که‌لها ئالۆکا
به‌رخوه‌دان و خوه‌ڕاگریا شێره‌ژنێن زیندانکری
ئه‌ڤه ناڤێ په‌رتووکا کاک حه‌سه‌ن عه‌سکه‌ری یه کو به‌ری چه‌ند رۆژه‌کا ئیمزا و به‌ڵاڤکرنا وێ ب ڕێوره‌سمه‌کا جوان ل که‌لها ئالۆکا هاته‌کرن.
په‌رتووک ل سه‌ر وان ب سه‌دان ژن، ده‌یک، خوشک و زارۆکێن پێشمه‌رگەیانه یێن کو ژ ساڵا 1980 هه‌تا 1982 ل که‌لها ئالۆکا دزیندانکری بوون، کو کاک حەسەن بخوە ژی ئێک ژ وان زاڕۆکێن زیندانکری بوو.
هه‌لبه‌ت کاک حه‌سه‌ن ژ هه‌ژی ده‌ستخوه‌شیه‌کا مه‌زنه ژبه‌ر کو ئه‌ز دزانم کانێ وی چه‌ند زه‌حمه‌ت دیتیه هه‌تا ئه‌ڤ هه‌موو پێزانین و ده‌کۆمه‌نت کۆمڤه‌کرین.
گرنگیا ڤێ په‌رتووکێ ناهێته وه‌سفکرن ژبه‌ر کو ئه‌و ل سه‌ر قۆناغه‌کا بێده‌نگ و ووندایا دیرۆکا خه‌باتا گه‌لێ مه‌یه، کو ئه‌و ژی خه‌بات و به‌رخوه‌دانا ژن و زارۆکێن کورده. من نه‌ڤێت ل ڤێرێ ب درێژی ل سه‌ر ڤێ په‌رتووکێ بنڤێسم چونکی من دڤێت هوون هه‌می وێ بخوینن. ته‌نێ دێ هنده‌ک خالێن کورت بۆ وه‌یێن هێژا به‌رچاڤ که‌م.
خالێن گرنگیا ڤێ په‌رتووکێ:
1- پشکه‌کا گه‌له‌کا گرنگا دیرۆکا به‌رخوه‌دانا ژن و زارۆکێن کورده کو مخابن چ ده‌زگایێن مه خوه لێ نه‌کریه خودان.
2- په‌رتووک نه‌ته‌نێ به‌حسێ به‌رخوه‌دانا ژن و زارۆکا دکه، لێ هه‌روه‌سا ل گه‌له‌ک جها ئاماژێ دده‌ته به‌رخوه‌دانا زه‌لام و دانعمه‌رێن که‌سوکارێن پێشمه‌رگەیا ژی کو ئه‌و ژی ل زیندانێن دی جودا ژ ژن و زارۆکا دزیندانکری بوون.
3- د ده‌ما گرتنا ڤان ژنان دا 16 ژ وان د دوگیان بوون و 16 زارۆک دڤێ زیندانێ دا هاتنه سه‌ر دنیایێ، کو ناڤێن وان ژی زیندان، شوڕش، هیڤیدار و ناڤێن دی یێن به‌رخوه‌دانێ بوون. هه‌ر زارۆکه‌کێ د وێ که‌لها زۆڵمێ ڤه دهاته سه‌ر دنیایێ د ناڤا که‌لهێ دا دبوو گۆڤه‌ند و دیلان و ژنان دکره گازی: پیرۆزه پیرۆزه ئه‌ڤه پێشمه‌رگه‌یه‌کی دی ژی ل کوردستانێ زێده بوو.
4- لیسته‌یه‌ک ب ناڤ و وێنه‌یێن وان هه‌ر 16 زارۆکێن د زیندانێ دا هاتینه سه‌ر دنیایێ د په‌رتووکێ دا هاتیه تۆمارکرن.
5- دیارکرنا رۆلێ دوژمنکاریێ پۆلیسێن عه‌ره‌ب و رۆلێ دلۆڤانی و هاریکاریێ یێ هنده‌ک ژ پۆلیسێن کورد، یێن کو زێره‌ڤانی ل زیندانێ دگرت.
6- کورته‌ژیاننامەیا 23 ژ وان پێشمه‌رگەیێن کو ژن، زارۆک، ده‌یک و خوشک و برایێن وان د وێ زیندانێ دا هاتینه گرتن.
7- هه‌ڤپه‌یڤین د گه‌ل 16 ژ وان زارۆکان یێن کو د گه‌ل ده‌یکێن خوه هاتینه گرتن. (خوه‌زی بابه‌ته‌ک تایبه‌ت بۆ ڤان زارۆکا دپه‌رتووکێ دا هاتبا ته‌رخان کرن و وێنه و ژیاننامەیێن هه‌میا هاتبانه تۆمارکرن).
8- چیرۆک و ڤه‌گێڕانێن 85 ژ وان ژنێن زیندانی.
9- دده‌مه‌کی دا کو ئه‌و ژن دزیندانێ دا بوون هنده‌ک ژ وان پێشمه‌رگەیێن کو ئه‌و سه‌را هاتینه گرتن، ل چیای (ناڤ شۆرەشێ) شه‌هیدبوونه و مزگینیا غه‌مگینا شه‌هیدبوونا وان ل زیندانێ گه‌هه‌شتیه ده‌یک، ژن، خوشک و زارۆکێن وان.
10- ل ده‌مه‌کی کو ده‌یک، خوشک، باب و برایێن شه‌هید فارس بامه‌ڕنی سه‌را وی دگرتی بوون، ئه‌و ل رۆژا 2/9/1981 ل چه‌مباهیڤی د شه‌ڕه‌کی دژوار دا شه‌هید بوو. بابێ وی کو د زیندانا سێمێلێ دا بوو ده‌مێ نووچه‌یا شه‌هیدبوونا وی ل رۆژا 12/10/1981 بهیستی، وی ژی ئێکسه‌ر گیانێ خوه سپارت و دزیندانێ دا شه‌هید بوو.
11- دیاربوونا رۆلێ قاره‌مانی و سه‌رکردایه‌تیا هنده‌ک شێره‌ژنان د وێ زیندانێ دا، بۆ نموونه سانیا بامه‌ڕنی ده‌یکا شه‌هید خسرو بامه‌ڕنی و گولا سپینداری.
12- چار ژنێن شیعه‌یێن خه‌لکێ باشوورێ ئیراقێ ژی دڤێ زیندانێ دا بوونه، دو بووک و دو خه‌سوو. ده‌مێ پۆلیسان ئه‌و ئاگه‌دارکرین كو کوڕێن هه‌ردو خه‌سوویا/مێرێن هه‌ردو بووکا شه‌هیدبووینه، ده‌یکه‌ک ژ وان تووشی نه‌خۆشیا ده‌روونی دبە و ئاگری به‌ردده‌ته خوه.
13- ئه‌لبۆمه‌کا جوان یا وێنه و ناڤێن زیندانیان و پێشمه‌رگێن کو زیندانی سه‌را وان هاتینه گرتن، د په‌رتووکێ دایه کو ژ 37 لاپه‌ڕا پێکتێت.
14- رۆلێ هنده‌ک ژنێن ژ ده‌رڤه‌ی زیندانێ کو به‌رده‌وام ب دزیڤه خوارن و جلک و پێدڤیێن دی دبرنه به‌ر په‌نجه‌رێن زیندانێ و دهاڤێتنه ژوور.
15- د سه‌ر وێ زۆلم و شه‌ڕێ ده‌روونیێ دوژمنی ل گه‌ل وان ژن و زارۆکان دکر، رۆژانه وان بدزیڤه نامه بۆ پێشمه‌رگەیێن خوه دنڤێسین و دگۆتنێ: نه‌وه‌بیت هوین ڕاده‌ستی دوژمنی ببن. ئه‌م دێ هه‌تا هه‌تایێ خوه ڕاگرین و هوین ژی وه‌کی مێرا شه‌ڕێ خوه بکه‌ن و دلێ وه بمه‌ڤه نه‌بیت.
د هه‌مان ده‌م دا ئه‌ڤ په‌رتووکه یا بێ کێماتی ژی نینه. ئه‌ز باوه‌ر دکه‌م ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ کێماتیه تێدا نه‌بان مرۆڤ دشیا وێ وه‌رگێڕیته سه‌ر زمانێن بیانی و ب تایبه‌تی ئینگلیزیێ و ل سه‌ر ئاستێ ده‌رڤه ژی دا خوانده‌ڤانێ باش هه‌بن. ل ڤێرێ ژی دێ چه‌ند کێماتیه‌کا به‌رچاڤ که‌م هیڤیدام کاک حه‌سه‌ن وان ل به‌رچاڤ وه‌رگرە ژبۆ چاپێن بێھن و به‌رگێ دویێ یێ په‌رتووکێ.
دیاره پچه‌ک له‌زا د نڤیسین و ئاماده‌کرنا په‌رتووکێ دا هاتیه کرن و پێداچوونێن پێدڤی نه‌هاتینه‌کرن، لۆما مرۆڤ دبینە کو کۆمه‌کا کێماتیان تێدا هه‌نه، ژ وان ژی:
1- لاوازیا داڕشتنا ناڤه‌رۆکا په‌رتووکێ.
2- پڕانیا ڤه‌گێڕان و چیرۆکێن ژن و زارۆکان وه‌کهه‌ڤ هاتینه داڕشتن، ژبه‌ر هندێ ژی ئه‌ڤ چه‌نده سستیه‌کێ دده‌ته خواندنا په‌رتووکێ.
3- ل هنده‌ک جهان شاشی دناڤان دا چێبوویه. بۆ نموونه ده‌یک وه‌ک هه‌ڤژین هاتیه تۆمارکرن و هنده‌ک شاشیێن دی.
4- د ئه‌لبۆمێ دا هنده‌ک ناڤ و وێنه دووباره هاتینه چاپکرن.
5- د ئێک مالبات دا پاشناڤێن جودا هاتینه نڤێسین. بۆ نموونه که‌سێن هه‌مان مالباتێ پاشناڤێ ئێکی کێسته‌یی و یێ دی به‌رواری هاتیه نڤیسین.
6- ئه‌گه‌ر ل گه‌ل تۆمارکرنا کورته‌ژیاننامەیا پێشمه‌رگەیا پسیار ژی ژ وان هاتبایه کرن کانێ ده‌مێ ده‌یک، خوشک، ژن و زارۆکێن وان هاتینه گرتن هه‌ستا وان چبوو. د ده‌مێ دو ساڵان دا په‌یوه‌ندیێن وان د چه‌وا بوون ل گه‌ل وان و ئازارێن وان چ بوون.
7- بابه‌ته‌کێ تایبه‌ت ژ بۆ کورته‌ژیاننامە و وێنه‌یێن هه‌می وان زارۆکێن ل گه‌ل ده‌یکێن خوه هاتینه زیندانکرن هه‌بایه دا باشتر بە..
هه‌لبه‌ت ئه‌ڤ تێبینیه ژ بوهایێ په‌رتووکێ هیچ کێم ناکه‌ن، به‌رۆڤاژی ئارمانج ژێ باشترکرنا ڤێ په‌رتووکا پڕ بوهایه. ل دوماهیێ ژی ئه‌ز پێشنیار دکه‌م بۆ ده‌زگایێن په‌یوه‌ندیدارێن حکومه‌تا کوردستانێ کو ڤێ که‌لها ئالۆکا بکه‌نه مۆزه‌خانا به‌رخوه‌دانا ژن و زارۆکێن پێشمه‌رگا و باوه‌ر دکه‌م ئه‌و زارۆکێن هینگێ زیندانی و نوکه مه‌زن بوونه و لگه‌ل کاک حه‌سه‌ن عه‌سکه‌ری دشێن رۆله‌کێ باش .بگێڕن دچێکرنا ڤێ مۆزه‌خانێ دا
2021.01.10
