سیاسی

بێھنا كۆدەتایێ ژ تركیێ دھێت

به‌ری ب چه‌ند ڕۆژان ده‌زگه‌هه‌ک ئه‌مریکی به‌هسا ده‌ربه‌یه‌ک /کۆده‌تایه‌کا له‌شکه‌ری ل ترکیێ کربوو. ژ وێ ڕۆژێ وه‌ره‌، ژ وێ ڕۆژا وێ سازیا ئه‌متیکێ به‌ھسا کۆده‌تایا له‌ش
که‌ری کری، ل ترکیێ ئه‌ڤ بابه‌ت و پرسا کۆده‌تایا لکه‌شکه‌ری ب گه‌رمی دھئێته‌ گۆتووبێژ کرکن. گه‌له‌ک ئالیێن سیاسی باوه‌ر ناکن کو ده‌ستهلاتداریا ئاکپێ و ئه‌ردۆگان ب ئاوایه‌ک ده‌مۆکراتیک یان ژی ب هلبژارتننان خلاس ببه‌. ژ بۆ به‌ر ڤێ یه‌کێ ژی گۆتوبێژێن کۆده‌تایا له‌شکه‌ری جاره‌ک دن کرن مانشێتێن سه‌ره‌کی د ڕۆژه‌ڤا سیاسی ل ترکیێ دا.

ڕۆژا ۱٥ێ ته‌موزا ۲۰۱٦ێ هه‌ولدانا کۆده‌تایه‌کا له‌شکه‌ری ژ ئالیێ ڕێخستنا فه‌تحولا گوله‌ن ڤه‌ هه‌تا کرن، لێ هه‌ولدان سه‌رنه‌که‌ت. ب هه‌زاران کارمه‌ند ژ کار هاتن دوور خستن، ب هه‌زاران هاتن گرتن و کرن گرتیگه‌هان دا، ب هه‌زاران ڕه‌ڤین ده‌رکه‌تن ده‌رڤه‌یێ ترکیێ. لێ هه‌تا نها هێشیا نه‌کارینه‌ چالاکڤانێن ڤێ ڕێخستنێ ژ ناڤا ده‌زگه‌هێن ده‌وله‌تێ پاقژ بکن. گه‌له‌ک زه‌همه‌ته‌ ژی بھئێنه‌ پاقژ کرن. ژ به‌ر کو هه‌موو د ناڤا هه‌ڤدا بوون، هه‌ر ئالیه‌ک سیاسی ل گۆر خوه‌ ھئه‌سابه‌ک د گه‌ل ته‌ڤگه‌را گوله‌ن دکرا و ئه‌و ته‌ڤگه‌ر ناڤ هه‌موو ئالیێن سیاسی دا، د ناڤا ده‌زگه‌هێن ده‌وله‌تێ یێن هه‌ساس دا و د ناڤا ئارتێشێ دا ژی ب هێزھئه‌بوون.

ژ ئالیه‌ک دن ڤه‌، گه‌له‌ک که‌سایه‌تیێن د ناڤا سه‌رکرده‌یاتیا ئاکپێ دا و ئه‌ردۆگان ب خوه‌ ژی ب چاڤه‌ک مه‌زن ل فه‌تحولا گوله‌ن دنێری و ڕێ ددا ڕێخستنا وی ب هێز ببه‌. مه‌رجێن کو ئاکه‌پ بکاربه‌ ڕێخستنا گوله‌ن ژ ناڤا خوه‌ پاقژ بکه‌ نینن. ژ به‌ر کو ئه‌و ب خوه‌ ژی به‌شه‌ک ژ وێ پرۆژه‌یێ بوون. ژ خوه‌ هنده‌ک ئالیان ئیدیعا دکر کو هه‌ولدانا کۆده‌تایا له‌شکه‌ری یا ۱٥ئێ ته‌موز۲۰۱٦ئێ سیناریۆیه‌ک بوو هاته‌ پێکانین.

ده‌ستهلاتداریا ئاکه‌پێ و ئه‌ردۆگان ب ھئاریکاریا گوله‌ن سه‌رده‌ستیا ئه‌رته‌شێ ل ترکیێ شکناندن. ب دۆزا ئه‌رگه‌نه‌کۆنێ ئه‌ڤ یه‌ک پێکانین. لێ د داویێ دا هه‌ولدانا ده‌ربه‌یه‌کی ژ ئالیێ ڕێخستنا گوله‌ن ڤه‌ هاته‌ کرن. سه‌رنه‌که‌فت ،لێ ئه‌و خه‌ته‌ر ژ هۆله‌ ژی ڕانه‌بوویه‌.

هه‌تا نها نزانن لنگێن سیاسی یێ ڕێخستنا گوله‌ن کینه‌ و چ دکن. به‌ری چه‌ند ڕۆژه‌کان سه‌رۆکێ جه‌هه‌پێ دا خوویاکرن کو ئه‌ردۆگان ب خوه‌ لنگێ سیاسی یێ ڤێ ڕێخستنێ یه‌. ئه‌ڤ گۆتوبێژ د ناڤا ترکیێ دا هه‌تا هلبژارتنێن گشتی دێ بھئێنه‌ کرن.

هلبژارتن سالا ۲۰۲۳ێ دێ ھئێنه‌ کرن. لێ هه‌ر ده‌می ئحتیمالا کو هلبژارتنێن پێشوه‌خت بھئێنه‌ کرن ژی هه‌یه‌. لێ نایێ زانین کا گه‌لۆ دێ د ڤێ ڕه‌وشێ دا ل ترکیێ هلبژارتنه‌ک دێ چێ ببه‌ ، یان ژی کۆده‌تایه‌ک چێدبه‌.

ڕه‌وشا ترکیێ ل سوریێ و لیبیایێ ده‌ستهلاتا ئه‌ردۆگان زه‌عیف دکه‌. ئه‌ردۆگان د ناڤا هه‌ولدانه‌کێ دایه‌ کو ده‌ستهلاتداریا خوه‌ بپارێزه‌. لێ گه‌له‌ک تشت هاتنه‌ گوهه‌رتن.

د ڤێ ڕه‌وشێ دا ئێدی دڤێ کورد ل سه‌ر دۆزا خوه‌ بفکرن و ڤێ یه‌کێ گۆتوبێژ بکن. هات خوویاکرن کو ب گۆتنێن ده‌مۆکراتیزه‌ کرنا ترکیێ کورد نکارن سیاسه‌تێ بکن. نه‌ ئالیێن ترک و نه‌ ژی گه‌لێ ترک وان وه‌ک هاواریێ ده‌مۆکراسیێ قه‌بوول ناکن. یا باش و ڕاست ئه‌وه‌ کو کورد ل خوه‌ ڤه‌گه‌رن و به‌هسا خوه‌ بکن. ژ بۆ مافێن خوه‌ یێن نه‌ته‌وه‌یی ته‌ڤ بگه‌رن. ل هه‌ڤ خوه‌دی ده‌رکه‌ڤن و ل سه‌ر خه‌ته‌ک نه‌ته‌وه‌یی سیاسه‌تێ بکن.

بلا کورد هه‌ول بدن کو هه‌ر گوهه‌رتنه‌ک ل ترکیێ ژ بۆ به‌رژوه‌ندیێن نه‌ته‌وه‌یی و بۆ ده‌ستخستنا مافێن خوه‌ یێن ڕه‌وا بنرخینن و ل هه‌مبه‌ر ڕوودانان ببن خوه‌دی هه‌لوه‌ست

18.02.2020

Back to top button