فه‌لسه‌فه ئانکۆ رێباز
بووبێ ئه‌سه‌ر
ده‌ما کو ئه‌م ل دیرۆکێ دنێرن تێ دیتن کو ژ سالا ۱۹۰۰ێ ڤە بارزانیان ل گۆر بیر و باوه‌ریێن خوه یێن وه‌لاتپارێزی هێدی هێدی گه‌لێ مه دکر خوه‌دی رێبازه‌ک ئانکۆ فه‌لسه‌فه‌یه‌کێ.
فه‌لسه‌فە نه‌رین و دتینه‌ک ل دنیایێ یه. لۆما ژی نه‌رین و دیتنا هه‌ر مله‌ته‌کی، خوه ل گۆر فه‌لسه‌فا خوه، خوه برێخستنی دکە. ل جیهانێ دو فه‌لسه‌فه هه‌نه کو تم ب هه‌ڤ را د ناڤا شه‌ر و په‌ڤچوونان دا نه. یه‌ک فه‌لسه‌فه‌یا سه‌رده‌ستان و یا دن ژی یا بنده‌ستان، ئانکۆ یا فه‌قیر و وه‌لاتێن نه ئازادکری یه. لۆما رۆژا کو ل دنیایێ چیناتی په‌یدا بوویه و هه‌تا ڕۆژا ئیرۆ ئه‌ڤ هه‌ردو فه‌لسه‌فه ب هه‌ڤرا شه‌ر دکن کو یه‌ک تم دخوازه یا دن تێک ببه. ب کورتی فه‌لسه‌فا ئه‌ڤه.
یانی هه‌ر مله‌ته‌ک خوه‌دیێ خوه و فه‌لسه‌فه‌یه‌کێ یه. لۆما هه‌ر گه‌لەک دبه خوه‌دیێ خوه و رێبازه‌کێ. به‌لێ ئه‌گه‌ر ئه‌م فه‌لسه‌فێ وه‌که کورد و ب کوردی ب ناڤ بکن، ل گۆر من ئه‌و دبه رێباز. یانی هه‌ر چین و گه‌ل خوه ل گۆر رێبازه‌کێ برێکخستنی دکن. مله‌تێن بێ رێباز زه‌حمه‌ته کو بکاربن ژیانا خوه وه‌که مله‌ت به‌رده‌وام بکن. مله‌ته‌کی بێ رێباز زه‌حمه‌تە کو بکاربن زنجیرێن کۆله‌یداریێ بشکینن.
له‌ورا ژی دبێژم کو ژ ڕۆژا پارچه‌بوونا کوردستانێ (۱٦۳۹) و هه‌تا ئازادیا باشوورێ وه‌لاتێ مه، تم د ناڤا شه‌ر و په‌ڤچوونان دا بوو یه. ئه‌ڤ شه‌ر و په‌ڤچوون ل پارچێن نه ئازادکری هێشتا ژی به‌رده‌وامه. هه‌موو سه‌رهلدان و به‌رخوه‌دان ژ بۆنا ئازادیا کوردستانێ بوو نه. له‌ورا ژی گه‌لێ مه هه‌ر خوه‌ستیه زنجیرێن داگیرکه‌ران بشکینە لێ نکاریبوو. چما نکاریبوو؟ ژ به‌ر کو بێ رێباز، ئانکۆ بێ فه‌لسه‌فه بوو. لۆما زه‌حمه‌ته کو مرۆڤ بێ رێباز بکارە وه‌لاتێ خوه ئازاد بکه. لێ ئه‌م دنێرن کو باشوورێ وه‌لاتێ مه د ۱۹۹۱ێ دا هاته ئازادکرن. گه‌لۆ چ فه‌رقا ڤێ پارچەیێ و یێن دن هه‌یه کو ئه‌و هاته ئازادکرن و یێن دن هێشتا ژی نه‌ئازادکری نه.
به‌لێ یا گرنگ ئه‌ڤه و من خوه‌ست د ڤێ نڤیسا خوه ده ڤێ ڤه‌کم دا کو ئه‌م ب هه‌ڤره بزانبن کو چما و چەوا باشوور ئازاد بوو؟
ژ خوه پرس د ڤردا ده‌ستپێ دکه و دڤێ ئه‌م ژی ژ ڤر ده‌ست ب مه‌سه‌لێ بکن دا کو بزانین چما هه‌تا نها ب ته‌نێ باشوور هاتیه ئازاد کرن. مه‌به‌ستا من ژی د ڤێ نڤیسێ دا دێ ئه‌ڤ به. ژ به‌ر کو یێ باشوور ئازاد کرییه نه که‌س و شه‌خسن. یێ باشوور ئازاد کرییه نه مێر و مێرخواسی نه. یێ باشوور ئازادکرییه نه سه‌رهلدان و به‌رخوه‌دانن. هه‌ر چقاسی ڤانا هه‌موو رۆلا وان هه‌بوون و ئه‌رکه‌کی باش پێک ئانینه. ژ خوه ژ بێی وان نه ته‌کۆشین تێ دایین و نه ژی وه‌لات تێنه ئازادکرن. لێ یا ئەساسی و سه‌ره‌کی ئه‌وه کو باشوور ل گۆر رێ و رێبازه‌کێ، ئانکۆ فه‌لسه‌فه‌یه‌کێ و سه‌رۆکه‌کی نه‌ته‌وه‌یی هاته ئازادکرن. یێ کوردستان ئازاد کر د ئه‌سلێ خوه ده ئه‌و رێباز و ئه‌و سه‌رۆکاتی بوو. یا کو دڤێ ئه‌م ل سه‌ر راوه‌ستن ئه‌ڤه. یا کو دڤێ ئه‌م لێکۆلینان ل سه‌ر بکن ئه‌ڤه. یا کو زۆرا دژمنێ خوینمژ، قاتل و زۆرداران بریه ئه‌ڤه. ئه‌ڤ چیە؟ ئه‌ڤ چ هێزه؟ ئه‌ڤ چ قودره‌ته کو باشوورێ وه‌لاتێ مه ژ ناڤا ئه‌وقاس دژمن و خێرنه‌خوازان ئازاد کر؟ به‌لێ ئه‌ڤ ژ به‌ر هێزا وی سه‌رۆک و رێبازا کو وی ژ بۆنا گه‌لێ خوه خولاقاندبوو کو وه‌لاتێ مه پێ هاته ئازاد کرن. ئه‌و ژی رێبازا بارزانی یێ نه‌مر، ئانکۆ فه‌لسه‌فایا وی بوو کو ئیرۆ ئه‌م کورد ب سایا وێ ل جیهانێ خوه‌دی وه‌لاته‌کی ئازاد و ده‌مۆکراتیکن.
قه‌هره‌مانیا پێشمه‌رگه‌یان ژ به‌ر وێ رێبازێ بوو. هه‌ڤگرتنا گه‌ل ژ وێ پێک دهات. ئه‌و باوه‌ری بوو، ئه‌و هێز بوو، ئه‌و هه‌بوون بوو کو گه‌ل ژی خوه ل گۆر وێ برێکخستنی کر، قه‌هرامانی کر. ژ به‌ر کو پێشمێگه یێن قه‌هرامان ژ وێ رێبازێ باوه‌ر دکرن لۆما ژی ژ بلی ئازادیا وه‌لات چو تشته‌کی دن نه‌دفکرین.
ده‌ما کو ئه‌م ل دیرۆکێ دنێرن تێ دیتن کو ژ سالا ۱۹۰۰ێ بارزانیان ل گۆر بیر و باوه‌ریێن خوه یێن وه‌لاتپارێزی هێدی هێدی گه‌لێ مه دکر خوه‌دی ڕێبازه‌ک، ئانکۆ فه‌لسه‌فه‌یه‌کێ. بارزانیان د هه‌موو ته‌کۆشینا ژ بۆنا ئازادیا گه‌لێ خوه دا رێبازه‌ک ل گۆر ته‌جروبه‌یێن باب و باپیرێن خوه ژ بۆنا مه کوردان هێدی هێدی دخولقاند. ڤێ رێبازێ گاڤ ب گاڤ د ژیانێ دا جهێ خوه گرت تا کو گەهشت بارزانی یێ نه‌مر. لێ وی ژی ئه‌و رێبازا کو د ژیانێ دا پێک دهات هێدی هێدی کر رێباز ئانکۆ فه‌لسه‌فه و پێشکێشی گه‌لێ خوه کر. ئاها یێ ئه‌م کرن خوه‌دی وه‌لاته‌کی ئازاد ئه‌ڤ ڕێبازه یە. ئه‌ڤ فه‌لسه‌فه یه کو دڤێ ئه‌م کورد وێ باش بناسن، وێ بزانبن و بدن زانین. ئه‌م بدن زانین کو ده‌ما ئه‌م کورد بوونه خوه‌دی رێبازه‌کێ، پارچه‌یه‌ک وه‌لاتێ مه ژی خوه ل گۆر وێ ب برێکخستنی کر و خوه ژ بن زۆرداریا داگیرکه‌ران ئازاد کر.
دڤێ ئه‌م ژی بیر نه‌کن کو هه‌ر وه‌لاته‌ک خوه‌دیێ خوه و ڕێبازه‌کێ و سه‌رۆکه‌کی نه‌ته‌وه‌یی یە. لۆما دڤێ ئه‌م کورد ژی وه‌ک وه‌لاتێن جیهانێ بژین. ژ به‌ر کو ئه‌م ژی خوه‌دی رێباز و سه‌رۆکه‌کی نه‌ته‌وه‌یی نه. لێ ئه‌م کورد ب ئاوایه‌کی گه‌له‌مپه‌ری ڤێ رێبازێ باش ناسناکن. هه‌ر چقاسی ئه‌م بارزانی یێ نه‌مر وه‌ک سه‌رۆکه‌کی نه‌ته‌وه‌یی دزانن و ناس دکن ژی دڤێ ئه‌م فه‌لسه‌فه‌یا وی ئانگۆ رێبازا وی پتر بناسن و وێ بدن ناسین. دڤێ ئه‌م ب چووک و زارۆکێن خوه ب ڤێ رێبازێ مه‌زن بکن دا کو ئه‌و ژی ب ڕووحیه‌ته‌ک نه‌ته‌وه‌یی ب بیر و باوه‌ریه‌ک وه‌لاتهێزی بکاربن خوه‌دی ل وه‌لاتێ خوه ده‌رکه‌ڤن. ئه‌م خوه‌دی رێبازه‌کێ نه و پێویسته کو هه‌می کورد ڤێ رێبازێ باش بناسن. ب ناساندنا وێ، وه‌لاتێ مه دێ ئازاد بە و پتر به‌ر ب ده‌مۆکراسیێ بچە و یێن نه ئازادکری ژی دێ به‌ر ب ئازادیێ ڤە بچن.
