سیاسی

ما دێ هەدەپە ژ قەندیل دوور بکەڤە

مرۆڤ چاڤێ خوه‌ ل ڕاستیان بگره‌ و سیاسه‌تێ بکه‌ چو جارا ئه‌نجامه‌کێ ئه‌رێنی بده‌ستڤه‌ ناهێت. نها ل ترکیێ و باکورێ کوردستانێ ڕه‌وشا هەدەپێ که‌تیه‌ پێڤاژۆیه‌کێ دا کو، ئاکتۆرێن سیاسی چه‌ڤێن خوه‌ ل ڕاستیا هه‌یی دگرن و د تاریێ دا ده‌ستێ خوه‌ دگێرینن و دخوازن به‌رژه‌وه‌ندیه‌کێ ده‌ستڤه‌ بینن. پارتیێن کو ئۆپۆزسیونن ل ترکیێ هه‌ولددن هەدەپێ ب ئاوایه‌کی کەهی بکن و ب ئالیێ خوه‌ ڤه‌ بینن. ب ڤێ مناسه‌به‌تێ هەدەپە سه‌ردانا پارتیێن ئۆپۆزسیۆنێ دکه‌ و په‌یامێن هه‌ڤره‌کارکرنێ ژ بۆ ده‌مۆکراسیێ ددن. لێ چو که‌س به‌حسا جوره‌یێ ده‌مۆکراسیا ژ ده‌ڤێ وان ده‌ردکه‌ڤه‌ ناکه‌.

هه‌تا وه‌ک ئیرۆ د هه‌ڤدیتنه‌کێ دا، ده‌ما داخوویانیێن هه‌ڤبه‌ش ژ بۆ مه‌دیایێ دهێن دایین چو کەسەکی به‌هسا پرسا کورد نه‌کریه‌ و د ڤێ پێڤاژۆیێ دا ئه‌ڤ پرس ژ ڕۆژه‌ڤا خوه‌ ده‌رێخستنه‌ و مخاله‌فه‌ت ژ بۆ هەدەپێ به‌ر ب خوه‌ ڤه‌ بینه‌ فۆرمێن جودا تینه‌ ڕۆژه‌ڤێ و تایبه‌تی ژ بۆ به‌رته‌که‌ک نه‌به‌ ژی به‌هسا پرسا کورد ناکن. د بنگه‌هێ خوه‌ دا پرۆبله‌ما د ناڤبه‌را هەدەپێ و پارتیێن ترک دا، نه‌ پرسگرێکا کورده‌. پرسگرێکا پەکەکێ یه‌. یانی ژ بۆ پەیوه‌ندیێن هەدەپێ و پەکەکێ ئالیێن ترک ناخوازن ڕاسته‌ ڕاست ل گه‌ل هەدەپێ تفاقکه‌کێ بکن، لێ هه‌ولددن ب رێیەکێ ژ پۆتانسیه‌لا ده‌نگێن هەدەپێ فه‌یده‌یه‌کی ببینن.

د ڕاستیا خوه‌ دا چو ده‌ردێ هەدەپێ ژی ژ بۆ پرسا کورد نینە، تشتا کو هەدەپە دکه‌ ناخوازه‌ ده‌نگێ کو کورد ددنێ وندا بکه‌ و ژ بۆ ڤێ یه‌کێ ژی د ناڤا هه‌ولدانه‌کێ دا یه‌.

پرسا هەدەپێ پەکەکە یه‌ و فه‌رمانێن ژ قه‌ندیلن. هەدەپ بێ کو فه‌رمانێ ژ قه‌ندیل بگره‌ نکاره‌ چو گاڤه‌کێ ژی باڤێژه‌. ژ خوه‌ به‌رپرسێن قه‌ندیل د داخوویانیێن خوه‌ دا ڤێ یه‌کێ ڤه‌کری دبێژن. مناقه‌شه‌یا کو په‌وه‌ندیا هەدەپێ و پەکەکێ ل ترکیێ ژ ئالیێ پارتیێن سیاسی ڤه‌ گه‌له‌ک ب زانه‌بوون تێ کرن، هه‌موو پارتی ژ هه‌رکه‌سه‌کی پتر دزانن کو، پەیوه‌ندیێن پەکەکێ و هەدەپێ هه‌نه‌. نه‌ ژ پەکەکێ به‌ هەدەپە ١% ده‌نگان ناگره‌. ژ بۆ ڤێ یه‌کێ ناخوازن ڕاستیا هه‌یە بهێتە ڕۆژه‌ڤێ و پرسه‌ک ده‌ستچێکری به‌هسا هەدەپێ و پەکەکێ تێ کرن.

سه‌رۆکا ئی پارتیێ کو چو فه‌رق ناڤبه‌را وان و مەهەپێ دا نینە، ڤه‌کری دبێژه‌ دڤێ هەدەپە مه‌سافه‌یه‌کی بێخه‌ ناڤبه‌را خوه‌ و پەکەکێ. یانی ئی پارتی ژی دخوازه‌ زه‌مینه‌کی په‌یدا بکه‌ کو بکاربه‌ ل گه‌ل هەدەپێ هه‌ڤکاریێ بکه‌. سه‌ردانێن هه‌ڤسه‌رۆکێن هەدەپێ ژ بۆ ئالیێن سیاسی و داخوویانیێن کو ددن مه‌دیایێ گه‌له‌ک بالکێشن. هه‌موو هه‌ولددن کو هەدەپێ ب ئاوایه‌کی به‌ر ب خوه‌ڤه‌ ببن.

ل ترکیێ سیاسه‌ت ڤه‌کری ناهێتە کرن، ڕۆژه‌ڤا ئاشکه‌ره‌ و یا نه‌هێنی هه‌ر ده‌می جودایه‌. ئاکەپە و ئه‌ردۆگان ڤه‌کری دبێژن کو، هەدەپە و پەکەکە هه‌مان تشته‌ و هەدەپە وه‌ک پارتیه‌ک “ته‌رۆریست و هه‌ڤالبه‌ندێ ته‌رۆرێ” دده‌ ناساندن. لێ ژ ئالیه‌ک دن ڤه‌ تێ زانین کو ئاکەپ دگه‌ل ئۆجەلان ل ئیمرالی هه‌ڤدتنا دکه‌ و هه‌ر ڕۆژا کو هلبژارتن چێببن، ئەبدولا ئۆجەلان دکاره‌ ژ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا ئاکەپ و ئه‌ردۆگان داخوویانیا بده‌ و هه‌لوه‌ستا خوه‌ بده‌ دیار کرن. ئه‌ڤ یه‌ک مشە د ڕۆژه‌ڤێ دا یه‌ و دهێتە گۆتوبێژ کرن. لێ نه‌ هەدەپە و نه‌ ژی ئالیێن دن، یێن کو ڤێ ڕه‌وشێ دزانن، ده‌نگێ خوه‌ ده‌رناخن.

هەدەپە نە خوەدی هەلوەستا خوە یا سەرب خوە و نەژی خوەدی شەخسیەتا خوە یە کو بکاربه‌ ڕاستیا خوه‌ بێژه‌. هەدەپە نکارە راستای خوە بێژە ل شوونا کو به‌هسا ڕاستیا خوه‌ بکه‌، گۆتنا “ده‌مۆکراسیێ” دبه‌ و تینه‌. ئه‌گه‌ر هەدەپە و ئالیێن هه‌ڤدیتنا ل گه‌ل هەدەپێ دکن راست و دروستبن، بلا ڤه‌کری به‌هسا هه‌ڤکاریا خوه‌ بکن و هەدەپە ژی د ناڤا تفاقا ملیه‌ت دا جهێ خوە بگره‌. لێ ل شوونا ڤێ ئەو بازارا سیاسه‌ته‌کا نه‌هینی دکن.

موخاله‌تا ترکیی هەموو گرانیا خوە دایە سەر هندێ کو ئه‌ردۆگان نەمینە و دبێژن بلا ئه‌ردۆگان هه‌رە چ دبه‌ بلا ببه‌.
لێ پرسیاراگرنگ حەڤە: گه‌لۆ دێ پشتی ئه‌ردۆگان چ ببه‌؟ ب تایبه‌تی د پرسا کورد دا دێ چ بکن؟ بەرسڤ ناهێتە زانین.
جار جارێ ترسه‌ک په‌یدا دبه‌ کو، گه‌لۆ ممکنه‌ ده‌ما مخاله‌فه‌تا هه‌ییە ده‌ستهلاتێ بگرە دەستێ خوە، ئەو دێ ت رت کوردی بگرن، یان ژی دێ کەنالێن کوردی یێن هه‌یین قه‌ده‌خه‌ بکن؟ گه‌لۆ دێ هه‌لوه‌ستا وان د ده‌ربارێ بکارانینا زمانێ کوردی د په‌روه‌رده‌یێ دا چبه‌؟ به‌حسا ڤێ یه‌کێ ناکن یان ژی د ده‌ڤێ خوه‌ دا دگوگولینن.

د ناڤا هەدەپێ دا ژی مرۆڤ دبینه‌ کو که‌لاندنه‌ک هه‌یه‌. ئالیێ کو خوه‌ کورد دبینه‌ ژ گه‌له‌ک ته‌سه‌روفان عاجزن، هه‌ول ددن پرسا کورد وه‌ک بنگه‌هێ سیاسەتا هەدەپێ بێ گرتن. لێ نکارن ژ به‌ر کو ئالیێن دن د ناڤا هەدەپێ دا تایبه‌تی چه‌پێن ترک و ئالیێن ترکیه‌بوون ژ خوه‌ ڕه‌ کرنه‌ ئارمانج ژ وان گه‌له‌ک بهێزترن.

هه‌تا ڕۆژا هلبژارتنا بهێتە ئاشکه‌ره‌کرن دێ گۆتوبێژ به‌رده‌وام بن. لێ ده‌ما هلبژارتن نێزک ببن دێ گه‌له‌ک تشت ده‌رکه‌ڤن سه‌ر ڕوویێ حه‌ردێ و ڕاستیا هه‌یە بهێتە دیتن. کی چ دکه‌ دێ ئاشکه‌ره‌ ببه‌.

نێرین / شرۆڤا

ن. فرات

Back to top button