وه‌که تێ زانین کو ژ ڕۆژا کوردستان د ناڤا داگیرکه‌ران دا هاتبوو پارچه‌کرن و هه‌تا ئازادیا باشوورێ کوردستانێ هه‌ر کورد بێ خوه‌دی، بێ وه‌لات، بێ که‌س و پشتگر بوون.
ژ بۆنا کورد ژ ڤی حالی ده‌رکه‌ڤن و ببن خوه‌دی وه‌لاتێ خوه، ب سه‌ربه‌ستی و ئازاد ل وه‌لاتێ خوه بژین ژ ڕۆژا ئه‌ول دا به‌رخوه‌دانا کوردان ڕانه‌وه‌ستیا یه و هێ ژی به‌رده‌وامه.
د ناڤا ڤێ ته‌کۆشینێ دا کوردان به‌ده‌لێ مه‌زن دان دا کو بگهێژن ئازادیا خوه. که‌تن ڕابوون. تێک چوون. لێ چ جاران ته‌سلیم نه‌بوون.
هه‌ر تێکچوونه‌کا کوردان دبوو سه‌ده‌ما ب سه‌دان دارڤه‌کرنا پێشه‌ڤانێن وان، دبوو ب هه‌زاران شه‌رڤانێن وان دبوون جانگۆری. وه‌لاتێ وان وێران دبوو. داگیرکه‌ران ئێدی باوه‌ر دکرن کو وێ کورد نکاربن دیسا ڕابن سه‌ر خوه.
لێ کوردان تم ئه‌ڤ داخوازا داگیرکه‌ران د قرکا وان دا دهشت. هه‌ر که‌تنه‌کێ ڕێیا ته‌کۆشینه‌کا دن ڤه‌دکر و ڤێ ته‌کۆشینێ ددا دیار کرن کو وێ کورد نه‌قه‌دن، وێ ل هه‌مبه‌ر داگیرکه‌ران بێ ده‌نگ نه‌مینن.
کوردان ب ڤێ هه‌لوه‌ستا خوه یا ته‌کۆشه‌رانە ژ داگیرکه‌ران و جیهانێ ڕا ددان دیارکرن کو هه‌تا کورد نه‌گهێژن ئازادیا خوه، هه‌تا کورد نه‌بن خوه‌دی ده‌وله‌تا خوه وێ هه‌ر به‌رخوه بدن.
لێ چ مخابن پشتی تێکچوون و بێ ده‌نگیه‌کا مه‌زن یا کوردان ل هه‌ر چار پارچێن کوردستانێ و پشتی ڤه‌گه‌را بارزانیێ نه‌مر و پێشمەرگه‌یێن وی یێن قه‌هره‌مان کو ژ سۆڤیه‌تێ به‌رب وه‌لاتێ خوه ڤه هاتن. ته‌کۆشین و به‌رخوه‌دان ژ نوودا ب گوله‌یا ئه‌ول یا شۆره‌شا ئیلۆنا سالا ۱۹٦۱ئ ده‌ست پێ کر.
شۆره‌شا ئیلۆنێ دا دیارکرن کو هه‌تا کورد نه‌گهێژن مافێ خوه یێ ڕه‌وا وێ تم ل هه‌مبه‌ر داگیرکه‌ران د ناڤا ته‌کۆشینا ئازادیا ژ بۆنا کوردستانه‌کا سه‌ربخوه دا بن.
ڤێ ته‌کۆشینێ به‌رده‌وام کر هه‌تا کوردان د ۱۹۷۰ ئۆتۆنۆمی ل باشوورێ کوردستانێ ب ده‌ست خستن. لێ د ناڤا ڤێ ئۆتۆنۆمیێ دا که‌رکووک نه‌بوو، لۆما بارزانیێ نه‌مر گۆت: ”که‌رکووک دلێ کوردستانێ یه. کوردستانه‌کا بێ که‌رکووک نابه”.
سەدام ئه‌و داخوازا سه‌رۆکێ نه‌ته‌وه‌یی یا بارزانیێ نه‌مر قه‌بوول نه‌کر. ب ڤی ڕه‌نگی و ب ڤێ هه‌لوه‌ستا بارزانیێ نه‌مر، شۆره‌شا گولانێ کو ئەساسێ ده‌وله‌تبوونا کوردان دانی ده‌ست پێ کر.
شه‌ر، کوشتن، وێرانی، مالوێرانی، تالانی و کۆچبه‌ریێ هه‌تا سالا ۱۹۹۲ئ به‌رده‌وام کر ژ ور و پێدا کورد ل سه‌ر ئاخا خوه بوونه ده‌ستهلات و خوه‌ست خوه ب خوه ئیداره بکه و کرن ژی.
پارله‌مه‌نتۆیا خوه دانین، داموده‌زگه‌ن ژ بۆنا ده‌وله‌ته‌کێ چ بوون ئه‌و دامه‌زراندن. هێزا له‌شکه‌ری، قووه‌تا پۆلیسان، دبستان و زانكۆیێن خوه ب زمانێ خوه ئاڤا کرن.
جوانێن کوردان ب سایا ڤێ ب زمانێ خوه خوه‌ندن و په‌روه‌رداهیا خوه پێک ئانین. ڤان داموده‌زگه‌هانا گاڤ ب گاڤ ژ بۆنا کوردستانه‌که سه‌ربخوه پێشڤه دچوون.
ئه‌ڤ پێشڤه‌چوون ئه‌ڤ زانكاری و ڕوهیه‌تا نه‌ته‌وه‌یی دا زانین و کر کو ئێدی ده‌ما سه‌رخوه‌بوونێ هاتیه. لۆما سه‌رۆک مه‌سعوود بارزانی ئەڤ هه‌لوه‌ستا خه‌لکێ خوه دیت و ل گۆر وێ ژی گاڤ ئاڤێت و گۆت ”ئه‌مێ ب ڕێیا ڕه‌فه‌راندوومێ هه‌لوه‌ستا گه‌لێ خوه فێر ببن بێ کا چ دخوازن”.
هه‌لبه‌ت هه‌لوه‌ستا گه‌لی وی ژی د ڕه‌فه‌راندووما ژ بۆنا کوردستانه‌کا سه‌ربخوه ژ سه‌دێ ۹۳ئ گۆتن ئه‌م ده‌وله‌تا خوه دخوازن، ئه‌م کوردستانا خوه یا سه‌ربخوه دخوازن.
ل هه‌مبه‌ر هه‌می کارێن کوردان یێن ژ بۆنا کوردستانه‌کا سه‌ربخوه داگیرکه‌ر ژی ناسەكنن. وان ژی کار و خه‌بات دکرن دا کو چاوا بکن دا کو نه‌هێلن کورد بگهێژن ڤێ داخوازا خوه.
ژ به‌ر ڤێ داگیرکه‌ر ژی که‌تن ناڤا کوردان و هن کورد و پارتی کرین ئانگۆ ب خوه ڤه گرێدان دا کو ب سایا وان، ل سه‌ر ده‌ستێ وان بکن کو کورد نه‌گهێژن ئارمانجا خوه یه ده‌وله‌ته‌که سه‌ربخوه.
ئیرانا کو پرانیا ڕێڤه‌برێن یەكێتیا نشتمانیا كوردستانێ (یەنەكە) کریبوون ب وان کار دکرن کو ڤێ هه‌لوه‌ستا پارتیا دەمۆكراتا كوردستانێ (پەدەكە) و ب تایبه‌تی یا سه‌رۆک مه‌سعوود بارزانی کو دخوه‌ست ب سایا وێ ڕه‌فه‌راندوومێ کوردستانا سه‌ربخوه ڕاگهینه، د ۱٦ جۆتمه‌ها سالا ۲۰۱۷ئ تێک برن.
ڤێ تێکبرنێ ژ نوو دا ژ کوردان ڕا مالوێرانی ئانی. که‌رکووک و هن ده‌ڤه‌رێن دن ب سایا وان جاشان که‌ته ده‌ستێ عیراقێ کو وه‌که ده‌وله‌ت نه‌مابوو.
وێ خیانه‌تا ۱٦ جۆتمه‌هێ نه ته‌نێ ل عیراقێ و ل باشوورێ کوردستانێ کوردان وه‌ندا کرن. ڤێ کر کو داگیرکه‌رێن مه ئیرۆ ب چه‌کێن، تانك و تۆپێن خوه که‌تنا ڕۆژاڤایێ کوردستانێ ژی.
هه‌گه‌ر نه ئه‌و خییانه‌تا ۱٦ێ جۆتمه‌هێ با، نها کورد ببوون خوه‌دیێ ده‌وله‌تا خوه یا سه‌ربخوه. نها کورد ده‌وله‌ت بوون. ب سایا سه‌رخوه‌بوونا باشوورێ کوردستانێ و ب ڕاگهاندنا ده‌وله‌تا کوردی وێ ئیرۆ داگیرکه‌رێن ترکان نکاریبانا بکه‌تنا ڕۆژاڤایێ کوردستانێ ژی.
دڤێ کورد ڤێ باش بزانبن و فێر ببن کو وێ خه‌نجه‌را ژەهری یا د ۱٦ێ جۆتمه‌هێ دا ل پشتا بارزانیان که‌ت، کوردان ده‌وله‌تبوونا خوه و سه‌رخوه‌بوونا خوه ژی تالۆقی ده‌مه‌که دن کرن.
د ڤێ خیانه‌تێ دا سه‌رۆک بارزانی هه‌لوه‌سته‌کا نه‌ته‌وه‌یی دانی و نه‌هشت وێ داخوازا داگیرکه‌ران یا کو پلان کربوون وێ کورد هه‌ڤ بکوژن تێک بر.
دڤێ کورد ژ بیر نه‌کن ب وێ ڕه‌فه‌راندوومێ کلیتا سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ کو دابوو سه‌رۆک بارزانی وێ ڕۆژه‌کێ ئه‌و ئێ ب ده‌ستێ خوه ب وێ کلیتێ وی ده‌ریێ ئازادی و سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ ڤه‌که. وێ کوردان بکه خوه‌دی ده‌وله‌تا وان.
وێ ڕۆژ بێ وان خایین و جاشێن کو ب وێ خه‌نجه‌را ژەهرین ل پشت بارزانیان خستبوون بێ جه‌زا نه‌مینن. دیرۆک تشتان ژ بیر ناکه. هه‌گه‌ر ئیرۆ هه‌لوه‌ست ل هه‌مبه‌ر وان نایێ گرتن ژ به‌ر نه ئارامی و ته‌ڤلهه‌ڤیا کوردستانێ یه.
بووبێ ئه‌سه‌ر
2019.10.16
