دڤێ ژن ل ھەمبەر توندوتووژیێ دەنگێ خوە بلند بكن
ب ئاماده‌بوونا نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆکوه‌زیرێ کوردستانێ، ڕۆژا 25.11.2018ێ ل باژارێ هه‌ولێرێ، کامپانیایا نشتمانیا سالانه یا ژ بۆ نه‌هێلانا توندوتووژیا دژی ژنان ل هه‌رێما کورداستانێ ده‌ست ب کار و چالاکیێن خوه کر.
د مه‌راسما ڕاگه‌هاندنا کامپانیایا نشتمانیا نه‌هێلانا توندوتووژیا دژی ژنان ل هه‌رێما کوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی د په‌یڤه‌کێ ده بخێرهاتن ل هه‌موو به‌شدارێن مه‌راسمێ کر و پیرۆزباهی ل ژنێن کوردستانێ کر کو ڕۆژانه ب ئاوایه‌کی بوێرانه ڕووبروویێ توندوتووژیێ دبن:
– ئه‌گه‌ر وان ده‌ستکه‌فتیان دگه‌ل ئه‌و توندوتوژیا ئیرۆ چێ دبه به‌راورد بکن، ئه‌م دێ بینن، ب تایبه‌تی د وارێ گوهه‌رتنا یاسایان ده، پێشکه‌فتنێن مه‌زن ب ده‌ست ڤە هاتنه کو چێنابه ئه‌و ده‌ستکه‌فتی نه‌هێن دیتن، یان ژی ژ بوهایێ وان کێم بکن.
– پرسا ژنان یان ژی پرسا توندوتووژیێ، پرسه‌که کولتووری یه کو ئه‌ڤه گه‌له‌ک ساله ل سه‌ر هه ڤ که‌تیه. حکومه‌ت و پارلامه‌نتۆیا کوردستانێ ب ته‌نێ نکارن د ڤی واری ده کار بکن ئه‌گه‌ر نه‌که‌ڤنه بن گوڤاشتنا ژنان. ئه‌و نه‌رمیه ل با مه هه‌یه کو ل ژێر وێ گوڤاشتنا ژنان ده ژ بۆنا به‌رژه‌ودندیا وه‌کهه‌ڤیا نێر و مێ، گاڤان پاڤێژین.
سه‌رۆکوه‌زیر گۆت کو ژ سالا 2000 ێ وه‌ره حکومه‌تێ کۆمه‌کا پرۆژه‌یان خستنە به‌ر دەستێ پارلامه‌نتۆیێ و پارلامه‌نتۆیێ ژی یاسایێن پێویست ژ بۆنا پشته‌ڤانیا مافێ ژنان د وارێ به‌رهنگاربوونا توندوتووژیێ ده ده‌رکرنە کو نها سازیێن تایبه‌ت ب خوه هه‌نه و شده‌تا ل دژی ژنان دشۆپینن. چ ژ ده‌ستێ حکومه‌تێ هاتبه ژ بۆ پشته‌ڤانیکرنا ڕێخستنێن ژن و ئافره‌تان کریه. خه‌تا گه‌رما 119 یا ڕێڤه‌بریا به‌رهنگاربوونا شده‌تا ل دژی ژنان ب هه‌ڤکاریاUNFPA ل سه‌رتاسه‌ری هه‌رێما کوردستانێ به‌رده‌سته. سه‌نته‌رێن ڕاوێژکاریێ ژ بۆ مالباتان ب هه‌ڤاکریا ئاژانسێن UN هاتنه ڤه‌کرن و د وارێ یاسایی، ده‌رونی و جڤاکی ده شیره‌ت و ڕێنیشانده‌ران پێشکه‌ش دکن:
– مه، ل هه‌رێما کوردوستانێ، ڕێ خوه‌ش کریه کو ڕه‌گه‌زێ مێ ل هه‌موو وارێن گشتی یێن ئیداری، جڤاکی و سیاسی ده بھێن پێش و ڕۆلا خوه ببینن. وه‌که هوون ژی دبینن ئه‌ڤ به‌شداریا ژنان د هلبژارتنێن گشتیێن پارلامه‌نتۆ و جڤاتێن پارێزگەھان و شاره‌داریان ده زه‌لال و به‌ر ب چاڤه. سیاسه‌تا هه‌رێما کوردستانێ، چ وه‌که حکومه‌ت و چ وه‌که ئالیێن دن دناڤ جڤاکا کوردستانێ دا، ڕۆله‌کا گه‌له‌ک باش لیستیه کو ژن ل کوردستانێ چالاکتر و ئازاتر د هه‌موو واران ده بهێن دیتن، ب تایبه‌تی د وارێ خوه‌ندن و کارکرنێ ده. ئیرۆژ د ناڤا سازیێن حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ ده چ فه‌رق و جوداهی د ناڤبه‌را ڕه‌گه‌زێ مێ و نێر نینه.
– مه گه‌له‌ک جاران گوه ل هنده‌ک گله‌یییان دبه کو دبێژن یاسا و ڕێنیشانده‌رێن حکومه‌تێ یێن د وارێ پاراستنا مافێ ژنان ده وه‌که پێویست ناهێن بجھ کرن. ل سه‌ر ڤێ یه‌کێ ئه‌ز دخوازم ژ وه ڕه به‌حسا ڤێ ڕه‌خنه‌یێ بکم و میناکه‌کێ بدم:
ئه‌گه‌ر ل ناڤ جڤاکا کوردستانێ هێشتا ژن ژ ده‌رڤه‌یی دادگه‌هێ بێ ماره کرن کو باب، برا خزم و که‌سووکار وێ، وی کاری بكن، هه‌روه‌سا مامۆسته‌یێن ئۆلی ماره‌برینێ ب جی بکه، یان هنده‌ک جاران ژی یێن فره‌ژنیێ په‌یره‌و دکن کو ئه‌و بخوه که‌سێن خوانده‌ڤان و ڕه‌وشه‌نبیرن، یان کادرۆیێن ڕاگه‌هاندن و مامۆسته بن، پرس ل ڤێر ئه‌ڤه: یاسا د ڤێ مه‌سه‌له‌یێ ده چ بکه و چاوا ڤی خه‌لکێ هه‌موویێ جه‌زا بکه؟
بارزانی گۆت کو بلا که‌چ، ژن و ئافره‌تێن کوردستانێ ب ڕێیا مه‌دیایێ ده‌نگێ خوه بلند بکن. بلا ل هه‌مبه‌ر هه‌موو بنپێکرنه‌ک و دیارده‌یه‌که پاشکه‌فتی ته‌ڤبگه‌رن و وان دیارده‌یێن پاشکه‌فتی شه‌رمه‌زار بکن. بلا بزانن حکومه‌ت ب ته‌نێ نکاره ڤی کاری بکه. سه‌رۆکوه‌زیر داخواز ژ سازیێن مه‌دیایێ، مامۆسته‌یێن ئۆلی د وارێ به‌رهنگاربوونا توندوتووژیا دژی ژنان ده زێده‌تر ڕۆلا خوه بلیزن. بلا مامۆسته‌یێن ئۆلی و ئیمامێن مزگه‌فتان ب چاڤه‌کێ سه‌رده‌مانه ل ڕه‌وشا ژنان بنێرن:
– مامۆسته‌یێ مه‌زن ئه‌حمه‌دێ خانی د شاکارا خوه یا مەزن ده (مه‌م وزین) به‌حسا ڤێ ئازادیێ کریه و گۆتیه؛ من ئه‌ڤ چیرۆک چما نڤیسی هه‌تا خه‌لکێ نه‌ناس و بیانی نه‌بێژن که‌چ و کۆرێن کورد د وارێ وه‌کهه‌ڤی و ھەستا ئه‌ڤینێ ده وه‌کهه‌ڤ نه‌بوون.
دا خه‌لق نه‌بێژن کو ئه‌کراد
بێ مه‌عریفه‌تن، بێ ئه‌سل و بنیاد
هه‌م ئه‌هلێ نه‌زه‌ر نه‌بێن کو کورمانج
ئیشقێ نه‌کرن ژ بۆ خوه ئارمانج
سه‌رۆکوه‌زیر به‌حسا ڕۆلا شێخ عه‌بدولسه‌لام بارزانی د ڤی واریده کر و گۆت:
– ل سه‌رده‌ما شێخ عه‌بدولسه‌لام بارزانی ده ژ بۆنا نه‌هێلانا چه‌وساندنا ژنان گه‌له‌ک ڕێنیشانده‌ر دان وه‌که: نه‌هێلانا فره‌ژنیێ، رەئیا که‌چێ د ده‌ما شووکرنێ ده ل به‌ر چاڤان بێ گرتن، پرسا زه‌واجا بچووک ب مه‌زن کو مخابن هێشتا ل هنده‌ک ده‌ڤه‌رێن جڤاکا کوردستانێ به‌رده‌وامه و دیارده‌یه‌که گه‌له‌ک نه‌شرینه.
– ژنێن کوردستانێ د دیرۆکا بزاڤا ڕزگاریخوازا گه‌لێ مه دا، گه‌له‌ک زۆلم و بنده‌ستی دیتیه، چ ل زیندانێن ڕژێما بەعسێ و چ ژی ل ده‌ما ئۆپه‌راسیۆنێن ئه‌نفالان ل سالا 1983 ێ یا بارزانیان یان ژی ئه‌نفالێن سالا 1988 ێ، ئه‌گه‌ر ب ته‌نێ دیرۆک بکاربه وان چیرۆکان ژ بۆ نفشێ نوو ڤه‌گێرن، خه‌له‌کا داویێ یا ڤێ زۆلمێ ژی ئێریشا هۆڤانه‌یا داعیش سالا 2014ێ ل سه‌ر ژنێن ئێزدیان کری، بوو. ئه‌ڤ ژی برینه‌که ل سه‌ر لاشێ جڤاکا کوردستانێ کو ب هێسانی چاره‌سه‌ر نابه.
سه‌رۆکوه‌زیر نێچیرڤان بارزانی جاره‌که دن پیرۆزباهی ل نادیه موراد وه‌رگرا خه‌لاتا نۆبه‌ل یا ئاشتیێ وه‌که هێمایه‌ک ژ بۆ چه‌وساندنا ژنێن ئێزدی، کر.
