پارتیا ده‌مۆکراتا کوردستانێ (پەدەكە) ژ به‌ری نها 74 سالان ژ ئالیێ سه‌رۆکێ نه‌ته‌وەیی بارزانیێ نه‌مر ڤه هاته دامه‌زراندن. بێ گومان دیرۆکا سیاسی یا کار و خه‌باتا کورده‌واریێ ژ بۆ دۆزا ئازادیا گه‌لێن کوردستانێ، پەدەکێ د بن سه‌رۆکاتیا بارزانیێ نه‌مر دا بڕێڤه‌بر. بارزانیێ نه‌مر ب کریار و کار و خه‌باتا خوه ڕێبازه‌ک ئافراند. پەدەکێ ڕێبازا بارزانی ژ خوه ڕا کر په‌یره‌وه‌ک و سیاسه‌تا خوه ل گۆرا قۆناغێن جودا و گوهه‌رتنێن ل هه‌رێمێ و جیهانێ دا پێکدهاتن بڕێڤه‌بر.
د دیرۆکا سیاسی یا پەدەکێ دا، رێبازا بارزانی بوو بنگه‌هێ دیرۆکا به‌رخوه‌دان و ده‌ستخستیێن مافێن نه‌ته‌وەیی یێن مله‌تێ کورد. د بن سه‌رۆکاتیا بارزانیێ نه‌مر دا 11ێ ئیلۆنا 1961ێ دا شۆره‌شا ئازادیێ ده‌ست پێ کر و ژ ئه‌نجاما شه‌ره‌ک دژوار و خه‌باته‌ک سیاسی یا ناڤده‌وله‌تی سالا 1970 ێ 11ێ ئادارێ رێكەفتنا ئۆتۆنۆمیێ د ناڤبه‌را پەدەکێ و رژێما پارتیا بەعس دا هاته ئیمزا‌کرن. ئه‌ڤ یه‌ک ده‌ستکه‌فتیه‌ک دیرۆکی بوو ژ بۆ ناساندن و سه‌رکه‌فتنا خه‌باتا مله‌تێ كورد.
مخابن، عیراقێ رێكەفتنا ئۆتۆنۆمیێ د سالا 1974 ێ دا تێکبر و جاردن کورد مه‌جبوور مان به‌رێ خوه دان چیا و ل دژی داگیرکه‌ریا عیراقێ ده‌ست ب شه‌ر کرن. لێ پشتی سالەكێ و ژ بۆ تێکبرنا شۆره‌شێ جیهان هه‌موو ل دژی کوردا بوو یه‌ک، هه‌ردو وه‌لاتێن کو جیهان ب ڕێڤه دبران، سۆڤیه‌ت و ئەمریكایێ لهه‌ڤکرن و هه‌ر چوار ده‌وله‌تێن هه‌رێمێ یێن داگیرکه‌ر بوون یه‌ک و شۆره‌شا ئازادیێ ب کۆمپلۆیه‌ک ناڤده‌وله‌تی و هه‌رێمی تێکبرن.
لێ پەدەکێ د ده‌مه‌ک کورت دا سالا 1976ێ و د 26 ێ گولانێ دا جاردن خوه دا سه‌رهه‌ڤ و ده‌ست ب شه‌رێ چه‌کداری کر و ئه‌ڤ یه‌ک هه‌تا ڕاپەرینا سالا 1991ێ به‌رده‌وام بوو.
بێ گومان دیرۆکا پەدەکێ گه‌له‌ک درێژه و جهێ نرخاندنێن زانستی و کووره. لێ پشتی سالا 1991ێ پێڤاژۆیه‌ک نوو ژ بۆ پەدەکێ و ژ بۆ کوردا و کوردستانێ ده‌ست پێ کر. کورد هێدی ببوون خوه‌دی ستاتویه‌کی، پارله‌مه‌نتۆ یا کوردستانێ هاته ئاڤاکرن د دیرۆکا سیاسی یا کوردستانێ دا جارا یه‌که‌م سالا 1992ێ هلبژارتن پێکهات و پارله‌مه‌نتۆیا کوردستانێ ده‌ست خه‌باتا خوه کر. ئه‌ڤ پێڤاژۆ هه‌تا وه‌ک ئیرۆ ل گه‌ل هنده‌ک کێماسیان و ده‌ستخستنان ژی ب ئاوایه‌کی به‌رده‌وامه.
هنده‌ک بوویه‌ر و کریار هه‌نه کو، پێدڤیە ب ئاوایه‌ک ڕاسته‌قێنی بێنه نرخاندن. ل ڤێ ده‌رێ ئه‌ز دخوازن پتر به‌حسا پێوه‌ندیێن پەدەکە و ئالیێن سیاسی ل کوردستانا باکور بکم. بێ گومان په‌وه‌ندیێن پەدەکێ ل گه‌ل ئالیێن سیاسی ل کوردستانا باکور پێڤاژۆیه‌ک تایبه‌ته و خوه‌دیێ نرخێن بلنده.
ل گۆرا باوه‌ریا من و ب تایبه‌تی پەیوه‌ندیا پەدەکێ و پەکەکێ د ده‌ستپێکێ دا هه‌تا وه‌ک ئیرۆ پێدڤیە ب کووراهی بێ نرخاندن. ده‌ما سالا 1983 ێ پەدەکێ ل گه‌ل پەکەکێ په‌یمان ئیمزا کر، ئه‌ڤ یه‌ک بوو سه‌ده‌مه‌ک مه‌زن پەکەکێ کاری خوه ل هه‌رێمێن سنۆرێ باکور و باشوورێ کوردستانێ ب هێز بکه. یانی ب ئاوایه‌ک دن و ڤه‌کری ئه‌گه‌ر نه ژ پەدەکێ بوویا چ جارا پەکەکێ نەدكاری ل باکورێ کوردستانێ ده‌ست ب شه‌ره‌ک چه‌کداری بکه. پەدەکێ ب باوه‌ریا کو پەکەکە ته‌ڤگه‌ره‌ک کوردستانیه ئه‌ڤ په‌یمان ئیمزا کر. لێ پەکەکێ ئه‌ڤ یه‌ک وه‌ک ته‌کتیکه‌ک سیاسی دیت و فه‌یده‌یه‌ک مه‌زن ژ ڤێ په‌یمانێ دیت و هه‌تا ڕاده‌یه‌کی هێزبوونا پەکەکێ بوو سه‌ده‌مه‌ک کو نه‌هشت ئالیێن دن ئێن سیاسی ل باکورێ کوردستانێ ب هێز ببن.
مخابن، پەدەکێ ب ڤێ په‌یمانا ل گه‌ل پەکەکێ ئیمزا کری بوو سه‌ده‌م کو ئه‌و هێزا کو ئیرۆ دژمناتیا هه‌موو ده‌ستکه‌فتیێن کوردستانێ دکن و ل دژی پرۆژه‌یا سه‌رخوه‌بوونێ شه‌رێ پەدەکێ و ئالیێن دن یێن کوردستانێ دکه ده‌رکه‌ت هۆلێ و ب هێز بوو. دزانم نها دێ بێ گۆتن کو تاوانا ئالیێن دن یێن سیاسی ل باکورێ کوردستانێ بهێزبوونا پەکەکێ دا هه‌یه و هه‌تا به‌لکی هه‌لوه‌ستا هنده‌ک ئالیان ببه سه‌ده‌م کو پەدەکێ په‌یمان ل گه‌ل پەکەکێ ئیمزا کر. ڕاسته به‌هره‌کا ڕاستییێ د ڤێ دیتنێ دا ژی هه‌یه، لێ ئه‌ڤ بابه‌ته‌که کو دڤێ باش بێ نرخاندن و مه‌رجێن وێ ده‌مێ باش بێنه شرۆڤه کرن.
د ڤێ قۆناغا نوو دا ژی، په‌یوه‌ندیێن پەدەکێ ل گه‌ل ئالیێن باکورێ کوردستانێ نه سه‌رکه‌فتیبوون. بێ گومان گه‌له‌ک سه‌ده‌مێن ڤێ یه‌کێ هه‌نه. لێ د ڤێ نڤیسێ ده ناخوه‌زم بکه‌ڤم د ناڤا کووراهیا ڤێ پرسێ دا.
هه‌روه‌ها دخوازم بێژم کو، گەرانتیا سه‌رکه‌فتنا پەدەکێ د هه‌موو واران دا، ڕێبازا بارزانیه. هه‌تا کو پەدەکە ل سه‌ر ڤێ ڕێبازا پیرۆز ب زانه‌بوون ڕێڤه هه‌رە زوو ب زوو ڕاستا چه‌وتیان نایێ. لێ هه‌ر ده‌ما پەدەکە ڤێ ڕێبازێ بده ئالیه‌کی و ته‌نێ وه‌ک شیعاره‌کی ب کاربینه، دێ ڕاستی خه‌له‌تیان وه‌رە. د قۆناغه‌ک تایبه‌ت دا گه‌له‌ک که‌س د ناڤا پەدەكێ دا گه‌له‌ک گوھ نه‌دان ڕێبازا بارزانی و ئه‌وتوشی خه‌له‌تیێن مه‌زن بوون. تا‌یبه‌تمه‌ندیاک یا ڕێبازا بارزانی ئه‌وه کو، هه‌ر ده‌می و د هه‌موو مه‌رجه‌کی دا به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وەیی ل سه‌ر هه‌ر تشته‌کێ دی را بێ گرتن و د هه‌موو پەیوه‌ندیان دا بنگهھ به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وەیی بن. مخابن ئه‌وێن کو ڕێبازا بارزانی ب کارنه‌ئانین به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه دان پێش. ئه‌ڤ یه‌ک ژی بوو سه‌ده‌مه‌ک مه‌زن کو خه‌لک گازندا ژ پەدەکێ بکن.
ب كورتی ئەز دخوازم بێژم کو د 74 سالیا دامه‌زراندنا پەدەکێ دا، پێدڤیە دیرۆکا سیاسی یا ڤێ پارتیێ ژ ئالیێ ر‌ێڤە‌به‌رێن پارتیێ ڤه د به‌رچاڤابن را بێ ده‌رباس کرن. پێدڤیە ڕێبازا بارزانی بێ تێگەهاندن و ل گۆرا وێ ژی نڤشێن نوو بێنه په‌روه‌ده‌کرن.
پێوسته کو د 74 سالیا خوه دا پەدەکە خوه د به‌رچاڤان را ده‌رباس بکه و ل گۆرا وێ ژی گاڤێن نووژه‌ن باڤێژه. پرۆژه‌یا هه‌ری پیرۆز ئا کو پەدەکە سەركێشیا وێ دکه پرۆژه‌یا سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ یه. بێ گومان هه‌تا کو مرۆڤ بگەھە ڤێ ئارمانجێ دڤێت گه‌له‌ک ئاسته‌نگێن مه‌زن ده‌رباس بکه. لێ پەدەکێ د دیرۆکا خوه دا گه‌له‌ک تشتێن بێ ئمکان ده‌ستڤه ئانیه و ئیرۆ ژی ئه‌و هێزا پەدەکێ و سه‌رۆک بارزانی هه‌یه کو بگەهە ئارمانجا داویێ یا کو گه‌له‌ک کورد وه‌ک خه‌ونه‌کێ دبینه. هێڤی ئه‌وە کو پەدەکە ڤێ خه‌ونا کوردا بکه ڕاستیه‌ک.
گەرانتیا سه‌رکفتنێ ڕێبازا بارزانیه…..
2020.08.16
