دیرۆکا ته‌ڤگارا ئازادخوازا کوردستانێ، دیرۆکا به‌رخوه‌دان و ته‌کۆشینه‌ک مه‌زنه. شۆره‌شا ئیلۆنا پیرۆز سالا ۱۹۷۰ێ ئه‌نجامه‌ک مه‌زن ده‌ستخست و ل گه‌ل حوکومه‌تا ئیراقێ رێکەفتنا ۱۱ێ ئادارێ ئیمزا کر. کوردستان ب ئاوایه‌کی ئازاد بوو.. کوردان سه‌رکه‌فتیه‌ک مه‌زن ده‌ستخستن. ئه‌ڤ سه‌رکه‌فتن بوو سه‌رۆکانیا ده‌ستکه‌فتیێن نه‌ته‌وی هه‌تا ڕۆژا مه یا ئیرۆ.
ده‌وله‌تا ئیراقێ یا داگیرکه‌ر، ده‌ما که‌یسێ خوه ئانی و ڕه‌وشا جیهانێ و سیاسه‌تا ناڤنه‌ته‌وی یا چه‌وت ئا شه‌رێ سار، سالا ۱۹۷٥ێ، کورد ژ ده‌ستکه‌فتیێن وان دوور کرن و شۆره‌شا کورد ب ئاوایه‌کی تێکچوو. سالا ۱۹۷٥ێ ده‌ما ئیراق و ئیرانێ چاڤدێریا هه‌ردو هێزێن مه‌زن یێن جیهانی (ئەمریکا و یه‌کتیا سۆڤیه‌ت) په‌یمانا جه‌زایرێ ئیمزا کرن، ژ بۆ ته‌ڤگه‌را ئازادخوازا کورد پێڤاژۆیه‌ک دن ده‌ستپێکر. کورد د دیرۆکا خوه یا سیاسی دا ڤێ په‌یمانێ وه‌ک په‌یمانا ئیخانه‌تێ ب ناڤ دکن.
قۆناغه‌ک گه‌له‌ک دژوار بوو، جیهان دژێ ته‌ڤگه‌را کورد ببوو یه‌کده‌نگ. چو مه‌جالا کوردان نه‌مابوو، کوردان ده‌ستکه‌فتیێن خوه وندا کرن و هێڤیا کوردان تێکچوو. هێدی که‌سه‌کی باوه‌ر نه‌دکرا کو دێ ل کوردستانا ئیراقێ جاردن کورد بکاربن ڕابن سه‌ر خوه. ده‌ما مه‌رجێن جیهانی ب ته‌مامی دژی مرۆڤ به و هێڤی تێکهه‌رن، ڕابوونا ل سه‌ر پیان جاردن زه‌حمه‌ته. لێ هێڤی ب ته‌مامی هشک نه‌بشن ته‌نه چلمیسین. سالا ۱۹۷٥ێ، نه ته‌نێ تێکچوونه‌ک ژ بۆ کوردستانا ئیراقێ بوو، هه‌روه‌ها شکێناندنا هێڤیێن ته‌ڤگه‌را کورد ل هه‌ر چار پارچه‌یێن کوردستانێ بوون.
ده‌ما پارتییا ده‌مۆکرتا کوردستانێ بریار دایی کو شه‌ر بسه‌کنینن، بارزانی یێ نه‌مر د هه‌ڤدیتنه‌ک خوه دا، ژ به‌رپرسێن هێزێن پێشمه‌رگه‌یان را دبێژه: “ ئیرۆ ڕه‌وشا جیهانێ ئه‌ڤه، هه‌رکه‌سه‌کی پشتا خوه دایه مه، لێ سیاسه‌ت هه‌ر ڕۆژ تێ گوهه‌رتن، د ٦ مەهێن دن دا چ ببه ئه‌م نزانن، ئه‌ز ناخوازم د مه‌رجێن ئیرۆ دا ل سه‌ر به‌رده‌وامبوونا شه‌ر ئیسرار بکم، ژ بۆ قه‌هره‌مانێن مله‌تێن مه هه‌موو نه‌یێن شه‌هید کرن، ژ به‌ر کو ده‌ما مه‌رج پێکوه‌رن ئه‌و ژ بۆ ته‌کۆشینا ئازادیا ڤی مله‌تی پێوستن..“ ئه‌ڤ گۆتارا بارزانی یێ نه‌مر بوو هێڤیه‌ک ژ بۆ پاشه‌رۆژێ.
سالا ۱۹۷٦ێ پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ ل سه‌ر داخوازیا بارزانی یێ نه‌مر سەرکردایەتییەک ده‌مکی (قیادا موه‌قه‌ت) پێکانی و ده‌ست ب خه‌باتا خوه کرن. د وێ ده‌مێ دا، ل هه‌می ده‌ری، کوردان ڕه‌خنه ل پەدەکێ یا ئیراقێ دگرت و تایبه‌تی بارزانی یێ نه‌مر ب توندی دهات تاوانبار کرن. ده‌ما تێکچوونا شۆره‌شا ئیلۆنێ که‌سه‌کی خوه نه‌کر شریکێ تێکچوونێ و ل دژی پەدەکێ و بارزانی یێ نه‌مر کامپانیایێن خراب هاتن ڤه‌کرن. چه‌پتی د ناڤ کوردان دا به‌لاڤ بوو. پیڤانه‌ک یا چه‌پتیا کوردان ژی ڕه‌خنه‌کرنا سه‌رۆکێ نه‌ته‌وی بارزانی ب خوه بوو. مخابن ئه‌ڤ ڕاستییا ڕه‌وشا سیاسی یا کوردان بوو. هه‌تا ڕاده‌یه‌کی د ڤێ پێڤاژۆیێ دا که‌سایه‌ت و ئالیێن خیانه‌ت ل شۆره‌شا ئیلۆنێ کرن، که‌سایه‌تێن ده‌وسا شه‌رڤانێن کوردستانێ ب ڕامانێن خوه جهگرتین، د ڤێ قۆناخێ دا بوون شۆره‌شگه‌ر که‌سێن کو ژ بۆ داهاتوویا مله‌تێ خوه خوینا خوه دایین هه‌ولدان ب خیانه‌تی بهێنە ئیتهام کرن.
ته‌نێ پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ ل باکورێ کوردستانێ و پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ ب هه‌موو ئاوایی پشتگریا پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ یا ئیراقێ دکران ل گۆرا زانیاری و ئیمکانێن خوه خوه‌دیتی ل بارزانی دکران و ل برایێن خوه یێن باشوور خوه‌دی ده‌رکه‌تن.
د قۆناغه‌ک هوسا زه‌حمه‌ت دا، پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ ل باشوور (قیادا موه‌قه‌ت) ده‌ست خه‌باتا خوه کر. پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ یا ترکیێ و پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ یا سووری ژی ب هه‌می ئاوایی د ڤێ قۆناغێ دا مل دان خه‌باتا پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانا ئیراقێ و ئاماده‌بوونا شه‌ره‌ک نوو شه‌رێ ئازادیا کوردستانێ دکران. ژ ئالکی ڤه ئاماده‌بوونا کار و خه‌باتا خوه دکران و ژ ئالیه‌کی دا هه‌ولددان کو، ل دژی پرۆپاگەندە و ده‌ره‌وان به‌رسڤا ڕه‌خنه‌یێن ئالیێن دن یێن کوردستانی ددان. پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانا ترکیێ، ب چه‌ک و ڕامانێن خوه پێشمه‌رگه‌تی کرن و تایبه‌تی ل باکور ل هەمبه‌ر پرۆپاگانده‌یێن تاری د هه‌ر ده‌ڤه‌رێ ده پاراستنا ڕامانێن بارزانیێ نه‌مر دکران و ژ بۆ شۆره‌شا گولانێ ده‌ستپێبکه فه‌داکاریێن مه‌زن دکران. د زانه‌بوونا پدکتێ ده باکور، باشوور تونه‌بوو. هه‌ر سه‌رکه‌فتنه‌کا پدک ئا ئراقێ وه‌ک یا خوه هه‌ساب دکران و د ڤی وارێ ده پێویستیا براتیێ جهدکران.
د ئه‌نجام دا ل هەمبه‌ر هه‌می ئاسته‌نگان و بێ ئمکانیان ۲٦ێ گولانێ ۱۹۷٦ێ د بن سه‌رۆکاتیا پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ دا، کوردان ژ باشوورێ کوردستانێ چرۆسکا ده‌ستپێکا شۆره‌شا گولانێ ل هه‌رێمێ و جیهانێ ڕاگەهاندن.
هه‌روه‌ها تێ زانین کو، د شۆره‌شا گولانێ دا فیشه‌کا ئه‌ول ژ ئالیێ هێزه‌کا پەدەکێ ڤه هاته ته‌قاندن. هێژا خوه‌دیێ فیشه‌کا ئه‌ول یا شۆره‌شا گوکانێ ل ژیانێ یه و ب شانازیه‌کی مه‌زن به‌هسا ڤێ گاڤا دیرۆکی دکه. لێ گه‌لۆ چه‌ند که‌س د ڤێ ده‌ربارێ دا خوه‌دی ئاگاهنه؟ ئه‌ڤ ژی پرسه‌که..
د وێ قۆناغێ دا ئاسته‌نگ د ڕێیا شۆره‌شێ دا گه‌له‌ک بوون و یا هه‌ری گرینگ ئاسته‌نگا هه‌ری مه‌زن د ناڤ کوردان ب خوه دا بوو. لێ هه‌ڤکاریا هه‌رسێ پارتیێن ده‌مۆکرات ئێن کوردستانێ، یا ئیراقێ، ترکیێ و سووریەیێ کاری ڤان ئاسته‌نگێن پراتیک و سیاسی و هه‌تا ڕه‌ده‌یه‌کی ئیدیۆلۆژیک ده‌رباس ببن. جاردن هێڤیا مله‌ته‌کی یا کو چلمسی، د ۲٦ گولان ئا ۱۹۷٦ێ دا شین بوو.
قۆناغا ژ سالا ۱۹۷٥ێ هه‌تا ۱۹۷۹ێ قۆناغه‌ک گه‌له‌کی گرنگه. قۆناغه‌ک به‌رفره‌هه و به‌لکی به‌شه‌ک مه‌زن و تایبه‌ت یا دیرۆکا سیاسی د ڤێ قۆناغێ دا ڤه‌شارتیه. دڤێ د ڤێ قۆناغێ دا هه‌ر تشتێن هاتی نڤیساندن و بوویه‌رێن بوویین، ژ بۆ دیرۆکێ ڕۆنی بکه ب ئاوایه‌کی بێنه به‌رهه‌ڤکرن و تۆمارکرن. لێ نها ئه‌ڤ قۆناغ نه بابه‌تێ ڤێ نڤیسێیه.
د نرخاندنا شۆره‌شا گولانێ دا بابه‌ته‌ک گه‌له‌ک گرینگ هه‌یه کو، پرانیا جاران تێ ژ بیر کرن، یان ژی ل سه‌ر نایێ سه‌کناندن. گه‌لۆ شۆره‌شا گولانێ به‌رده‌وامبوونا شۆره‌شا ئیلۆنا پیرۆزه، یان سالا ۱۹۷٥ێ ده‌ما نه‌کسه چێبوویی شۆره‌شا ئیلۆنێ ژ هۆلێ ڕابوو و شۆره‌شا گولانێ ب سه‌رێ خوه و تایبه‌تمه‌ندیێن خوه و هه‌روه‌ها بنگه‌هێ خوه یێ سیاسی و ئیده‌ئۆلۆژیک شۆره‌شه‌ک کو ژ شۆره‌شا ئیلۆنێ سه‌ربخوه‌یه؟ ئه‌ڤ ژ بۆ زه‌لالکرنا دیرۆکێ بابه‌ته‌ک گه‌له‌ک گرینگه. پێویسته کو د نرخاندنا شۆره‌شا گولانێ دا ئه‌ڤ مژار بێته زه‌لالکرن.
ل گۆرا باوه‌ریا من شۆره‌شا گۆلانێ، نه ژ شۆره‌شا ئیلۆنێ ب سه‌ربخوه‌یه. به‌رهه‌مه‌ک یێ شۆره‌شا ئیلۆنێ یه و به‌رده‌وامبوونا ڤێ شۆره‌شێ یه. ژ به‌ر کو بیر و باوه‌ریێن هه‌ردو شۆره‌شان یه‌کن، سه‌رۆکاتیا هه‌ردو شۆره‌شان پارتییه‌که. ده‌ما شۆره‌شا گولانێ پەدەکێ د ناڤ خوه ده چو گوهه‌رتنێن بنگه‌هین یێن ئیدیۆلۆژک نه‌کرنه. باشه ده‌ما سه‌رکردیاتی یه‌ک به، ئیدیۆلۆژی یه‌ک به ئارمانج و هه‌ده‌ف یه‌ک به،ژ بۆ چ وه‌ک دو شۆره‌شێن ژ هه‌ڤ جودا بێنه نرخاندن. بێ گۆمان مه‌رجێن سیاسه‌تا جیهانی و قۆناغا کو شۆره‌شا گولانێ ده‌ستپێکری ژ به‌رێ گه‌له‌ک جودا بوون. لێ جاردن بنگه‌ه یه‌که و شۆره‌شا گولانێ نه ژ شۆره‌شا ئیلۆنێ سه‌ربخوه‌یه. سه‌رۆکێ هه‌ردو شۆره‌شان ژی بارزانی یێ نه‌مره.
٤۹ سالیا شۆره‌شا گولانێ ل گه‌لێن کوردستانێ پیرۆز به. پێوستیه‌ک گه‌له‌ک گرینگ ل ڤێ ده‌رێ هه‌یه کو دڤێ به‌حس بێته کرن. ئیرۆ ئه‌و کادرۆیێن سه‌رکردیاتییا شۆره‌شا گولانێ و پەدەکێ دکران پرانیا وان دژین و ده‌ستهلاتا کوردستانا ئازاد د ده‌ستێ وان دایە. گه‌لۆ ده‌ما ٤۹مین سالڤه‌گه‌را شۆره‌شا گولانێ تێ یادکرن، جودابوونا کو ده‌ستهلاتداریا شۆره‌شێ و ده‌ستهلاتداریا کوردستانا ئازاد چه‌وه تێ دیتن. باوه‌رم پێوستیا کو هنده‌ک تشت جار جاران به‌ربچاڤ را ده‌رباس کرنێ هه‌یه. ده‌ما ئه‌ڤ یه‌ک بێته کرن، مرۆڤ پتر دکاره پێڤاژۆیا پێشیا خوه ببینه و سیاسه‌تا دۆستاهیێ پێشتر بێخه. د ڕۆژه‌ڤا سیاسی دا په‌رسپه‌کتیفێن سیاسی پتر زه‌لال دبن..
٤۹ سالیا شۆره‌شا گولانێ ئه‌ول ل وی که‌سێ کو، فیشه‌کا ئه‌ول ته‌قاندی هه‌روه‌ها ل هه‌موو که‌سێن کو ، ب هه‌موو ئاوایی که‌دا وان د ده‌ستپێکرنا ڤێ شۆره‌شێ دا هه‌یە پیرۆز به. سالڤه‌گه‌را شۆره‌شا گولانێ ل گه‌لێ کوردستانێ پیرۆزبه.
٢٦\٥\٢٠٢٥
