خیانەتا نیشتیمانی و سزایێن وێ ل وەلاتێن بیانی و ل وەلاتێ مە
ژیانا سیاسیا کوردستانێ هه‌می ده‌مه‌کێ پڕ بوویه ژ کێش مه‌کێشێن ناڤخوویی کو ئه‌ڤ چه‌نده گه‌له‌ک جارا بوویه ئه‌گه‌رێ هندێ که چه‌ند حزبه‌ک یان بنه‌ماله‌یه‌ک بو هێشتنا ده‌سهه‌لاتا خو په‌نا بریه بو خه‌یانه‌تا نیشتیمانی کو ل زوربه‌یی هه‌ڕه زورێن وه‌لاتێن جیهانێ خه‌یانه‌تا نیشتیمانی سزایێ وێ به‌ندکرنا هه‌تاهه‌تاییه یان ژێ بدارڤه‌کرنه. د یاسایا ژماره ۲۲ێ بڕگه‌یا ۱ ژ یاسایا سزادانێ ل وه‌لاتێ سوید، هه‌ر هاوولاتیه‌ک که ببیته ئه‌گه‌رێ به‌لاڤکرنا زانیاریێن هه‌ستیار بو وه‌لاته‌ک دی، یان گوهرینا زانیاریان بو هێزا به‌رمابه‌ر د ده‌ما شه‌ڕدا، یان ببیته ئه‌گه‌رێ زیانپێکه‌فتنا وه‌لاتی ب هاریکاریکرنا دوژمنی، دچیته چوارچێوه‌یی خه‌یانه‌تا نیشتیمانی کو ئه‌ڤ چه‌نده دبیته ئه‌گه‌رێ سزایه‌کێ قورس کو ژ ۷سال زیندان ده‌سپێدکه‌ت تاکو زیندانا هه‌تاهه‌تایی. هه‌ژی ئاماژه پێکرنێیه که پشتی ل هه‌می وه‌لاتێن ئه‌ووروپا سزایێ ڤێ چه‌ندێ بدارڤه‌کرن بوویه لێ به‌لێ پشتی دروستبوونا ئێکه‌تیا ئه‌وروپا سزایێ سێداره‌دانێ هاتیه گوهرین بو زیندانا هه‌تاهه‌تایی. لێ هه‌مان تاوان ئانکو تاوانا خه‌یانه‌تا نیشتیمانی ل وه‌لاتێن دی وه‌که ئه‌مریکا سزایه‌کێ هه‌ڕه توند هه‌یه کو دگه‌هیته سزایێ بدارڤه‌کرنێ کو ئه‌ڤ چه‌نده د یاسایا سزادانێ یا ئه‌مریکی یا بڕگه‌یا ۱۸ ژماره ۲۳۸۱ێ ب باشی ئاماژه پێهاتیه‌کرن. ئێکه‌تیا نیشتیمانی کوردستان کو د مێژویا هه‌فچه‌رخا کوردستانێدا بوویه سه‌رده‌سته‌یا خه‌یانه‌تێن ئێک دیف ئێکێن ل دژی هه‌می ده‌ستکه‌فتێن گه‌ڵێ کورد. مێژوویا خه‌یانه‌تا ئێکه‌تیێ هه‌ر به‌ڕی دامه‌زراندنا وێ حزبێ سه‌رچاوه‌دگریت ده‌ما ل ده‌سپێکا سالێن ۶۰ێ یا سه‌دسالیا چویی ئیبراهیم ئه‌حمه‌دێ خه‌زورێ جه‌لال تاله‌بانی خه‌یانه‌ته‌کا هه‌ڕه مه‌زن ل مه‌لا مسته‌فا بارزانی کر پشتی ده‌سپێکرنا شوره‌شا ئه‌یلولێ و په‌یوه‌ندی ب حکومه‌تا به‌غدایێ کر دژی مه‌زنترین شوره‌شا کوردیی کو شوره‌شا مه‌زنا ۱۱ێ ئه‌یلولێ بویه. پشتی دامه‌زراندنا ئێکه‌تیا نیشتیمانی کوردستان د سالا ۱۹۷۵ێ ژ لایێ جه‌لال تاله‌بانی ڤه بو ده‌سپێکا خه‌یانه‌تێن ئێک دیف ئێکێن ڤێ حزبێ ب تایبه‌تی رێبازا ئیبراهیم ئه‌حمه‌د که هه‌تا نها به‌رده‌وامی هه‌یه ژ لایێ کچا وی ڤه هێروو ئیبراهیم ئه‌حمه‌د ئانکو خێزانا جه‌لال تاله‌بانی. د هه‌می به‌لگه و ئه‌رشیڤێن لسه‌ر هێرشا کیمیاویا بو سه‌ر حه‌له‌بجه یا شه‌هید د سالا ۱۹۸۸ێ کو ل دوماهیا شه‌رێ ۸ساله‌یا عێراق و ئێرانێ بوویه ئاماژه بوێ چه‌ندێ دهێته‌کرن کو ئێکه‌تی رێخوشکه‌ربوویه بو ئینانا سه‌ربازێن ئێرانی بو ده‌وروبه‌رێن حه‌له‌بجه، کو بویه ئه‌گه‌رێ هندێ که فروکه‌یێن عێراقی ب چه‌کێ کیمیاوی هێرشێ لسه‌ر حه‌له‌بجه بکه‌ن بو خراپکرنا داڕوبه‌ردێن ڤێ ده‌ڤه‌رێ ژ ئه‌گه‌رێ ئینانا ڤی کارێ سه‌رکردایه‌تیا ئێکه‌تیێ. ئینانا سه‌ربازێن ئێرانی بو ناڤا خاکا هه‌رێما کوردستانێ د شه‌ڕێ ناڤخوویدا دوباره بوڤه کو بو داگیرکرنا هه‌ولێرێ و ده‌رکرنا هێزێن پارتی دیموکراتی کوردستان بویه د هه‌ولێرێدا د سالا ۱۹۹۶ێ و ئه‌ڤ چه‌نده ب ئاخفتنا خودێ نه‌وشیروان مسته‌فا هاتیه به‌لاڤکرن که وی ده‌می جێگرێ سکرتێرێ گشتیێ ئێکه‌تیێ بوویه کو ئاماژه بهندێ دده‌ت که چه‌نده‌ها پێشمه‌رگه‌ێن پارتی ب توپێن پاسدارێن ئێرانی هاتنه کوشتن. ۱۶ێ ئوکتوبه‌ر کو دناڤا مێژوویا کوردینیێدا هاوشێوه‌یێ وێ هه‌بوونه‌ک نه‌بوویه کو پشتی ۲۱روژان ب ده‌ربازبوونا ریفراندووما کوردستانێ کو پتریا ۹۳ێ ژ سه‌دێ ب ده‌نگێ به‌لێ دگه‌ل سه‌ربه‌خوویا کوردستانێ بوونه، ئێکه‌تیا نیشتیمانیا کوردستانێ بسه‌رکردایه‌تیا پافل تاله‌بانی و لاهور شێخ جه‌نگی سوپایێ حه‌شدا شه‌عبی ب روژا روون ئینا دناڤا که‌رکوکێدا و بو ئه‌گه‌رێ ژ ده‌ستدانا نێزیکی ۵۰ ژ سه‌دێ ژ خاکا هه‌رێما کوردستانێ. خه‌یانه‌تا ۱۶ێ ئوکتوبه‌رێ بو ئه‌گه‌رێ شه‌هیدبوونا ژماره‌یه‌کا پێشمه‌رگه‌هان و ئاواره‌بوونا سه‌دان هزار که‌سان. هه‌ژی ئاماژه پێکرنێیه کو هێزێن حه‌شدا شه‌عبی ل پڕدێ و سحێلا هاتنه راوه‌ستاندن و ب سه‌دان که‌سان ژ هێزێن وان لسه‌ر ده‌ستێن پێشمه‌رگه‌هێن پارتی هاتنه کوشتن. ئه‌گه‌ر شروڤه‌یه‌کێ بده‌ینه ڤان خه‌یانه‌تێن ئێکه‌تێ دێ بینین که دناڤا دوماهیک هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ کوردستانێ پارتی پتری ژ ۴۵ ژ سه‌دێ ژ کورسیێن په‌رله‌مانی مسوگه‌رکرینه و ئه‌ڤ چه‌نده ڤه‌دگه‌ریته‌ڤه بو وێ چه‌ندێ کو بو خه‌لکێ هه‌رێما کوردستانێ ئاشکرا بوویه ته‌نها پارێزه‌رێ سه‌رومالێن وان پارتی دیموکراتی کوردستان بویه و دهه‌مانده‌ما ل به‌رواری ۲ێ ئوکتوبه‌رێ د هه‌لبژارتنێن سه‌روک کوماری جاره‌ک دی ئێکه‌تیێ خه‌یانه‌ته‌کا دی ل خه‌لکێ کوردستانێ ب گشتی و پارتی ب تایبه‌تی کر پشتی پاشکه‌زبوون ب رێکه‌فتنا پێشوه‌خته‌یا دناڤبه‌را واندا، و ئه‌ڤه ژلایێ وه‌فیق سامه‌رایی راوێژکارێ به‌رێ یێ جه‌لال تاله‌بانی ڤه وه‌که پاداشتێ ۱۶ێ ئوکتوبه‌رێ هاته ئاماژه پێدان. دڤێرێدا بو مه ئاشکرادبیت که نه‌بوونا یاسایه‌کا گشتی کو ب توندی سزایا هه‌ر جوره خه‌یانه‌ته‌کێ بده‌ت دێ بیته ئه‌گه‌رێ دوباره بوننا گه‌له‌ک ۱۶ێ ئوکتوبه‌رێن دی کو ئه‌ڤ چه‌نده ددبیته ئه‌گه‌رێ ناسه‌قامگیریه‌کا هه‌ره مه‌زن و باوه‌رینه‌مان دناڤا هێزێن سیاسی ب گشتی و هاوولاتێن ناوچه‌یێن جیاواز ل هه‌رێما کوردستانێ ب تایبه‌تی. بوویه ئه‌گه‌ر هه‌ر ژ ده‌سپێکا خه‌یانه‌تا ئیبراهیم ئه‌حمه‌دی ئه‌ڤ که‌سه هاتبا سزادان، نه‌دبوو ئه‌گه‌رێ درێژه‌کێشانا ڤێ رێبازا خه‌یانه‌تکار ژ بو جه‌لال تاله‌بانیێ زاڤا، و هێرو ئیبراهیم ئه‌حمه‌دا کچ و پافل تاله‌بانیێ نه‌ڤی، بوویه پێشنیارا من وه‌که چاڤدێره‌کێ سیاسی ئه‌وه که قوتکرنا رێبازا خه‌یانه‌تیا مالا ئیبراهیم ئه‌حمه‌د ڤیا بیت پێنگاڤا ئێکێ بیت بو ده‌وله‌تا سه‌ربه‌خوویا کوردستانێ ئه‌گه‌ر مه بڤێت ببینه خاوه‌نێ قه‌واره‌یا سیاسیا سه‌ربه‌خوویا خو.ماسته‌ر د زانستێن سیاسی، چه‌مکێ سیاسه‌تا ده‌رڤه و ئاسایێشا نیشتیمانی*پاوان نێروه‌یی04.10.2018وار
