ل ژێر سیبەرا چیا و چوار نامە بۆ بەرەبابێ پشتی سەرهلدانێ
ل ژێر سیبەرا چیا و چوار نامە بۆ بەرەبابێ پشتی سەرهلدانێ ـ (خواندنەک بۆ پەرتۆکا ل ژێر سیبەرا چیا ـ بەرگێ دووێ )
نڤێسینا: دلدار محەمەد
ل ژێر سیبەرا چیا ـ بیرەوەریێن شورەش و پێشمەرگاتیێ (بەرگێ دووێ) ناڤ و نیشانێن پەرتۆکەکێ نە ژ نڤیسینا پێشمەرگە و کادرێ دێرین (رزگار کێستەیی) کو نڤیسکارێ ناڤبۆری د پێنچ سەدوو هەژدە بەرپەران دا هەولدایه بیرەوەریێن خوە یێن پێشمەرگاتیێ دگەل کومەکا وێنەیان و نەخشەیێن جهێن روودانێن پەرتوک باس دکەت چاپ بکەت.
پشتی چەندین جارێن خواندنا ڤێ پەرتوکێ من هەستکر نڤیسکاری ژبلی کو بیرەوەری ڤەگێراینە ئەوی ڤیایە چەند نامەیەکا بگەهینیتە بەرەبابێ پشتی سەرهلدانا پیرۆزا سالا 1991ێ:
1 ـ گیانێ قوربانیدانێ
ل لاپەرە 13 ژڤێ پەرتۆکێ ل بابەتێ، ئێکەم شەر دژی بەکری و سەدامی، نڤیسکار دبێژیت: “ل سالا 1978ێ بوو ئەم ل پۆلا شەشێ سەرەتایی بوین ئاگرەک بەربوو بن پیێن من، من ڤیا تشتەکی ل دژی بەعسیا بکەم”.
ئەز مامە مەندەهۆش وەختێ من ئەڤ رێزە دیتین، شەشێ سەرەتایی؟ گەلۆ ئەڤە چ ورەیەکە بۆ سنێلەکی دروست دبیت کو بشیێت ل دژی بەعیسیان سەرهلبدەت و ئەو و هەڤالێن وە وەکی ئەو دبێژیت وێنەیەکی چێکەن وێنێ کەری بیت و سەر یێ ئەحمەد حەسەن بەکری و سەیەکی چێکەن، کو وێنەیێ سەرێ سەی یێ سەدامی بیت و ل کەری سیار ببیت و چەند دریشم ژی کو باشان ل سەر کارتونان هاتینە هەلاویستن وەکی (بشکێت حزبا بەعسا فاشی) و (بژی پێشمەرگە)…هتد پاشان ئەو و هەڤالێ خوە عەمەر بچن ب شەڤ ب دەرێ رێڤەبەرێ قوتابخانێ ڤەکەن و هەر پۆلەکێ وێنەیەک دریشمەکێ بڤی رەنگی
پاشان مینا فلاش بەگەکی ئەز زڤریمە ڤی دەمی من گوتە خوە گەلۆ تۆ بێژی گەنجەکێ سەرێ وی بیست و چوار دەمژمێران د موبایلا وی دا، گەنجەکێ ئالودە ب زنجیرێن بیانی ژی ئەڤ ورەیە مابن؟ لێ من رێ نەدا خوە ڤێ بەرسڤێ بدەم چونکی، هەر خواندەڤانەکێ ڤێ پەرتۆکێ بخوینیت دێ بەرسڤەک بۆ پەیدا بیت. یا ژمن ڤە ل گەلەک جهێن ڤێ پەرتۆکێ نڤیسکاری ڤیایە ڤێ پرسیارێ بکەتە زەنگڵ و مە ئەوێن ئەم د خەوەکا گران دا هشیار بکەت.
2 ـ هەستا نەتەوەیی هەستەکا گشتگر
ل دەستپێکا بابەتەکێ پەرتۆکێ ل لاپەرە 45 نڤیسکار باس ل سەرهاتیەکێ دکەت کو مە نە لبەرە ڤەگێرین بەلێ ئەو د چەند رێزان دا دبێژیت: “ل قوتابخانەیا هاوکاری قوتابیەک دگەل مەبو بناڤێ (م ص) کو ب مالباتڤە بەعسی بوو، پشتی هینگێ بابێ وی فەوجەکا جاشا دامەزراند و بو سەرۆکجاش. ئەز باوەرم ل قوتابخانێ هەمیێ ب تەنێ ئەو و دو کەسێن دی بەعسیێن خراب بوون. قوتابیێن دی هەمی کوردپەروەر و خەباتکەرو ئەندامێن رێکخستیێن نەهێنی یین پارتی (پارتیا دەمۆکراتا کوردستانێ) بوون”
دڤان رێزان دا نڤیسکاری ڤیایە بێژیت گەنم چەند گەنمەکێ نمونە بیت هندەک زیوان ژی هەر دناڤ دا هەیە، بەلێ دڤی کەڤالێ پەیڤان دا بومە خویا دبیت کو پرانیا قوتابیێن کورد یێن وی دەمی هەستەکا بلند و هزرەکا زەلال یا کورداتیێ هەبویە، قوتابیێ وی دەمی نە هەما قوتابیەک بوو بخوینیت و ئەرکێ وی بابەتەکێ دەستنیشانکری بیت و ل دوماهیا سالێ ژی ب رێکێن نە رەوا دەربچیت، بەلکو سەرەرای ئاستبلندیا قوتابیان وان هەمیان یان ژی پشکا پتر هزرو هەستێن نەتەوەی هەبوون و ب کوم دچوونە دناڤ رێکخستنان دا، ئەگەر ئاشکرا ژی ببان، دا روحا وان باجا ڤێ “سەرپێچیێ” بیت وەکی دوژمنی ددیت سەرپێچی، یان ژی دا دەربەدەری دونیایێ بیت و ب سالان ب چول و چیان ڤە بیت ژ پێخەمەت بیروباوەرێن خوە. ئەڤە وێ دگەهینیت کو بیروباوەر هینگێ بۆ پارەی نە دهاتنە گوهارتن وەکی ڤی دەمی کو هەمی پیرۆزی بۆ پارەی نە دچەمیان. ژ بۆ وان قوتابیان ئاخ پیرۆزی بو و وەکی ڤی دەمی پیرۆزی گۆری بەرژەوەندەکا کەسی یان پلەو پوستان نە دبوون.
3 ـ ئێکرێزی هەتا گەهشتنا ئارمانجێ
ل لاپەرە 249 دا نڤیسکار دبێژیت: “ل سالا 1984 بیست و شەشێ تەباخێ هەتا دویێ ئیلۆنا ڤێ سالێ، حکومەتا عیراقێ هێرشەکا گەلەکا مەزن و گران کرە هەرددو دەڤەرێن لژنێن زاخۆ و دهوکێ. د ڤێ هێرشێ دا عیراقێ ب هەزاران جاش و لەشکەر و ب دەهان تانگ و فرۆکە و کەتیبەیێن تۆپێن گران و کاتیوشا بکار ئینان. هێزێن پێشمەرگە یێن کوردستانێ و خەلکێ دەڤەرێن رزگارکری ب تایبەت هێزێن بەرگری مللی، ل بەرامبەر ڤێ هێرشا مەزن شەرەکێ مان و نەمانێ کر و د ئەنجامێ هەڤگرتنا د ناڤبەرا خەلکی و پێشمەرگەی دا ئەڤ هێرشە ب ئێکجاری هاتە شکاندن و نەشیان بگەهنە وان ئارمانجێن بۆ خوە داناین، زیانێن عیراقێ د ڤی شەری دا گەلەک د مەزن بوون”.
هەکو ئەڤ پەرەگراڤە ببەرچاڤێن من کەفتی بیرا من هاتە رستەیا (هێز د ئێکگرتنێ دایە) پاشان من گوتە خوە بەریا سەرهلدانێ خەلکی چ روحا فیداکاریێ هەبویە! کو ملێن خوە بدەنە بەرڤی باری و ئاخا خوە ژ هوڤاتیا دوژمنی بپارێزن! دگەل ڤێ چەندێ بشکورینەکێ خو ل لێڤێن من دا، بیرا من هاتە هێرشێن سالا 2014 یێن داعشێ من گوتە خوە خەلکێ مە هەر ئەڤ گیانە هەبویە لەو ڤێ دوماهیێ ژی خەلک رێز ب رێز ب خۆبەخشی بەر ب سەنگەران د چون. پاشی من هەستکر نڤیسکاری دڤێت بێژیتە مە، ئارمانجا ئێکگرتنێ هەتا دوماهیێ یە، پیچکرنا پیلانێن دوژمنایە ب ئێکرێزی، نە پشتی هەناسەکا ئازاد د هەلکێشین بارێ گران بتنێ بۆ جەنگاوەران بیت، گاڤا تەنگاڤی ژی گەهشتە گوپیتکا خوە، ترۆمبلێن پری ئازوقە ملێن خوە بدەنە ئێک و بڤێت ب لەز و بەز دهۆکا نازدار بجهـ بهێلن، هەر وەکی ئەڤە ل تەباخا 2014 د شەڤەکا تەنگاڤ دا ل زالگەهان ببەرچاڤ کەفتی. ئەڤە ددەمەکی دا یە کو پێشمەرگە ب هەمی هێزا خوە خوە گۆری پاراستنا ئاخێ دکر، بەلێ پشکەکا خەلکی ئەڤ ئەرکە ب تنێ ب ئەرکێ وان قەهرەمانان زانی و خوە ژڤێ مەیدانا پیرۆز دا ئالیەکی و بیرو و هزرێن وی ل سەر پەیداکرنا رێکەکێ بۆ رەڤێ بوون.
4 ـ کوردایەتی ئارمانجا پیرۆز
ل ئێکەمین بابەتێ ڤێ پەرتۆکێ نڤیسکار بەحسا ئێشانێن خوە و هەڤالێن خوە یێن قوتابی دکەت دبێژیت: “سالا 1978 ئەم ل پۆلا شەشێ سەرەتایی بوین ل قوتابخانا مالتا ژێری. د پەرگرافەکی بەحسا مامۆستا رۆناک خانەقینی دکەت و دلسۆزیا وێ بو رژێمێ و دبێژیت: “رۆژەکێ مە دەرسا کومەلایەتی هەبوو، روندک خانەقینی بۆ مە د هات هەلبەت ئەو بەعسیەکا دلسۆز بو ژ بۆ رژێمێ. د دەمێ شرۆڤەکرنا دەرسێ دا ئەو چو ئاریشا عەرەبا و ئیسرائیلێ، پشتی گەلەک خەمخوریا خوە بۆ فلستینێ و عەرەبا دیارکری ل دژی ئیسرائیلێ وێ گوت: “ئێمەی عەرەب ئەوەندە زۆرترین لە دۆژمنی سەهیونی ئەگەر هەر یەکێک له ئێمە تەنها دارێک هەڵگرین و بچینە سەر دەولەتی سەهیونی ئیسرائیلی ئەوا ئێمە دەتوانین دەولەتی سەهیونی داگیرکەر وتەفر و تونا بکەین”!! من ژی ئێکسەر گوتێ کا راوەستە کی عەرەبە تۆ دبێژی “ئێمەی عەرەب”؟ ئەگەر تۆ عەرەبی تە پیرۆز بیت لێ ئەم کوردین و نە عەرەبین، دگەل ئاخفتنا من سێ چار هەڤالێن مە یێن دی ژی رابوون لگەل من مە پێکڤە گوتێ، دەرکەڤە ژ پۆلا مە”.
د درێژیا ڤێ سەرهاتیێ دا نڤیسکار دبێژیت: “مە پێکڤە گوتێ دەرکەڤە ژ پۆلێ یان ئەڤ قوتابخانە دێ بۆ تە بیت یان بۆ مە، وەلا مە مامۆستا خوە ژ پۆلێ دەرئێخست و مە ژ پشتڤە دەرگەهـ کلیل دا”.
مرۆڤ ل گەلەک بەرپەرێن (ل ژێر سیبەرا چیا) مەندهۆش دمینیت، بەلێ کومەکا زارۆکان یان هەما کومەکا کێم یا سنێلەیان ل سەرا دوزا مللەتێ خۆ نەهەما هەلویستێ ب ئاخفتن هەبیت بەلکۆ ل بەرامبەر مامۆستایەکا (دلسۆز بۆ بەعسییا) وی دەمی رابیتەڤە و باخڤیت، بگەهیتە ئاستەکی مامۆستای ژ پۆلێ بکەنەدەر (بۆ کوردینیێ) ئەڤە نەهەما تشتەکێ مەزنە، بەلکو گوپیتکا هەلویستێن گەنجاتیێ نە، رووندکەت کو کورداتی ل هەر جهەکی یا پیرۆز بو، ژ قوتابیەکێ سنێلە هەتا کالەمێرەکێ ئەختیار خوە گوری دکر، راستە گەنجاتی خۆین گەرمی یە و نە کێمن ئەو گەنجێن قرکاوان خلفا سێدارێ ماچکری وی دەمی، بەلێ قوتابیێن سەرەتایی مامۆستای ژ پۆلێ دەر بێخیت سەرا پەیڤا (ئێمەی عەرەب) ، ئەڤە نیشا مە ددەت کو ژینا گەنجێن وی دەمی هەمیان یان پشکا پتر، یا دوور بویە ژ دورویاتیێ و خوەگۆنجاندنێ یان ژی مەلاقیێ ب تایبەتی ئەگەر بابەت کوردینی بیت.
من هەست دکر نڤیسکار لڤێرێ یێ دبێژیتە گەنجا ژیان ئەڤرۆ ب تنێ نینە دا ب قەتینین بۆ سباهی ژیان هەلویستە و هەلویستەکێ وەکی دەرئێخستنا مامۆستا رۆندکێ مرۆڤی زیندی و سەرفەراز دهێلیت، یا گرنگە هوین ژی خودان ئیرادە و هەلویست بن ئەڤا مە کری باش یان خراب بیت، ئەڤە یە. هوین ژی بۆ پاشەرۆژێ ئارمانجەکێ دانن و بۆ ڤێ ئاخێ بژین و ئەگەر پێدڤی بکەت بمرن و بۆ سەرفەرازیێ ل بەرامبەر هەر ئاستەنگەکێ راوەستن. ئەگەر ئەو ئاستەنگە خۆ ماموستایەکا (دلسۆز) ژی بیت و ئەو و نێزیکێن خوە پاشەرۆژا وە بێخنە مەترسیێ ژی بەلێ ژبیرنەکە دێ جارەکێ ژی ئەڤجا بلا ب سەرفەرازی بیت.
پەرتۆکا (ل ژێر سیبەرا چیا) یا پر نامەیە، تۆ ژی بخوینی دێ هندەکێن دیتر تێدا بینی لەوما ئەز تەژی داخوازدکەمە خواندنا ڤێ کتێبا بەرکەتی.
ژ فێسبووکا: دلدار محەمەد
