دارا بیلەک
ترکیێ و باکورێ کوردستانێ که‌تینە د ناڤا پێڤاژۆیا هلبژارتنان دا و رۆژانه، وه‌ک کو دێ سبه‌هی هلبژارتن چێببن، هه‌ر ئالیه‌ک ل گۆرا خوه حه‌سابا دکه و پرانیا داخوویانیا و گۆتوبێژان د ڤێ چارچۆڤه‌یێ دا نه.
ل وه‌لاتێن وه‌ک ترکیێ د پێڤاژۆیا هلبژارتنان دا چو بهایێ گۆتنا نینە. ژ به‌ر کو هه‌ر ئالی چ دبێژه بلا بێژه پشتی هلبژارتن بداوی تێن، هه‌رکه‌س پشتا خوه دده گۆتارێن خوه و سۆزێن دایین. ئه‌ڤ ژ سالێن ۱۹٤٦ێ وەرە ب ڤی ئاواییه. ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ چو ئیعتیبارا پرانیا سیاسیان د ڤێ ده‌ربارێ دا نینە.
نها پرانیا ئالیێن سیاسی د په‌نجه‌ره‌یا خوه را ل پرسگرێکان دنێرن و پرسێن هه‌یی شرۆڤه دکن، هه‌روه‌ها هه‌ڤ ژی د ڤێ چارچۆڤه‌یێ دا ره‌خنه یان ژی تاوانبار دکن.
لێ ئه‌م ده‌ما وه‌ک کورد د په‌نجه‌ره‌یا کوردستانی را، ده‌ستخستنا مافێن نه‌ته‌وی پیڤان بگرن، گه‌له‌ک تشت تێنه گوهه‌رتن و دیمه‌نه‌ک تایبه‌ت ل ترکیێ ده‌ردکه‌ڤه پێشیا مرۆڤ.
هه‌می پارتیێن سیاسی د ده‌ما هلبژارتنان دا به‌حسا پرسا کورد دکن و هه‌ولددن ده‌نگێ کوردا بده‌ستڤه بینن. ژ ئالیه‌ک دن ڤه هنده‌ک پارتیێن ب ناڤێ کوردان ته‌ڤدگه‌رن، د سه‌ری دا ژی هەدەپە د ڤێ پێڤاژۆیێ دا پرسا کورد دکن دەرەجک و به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه یێن رێخستنی و که‌سایه‌تی بنگه‌ه دگرن و ته‌ڤدگه‌رن.
به‌ری ده‌مه‌کی هه‌ڤسه‌رۆکێ به‌رێ یێ هەدەپێ سه‌لاحەدین ده‌مرتاش ژ زیندانێ نامه‌یه‌ک ده‌رخست و ئه‌و نامه د رۆژنامه‌یا ئنته‌رنه‌تی ت۲٤ێ دا هاته وه‌شاندن. ده‌مرتاش وه‌ک سه‌رۆکێ پارتیه‌ک ترکیێ یا که‌مالیست چەند پێشنیارا دکه. ژ به‌شه‌ک ژ نامه‌یا خوه دا به‌حسا پرۆسه‌سا هلبژارتنا دکه و بانگی هێزێن وه‌ک خوه دکه و دبێژه ژ بۆ ئه‌م ڤێ ده‌ستهلاتێ بگوهه‌رین دڤێ ب ئاقلانه ته‌ڤبگه‌رن و ده‌ست بدن هه‌ڤ. ده‌مرتاش پیڤانێن ده‌ستداناهه‌ڤ ژی ئاشکه‌ره دکه و دبێژه: ژ گوهه‌رتنا مه‌زن را ئاماده‌بن. بلا هه‌رکه‌س ده‌ستبده هه‌ڤ و ل ته‌نشتا هه‌ڤودن بسه‌کنن. پیڤانا مه یا هه‌ڤبه‌ش “جومهوریه‌تا ده‌مۆکراتیک” ه. مالاما یا هه‌ڤبه‌ش ترکیێ یه. ده‌وله‌تا مه یا هه‌ڤبه‌ش جومهوریه‌تا ترکیێ یه.”
ده‌مرتاش به‌حسا ژ نووڤه ئاڤاکرنا ترکیێ دکه و دبێژه: “ئه‌م ترکیێ ل سه‌ر هیمێن جومهوریه‌تێ ژ نووڤه ئاڤابکن و ده‌مۆکراسیه‌ک راسته‌قینە بینن ترکیێ”. ده‌مرتاش به‌حسا کوردستانێ و مافێ کوردان ناکه. ژ به‌ر کو، ده‌ما ته گۆت جومهوریەتا ترکیێ ده‌وله‌تا مه یا هه‌ڤبه‌شه، ئێدی نه حه‌وجه‌یە تشته‌ک دن بێ گۆتن.
د سه‌ری دا جەهەپە، چه‌پێن ترک و که‌مالیستان پشتگریه‌ک مه‌زن دان ڤێ گۆتارا ده‌مرتاش. باشه ئه‌م وه‌ک کورد ده‌ما کو، ده‌ستکه‌فتیێن نه‌ته‌وی وه‌ک پیڤان قه‌بوول بکەین و په‌نجه‌ره‌یا کوردستانی را ڤێ یه‌کێ بنرخینن، گه‌ره‌کە هه‌لوه‌ستا مه چبه؟ ئه‌ڤ خالا هه‌ری گرنگه کو، ئه‌م دیتنا خوه ب ئاوایه‌ک زه‌لال بێ کو چو به‌رژه‌وه‌ندیه‌کی هه‌لوه‌ستا خوه دیار بکین.
هینگێ ئه‌م چه‌وا وان ئالیێن کو، هەبوونا کوردا ئینکار دکن، ئه‌و ده‌وله‌تا کو هیمێن وێ ل سه‌ر ئینکار و ژناڤبرنا کوردا هاتی ئاڤاکرن دپارێزن، شرۆڤه دکن ، دڤێ گۆتارا ده‌مرتاش ژی ب هه‌مان ئاوایی شرۆڤه بکن و ببن خوه‌دی هه‌لوه‌ست.
ل ڤێ ده‌رێ پیڤان، گۆتارێن ل دژی ده‌ستکه‌فتیێن کوردا و خوه‌دی لێ ده‌رکه‌تنا ده‌ولاتا جومهوریه‌تا ترکیه یه.
۱۹.٥.۲۰۲۲
