەکێ سیاسی و خوە پێ بهێزدکر و مرۆڤاتی د خاپاند.
دەربارەی ئیسلاما سياسی و ئیسلاما روحی هندك بوچونێن جوودا جوودا د ناڤبەرا عالم و زانايێن ئیسلامێ دا هەنه ، جمال الدين الافغانی و مەحەمەد عبدەی و شاکردێن سیاسەتێ و دینی ژێك جوودا دکەن ئانکو چو تێكەليا وان ب ئێكودوڤه نینه و سیاسەت يا بێ دينه و دین ژی بێ سیاسەته ، هەر تشتێ تێكەلیا سياسەتێ بو ئەو تشت دی یێ پیس و گەندەل بيت و بكێری دینی ناهێت.
ل گورەی باوەريا پرانیا زانایان ئاین عەدالەته و دوويره ژ سیاسەتێ.” زانایێ ناڤدارێ ئیسلامێ شێخ مجمد عبده هندەك تشتێن خراب و نەدادوەری، حيله ، درەو ، و خاپاندن ، هتد.. ژ سیاسەتێ ديتینه ، و هەتا هەر تشتەکێ دی پەيوەندی ب سياسەتێ ڤه هەی یان خوو نێزیکی وێ ژی بيت ئەو ب دژواری نەفرەت دکەت، چونکە سیاسەت نا گونجیت دگەل چ رێ و رێبازێن ئاینی سوسيولوژی زانایێ ئەمریکی یێ ناڤدار، رایت میلز ، دبێژیت: سياسەت شەرەکێ بەردەوامه د ناڤبەرا دەستەلاتێ و بەرژەوەندیێ دا، ئانكو سیاسەت ئالاڤێ گڤاشتنێ یە بو بدەست ڤه ئينانا بەرژەوەنديێن دونیایێ ، چ پەيوەنديا دينی ب سیاسەتێ ڤه نینه . سیاسەت یا دادپەروەر نينه چۆنکی دشێت هەموو تشتان قوربانی بەرژەوەندیان بکەت.
ل دوماهیکێ دڤێت بزانین کو ئیسلام بتنێ چارچوڤەکێ ئەخلاقیە و هندەک بنەماین گشتی بۆ سیاسەتێ یێت داناین، بەلێ هونەرێ سیاسەت و رێڤەبرنێ و بەرەڤ پێشڤەبرنا کومەڵگەهێ کارێ مروڤانە، کو ب شارەزای و ئاقل و زانستێ خوە بگەهنێ پەیوەندی ب ئاین و دینێن جوداڤە نینە. یا دروست ئەوە خەلکێ هەرێما کوردستانێ و خەلكێ مە یێ خوشتڤی دگەل مالا بارزان و پارتی ئێكرێز بن داکو بهێزبن و كەرامەت و شەرەفا مە هەموویان یا پاراستی بیت. چەند پارتی دیمكراتی كوردستان ب هێزبیت دێ هەرێما كوردستانێ یا ب هێز و پاراستیتر بیت.
ژێدەر : بەشەك ژ نموونەیان ڤەگۆهاستیە
ژ پەرتوكا ئيسلاما سياسى
مووسا خالد، دهوك
