ده‌نگبێژێ کورد یێ ب ناڤووده‌نگ ئه‌سکه‌ر جزیری دلێ وی یێ مەزن یێ داگرتی ژ سترانو ئاوازێن جزیرا بۆتان د ژییێ 66 سالیا ژ لێدانێ راوەستا و كۆچا داوی كر. . ده‌ما دەما مرۆڤ به‌حسا جزیرێ و چاند وكولتورا بۆتان دکه، مرۆڤ بەحسا دەریایەكا مەزن ژ ھونەر، ستران، فۆلكلۆر و ئاوازێن رەسنێن كوردی دكە. تایبه‌تی جزیر سه‌رکانیا ڤەژاندنا ده‌نگبێژیا هه‌رێما بۆتان و هه‌موو کوردستانێیه. ل جزیرێ گه‌له‌ک ده‌نگبێژ هه‌نه و هه‌ر جزیریه‌ک وه‌ک ده‌نگبووژه‌کی مرۆڤ دکاره بنرخینه. چاندا جزیرێ چاندا باژارڤانیا کوردستانێ یه و جهوارێ میرێن بۆتانه و میرێن بۆتان ل جزیرێ جهه‌ک تایبه‌ت ددان چاند و فۆلكلۆرا کوردی.
ده‌نگبێژێ هێژا ئه‌سکه‌ر جزیری كو ب (بلبلێ بۆتان) دھات ناس كرن، یه‌ک ژ وان که‌سان بوو چاندا ده‌نگبێژیێ، ب ده‌نگ و ته‌مبوورا خوه ددا ژیاندن. هونه‌رمه‌ندێ ناڤدار د سالا 1955ێ ل جزیرا بۆتان هاتبوو دنیایێ و ژ سالا 1970 ێ ڤه ژی ب موزیکێ و سترانگۆتنێ مژوولە.
ئه‌سکه‌ر جزیری ده‌ردۆرا 600 کلام ژ به‌ر کربوون و ل گه‌ل کلامێن خوه گه‌له‌ک کلامێن هه‌سه‌ن جزیری و محه‌مه‌د عارف جزیری ب ده‌نگێ وی ناڤا جڤاتێ به‌لاڤ ببوو.
باڤێ ئه‌سکه‌ر جزیری ژی، ئه‌لیێ مسته‌فا، یه‌ک ژ ده‌نگبێژێ هه‌رێما بۆتانێ بوو کو ئه‌سکه‌ر جزیری ژی ب باندۆرا باڤێ خوه ده‌ست ب ده‌نگبێژیێ کربوو.
