پشتی هلبژارتنا ل ترکیێ و باکورێ کوردستانێ ڕهوشا ههدهپێ گهلهک دهێت گۆتوبێژ کرن. تایبهتی د ناڤا بنگههێ ههدهپێ دا جارا یهکهمه ب دهنگهک بلند هندهک کهس ڕهخنا دکن و د ناڤا خوه دا بهحسا خهلهتی و سیاسهتا ههدهپێ یا شاش دکن. د ناڤا ههدهپێ دا ههری زێده ڕهوشا سهلاحهدین دهمیرتاش دهێت گۆتوبێژ کرن و گهلهک کهس د ناڤا ههدهپێ دا دهمیرتاش وهکه سهرۆکێ خوه قهبوول دکن. ههتا د دهمێن داوی دا ئالیگر و ههڤالبهندێن ههدهپێ ئیدیعا دکن کو باندۆرا دهمیرتاش د ناڤا ههدهپێ دا ژ یا ئۆجهلان و قهندیل پێتره.
سهلاحهدین دهمیرتاش گهلهک جارا ژ بۆ هندهک ههلوهستێن خوه ژ ئالیێ ئۆجهلان و قهندیل ڤه هاتیه ڕهخنهکرن. ههتا د ههڤدیتنێن ئیمرالیێ دا دهما “پێڤاژۆیا چارهسهریێ” دا ئۆجهلان بالا دهمیرتاش دکشینه و ژێره دبێژه: “تو حهز ژ لیدهرتیێ دکی لێ هاژ خوه ههبه تو ژی وهک ن.تاش و ئۆسمان.ئۆجهلان نهکه.”
ژ ئالیهک دن ڤه دهمیرتاش گهلهک داخویانی ژ دهرڤهی دیتنا قهندیل دانه و ئهڤ یهک بوویه سهدهما بهرتهکا قهندیل ل ههمبهر دهمیرتاش. د ڕۆژا ۲٦/٤/۲۰۲۳ دهمیرتاش د داخویانیهکێ دا ژ بۆی پۆلهتیکۆ ئهورۆپا دبێژه: “ئهم خوه وهک پێکهاتهیا سیاسییا پهکهکێ ب ناڤ ناکن، ژ بهر کو ئهم نه وسا نه. ئهم ب چو ئاوایی پشتگرییێ نادن بکارانینا توندوتیژیێ و ڕێبازێن چهکداری.”
دهما دهمیرتاش داخویانیێن ب ڤی ئاوایی دده، بهرپرسێن ههدهپێ ژی تێخه تهنگاسیێ دا.
دهما چالاکیا چهکدارێن پهکهکێ ل مهزتلیا مهرسینێ ل همبهر ئاڤاهیا بنگهها پۆلیسا پێکهاتی، دهمیرتاش ب توندی ئهڤ چالاکی ڕهخنه کربوو. لێ د جه ده ههم ژ ئالیێ قهندیل ڤه و ههم ژی ژ ئالیێ باسکێ چهکداری یێ پهکهکێ، ههپهگێ، ڤه ب توندی هاتبوو ڕهخنه کرن، ههتا ههر دو ئالیان ژی ژ ڕهخنهیان وێڤهتر سڤکاتی ب دهمیرتاش کرن.
مالپهرا لێکۆلین د نڤیسهکا خوه ده دگۆت کو، “دهمیرتاش چو جارا نهبوویه کهسهک شۆرهشگهر، ئهو ب تهنێ د ناڤا دهردۆرهک شۆرهشگهر دا بوویه.” ههروهها ههمان مالپهرێ دگۆت کو: “دهمیرتاش ههولدده خوه د چاڤێ جهههپێ دا شرین بکه.”
ژ ئالیهک دن ڤه، پشتی ههپهگێ داخویانیهک دا و ل ئێریشا مێرسینێ خوهدی دهرکهت و پهسنێ ڤێ ئێریشێ دا. لێ پهکهکه ژ پهیاما دهمیرتاش و ههدهپێ عاجز ببوو.
ب ئاوایهکی د داخویانیا خوه دا بالا ههر دو ئالیان کشاند و گۆتبوو: “بلا کهس نه ل بهندێ به کو چهکدارێن فهدایی یێن ئاپۆ ب ڕهنگهکی جودا تهڤبگهرن. یێن کو زماندرێژیێ ل ڤێ چالاکیا ب ههیبهت دکن، بهریا ههر تشتی بلا بالا خوه بدن سهر ئێریشێن ب چهکێن کیمیاوی یێن ڕژێما قرکهرا فاشیستا ئاکهپێ-مهههپێ یێن ل دژی هێزێن مهیێن گهریلا. یێن کو بکارانینا چهکێن کیمیاوی ژ ئالیێ ڕژێما فاشیست ڤه شهرمهزار ناکن، فهدایێن کو ژ بۆ پاراستنا نرخ و گهلێ کورد خوه فهدا دکن ب زمانێ دژمن شهرمهزار دکن. ئهڤ نێزیکاتی تهنێ ب تهپساندنێ دکاره بێ ڤهگۆتن. ههڤرێیێن مهیێن کو ژ بۆ ڕێگریێ ل قرکرنا گهلێ کورد بگرن خوه فهدا دکن، نرخێن مهیێن ههری پیرۆزن. یێن کو زماندرێژیێ ل ڤان نرخان دکن، دڤێت بزانبن کو نه گهلێ مهیێ وهلاتپائێز نه ژی ههقیقهتا فهدایێن مه تهمسیل ناکن.”
سهلاحهدین دهمیرتاش پشتی داخویانیا ههپهگێ ل سهر حهسابا خوه یا تویتهرێ داخویانیهک دا و ئهڤ داخویانی وهک بهرسڤا ههپهگێ هاته نرخاندن.
دهمیرتاش گۆت: “ئیسرارا د سیاسهتا دهمۆکراتیک و سیاسهتا ئاشتیێ دا ژ بۆ مه پرهنسیبن. دڤێت کهس ل بهندێ نهبه کو ئهم گاڤهکێ پاشدا باڤێژن. ئهم دێ د بن ههر شهرت و مهرجی دا پرهنسیبێن خوه بپارێزن و ب ههموو دهرفهتێن خوه داخوازا چارهسهریا دهمۆکراتیک و ئاشتیێ بینن زمان. ئهم دێ فاشیزمێ تونه بکن و تهقهز ب سهر بکهڤن.”
ههروهها د پێڤاژۆیا هلبژارتنان دا دهمیرتاش گهلهک داخویانی دان و هندهک نڤیس ژی نڤیساندن. دهمیرتاش تویتهک بهلاڤکر و تێ ده دگۆت: “ژ بۆ گوهارتنا مهزن ئامادهبن. بلا ههرکهس دهستبده ههڤ و ل تهنشتا ههڤدو بسهکنه. پیڤانا مهیا ههڤبهش “کۆمارا دهمۆکراتیکه”. مالا مه یا ههڤبهش ترکیایه. دهولهتا مهیا ههڤبهش کۆمارا ترکیێ یه.”
د ڕاستیا خوه دا دڤێت ههلوهستا دهمیرتاش یا کوردهواری باش بێ نرخاندن، دهمیرتاش ل سهر خهتهک نهتهوییه، یان پێتر کهسایهتهک چهپه و کهمالیسته.؟ نابه ئهڤ بابهت ب ههستان بهێت نرخاندن. پێدڤیه ئهڤ یهک ژ ئالیێ بنگهها ههدهپێ یا کو پرانی خوه کورد دبینن و ههولددن پرسا کورد د ناڤا ههدهپێ دا بدن پێش ڤه بێ نرخاندن.
ڕۆژا ۱٦/۱۱/۲۰۲۲ دهزگههێ لێکۆلینێ مهترۆپۆڵ، ل ترکیێ ڕاپرسیهک بالکێش چێکر. ڕاپرسیا ڤێ جارێ د دهربارێ باندۆرا عهبدوڵا ئۆجهلان و سهلاحهدین دهمیرتاش ل سهر ههدهپێ بوو. لێ د ڕاپرسیێ دا پرس ژ دهنگدهرێن پارتیێن ترکا هاته پرسین. پرس ژ دهنگدارێن، ئاک پارتیێ، جهههپێ، ئی پارتی، مهههپه، پارتیا سهعادهت و دهڤا هاته کرن.
پرس ب ڤی ئاوایی بوو:
گهلۆ ل سهر دهنگدارێن ههدهپێ باندۆرا ئۆجهلان یان یا دهمیرتاش پێتره؟
د ڕاپرسیێ دا ۲۱.۲% گۆتن عهبدوڵا ئۆجهلان و ژ ٥۱.۱% گۆتن سهلاحهدین دهمیرتاش. ژ سهدی ۲۷.۷% کهسێن کو بهشداری ڕاپرسیێ بوون، گۆتن ئهم نزانین.
ژ ئالیهک دن ههمان پرس ژ دهنگدهرێن ههدهپێ ب خوه ژی هاته پرسین.
دهنگدارێن ههدهپێ؛ ۲۲.۱% دبێژن ئۆجهلان و ۷٥.۲% ژی دبێژن دهمیرتاش.
ڤهکری دیار دبه کو باندۆرا دهمیرتاش ل سهر ههدهپێ ژ یا ئۆجهلان پتر ههیه. ڕهوشا دهمیرتاش یا کو دبێژه کو وی دهڤ ژ سیاسهتا چالاک بهردایه ژی بابهتهکێ دن یێ پرسا د ناڤا ههدهپێ دایه.
پشتی کو ههدهپێ د هلبژارتنێن بۆری دا هێز و خوین وندا کر، داخویانییهک دا و ڕهخنه ل خوه و پارتییا خوه کر. دهمیرتاش لێبۆرینا خوه ژ کوردان خوهست، ل سهر مهدیایا جڤاکی داخویاند کو وی دهست ژ سیاسهتا ئهکتیف بهردایه و وها گۆت:
“ئهز ل سهر ناڤێ خوه ژ دل لێبۆرینێ دخوازم کو مه نهکاری سیاسهتهکا ههژی گهلێ خوه بدن مهشاندن. ئهز سۆز ددم کو ب خهباتێن خوهیێن پراکتیکی ڤان کێماسییان نههێلم. ههروها سپاسییا ڕهخنهیێن ئاڤاکهر یێن کو ل من هاتن گرتن دکم. ئهز دێ ههول بدم مفا ژێ وهرگرم. ئهز ژی دێ وهک ههموو ههڤالێن خوهیێن ل گرتیگههێ تێکۆشینا خوه ب بهرخوهدانێ بمهشینم، ئهز د ڤێ قۆناغێ دا دهست ژ سیاسهتا ئهکتیف بهرددم. ب هێڤییا ڕۆژێن ئازاد”.
داخویانییا دهمیرتاش وهک بۆمبهیهکێ کهت ڕۆژهڤا سیاسی یا کورد، ترکیێ و جیهانێ. دهێت گۆتن کو گهلهک ژ ڕێڤهبرێن ناڤا ههدهپێ گرنگی نهدانه داخویانییا دهمیرتاش و دبێژن “دهست ژێ بهردانا سیاسهتا ئهکتیف ژ لایێ دهمیرتاش مژارهکه کو دڤێت نهیێ مهزنکرن. سیاسهتمهدارێن دنێن د گرتیگههێ دا ب تویت و داخویانییان سیاسهتێ ناکن. ڕهوش ب تهڤاهی نۆرماله و د ناڤا پارتییێ دا دهمیرتاش چ بهرپرساتی نینه.”
د ڤێ دهربارێ دا کهسێن نێزیکی دهمیرتاش دبێژن: “دخوازن دهمیرتاش بێدهنگ بکن. پێشنیازێن وی نایێن گوهداریکرن. ب سهر دا ژی دهما کو ئهنجامێن هلبژارتنێ ب ڤی ڕهنگی هاتن، ههول دان کو دهمیرتاش بهرپرسیار ببینن. د ناڤا ههدهپێ دا کهسێن کو دخوازن دهمیرتاش ژ گرتیگههێ دهرنهکهڤه ژی ههنه.”
ڕهوشا دهمیرتاش و بهردهوامیا ههلوهستێن وی، پتر دێ د دهما هلبژارتنێن شارهداریان یێن بهێن دا پتر زهلال ببه. کا گهلۆ دێ دهمیرتاش وهک هلبژارتنێن سهرۆککۆماریێ یێن پهرلهمهنتۆیا ترکیێ چالاک به یان دێ بێدهنگ بمینه و نابه خوهدی ههلوهست؟ ئهڤ یهک دێ د ههمان دهمی دا ببه بهرسڤا ڕهوشا پاشهرۆژا ههدهپێ ب خوه ژی. ژ ئالیهک دن ڤه، وهک تێ زانین پهکهکه ب ناڤێ پارتیا چهپا کهسک کهته هلبژارتنێن پهرلهمهنتۆیا ترکیێ دا. گهلۆ د پاشهرۆژێ دا دێ د چ قالبی دا به ژ نها ڤه نایێ زانین. لێ د ناڤا پارتیا چهپا کهسک دا حهژێکهرێن ئاپۆ گهلهکترن و پرانی ژی چهپێن توندرهون.
بابهتهک دن ههیه بهلکی نه گهلهکی گرینگه ژی (!) لێ دهێت زانین کو برایێ سهلاحهدین یێ مهزن ئانکو، نورهدن دهمیرتاش، ل قهندیلێ یه. گهلۆ باندۆرا ڤێ یهکێ ل سهر سهلاحهدین چیه؟