بەغدا ل هەمبەرى دو ئەزمونێن ب زەحمەت
مەرەم ژ ناڤئینانا بەغدا حکومەتا فەدەرال یا عێراقێ یە، بەغدا وەکو پایتەختێ وێ یێ بریاردانێ دهێتە زانین.
پرسیارا جەوهەرى ئەوە؛ گەلۆ راستە ل بەغدایێ بریار ل سەر چارەنڤیسێ کێشە و گرفێتن سیاسى یێن نافخوە و دەرڤە دهێتە دان؟ گومان تێدا نینە كو ژ بو بەرسڤدانا پرسیارەکا ب ئەڤى رەنگى ئالوزیەکا بەرچاڤ هەیە، چونکە رەوشا عێراقێ و ئەو پێکهات و هێزێن ئیدارا بەغدایێ دکەن ئالوزترن، لەورا پرسگرێکا مە ئەوە کو ئەڤێ ئالوزیێ کاریگەرى ل سەر بەرسڤەکا ئەکادیمى کریە بو هندێ ب دروستى رولێ بەغدایێ و کاریگەریا وێ بهێتە دیارکرن.
ژبلى حکومەتا فەدەرال یا عێراقێ کو نوونەراتیا راستەقینە یا بریارا ئەڤى وەلاتى دکە، چەندین گروپێن دى ل ئەڤى وەلاتى هەنە بەرى هەر بریارەکێ کاریگەریا خو ل سەر دارێشتن و چێکرنا بریارێ دکەن، چ ل هەمبەر کێشە و گرفتێن نافخوە یانژى وان پرس و ناکوکیێن هەرێمایەتى ئەوێن راستەوخو کاریگەریێ ل سەر عێراقێ و دەڤەرێ دکەن..
ئەزمونا ئێکێ: یا من دیتى گرنگە باس لێ بهێتە کرن رێککەفتنا لایەنێن عێراقێ یە ل نافخوەیا وەلاتى ل سەر چەند پرسان ژوانا:
بودجەیا گشتى –
پرسا سەرژمێریا گشتى –
پرسێن هەلاویستى وەکو نەفت و گاز، چارەنڤیسێ دەڤەرێن کوردستانى و-
بابەتێ هێزێن لەشکەرى، ب تایبەتی حەشدا شەعبی و رولێ وێ یێ خراب د ئێکلاکرنا بویەرێن سیاسى دا-
گەندەلی و رەوشا خزمەتگوزاریێ-
ئەڤ پرسێن مە ل سەرى داینە دیارکرن گەلەك دئالوزن و ماینە هەلاویستى و بەشەک ژ وان ب بەرنامە و پلاهاتینە پشتگوهـ هاڤێتن و دەستێن دەرەکى دگەل هەنە ب تایبەت وەلاتێن (ئیران و تورکیا) ل پشت پاشڤەمانا وان هەبوینە، بەشەکێ دى یێ ناکوکیێ بەرژەوەندێن نەتەوەیى و حزبى نە دناڤبەرا لایەنێن عێراقى دا، ب باوەریا مە د قوناغا نوکە دا ئەگەر هەرێما کوردستانێ و عێراق ل سەر ئەڤان پرسێن هلاویستى نەگەهشتنە شێوازەکێ رێککەفتنێ ئەز ب دوور نابینم رەوشا عێراقێ ژ نوکە خرابتر لێ بهێت و گەلەک بابەتێن دى تێکەل بن. باشترین چارەسەرى ل ئەڤێ قوناغێ رێککەفتنا هەردو حکومەتا یە ل سەر بنەمایێن دەستورى یێن چارەسەریێ و چارەسەرى نەبتنێ دەمکى بن بەلکو دبنەجهـ و دەستورى بن و یا دهێتە دیتن هەردو حکومەتا نیازپاکیەک هەیە بەلێ فشار و بەرژەوەندێن گروپێن جودا دێ چەند رێکێ دەنە هەردو حکومەتا رێک بکەڤن؟ ئەڤە بخوژى جهێ پرسیار و ل سەر راوستاندنێ یە.
ئەزمونا دویێ: رولێ عێراقێ د ناکوکیێن هەرێمایەتى دایە. ب دیتنا مە بو ئەڤێ رەوشێ عێراق ل سەر سێ ئاراستەیێن جودا جودا دابەش بویە:
ئاراستا ئێکێ: کو بەشەک ژ شیعەیان سەرپەرشتیا وێ دکەن زور لایەنگریا وەلاتێ ئیرانێ دهێتە کرن و ئەو بەشە ژى هێزا وێ زور زیاترە ژ بەشێن دی یێن پێکهاتێن عێراقێ و بریارا سیاسى یا عێراقێ گەلەک جاران ل مەتبەخا وان یا سیاسى ڤە دهێتە دارێشتن و ئاراستەکرن.
ئاراستا دویێ: ژ پێکهاتێن سونە و بەشەکێ کێم یێ شیعەیان پێکدهێت کو پێگەهێ وان یێ لاوازە و نەشیاینە وەکو پێویست رول و کاریگەریا خو ببینن لەورا بو ئاراستەکرنا سیاسەتا دەرڤە یا عێراقێ نەشیایە بەرنامە و پلانێن خو جێبەجێ بکەن.
ئاراستا سیێ: وەکو هێزەکا نشتیمانى یە ئەوژى بەشەک ژ هەرسێ پێکهاتێن عێراقێ یە (کورد و شیعە و سونە) ئاراستەکا نشتیمانى هەیە ئەوژى چەوانیا پاراستنا بەرژەوەندێن عێراقێ یە د ئەڤان کێشە و ناکوکیێن هەرێمایەتى دا و ئەف بەشە دگەل هندێ نینە عێراق ببیتە گورپانا ململانێ بو ولاتێن هەرێمایەتى. ب دیتنا من پێگەهێ ئەڤێ هێزێ د ئاستێ پێدڤى دا نینە لەورا دبیت ل قوناغا داهاتى رولێ وان پتر دیار بیت و پشتەڤانیا وەلاتێن هاوپەیمان ب تایبەت ئەمریکا ژى ل ئەڤى گروپى بهێتە کرن.
دوو ئەزمون دگەل دەهان ئاراستەیێن ژ ئێک جودا ل عێراقێ دهێنە دیتن خالا ژ هەمیێ گرنگنتر بومە کوردان ئەوە ئەم بشێین پێگەهێ دەستورى و سیاسى یێ هەرێما کوردستانێ ب پارێزین و نەبینە بەشەک ژ لایەنێن ناکوک دکێشەیێن هەرێمایەتى دا
رمضان نصرالدین کێڤلى
30.09.2019
