ژ ۹ێ جۆتمه‌هێ و ھر ڤه ده‌وله‌تا ترک ب هێزا خوه یا ئارتێشێ و یا چه‌ته‌یان که‌تیه ڕۆژاڤایێ کوردستانێ. ده‌وله‌تا ترک هه‌موو مافان ژ خوه ڕه ڕه‌وا دبینه، لێ به‌لێ ژ گه‌لێ کورد ڕه مافێ ژیانێ ناسناکه. ب ته‌یاره و تانکان باژار و گوندێن ڕۆژاڤایێ كوردستانێ تۆپباران دکه. هه‌یا نها ب سه‌دان که‌سان ژیانا خوه ژده‌ست دانه. ل به‌ر چاڤێن جیهانێ چه‌کێن کیمیاوی ژی هاتیه بکارانین، تێ بکارانین.
چه‌ندی ده‌وله‌تا ترک، ژبه‌ر به‌رخوه‌دانا گه‌لێ ڕۆژاڤا، نه‌چار ما کو هه‌ولدانێن خوه یێن داگیرکرنێ بسه‌کینه، دیسا ژی ب ئالیکاریا ڕووسان ئه‌و ل سه‌ر ئاخا کوردان خوه دکه خوه‌دی سۆز. هه‌ول دده کو ب سه‌د هه‌زاران چه‌ته‌یێن داعشێ، کو ب سالانە ئه‌و وان ل ترکیێ خوه‌دی دکه، ببه سه‌ر ئاخا کوردان بجھ بکه. چه‌ندی ل جیهانێ پڕ ده‌وله‌ت ل دژی ڤێ داخوازا ده‌وله‌تا ترک ده‌رکه‌ڤن ژی، ئاکەپ ب هه‌موو ده‌رفه‌تێن ده‌وله‌تبوونێ د ناڤا له‌باتێ ده یه کو ڤێ ئارمانجا خوه بجھ بینه.
پشتی ڤه‌کشاندنا له‌شکه‌رێن ئه‌مریکی ژ ڕۆژاڤایێ كوردستانێ ده‌وله‌تا ترک ڤێ جارێ ب ڕووسیایێ ڕه هه‌ڤپه‌یمانه‌ک ئیمزه کر. هێشتا نه دیاره کا وێ ئه‌نجامێن ڤێ هه‌ڤپه‌یمانێ چاوا بن، لێ به‌لێ ژ نها ڤه پەیەدە دیار کریه کو ئه‌و هه‌موو خالێن هه‌ڤپه‌یمانا ڕووس-ترکان ناپه‌ژرینه و ل گۆری وێ ته‌ڤناگه‌ره. د ڕۆژێن پێش ده وێ هێدی هێدی ئه‌نجامێن هه‌مان هه‌ڤپه‌یمانێ ده‌رکه‌ڤن هۆلێ.
به‌ریا هه‌ر تشتی داگیرکه‌ریا ده‌وله‌تا ترک ژ ئالیێ پڕانیا ده‌وله‌تێن جیهانێ ڤه هاته شه‌رمه‌زارکرن. ژ ده‌رڤه‌یێ هندەك وه‌لاتێن ترکان، د جیهانێ ده ده‌وله‌تێن کو ئەڤ داگیرکه‌ریا ترکان په‌ژراندیه نینن.
لێ مخابن، دگه‌ل کو پڕانیا ده‌وله‌تێن جیهانێ دژتیا خوه ژ داگیرکه‌ریا ده‌وله‌تا ترک ڕه ئاشکه‌ره کرن، هێزا کو ب ئاوایه‌کێ تووند و ب پراكتیکا خوه لدژی ڤێ ده‌وله‌تا داگیرکه‌ر سه‌کنی و دسه‌کنه نینە.
ژ ده‌رڤه‌یێ ماجارستان، د سه‌ریده فرانسا و هه‌موو وه‌لاتێن دن یێن یه‌کێتیا ئه‌ورۆپا دژیتیا خوه ئاشکه‌ره کرنه. لێ به‌لێ هه‌یا نها د ئالیێ پراكتیک ده ل دژی ده‌وله‌تا داگیرکه‌ر یا ترک چ دشته‌ک نه‌هاتیه کرن. یەكێتیا ئەورۆپا جور به جور داخوویانی دا، هێشتا ژی دده، لێ به‌لێ هه‌لوه‌ستا وێ ته‌نێ ب داخوویانیان ڤه ب سینۆره. گه‌لێ کورد ل به‌ندا کریارێن پراكتیکه.
جیهان ب ته‌ڤایی دزانه کو گه‌لێ کورد بوویه خوه‌دی هه‌موو شه‌رت و مه‌رجێن نه‌ته‌وبوونێ، مافێ وێ هه‌یه کو بخوه بریارا پێشه‌رۆژا خوه دیار بکه. هه‌رووها پڕانیا کوردان بوویه خوه‌دی مه‌نتالته‌یه‌کێ هه‌مده‌م. لێ مخابن، ژبه‌ر جور به جور هه‌ژمارا به‌رژه‌وه‌ندیا هێزان، یه‌کیتیه‌ک د ناڤا کوردان ده پێکنایێ و ئه‌ڤ خال هه‌رتم ژ ئالیێ دوژمنێن کوردان ڤه تێ بکارانین.
دڤێ داگیرکرنا ڕۆژاڤایێ كوردستانێ ببه سه‌ده‌مێ یه‌کبوون و هێزبوونا کوردان. ل دژی داگیرکه‌ریا ده‌وله‌تا ترک پێویسته هه‌موو هێزێن کورد ببن خوه‌دی یه‌ک هه‌لوه‌ستێ. دڤێ که‌س نکاربه بێژه « ئه‌ڤ ده‌ر د بن باندۆرا من ده یه، بلا که‌س نه‌یێ ئالیکاریا من ». هه‌رووها دڤێ که‌س ڤێ ژی نه‌بێژه « ئه‌و ده‌ر ژ من دووره، چ دبه بلا ببه ئه‌ز خوه ته‌ڤلێ ناکم ». ئه‌ڤ هه‌ر دو نێزیکاتی ژی شاشن.
ڕۆژ ڕۆژا یه‌کێیتی، هه‌ڤکاری و ته‌کۆشینا ژبۆ سه‌رکه‌ڤتنا گه‌له. دڤێ هه‌ر کورد گاڤێن خوه ل گۆری به‌رژه‌وه‌ندیێن گه‌ل باڤێژه. ده‌رڤه‌یێ ڤێ ڕاستیێ چ مافێ ژیانێ ژ مه ڕه نینە.
ئەحمه‌د گوولاب ده‌ره
2019.10.25
