ئێزدی و پەرەستڤانیا شەیتان
ژ ده‌ستپێکا ئافرانده‌تییێ دا مرۆڤ، شه‌یتان ب چه‌ند ناڤان په‌یداکری یه، ژ به‌ر کو ژ دیارده‌یێن خوه‌زایی د ترسیا کو گه‌فێ ل ژیانا وی بکه، وه‌ک تاریتی، ئه‌رده‌هه‌ژ، ڤۆلكان، له‌هی، بلێج، برووسکان و دژوارییا زڤستانێ، هه‌روها گیانه‌وه‌رێن کووڤی یێن درنده و نه‌خوه‌شی، برچیبوون و مرن، هیشت کو خوه‌داوه‌ندێ وان هه‌بن، قوربانییان ژێرا پێشکێش بکن، داکو لێ وه‌رن دلۆڤانیێ و دلته‌نه‌ک بن، ئه‌و ژی ب دوورخستنا خرابی و مه‌ترسیێن وانا. هه‌روها مرۆڤ ژ خوه ڕا خوه‌داوه‌ندێن خێرخواز ئافراند، نوونه‌راتیا دیارده‌یێن ئه‌رێنی دکن، وه‌ک ڕۆناهی، بهار، چاندنی، ئاڤ و چنینا به‌رهه‌مێن چاندنییێ و هن تشتێن دن کو ژێ سوودمه‌ندبوون، و ئه‌و خوه‌داوه‌ند پیرۆزدکر و ژێرا جه‌ژن و فه‌ستیڤال ژی ل داردخست، وه‌ک ژ هاتنا وان ڕا بخێرهاتنێ بکه.
ب درێژاهییا ده‌مێ ڕا، مرۆڤ هه‌ر ب خوه‌دایێ خێر و شه‌ر ڕا پێبه‌ند ما، ژ به‌ر کو زه‌ره‌ده‌شت ناڤێ ئاهۆرامه‌زدا ل خوه‌دایێ خێرێ(خێرخواز) کر و ناڤێ ئه‌هریمەن ژی ل خوه‌دایێ شه‌ر(خرابیخواز) کر، و جهۆیان (یاهۆدییان) ژی ب ڤێ یه‌کێ به‌رده‌وام کر، کو پاشێ كرستانییان و مسلمانان ژی، ئه‌ڤ یه‌ک ژێ وه‌رگرتن. باوه‌رمه‌ندێن ئۆلا یه‌زدانی ژی، ژ ڤێ یه‌کێ خوه دوور خستن، و باوه‌ری ب خوه‌دایه‌کی ته‌نها کرن، کو ب خوه خێرخوازێ هه‌رده‌می یه، و ئه‌و خوه‌دا ڕۆنی و دلداری و هه‌زکرنه، مرۆڤ دلدارێ وی یه و ئه‌و ژی، ژ مرۆڤ هه‌زدکه و دلدارێ مرۆڤه، و چ گه‌ف و گورێن خوه‌دا ب سۆتاندن و ئێشکه‌نجه‌دانێ مرۆڤی ژی، نینە، چاوا ئافره‌نده‌ر وێ کور و که‌چێن خوه ب سۆتینه و ئێشکه‌نجه بکه!؟ مرۆڤ ژی، ب خوه وێ نه نانکۆرێ ئافره‌نده‌یێ خوه به، نه کو ژێ دترسه ئان ژێ ب ساوه، لێ به‌لێ ژ به‌ر کو ژێ هه‌زدکه، ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ مرۆڤێ یه‌زدانی د ژیانا خوه دا بخته‌وه‌ره، ژ به‌ر کو ب هزرا ساو ئا سۆتاندن و ئێشکه‌نجه‌دان ئا پشتی مرنێ ڕا ناژی، لێ به‌لێ هزرا مرنێ ب خوه ل جه‌م وی نینه، ژ به‌ر کو پشتی مرنێ جانێ وی بۆ مرۆڤه‌کی دن تێ ڤه‌گوهه‌ستن و دبه مرۆڤه‌کی دن، و د ژیانێ دا به‌رده‌وام دکه، و ئه‌ڤ دیارده ل با ئێزیدییان ب (کراس گوهه‌رین) تێ ب ناڤ کرن، ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ مرن ل جه‌م ئێزیدییان وه‌ک گوهه‌رتنا کنجانه، و ئه‌ڤ دیارده ل با یارسانییان ژی، ب (دۆناودۆن) تێ ب ناڤکرن، واته ڤه‌گوهه‌ستنا جان پشتی مرنێ بۆ مرۆڤه‌کی دنه ، کو ژداییک دبه، ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ یارسانی دبێژن:“مرنا مرۆڤ وه‌ک ئاڤژه‌نی ئان ب سه‌راڤکه‌تنا ئۆرده‌کێ یه، ل ڤرا ئاڤژه‌نییێ دکه، و د ده‌ر هان ڕا ده‌ر تێ“.
ئۆلا ئێزیدی ژی، شاخه‌که ژ ئۆلا یه‌زدانی، ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ، نه ته‌نێ ئێزیدی نه په‌ره‌ستڤانێن شه‌یتانن، لێ به‌لێ هه‌بوونا شه‌یتان د ئۆلا وان دا نینه، ژ به‌ر کو هش و لۆژیکا وێ ڕۆمانا کو دبێژه، ئافراندنا شه‌یتان و نانکۆرییا وی ژ ئافرانده‌ر ڕا ڕه‌ت دکن، ژ به‌ر کو ئه‌گه‌ر هه‌بوونا شه‌یتان هه‌بوا، وێ ده‌مێ ئه‌و ئافرینه‌یێ خوه‌دا یه، و وێ نکربه نانکۆریا ئافره‌نده‌یێ خوه بکه، و ئافره‌نده ژی، بوونه‌وه‌ره‌کی شه‌رخواز نا ئافرینه و ب سه‌ر ئاده‌میزاده دا ژی نا سه‌پینه، داکو هانا ئاده‌میزاده بدا، کو نانکۆریا ئافرێنه‌ر بکن، و کارێن پیس و خراب ئه‌نجام بدن، ژ به‌ر کو ئافرێنه‌ر ژ ئافرانده‌یێن خوه هه‌زدکه و خرابیێ ژ وان ڕا ناخوازه، و وی هش دایه وان داکو د بژارده‌یێن خوه یێن ڕۆژانه دا، چ بژارده‌یێن باش بن، و چ بژارده‌یێن خراب بن، سه‌ربه‌ست و ئازاد بن.
هن ئۆلان شه‌یتان ئافراندن داکو بەھەشت و دۆژه‌هێ ب ئافرینن، ئه‌و ژی، ژ بۆ ترساندنا که‌سێن کو نانکۆریا فه‌رمانێن ئافره‌نده‌ر دکن و فه‌رمانێن خوه‌دا ب جھ ناکن، ژ به‌ر کو د وێ سه‌رده‌مێ دا، چ حکومه‌تێن بهێز نه‌بوون کو یاسایان ده‌ربکه، داکو سینووره‌کی ژ مرۆڤ ڕا ده‌ستنیشان بکه، کو کارێن خراب ئه‌نجام نه‌ده. د ئۆلا ئێزیدی دا، ئافرێنه‌ر خێرخوازێ بێ داوی یه، و هش دایه مرۆڤ داکو وه‌ک بخوازه بژی، ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ د ئۆلا ئێزیدی دا، شه‌یتان ئه‌و که‌سه یه کو، ڕێیا نه‌خێرخوازیێ و خرابیێ هلبژارتیه و تاوانان دکه…ئه‌و شه‌یتانه!؟
ده‌ربارێ دیرۆکا گونه‌هبارکرنا باوه‌رمه‌ندێن ئۆلا ئێزیدی (ئێزیدی، یارسانی و هه‌لاوی شاخێن سه‌ره‌که‌یێن ئۆلا یه‌زدانی نه) ب په‌ره‌ستڤانیکرنا ئه‌هرێمن- شه‌یتان، ڤه‌دگه‌ره بۆ سه‌رده‌ما زه‌ره‌ده‌شتیان و د سه‌رده‌ما ساسانی دا، کو ئۆلا زه‌رده‌شتی وه‌ک ئۆلا فه‌رمییا ده‌وله‌تا ساسانی هات په‌ژراندن. باوه‌رمه‌ندێن ئۆلا یه‌زدانی ژی، د هه‌یاما ده‌ستهلاتا ساسانییان دا، تووشی کۆمکوژیێ بوون و گونه‌هبارکرنا وان ب په‌ره‌ستڤانیکرنا شه‌یتان ب هێزتر به‌رده‌وام کر. ئه‌ڤ ده‌ره‌و ژ ساسانییان بۆ گه‌لێن دنێن هه‌رێمێ هات به‌لاڤکرن، له‌ورا ژ ئالیێ خرستییانان و مسلمانان ڤه ژی ، ئێزیدی ب ڤێ یه‌کێ دهاتن گونه‌هبارکرن.
د دیرۆکا نووژه‌ن دا ژی، د ناڤینا چله‌یێن سه‌دسالا بیستان دا، قه‌شه ئه‌نستانس ئه‌ل-که‌رملی ب پێڤه‌کرنا گوهه‌نبارییا په‌ره‌ستڤانیکرنا شه‌یتان ب ئێزیدییان ڤه، خوه‌دی ڕۆله‌که مه‌زن بوو، پاشێ دیرۆکنڤیسێ عیراقی عه‌بدولره‌زاق ئه‌ل-هوسنی وی ژی، ئه‌ڤ گونه‌هباری ب ئێزیدییان ڤه کر، و ژ وێ ده‌مێ ڤه، ئه‌ڤ ده‌ره‌و بهھزتر به‌لاڤ بوویه!
ده‌ربارێ ناڤێ تاوۆس دا ژی، ئه‌و ب خوه، ژ ناڤێ خوه‌داوه‌ندێ سۆمه‌ری یێ که‌ڤنار دمووزی هاتیه، ژ به‌ر کو تیپا (م)یا د ڤی ناڤی دا بۆ تیپا (و) هاتیه ڤه‌گوهه‌ستن و تیپا(د) بۆ تیپا (ت) هاتیه ڤه‌گوهه‌ستن، ئه‌ڤ یەک ژی ل گۆری ڕێزکا زمانێ کوردی یه، له‌ورا بوو (تووز). ل ڤر، ئه‌م دبینن کو، ئه‌ڤ ناڤ چ پێوه‌ندییا وی ب بالندێ تاوۆس ڕا نینه، لێ به‌لێ ئه‌و ناڤ یێ خوه‌داوه‌ندێ سۆمه‌ری یه. ئه‌گه‌ر ئه‌م چیرۆکا ئافرنادنا گه‌ردوونێ د ئۆلێن ئێزیدی، یارسانی و هه‌لاوی دا به‌روارد بکن، ئه‌و یه‌ک وێ ده‌رکه‌ڤه هۆلێ، کو هه‌ر وه‌کی چیرۆکا ئافراندنا گه‌ردوونێ یا سۆمه‌ری نه. وها دیار دبه کو، باوه‌ریێن شاخێن پێشینییێن کوردێن خۆری یێن کو به‌رییا 3000 سال به‌رییا زایینێ ل کوردستانێ ژیانه، و باوه‌ریێن وان وه‌ک باوه‌ریێن سۆمه‌رییانه یێن کو به‌ریا 5 هه‌زار سال به‌رییا زایینی هه‌بوون. هێژایی گۆتنێ یه، کو میتراییتی ژی، شاخه‌که ژ ئۆلا یه‌زدانی یا کو گه‌لێن ئاری به‌رییا كرستیانیتیێ پێ باوه‌ر دکرن.
در. مهدی کاکه‌یی
وه‌رگێر: محه‌مه‌د حه‌سکۆ (براسۆز
