ئەگەر پەیەدە دگەل كوردان رێكنەكەڤە
پشتی بریارا ڤه‌کشاندنا هێزێن ئهmریکایێ ژ سوریێ و ڕۆژاڤایێ کوردستانێ, سیاسه‌ته‌ک نوو ژ بۆ سوریێ و ڕۆژاڤا دھێتە دیزاین کرن. ل ڤێ ده‌رێ یا گرینگ ئەڤە كا دێ د سوریا نوو دا ڕه‌وشا کوردا چبه. نها گرێدایێ سیاسه‌تا پەكەكێ، پەیەدە ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ ده‌ستهلاته. ل هنده‌ک ده‌ڤه‌رێن ستراته‌ژیک دا هێزێن رژێما سوریێ ھەنە و کۆنترۆل د ده‌ستێ وان دا یه.
پەیەدە ژ بلی خوه چ هێزه‌ک دن یا کوردستانێ قه‌بوول ناکه، ئو وێ گه‌له‌ک ده‌زگه‌ھ و پارتی ب ناڤێن جودا ئاڤا کرنه. ئه‌و پارتی و ده‌زگه‌ھ د بنگه‌هێ خوه ده ته‌نێ ناڤن و هه‌می ژی شاخێن دارا پەكەكێ نه. ژ به‌رێ ڤە ئەڤە سیاسه‌تا پەكەكێ یه.
ژ ئالیه‌ک دن ڤە پەیەدێ دگه‌ل هنده‌ک عه‌ره‌بان ل هه‌ڤکریه ھەسەدە ئاڤا کریه. لێ بگرانیه‌ک مه‌زن ئه‌ڤ هێز ژی دبن باندۆرا یەكینەیێن پاراستنا گەل (یەپەگە) دا یه. پەیەدە ژ بۆ کوردستانا سوریێ چ دخوازه نه ئاشكەرایە. ژ به‌ر کو د بنگه‌هێ خوه ده تشته‌کی ناخوازه و ژ بۆ ڕاستیا کوردا وندا بکه به‌حسا فۆرملێن وه‌ک فه‌ده‌راسیۆنا باکورێ سوریێ دکه. ئه‌ڤ چییه نایێ زانین و نکارن ڤێ یه‌کێ ته‌عریف بکن. ژ بۆنا كو ناڤێ کوردستانێ ب کار نه‌ینن هه‌ر تشته‌کی دکن.
ل ڕۆژاڤایێ كوردستانێ ل هه‌موو ده‌ڤه‌ران نفوسا عه‌ره‌بان گەھشتیە رێژەیا کوردا و هه‌تا ل قامیشلۆ ئه‌گه‌ر عه‌ره‌ب ژ کوردا نه زێده‌تربن وه‌ک وان گه‌له‌ک بوونه. ئه‌ڤ یه‌ک ب زانه‌بوون ژ ئالیێ پەیەدێ ڤه هاتیه کرن. کۆچبه‌رێن کورد كو ژ ده‌ڤه‌رێن کوردستانێ هه‌موویێ ده‌رکه‌تنه ژ به‌ر پەیەدێ ڕه‌ڤیانه و ل باشوورێ کوردستانێ بوونه په‌نابه‌ر. ژ به‌رئاڤێ هه‌تا بگهه سه‌رێ کانیێ ڕه‌وشا کوردا زه‌لاله و ته‌نێ ده‌ستهلاتا پەیەدێ و هه‌نده‌ک ده‌ڤه‌ران یا ڕژێمێ هه‌یه.
چه‌کدارێن گرێدایێ پەیەدێ ل ده‌ڤه‌رێن عه‌ره‌بان ب داخوازیا ئه‌مریکایێ شه‌رێ داعیشێ کرن و ل ڤان ده‌ڤه‌ران ب هه‌زاران جوانێن کورد شه‌هید بوون. ڕۆژهلاتێ فراتێ کو پرانی د ڕۆژه‌ڤا پەیەدێ دا یه، نه کوردستانه. کی بکه‌ڤیێ ژ بۆ ده‌ستکه‌فتیێن کوردستانێ نه گه‌له‌کی گرینگه.
ڕێیه‌ک ل پێشیا پەیەدێ هه‌یه، ئه‌و ژی ب دله‌ک فره‌ھ و هه‌ستێن کوردپه‌وه‌ری دگه‌ل ئالیێن دن وه‌ک ئەنەكەسێ هه‌م سیاسی هه‌م ژی د وارێ له‌شکه‌ری دا ل هه‌ڤهاتنه‌کی بکه و ژ بۆ ده‌ستخستنا مافێن ڕه‌وا یێن کوردا ل گۆر مه‌رجێن کوردستانا ڕۆژاڤا بخه‌بته. ژ ڤێ پێڤه چ ڕێ نینن . ژ بلی ڤێ هه‌ڤکاری و خه‌باتێ، دێ پەیەدە کوردستانا ڕۆژاڤا بکه قوربانا سیاسه‌تا پەكەكێ یا نه کوردستانی.
ئه‌گه‌ر پەیەدە هه‌ڤکاریێ دگه‌ل هێزێن دن یێن کوردستانێ نه‌که، دێ داویێ ئەو ببه هێزه‌ک یا رژێما سوریێ و چ جارا نکاره ژ بۆ مافه‌ک یێ کوردا ته‌ڤبگه‌ره.
بێ گومان ڤه‌کشاندنا ئه‌مریکایێ نایێ واته‌یا کو ب هه‌موو ئاوایی سیاسه‌تا پاشەرۆژا سوریێ دا دێ بێ ده‌نگ بمینه. ئیحتماله‌ک مه‌زن دێ ئه‌مریکا ب ڕێیا سعودیێ و هه‌تا ڕاده‌یه‌کی ب ڕێیا ترکیێ ژی سیاسه‌تا خوه ل سوریێ بڕێڤه ببه.
هه‌روه‌ها ئیحتمالا کو ئه‌مریکا ل باره‌گه‌هێن خوه یێن ل کوردستانا باشوور و عیراقێ چاڤده‌ریا سیاسه‌تا سوریێ بکه گه‌له‌که.
بێ گومان گه‌له‌ک سیناریۆ هه‌نه، لێ یا هه‌ری ڕاست ژ بۆ کوردا ل سه‌ر بنگه‌هه‌ک نه‌ته‌وی ، کورد و کوردستانی یه‌کتیا سیاسی و له‌شکه‌ری یا کوردا ب خوه یه. ژ ڤێ پێڤه هه‌موو سیناریۆ دبه سه‌ده‌مێ کو کورد ژ مافێن خوه دوور بکه‌ڤن. ده‌ما پەیەدە ب ته‌مامی به‌رێ خوه بده رژێمێ دێ رژێم سیاسه‌تا وان ڕێڤه ببه. هینگێ ته‌نێ بار دکه‌ڤه ل سه‌ر ملێن ئه‌نەکەسێ و هێزێن ب وێ ڤە گرێدایی
دارا بیله‌ک
25.12.2018
