
سهرۆکێ ههرێما کوردستانێ نێچیرڤان بارزانی ژ بۆنا کو ترکیێ سیاسهتهک نهرمتر ل ههمبهر ڕۆژاڤایێ کوردستانێ و هەسەدێ ب کاربینه، ناڤبهینکاریێ کریه، د ههمان دهمێ دا نێچیرڤان بارزانی ههول دده کو ئامهریکایێ ڕازی بکه کو ڤیزیۆنا سهرۆکێ سووریهیێ ئهحمهد شهرع یا ژ بۆ سیستهمهک ناڤهندی یا بهێز ژ بۆ سووریهیێ نه گونجاویه.
ڕۆژا سێشهمێ ۲۲ێ تیرمهها ۲۰۲٥ئان دا، ئاژانسا نووچهیان یا ئامهریکایی مۆنتۆر بهحسا هوورگولیێن ههڤدیتنێن داوی یێن د ناڤبهرا فهرماندارێ گشتی یێ هێزێن سووریهیا دهمۆکراتیک (هەسەدە) مەزلوم ئهبدی و نوونهرێ تایبهت یێ ئامهریکایێ ژ بۆ کارووبارێ سووریهیێ، تۆم باراک، دا دکه. هەروهسا بههس دکه کو چاوا شهرێ داوی ل باشوورێ سووریهیێ، ب تایبهتی ل پارێزگهها سووهیدایێ، کارتا کوردان ل دژی شامێ خورت کریه
“رۆلا ناڤبهینکاریێ یا نێچیرڤان بارزانی”
ل گۆری چاڤکانیێن هایدار ژ ڕهوشێ ژ مالپهرا ئامهریکایی را دیار کریه کو، سهرۆکێ ههرێما کوردستانێ نێچیرڤان بارزانیێ ڕۆلهکا دیپلۆماتیک یا ب باندۆر دلیزه.
مۆنتۆر دهستنیشان دکه کو نێچیرڤان بارزانی کو تێکلیێن وی یێن نێزیک ب سهرۆککۆمارێ ترکیێ ڕهجهپ تاییپ ئهردۆگان و سهرۆککۆمارێ فرانسایێ ئهممانوێل ماکرۆن را ههنه، ههول دده کو ههلوهستا ترکیهیێ یا ل ههمبهر هەسەدێ نهرم بکه.
د ههمان دهمێ دا، نێچیرڤان بارزانیێ ههول دا کو ڕێڤهبهریا ترەمپ ڕازی بکه کو ڤیزیۆنا ئهحمهد شەرع یا دهولهتهکا (سووریەیەکا) ناڤهندی یا هشک ب پڕهنگیا ئهتنیکی و ئۆلی یا سووریهیێ را ناگونجه.
مالپهرێ نڤیساندیه: “بارزانی دانووستاندنکارهکی ژێهاتی و ب باندۆره.”
د ڤێ ناڤبهرێ دا، فرانسا ژ بۆ نێزیکبوونا د ناڤبهرا هەسەدێ و شامێ دا هێسانکاریێ دکه، جڤینا بێ یا د ناڤبهرا مەزلوم ئەبدی و تۆم باراک دا تێ پلانکرن کو ل پاریسێ وهره لدارخستن و دبه کو ماکرۆن ژی بهشدار ببه.
ئارمانجا جڤینێ ئهوه کو پێشکهتنهکه گرینگ د پێڤاژۆیا تێکەلکرنا هەسەدێ و سازیێن سڤیل یێن کورد ب حکومهتا شامێ را وهکی بهشهک ژ ههولدانێن ئامهریکایێ یێن ژ بۆ پشتگریا حکومهتا ئهحمهد شەرع ژ بۆ کۆنترۆلکرنا تهڤاهیا وەلات وهره ڕاگهاندن.
چاڤکانیهکێ ژ مالپهرا ناڤبۆری را گۆت:”سهرۆکێ ههرێما کوردستانێ نێچیرڤان بارزانی ل سەر خەباتێن خوە بهردهوامە کو ب ههموو ئالیان را دانووستاندنان بکه دا کو لههڤکرنهک چێببە کو “نه فهدهرالی و نه ژی ناڤهندی به،”
ژ ئالیهکی دن ڤه، فرانسا، کو خوهدی بهرژهوهندیهک دیرۆکی ل سووریێ یه و تێکلیێن وێ یێن خورت ب کوردان را ههنه، نێزیکبوونا د ناڤبهرا هەسەدێ و شامێ دا هێسان کریه.
“شهرێ سووهیدایێ پۆزیسیۆنا کوردان خورت دکه”
شهرێ ههفتهیهکێ ل دهڤهرێن درووز ئێن پارێزگهها سووهیدایێ ل باشوورێ سووریێ، کو زێدهتری ۱۲۰۰ کهس هاتنه کوشتن، پرانیا وان درووزێن چهکدار و سڤیل بوون؛ ڤێ یهکێ پۆزیسیۆنا حکومهتا سووریێ یا ب سهرۆکاتیا ئهحمهد شهرع قهلس کریه. چاڤکانیێن ئامهریکی هوورگولیێن نوو ل سهر ڕێزه ههڤدیتنێن ڤهشارتی یێن د ناڤبهرا فهرماندارێ گشتی یێ هێزێن سووریهیا دهمۆکراتیک (هەسەدە) مەزلوم ئهبدی و نوونهرێ تایبهت یێ ئامهریکایێ ل ئیراقێ تۆم باراک دا ئاشکهره کرن.
ل گۆری چاڤکانیان، دانووستاندن، کو ئارمانج دکن سازیێن ڕێڤهبهریا خوهسهر و هەسەدێ ب حکومهتا ناڤهندی یا شامێ را بکن یهک، د دهستپێکا ڤێ مههێ دا ڕاستی ناکۆکیێن کوور هاتن، لێ بوویهرێن داوی یێن د ناڤبهرا شام و درووز دا کارتا دانووستاندنێ یا کوردان ب گرینگی خورت کر.
“گوههرتنێن د ئاتمۆسفهرا دانووستاندنێ دا”
ل گۆری چار چاڤکانیێن ئاگاهدار، جڤینا داوی یا د ناڤبهرا باراک و کۆبانی دا د ۱۹ێ تیرمههێ دا ل عهممانێ، ئوردونێ، ژ جڤینا وان یا ۱۰ ڕۆژ بهرێ ل شامێ پر ئهرێنیتر بوو. چاڤکانیهکێ گۆت، “باراک دلۆڤانتر بوو؛ قهشا د ناڤبهرا وان دا شکهستیه.” ئهڤ گوههرتن ب شهر و توندووتووژیا ل باشوورێ سووریهیێ و قهلسبوونا پۆزیسیۆنا حکوومهتا شهرع را ههڤدهمه
.
“زهختێن ئامهریکایێ و ئیسرارا کوردان”
بهرێ، پشتی جڤینا وان ئا یهکهم د ۹ێ تیرمههێ دا، باراک ب ئاشکهرهیی زهخت ل سهر ئەبدی کر و پشتگریا خوه ژ بۆ مۆدێلا “ناڤهندیبوونا هشک” ئا ئهحمهد شارع ئانی زمان. وی هشیاری دا کو ههکه هەسەدە زوو تهڤنهگهره، مایینا هێزێن ئامهریکی ل ههرێمێ نایێ گارانتیکرن.
چاڤکانیهکێ گۆت، ” د وێ جڤینێ دا ژ مهزلوم ئەبدی را گۆتبوو: تهنێ چهند ڕۆژێن وه مانه، وهکی دن سهرۆک ترەمپ دکاره بریارهک ل دژی هەسەدێ بده. هوون شریکهک مهزن بوون، لێ جیهانا وه گوههریه و دڤێ هوون ڕاستیێ قهبوول بکن.”
تهڤی بلاڤبوونا هندهک ڕاپۆران کو دهولهتێن یهکبوویی و ترکیهیێ “۳۰ ڕۆژ دهم” دانه هەسەدێ دا کو ب شامێ را ببن یهک، چاڤکانی ئیسرار دکن کو ڕایهدارێن ئامهریکی چو دهمهک وسا نهدایه. لێبهلێ، وهزارهتا دهرڤه پشتراست دکه کو “دانووستاندنێن ژ بۆ یهککرنا هەسەدێ ب حکومهتا سووریهیێ را بهردهوام دکن.
ناکۆکیا سهرهکه ئهوه کو کورد ئیسرار دکن کو بگەهن ئاوایهکێ خوهسهریێ، د ههمان دهمێ دا شام ب دهولهتهک ناڤهندی یا یهکگرتی ڤه گرێدایی یه.
“شهرع ههوجهیی کوردانه”
چاڤکانیان تهکهز کرن کو کورد نها د ڕهوشهک دانووستاندنێ یا بهێزتر دا نه. ههر وهکی کو ئهو د ئادارێ دا د ههمان ڕهوشێ دا بوون، دهما کو شەرع ب کریزا خوه یا مهزن ئا هێزێ را ڕووبڕوو ما. وێ مههێ، زێدهتری ۱۰۰۰ کهس، کو پرانیا وان سڤیلێن ئهلهوی بوون، دهما کو هێزێن ئهولههیێ یێن ڕایهدارێن شامێ ب کۆمێن چهکدار ئێن ئهلهوی را پهڤچوون، هاتن کوشتن.
شەرع د ۱۰ێ ئادارێ دا ب لهزگینی ب مەزلوم ئەبدی را جڤیا “پشتی چهند مههان دوورکهتی” و پهیمانهک ئیمزا کر کو چارچۆڤهیا یهکبوونا ڕێڤهبهریێن خوهسهر ئێن ڕۆژاڤایێ کوردستانێ و هەسەدێ ب شامێ را دهستنیشان کر.
ڕهوشا پاشهرۆژێ: دهم د قازانجا کێ دا یه
چاڤکانیێن مۆنتۆر دبێژن کو کریزا سووهیدایێ نه تهنێ حکومهتا شەرع ژ هێلا سیاسی و لهشکهری ڤه لاواز کریه، لێ وسا ژی کریە کو وەختەکە زێدەتر ل بەر دەستێ ئهبدی بە. چاڤکانیهک گۆت، “کهس نکاره د گرەوێ ل سەر مایینا شهرع و ڕهژیما وی بکه. گهر تشتهک مهزن بقهومه، مهزلوم ناخوازه کو گهلێ وی، پشتی کو چهکێن خوه ڕادهستی شامێ کرن، بێپاراستن بمینه.”