شێخ ئەحمه‌د بارزانی د سالا ۱۸۹۲ ێ دا ژدایک بوویه. پشتی کو سێخ عبدولسه‌لام ژ ته‌ره‌ف ئۆسمانیان ڤە دهێتە دارڤه‌کرن، شێخ ئەحمه‌د بارزانی دبه ڕێبه‌ر و خودانێ بارزان و سالا ۱۹۳۱ێ سه‌رپه‌رشتیا شۆره‌شا بارزان دکە.
ژ به‌ر کو شێخ ئه‌حمه‌د بارزانی ئالیکاری و پشتگریا شۆره‌شا ئاراراتێ ل باکورێ کوردستانێ دکر. ئەو ژ ته‌ره‌ف ده‌وله‌تا ترکیێ ڤه تێ گرتن و وی ڕاده‌ستی حکومه‌تا ئیراقێ دکه. حکومەتا ئیراقێ ژی بریار ددە کو وی ژ بارزان، کوردستانێ، دوور بکن و دهێتە نەفی کرن.
د سالا ۱۹٤٤ێ دا بریارا دوورخستنا شێخ ئه‌حمه‌د ژ ده‌ڤه‌را بارزان و کوردستانێ دهێتە ڕاکرن. پشتی ڤێ بریارێ ئه‌و ڤەدگەرە کوردستانێ ول ل جهێ باڤ و باپیرێن خوه ل بارزان ئاکنجی دبە.
پشتی کو سه‌رهلدان و به‌رخوه‌دانا ب سه‌رپه‌رشتیا قازی محمه‌د (۱۹٤٦-٤۷) ل ڕۆهلاتا کوردستانێ ده‌ست پێ دکه، شێخ ئه‌حمه‌د بارزانی ژی پشتگریا وێ شۆره‌شا، ژ بۆنا ئاڤاکرنا کۆمارا کوردستانێ، دکه.
پشتی تێکچوونا شۆره‌شا ژ بۆنا ئازادی و سه‌رخوه‌بوونێ، کۆمارا کوردستان ل ماهبادێ، ل ڕۆژاهلاتا کوردستانێ، موسته‌فا بارزانیێ نه‌مر دگه‌ل ٥۱۲ پێشمێرگه یێن خوه به‌رێ خوه دده سۆڤیه‌تێ و شێخ ئه‌حمه‌د ژی دگه‌ل مالباتێن بارزانیان ڤه‌دگه‌ره ئیراقێ. ب ڤه‌گه‌را وی یه‌ک سه‌ر ده‌ستهلاتا ئیراقێ وی دگرن و بریارا دارڤه‌کرنا وی ددن و پشتی سێ سالان حکومه‌تا ئیراقێ بریارا خوە، حوکمێ سێدارەدابا شێخ ئەحمەد، دگوهەرە و وی ب حوکمێ هەتا٠هەتایێ زیندانی دکن.
ده‌ما سه‌رۆک بارزانی یێ نه‌مر و پێشمێرگه یێن خوه یێن چووبوون سۆڤیه‌تێ د سالا ۱۹٥۸ئ دا ل وه‌لاتێ خوه ڤه‌دگه‌رن. وێ ده‌مێ حکومه‌تا ئیراقێ ژی شێخ ئه‌حمه‌د بارزانی ژ زیندانێ سه‌ربه‌ست به‌رددە.
پشتی کو شێخ ئه‌حمه‌د ژ زیندانێ سه‌ربه‌ست تێ به‌ردان، پتر کار و بارێ خوه دکه خه‌باتا ئاینی و جڤاکی. ل دەڤەرێ ئه‌و مه‌زنترین چاکسازی و باشترین دادواریێ پێک تینه. ژ به‌ر ڤێ یه کو تێ گۆتن و دیتن کو سه‌رده‌ما شێخ ئه‌حمه‌د بارزانی سه‌رده‌ما زێرین یا دادواریێ و وه‌کهه‌ڤیێ دهێتە ب ناڤکرن. هه‌ر وه‌ها ئه‌و ژینگه‌هپارێزیێ و ب هه‌ڤره‌ژیانێ ل گۆر مه‌رجێن وه‌کهه‌ڤیێ پێک تینه.
ژ به‌ر ڤێ یه کو ئه‌و وه‌که هۆستایێ ڕێبازا بارزانی دهێتە ده‌ستنیشان کرن. هه‌ر ئه‌و وێ ڕێبازا کو ئه‌ساس و بنگه‌هێ وێ ژ ته‌ره‌ف شێخ عبدولسه‌لام هاتبوو ده‌ستنیشانکرن، د ده‌ما شێخ ئه‌حمه‌د دا ئه‌ڤ ژ ئالیێ وی دا تێ ته‌مام کرن و وه‌که ده‌ستوور و ڕێبازه‌کێ پێشکێشی گه‌لێ خوه دکه.
پشتی ڤه‌گه‌را بارزانی یێ نه‌مر و پێشمێرگه یێن وی ژ سۆڤیه‌تێ، ئێدی بارزانی یێ نه‌مر ژی وێ ڕێ و ڕێبازێ ئانگۆ فه‌لسه‌فه‌یێ دخه ژیانێ/پراکتیزە دکە.
ژ به‌ر کو شێخ عبدولسه‌لام، شێخ ئه‌حمه‌د و مەلا مستەفا بارزانی تێدگه‌هێشن کو مله‌ته‌کی بێ ڕێباز وه‌کی په‌زێ بێ شڤانه. ژ به‌ر ڤێ بوو کو وان هه‌ردو نه‌مران ئه‌ساسێ ڕێبازێ دانین و مه‌لا موسته‌فا یێ نه‌مر ژی ئه‌و خسته ژیانێ دا کو ل سه‌ر ئه‌ساسێ وێ ڕێبازێ و ل سه‌ر خه‌تا نه‌ته‌وه‌یی بکاربه کوردستانێ ژ بن نیرێ داگیرکه‌ران ئازاد بکه.
به‌لێ، هه‌رسێ نه‌مران ئه‌نجاما وێ ڕێبازێ نه‌دیتن لێ نه‌ڤی و زارۆکێن وان، نه‌مر ئیداریس بارزانی و مه‌سعود بارزانی ئه‌ڤ ته‌مام کرن و د ئه‌نجامێ دا کورد ل باشوورێ کوردستانێ ل گۆر وێ ڕێبازێ ئازاد کرن. پشتی ئازادیێ ژی سه‌رۆکێ هه‌رێما کوردستانێ ڕێزدار نچیرڤان ئیدریس بارزانی و سه‌رۆکوه‌زیرێ هه‌رێما کوردستانێ ڕێزدار مه‌سرور بارزانی ئه‌و رێباز گه‌ش کرن دا کو گه‌لێ وان ل سه‌ر وێ ڕێبازێ، هەم ده‌مۆکراسیێ د ناڤا گه‌لێ خوه دا به‌لاڤ بکن و هەم ژی ڤێ ڕێبازێ پتر گه‌ش و خوه‌ش بکن.
لێ مرۆڤ دکاره ب ڕه‌حه‌تی بێژه کو شێخ ئه‌حمه‌د هەم وه‌کی ئاقلمه‌نده‌کی هەم ژی وه‌کی ڕێبه‌ره‌کێ گه‌لێ کورد بوو کو سه‌رپه‌ره‌شتیا بارزانیان دکر.
شێخ ئه‌حمه‌د د داویا سالا ۱۹٦۸ئ دا ته‌ندورستیا وی نه باش دبه. هه‌ر وه‌ها ڕۆژا ١٩٦٩/١/١١ ێ دانێ سبێ ل نه‌خوه‌شخانه‌یا ئبن-ئه‌ل نه‌فس دچه سه‌ر دلۆڤانیا خوه…
ئه‌ز وی و هه‌می بارزانیێن نها ل وه‌لاتێ خوه بناخکرینه، ب بیر تینم و دبێژم کو ئه‌ڤ ده‌ستکه‌تیا ئیرۆ یا ل باشوورێ کوردستانێ ب سایا وێ ڕێبازا کو وان ژ بۆنا مه کوردان دانیبوون پێک هاتیه و سه‌رێ خوه ل به‌ر ته‌کۆشه‌ریا وان دته‌وینم…
چاڤکانی: هازم بله‌یی
