رۆژا 4 ێ گولانێ سالڤه‌گه‌را ده‌ستپێکا کۆمکوژیا دێرسمێ یه.
سه‌ید ڕزا ل دژی سیاسه‌تا ئاسیملاسیۆنا کو ده‌وله‌تا ترکیێ ل سه‌ر کوردان برێڤه دبر، د سالا 1937 ێ دا سه‌رهلدا.
ده‌وله‌تا ترکیێ ژ بۆ سه‌رهلدانا سه‌ید ڕزا بشکێنه د 4 ێ گولانا 1937 ێ دا ل پارلامه‌نتۆیا ترکیێ بریارا ب ناڤێ “ته‌نکیل و ته‌هجیر” ێ ده‌رخست و ب هێزێن ئارتێشا خوه ئێریش بر سه‌ر دێرسمێ .
84 سال ب سه‌ر کۆمکوژیا دێرسمێ ڕا ده‌رباس دبن کو تێ دا زێده‌تر ژ 13 هه‌زار کوردا ژیانا خوە ژ دەست دا و هه‌ژماره‌کا زێده یا خه‌لکێ ژی هات مشه‌ختکرن.
هه‌یا نها ژی ئه‌و کۆمکوژی ژ ئالیێ ده‌وله‌تا ترکیێ ڤه ب ئاوایه‌کی فه‌رمی نه‌هاتیه ناسکرن و کارێ یاسایی یێ پێویست ژێ ڕا نه‌هاتیه کرن.
ڕه‌جه‌ب تەییپ ئه‌ردۆگان ژی د ده‌ما سه‌رۆکوه‌زیرتیا خوه دا ڕاگهاندبوو کو ئه‌و دکاره لێبۆرینێ ژ خه‌لکێ دێرسمێ بخوازه، لێ ژ به‌ر کو ئه‌و کۆمکوژی ژ ئالیێ ده‌ستهلاتیا جه‌هه‌پێ ڤه هاتیه کرن، دڤێ جه‌هه‌په لێبۆرینێ ژ خه‌لکێ بخوازه.
خه‌لکێ دێرسمێ ژی داخواز ژ ده‌وله‌تێ دکن کو ئارشیڤێن ل سه‌ر کۆمکوژیا دێرسمێ ئاشکه‌را بکن و هه‌روها که‌سووکارێن قوربانیان ژی قه‌ره‌بوو بکن. لێ هه‌یا نها که‌سه‌ک نه‌هاتیه قه‌ره‌بووکرن و نه ژی تێ زانین کا گۆرا سه‌یید ڕزا سه‌رۆکێ سه‌رھلدانا دێرسمێ ل کوده‌رێ یه.
84 سال به‌ری نها ده‌وله‌تا ترکیێ ل دێرسما باکورێ کوردستانێ کۆمکوژی کر. ئه‌ڤ یه‌ک د ده‌مه‌کێ دا بوو کو کوردێن عه‌له‌وی ل دێرسمێ ب ڕێبه‌ریا سه‌ید ڕزا ده‌ست ب شۆره‌شێ کربوون. کۆمکوژیێ هه‌تا سالا 1939 ێ به‌رده‌وام کر.
4 ێ گولانا 1937 ێ کۆمکوژیا دێرسمێ هات کرن، 13 هه‌زار کورد ل دێرسمێ هاتن کوشتن، 12 هه‌زار ب نه‌چاری هاتن کۆچبه‌رکرن.
سه‌یید ڕزا و هه‌ڤالێن وی 5ێ گولانا هه‌مان سالێ هاتن دارڤه‌کرن.
سالانه 4 ێ گولانێ کۆمکوژیا دێرسمێ تێ ببیرانین. دێرسم باژاره‌کێ باکورێ کوردستانێ یه و نها هه‌ژمارا ئاکنجیێن وی 86 هه‌زار که‌سه.
کۆمکوژیا دێرسیمێ
ڕۆژا 4 ێ گولانێ پارلامه‌نتۆیا ترکیێ بریارا کۆمکوژیا دێرسیمێ دا.
بریارا کۆمکوژیێ ب ناڤێ (ته‌نکیل و ته‌هجیر) ێ بوو.
ترکیە دبێژه نێزیکی 14 هه‌زار کوردێن دێرسیمێ ژیانا خوه ژ ده‌ست دان.
ل گۆر سازیێن کوردان 70-90 هه‌زار که‌سی ژیانا خوه ژ ده‌ست دان.
ب ده‌ھ هه‌زاران خه‌لکێ دێرسیمێ هاتن سرگوون/نەفی کرن. د ئیلۆنا 1938 ێ دا چه‌کێن کیمیاوی یه‌که‌م جار ل دێرسیمێ ل دژی كوردان هاتن بکارانین
