ل باشوورێ کوردستانێ هلبژارتنێن پەرلەمەنتۆیا کوردستانێ چێدبن. ئه‌ڤ هلبژارتن ژ بۆ خاکا کوردستانا ئازاد گه‌له‌کی گرنگن، به‌لکی ژ هه‌ر ده‌مه‌کی ژی گرنگتربن. ژ به‌ر کو ئه‌ڤ هلبژارتن ب ئاوایه‌کی باندۆرێ ل چارەنڤیسا ستاتوویا هه‌رێما کوردستانێ دکه.
ئه‌گه‌ر ژ حوکومرانیا پارتیێن سیاسی پتر مرۆڤ د ڤێ په‌رسپه‌کتیفێ دا به‌رێ خوه بده ڤان هلبژارتنا، نرخاندن و شرۆڤه‌یێن دبن ژی دکارن بێره گوهه‌رتن و هێدی ژ سه‌رکه‌فتنا پارتیه‌کی گرنگتر، ستاتوویا هه‌رێما کوردستانێ دکاره بکه‌ڤه خه‌ته‌رێ دا.
ئه‌ز ل ڤێ ده‌رێ نه کو وه‌سفێ پاتییا دەمۆکراتا کوردستان (پەدەک)ێ ددم و هنده‌ک ئالیێن دن تاوانبار دکم. لێ ڕاستیا بوویه‌رێن کو ژ به‌ری هلبژارتنا هاتین ژیاندن هه‌یه. ئه‌م هه‌می دبینن کو، به‌غدا هه‌وله‌ک مه‌زن دده ژ بۆ ستاتوویا هه‌رێما کوردستانێ زه‌عیف بکه و ب ئاوایه‌کی بێ باندۆر بکه. ل ڤێ ده‌رێ دو ئالیێن سه‌ره‌که‌ئی ده‌ردکه‌ڤن هۆلێ و قه‌نج یان ژی خراب ڕۆله‌کی دله‌یزن.
یه‌ک ژێ پەدەکە یە کو ل هەمبه‌ر کریارێن به‌غدایێ یێن کو، هه‌ولدده حوکومرانیا کوردستانێ زه‌عیف بکه، ده‌ردکه‌ڤه و ماف و ده‌ستکه‌فتیێن هه‌رێما کوردستانێ دپارێزه.
دویه‌م ژی یەکێتییا نشتمانی یا کوردستان یە )یەنەکە) یە ژ بۆ ئالۆزکرنا ڕه‌وشا هه‌رێما کوردستانێ ل ته‌نشتا به‌غدایێ هه‌لوه‌ستێ دگره و دبه سه‌ده‌مه‌ک بنگه‌هین کو، به‌غدا پتر ژ بۆ ژ ناڤبرنا ده‌ستکه‌فتیێن کوردا ئاکتیڤ ببه. ب ئاوایه‌ک دن یەنەک گلیا هه‌ولێرێ ل به‌غدایێ دکه.
ژ ئالیه‌ک دن د هلبژارتنان دا ل هه‌می جێهانێ دو ئالیێن بنگه‌هین ده‌ردکه‌ڤن هۆلێ، ده‌ستهلات و موخاله‌فه‌ت. لێ دخوه‌یێ ل کوردستانێ ڕه‌وش جودایه. ئالیه‌ک هه‌م ده‌ستهلاته و هه‌م ژی موخاله‌فه‌ته. کا گه‌لۆ ئه‌ڤ یه‌ک چه‌وا دبه؟ یێن ڤێ یه‌کێ دکن ب خوه ژی نکارن به‌رسڤا ڤێ پرسێ بدن. پەدەکە، و یەنەکە هه‌ردو ئالی ژی ده‌ستهلاتن و د حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ دا ب هه‌ڤرا نە دگرن. سه‌رۆکوه‌زیر ژ پەدەکێ یه و جیگرێ سه‌رۆکوه‌زیر ژ یەنەکێ یه. گه‌له‌ک وه‌زیر و پۆستێن حکومه‌تێ د ده‌ستێ هه‌ردو ئالیان دا یه. لێ یەنەک وه‌ک کو، موخاله‌فه‌ته ته‌ڤدگه‌ره و ده‌ستهلاتێ تاوانبار دکه.
ئیرۆ پێڤاژۆیا ڕۆژهلاتا ناڤین تێرا ده‌رباس دبه گه‌له‌کی زیزه و هه‌رده‌می ممکنه گوهه‌رتن د ئه‌ردنیگاریا هه‌رێمێ دا ببن و هه‌ر ده‌می ته‌وازنا هێزان ل هه‌رێمێ دکاره سه‌رووبنوو ببه. ئه‌ڤ یه‌ک ڕاسته‌راست باندۆرا خوه ل هه‌رێما کوردستانێ ژی دکه. وه‌ک د سه‌ری دا ژی من گۆتی، پێڤاژۆیا ل پێشیا مه د ڤان هلبژارتنان دا پێڤاژۆیا چاره‌نووسا ستاتوویا هه‌رێما کوردستانێ یه. گه‌ره‌ک بێ کو ئالیێن سیاسی و پرۆپاگانده‌یا تێ کرن بفکرن، بێ قه‌ید و شه‌رت ژ بۆ پاراستنا ستاتوویا هه‌یی و ده‌ستکه‌فتیێن نه‌ته‌وی ببن خوه‌دی هه‌لوه‌ست و ڕه‌نگێ ده‌نگێ خوه ب بلندی ئه‌شکه‌را بکن.
گه‌ره‌ک بچه‌کی به‌هسا هه‌لوه‌ستا پارتی و ئالیێن سیاسی ل به‌شێن دن ئێن کوردستانێ ژی بکن و چه‌ند پرسان بپرسن. ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ ڕه‌وش ڤه‌کریه و هه‌لوه‌ستا ئالیێن سیاسی د هلبژارتنێن پەرلەمەنتۆیا کوردستانێ دا دیارە. ل ڕۆژهلات، پارتیێن کوردستانی د ڤێ ده‌ربارێ دا گه‌له‌کی ده‌نگ ده‌رناخن. گه‌لۆ د ڤان هلبژارتنا دا دێ هه‌لوه‌ستا وان چبه گه‌له‌کی نه زه‌لاله. یان ژی ژ بۆ چ بێ ده‌نگن؟
ژ ئالیه‌ک دن ڤه ل باکورێ کوردستانێ هه‌لوه‌ستا ده‌م پارتییێ ڤه‌کریه، هه‌لوه‌ستا پەکەکێ چبه یا ده‌م پارتییێ ژی ئه‌وه. ئه‌ڤ بابه‌ته‌ک گه‌له‌ک تایبه‌ته د ڤێ نڤیسێ دا به‌هس ناکم. لێ تێ زانین کو، ماکا یەنەکێ و پەکەکێ ڕێڤه دبه هه‌مان سه‌روکانیه. ژ بۆ ڤێ ژی نه هه‌وجه‌یه کو زێدەتر به‌هس بێ کرن. ژ ئالیه‌ک دن ڤه گه‌له‌ک پارتیێن کوردستانێ ل باکور ل هەمبه‌ر ڤان هلبژارتنا بێ ده‌نگ و بێ هه‌لوه‌ستن. ب کورتی ڤێ بێژم، ئه‌گه‌ر ئه‌م د ڕاستیێ دا ده‌ستکه‌فتیێن باشوورێ کوردستانێ وه‌ک بیبووکا چاڤێن خوه دپاریزن گه‌ره‌ک هه‌لوه‌ستا مه زه‌لال به.
ئیرۆ د هه‌موو کوردستانێ دا گەرانتییا ده‌وله‌تبوونا کوردا پەدەکە یه. ژ بلی پەدەکێ مرۆڤ نکاره تلیا خوه درێژ بکە هێزه‌ک دن و بێژه ئه‌ڤه ئه‌ڤ ژی گەرانییا ده‌وله‌تبوونا کوردانه. ممکنه هنده‌ک هێزێن دن ل به‌شێن دن یێن کوردستانێ ده‌وله‌تبوونا کوردا دپارێزن و به‌رنامه‌یێن خوه ل سه‌ر ده‌وله‌تبوونا کوردا ئاڤاکرنه، لێ ڕه‌وشا کو ببن گەرانتی کێماسی ئیرۆ نینە.
ئه‌گه‌ر ئه‌م وه‌ک کورد بخوازن ستاتوویا هه‌رێما کوردستانێ بێ پاراستن دڤێ ئه‌م ده‌نگێ خوه بدن پەدەکێ. جاردن دبێژم نه ژ بۆ پەدەکێ، ژ بۆ پاشه‌رۆژا کوردستانێ، ژ بۆ پاراستنا ده‌ستکه‌فتیێن کوردستانێ و ژ بۆ پاراستنا ستاتوویا کوردستانێ ئه‌م دڤێ ده‌نگێ خوه بدن پەدەکێ. ئیرۆ ل باشوورێ کوردستانێ ژ بلی ڤێ چو به‌دیل نینە.
ممکنه ده‌ما پارتیه‌ک د ده‌ستهلاتێ دا به گه‌له‌ک هێڤیێن هه‌موه‌لاتیا ژێ هه‌به، و ممکنه هه‌موه‌لاتی د هنده‌ک واران ده گازندان بکن، ڕه‌خنه‌یێن وان هه‌بن. ئه‌ڤ هه‌می گه‌له‌ک د جهده‌نه. لێ ده‌ما ئه‌م به‌حسا چاره‌نووسا هه‌رێما کوردستانێ بکن و بکارن د ڤێ قۆناخێ دا بێژن کو، خه‌ته‌ریه‌ک ل سه‌ر کوردستانێ هه‌یه و ژ پدکێ پێڤه چو ڕێیه‌ک دن نینە.
پەدەکە ئه‌و پارتییه‌کە، ژ ئالیێ بارزانی یێ نه‌مر ڤه ژ بۆ پاراستنا که‌راماته نه‌ته‌وه‌یێ کورد هاتیه ئاڤاکرن، بارزانی یێ نه‌مر ژیانا خوه هه‌می ژ بۆ ده‌ستخستنا مافێن ڕه‌وا یێن مله‌تێ کورد ته‌رخان کر. ئه‌گه‌ر ئیرۆ ئه‌م به‌حسا هه‌رێما کوردستانێ دکن، ئالا کوردستانێ ل سه‌ر ڤێ خاکێ بلنده، ئه‌ڤ به‌رهه‌مێن خه‌باتا بارزانی یێ نه‌مره.
بارزانی ب ژیانا خوه، پێشمه‌رگه‌تیا خوه، ب دپلۆماسیا خوه، ناساندنا جڤاتا مله‌تێ خوه و که‌سایه‌تا خوه یا به‌رز ژ بۆ کوردا و کوردستانێ ڕێبازه‌ک ئاڤاکر. ڕێبازا بارزانی یێ نه‌مر گەرنتییاە ده‌ستخستنا مافێن نه‌ته‌وه‌یی یێ مله‌ته‌کی یه. گه‌رک ئه‌م وه‌ک کورد و پدەکە ژی وه‌ک پارتی چو جارا ژ ڤێ ڕێبازا پیرۆز موخالف نه‌به دا کو نه‌که‌ڤن د ناڤا خه‌له‌تیان دا.
ژ بۆ ڤان سه‌ده‌مێن بنگه‌هین د ڤان هلبژارتنان دا دڤێ ئه‌م بێژن پەدەکە. چه‌وا د ڕه‌فه‌راندوما سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ دا، ل هه‌رچار به‌شێن کوردستانێ و دیاسپۆرایێ دا کوردان ب جۆشه‌ک مه‌زن به‌رێ خوه دان ڕه‌فه‌راندومێ و پشتگریا وێ کرن، گه‌ره‌ک د ڤان هلبژارتنان دا ژی ب ئاوایه‌کێ وه‌ک ڕه‌فه‌راندوما ڕه‌فه‌راندوما سه‌رخوه‌بێنا کوردستانێ ببینن و وه‌لێ ته‌ڤبگه‌رن. ب ڕاستی ژی ئه‌ڤ ڕه‌فه‌راندوما ڕه‌فه‌راندوما سه‌رخوه‌بێنا کوردستانێ یه.
د ڕه‌فه‌راندومێ دا ڕه‌فێن خه‌لکێ کوردوستانێ و ئالیێن سیاسی کفش بی. ئیرۆ ژی ئه‌و ئالیێن د ڕه‌فه‌راندومێ دا پاسیف بوون، د ڤان هلبژارتنا دا ژی د قادا سیاسی دا به‌حسا سیاسه‌تا خوه یا ژ ناڤبران هه‌رێما کوردستانێ دکن.
بێ گومان ل سه‌ر ڤان هلبژارتنا و گرنگیا وێ گه‌له‌ک هوورگولی هه‌نه کو مرۆڤ به‌حسێ بکه. لێ یا هه‌ری گرنگ ئه‌وه کو: ئه‌م بێژن “ یان کوردستان یان نه‌مان“ ئه‌ڤ دێ ببه بنگه‌هێ کفشکرنا ڕه‌نگێ ده‌نگێ مه د هلبژارتنێن پەرلەمەنتۆیا کوردستانێ دا.
2024.10.06
