ئیدریس بارزانی د دیرۆکا ته‌ڤگه‌را ئازادیخوازا کوردستانێ دا قۆناغه‌ک تایبه‌ت بوو. ئیرۆ ژی هه‌ر که‌سایه‌تیه‌ک سیاسی، چالاکڤانەك، بیره‌وه‌ر ، خوه‌دیێ گۆتنا خوه، به‌رفره‌هیا سیاسه‌ت و تێگەهاندنا خوه، خوه‌دی بریار و وه‌فادار به، ئیدرس بارزانی تینه بیرا مرۆڤ. ڕه‌نگێ وه‌فاداریا ئیدرس بارزانی وه‌لێ دکر کو هه‌ر ده‌م مرۆڤ بزانه کا د سیاسه‌ت و بیره‌وه‌ریا کوردیاتیێ ده هه‌ڤالتی و پشتگری چقاسی گر. وه‌فاداریا ئیدرس بارزانی دهێلا کو گه‌له‌ک که‌س ب دۆزا خوه ڤه ب دلسۆزی بێنه گرێدان…
ئیدریس بارزانی ده‌ما پێویست خوه‌دی تۆله‌رانسه‌ک به‌رفره‌ه بوو. هه‌روه‌ها ب هه‌لوه‌ست و بریار بوو. ئیدریس بارزانی، وه‌ک ئه‌ندازیارێ ئاڤاکرا به‌ره‌یا کوردستانی تێ ناسکرن. یانی ب زمانه‌ک دن ئه‌و ئه‌نده‌زیارێ ئاشتییێ بوو.
ئدریس بارزانی سالا 1944 ل گوندێ بارزان ل باشوورێ کوردستانێ ژ دایک بوو. ده‌ما ته‌مه‌نێ وی 3 سال بوون، لگه‌ل مالباتا خوه، ژ ئالیێ ده‌ستهلاتا وێ ده‌مێ یا ئیراقێ ڤه، بۆ باشوور و ناڤه‌راستا ئیراقێ هاته دوورخستن و هه‌تا 11 سالان ژیانه‌که زه‌همه‌ت ل سەرگۆنێ و دوور ژ وه‌لاتێ خوه ده‌رباس کر. لێ به‌لێ ئه‌و ژیانا زه‌همه‌ت نه‌بوو سه‌ده‌م کو نه‌خوینه و ده‌ست ژ خواندنێ به‌رده.
لێ مخابن ته‌مه‌نێ ئیدرس بارزانی گه‌له‌ک کورت بوو. ئه‌وی زوو ژ ناڤ ته‌ڤگه‌را ئازادخوازا کوردستانێ کۆچ کر.
ئدریس بارزانی پشتی کاره‌ساتا سالا 1975ێ و تێکچوونا شۆره‌شێ، ب ئاوایه‌کێ به‌رده‌وام ته‌که‌زی ل وێ یه‌کێ دکر، کو دڤێ خه‌لکێ ئاواره و کۆچبه‌ر ڤه‌گه‌رن جھ و وارێن خوه ل باشوورێ کوردستانێ. د ئه‌نجاما ڤێ دیتنا وی دا، سالا 1976ێ ب هیمه‌تا ئیدرس بارزانی پارتیا دەمۆكراتا كوردستانێ (پەدەكە) ب سه‌رۆکاتیا قیادا مووەقه‌ت ده‌ست ب شۆره‌شا گولانێ کر.
پشتی شکه‌ستا 1976ێ ڕه‌خنه‌یێن مه‌زن ل پەدەكێ و بارزانیێ نه‌مر هاتن کرن. هه‌تا گه‌له‌ک که‌سایه‌تیێن د ناڤ سه‌رکرده‌یەتیا پەدەكێ دا خوه پاراستن هنده‌ک ده‌ڤه‌ران و دژمناتیا پەدەكێ و بارزانی کرن. گه‌له‌ک کوردا ب ناڤێ چه‌پتیێ دژمناتیا بارزانی و پەدەكێ کرن.
ده‌ما ده‌ستپێکا شۆره‌شا گولانێ، وان كەسان به‌رێ تیرێن خوه دان ئیدرس بارزانی و گه‌له‌ک ڕه‌خنه‌یێن نه د جھ دا لێ دکرن. لێ ئیدرس بارزانی ، ژ بۆ سه‌رکه‌تنا شۆره‌شێ و سه‌لامه‌تیا پەدەكێ سنگا خوه ژ هه‌موو ڕه‌خنه و ئێریشان ڕا ڤه‌کر و پەدەكە و شۆره‌شا گولانێ پاراست. ئه‌ڤ یه‌ک، ممکنه، د ناڤا ته‌ڤگه‌را کوردستانێ دا، گه‌له‌کی نایێ زانین. هنده‌ک تشت سه‌ره سه‌ره تێن گۆتن و گۆتوبێژ کرن. لێ ئه‌گه‌ر ئیدرس بارزانی نه‌بوویا ده‌ستپێکرنا شۆره‌شا گولانێ، دێ خەونه‌ک بوویا.
وه‌که کو هه‌ڤخه‌بات و هه‌ڤالێن وی به‌هس دکن، ئدریس بارزانی هه‌رده‌م ته‌که‌زی ل سه‌ر گرنگیا هه‌ڤکاریا پارتیێن کوردستانی دکر و نیشان ب وێ یه‌کێ ددا، کو ب وێ ڕێیێ گه‌لێ کورد زووتر و ب ئاوایه‌کی هێسانتر دگەھە مافێن خوه.
گه‌له‌ک که‌سێن ل گه‌ل ئیدرس بارزانی خه‌بتین به‌هسا ژیربوون و زانه‌بوونا وی دکن. یه‌ک ژ وان فه‌لەکه‌دین کاکەیی بوو. کاکەیی د نڤیسه‌کا خوه دا به‌هسا ئیدرس بارزانی دکه و دبێژه: “ئیدریس بارزانی مرۆڤه‌کی خوانده‌ڤان بوو، تێگەهیشتی بوو و ل به‌غدایێ خواندبوو، پاشخانه‌کا باش هه‌بوو، گه‌له‌ک ژی گرنگی ددا فیلۆسۆفیێ و هه‌لبه‌ستێن جیهانی و ته‌ڤگه‌رێن سیاسی یێن ل جیهانێ. ئه‌و مرۆڤه‌کی فه‌داکار بوو، مرۆڤه‌ک بوو وه‌ک ده‌روێشان، ده‌روێشێ دۆزا کورد بوو. ب قاسی کو من ددیت، مه نه‌دیت کو تشته‌کی ژ خوه ڕا بخوازه، هه‌رتم تشته‌ک دگۆت، وی دگۆت پشتی 1975ئان ئه‌مانه‌ته‌ک ل سه‌ر ملێ مه یه، کو ئه‌م وی خه‌لکی ببن جهێ وان، واته خه‌لکێ کوردستانێ ڤه‌گه‌ره جهێ خوه، یێن ل باشوورن (باشوورێ ئیراقێ) ڤه‌گه‌رن کوردستانێ، یێن ل ده‌رڤه نه ڤه‌گه‌رن کوردستانێ. ئه‌م وان جهان ئاڤه‌دان بکن، وه‌ک بێژی ئه‌و هێڤیێن وی پشتی ڕاپه‌رینێ پێکهاتن، ئه‌و هێڤیا وی بوو، وی دگۆت ئه‌و یه‌ک هێڤیا مه یه”
كاكەیی د ده‌ربارێ ئیدرس بارزانی ده دبێژه: “د سالا 1979ێ دا کۆنگره‌یا نه‌هه‌م یا (پەدەكێ) هات لدارخستن، د ڕه‌وشه‌کا گه‌له‌ک نه‌خوه‌ش دا بوو، پەدەكە ژ گه‌له‌ک ئالیان ڤه هاتبوو دۆرپێچێکرن، ل ناڤ کوردستانێ و ل ده‌رڤه‌یی کوردستانێ، ژ بلی ئالیێ سه‌ربازی، پتر ژ ئالیێ سیاسی ڤه هاتبوو دۆرپێچکرن. د ڤێ کۆنگره‌یێ دا گونجان هه‌بوو. ئه‌و بوو کو مه‌سعوود بارزانی بوو سه‌رۆکێ پەدەكێ و عه‌لی عه‌بدوڵا ژی بوو سه‌کره‌ته‌رێ وێ، کاک ئدریس ژی ب دله‌کی ساف و ساده قه‌بوول کر کو ئه‌ندامێ مەكتەب سیاسی به. هه‌رتم جهێ ڕێزێ بوو، که‌ک مه‌سعوود سه‌رۆک بوو لێ هه‌رتم تشتێن بنگه‌هین ئێن سیاسی، جه‌ماوه‌ری و تێکلیێن ده‌رڤه ژ کاک ئدریس ڕا دهیشتن.
ئدریس مسته‌فا بارزانی، سالا 1944 ئان ل بارزان ژ دایک بوو و ڕۆژا 31ێ چله‌یا 1987ێ ل باژارێ سیلڤانا سه‌ر ب باژارێ ئورمیێ یێ ڕۆژهلاتێ کوردستانێ کۆچا داوی کر.
پشتی سه‌رهلدانا سالا 1991ێ ته‌رمێن مسته‌فا بارزانی و ئدریس بارزانی بۆ باشوورێ کوردستانێ هاتن ڤه‌گه‌راندن و ل بارزان ب خاکێ هاتن سپارتن.
ئیدریس بارزانی، هه‌ر د کاروو خه‌باتا مه دا و دلێ هه‌موو نشتمانپه‌روه‌رێن کورد دا زیندیه.
