زمان و مێژوو د خاندنەکا نەتەوەیى دا
رمضان نصرالدین کێڤلى
ئێک ژ نیشانێن مللەتێن زیندى پاراستنا رەسەناتیا زمانى یە د هەمى قوناغێن ژیان تێدا دەرباز دبیت.
ل روژهەلاتا ناڤەراست کورد وەکو مللەتەکێ رەسەن ب درێژاهیا قوناغێن مێژوویا بوورى دا ستەم و زورداریەکا ئێکجار مەزن ل خەلک، زمان، کەلتور و مێژوویا کوردستانێ هاتیە کرن، بەلێ ج جاران ژى گەلێ كورد دەست ژ پاراستنا زمانێ خو بەرنەدایە، بەلکو پێچوانە زمانێ کوردى گەشە کریە و بەردەوام د نویبونێ دا یە. ئەڤە ژى بو کومەلەکا مەزن ژ نڤێسکار، مێژوونڤێس و روژنامەڤانان ڤەدگەریت. دیسان شورەشێن کوردى ژى رۆلەكا مەزن د پاراستنا زمانى دا هەبوینە دگەل هونەرمەندێن کوردستانێ، ب تایبەتی ڤەگوهاستنا سترانا ژ بەرەبابەكی بو بەرەبابێ دی کو زوربەیى سترانێن وى سەردەمى باس ل رویدان و داستان و مێژوویا کوردان دكن.
ئەگەر ژ هەست و ڤیانا نەتەوەیى نەبوایە ئێک روژنامە ب زمانێ کوردى ژلایێ بنەمالا بەدرخانیان ڤە نەدهاتە دەرئێخستن، چونکە ژ بو گەشەپێدانا هزر و هەستا نەتەوەیى زمان و مێژوو ل ناف زوربەیى مللەتێن جیهانێ یەك ژ خالێن سەرەکى بوینە ، لەورا روناکبیرێن کوردان ژی هەمى هەول داینە کو ئەڤێ فەرهەنگێ ب باشى ب پارێزن .
هەر ژ کەڤن دا و ل سەر دەمێ شورەشێن کوردان ژى گرنگی ب زمان و مێژوویێ هاتیە دان و زوربەی داخازیێن کوردان کو ئاراستەی حکومەتێن ئێک لدویف ئێکێ یێن عێراقێ و حکومەتێن داگیرکر، مینا بریتانیا، هاتینە کرن خاندنا ب (زمانێ کوردى) بویە.
پشتى سەرهلدانا پیروز یا مللەتێ کورد ل سالا (1991)ـێ ئێکەم جار خاندن ب زمانێ دایکێ هاتیە خاندن و نڤێسین. ئێک ژ دەستکەفتێن حکومەتێن ئێک لدیف ئێک یێنن کوردستانێ بابەتێ پاراستنا زمانى بویە، گرنگىدان ب ناڤەندێن ڤەخاندن و ڤەکولینێ و ڤەکرنا ب دەهان دام و دەزگەهێن چاپ و وەشانێ ب زمانێ کوردى بویە، لەورا وەرارا هزرا نەتەوەیێ ب رێکا پەرتوکێن (سیاسى و ئەدەبى مینا رومان – چیروک – هوزان) بەردەوام د گەشەبوونێ دا بویە و ستراتیژیەتا حکومەتا کوردستانێ ژى پیتەدان بویە ب زمانێ دایکێ.
یا دیارە رولێ تاکەکەسان بو پاراستنا زمان و مێژوویا هەر مللەتەکى جهێ دەست خوشیێ بویە و مە ب دەهان کەسایەتى د هەمى قوناغێن بوورى دا هەبوینە کو کار و رەنجا وان پاراستنا ئەڤێ فەرهەنگا پیروز بویە.
گەلەک جاران ئەو مێژوویا سەقەت یا تورک، عەرەب و فارسان ل گور بەرژەوەندیێن خوە ل ل سەر كوردان نڤیسی، ژ لایێ زانایێن کورد ئەو مێژوو ھاتیە سەراست كرن و مێژووناسێن كورد مێژوویا راستەقینە یا خەلکى کوردستانێ تومار کرینە و راستیێن زیندى بو مللەتێن دەردوورێ کوردان دیار کرینە و وەزیفەتا حکومەتا كوردستانێ یە گرنگى و رێزێ ل وان کەسایەتیا بگریت.
خەلاتکرن کەسایەتیێ ناڤدارێ کورد (کلیم الله توحدی) ژلایێ نێچیرڤان بارزانی سەروکێ حکومەتێ ڤە ل روژا روژنامەگەری کوردى یەك ژ بوویەرێن جھێ شانازیێ یە و ئەڤە ئاماژەکا رون و ئاشکەرایە کو چەوا زمانێ کوردى مایە زیندى ئەها وەسان ئەڤ بیرمەند و کەسایەتیێن پیروز ژى دێ د فەرهەنگا پیروز یا کوردان دا زیندى بمینن و ناهێنە ژبیرکرن.
ل داهاتى ژى وەزیەفتا هەمى دام و دەزگەهێن هەرێمێ یە كو گرنگیێ ب ئەڤێ چەندێ بدەن و بەردەوامیێ بدەنە کاروانێ گەشەیا نەتەوەیى، رەوشەنبیرى، زمان و کەلتورێ کوردان چونکە ئەون ناسنامەیا راستەقینە یا مللەتێ کورد.
2019.04.25
