ما ھەتا كەنگی ئاشتی و براتیا ب درەوان
د سالا 2019ێ دا ژی ئاتمۆسفه‌را د ناڤبه‌را پارتیا دەمۆكراتا كوردستانێ (پدکێ) و پارتیا كاركەرێن كوردستانێ (پککێ) دا گه‌رم و گور بوویه، دکه‌له. خویایه ڕه‌وشا پککێ نه‌باشه. پشتی کو ڕێڤه‌به‌ریا كوما جڤاكێن كوردستانێ (کجک) ڕاگەهاند؛ ئه‌و مناقه‌شه‌یا كۆ ژ مه تێ خوه‌ستن كۆ ئه‌م هێزا خوه ژ باشوورێ کوردستانێ ڤه‌کشینن؛ ژ ته‌ره‌ف هندەك ڕایه‌دارێن پدکێ ڤه تێ کرن. وه‌ک تێ زانین؛ ڕێڤه‌به‌ریا باشوورێ کوردستانێ گه‌له‌ک جاران ل سه‌ر نه‌ته‌رککرنا پککێ ژ باشوورێ کوردستانێ نه‌رازیبوونا خوه ل دژی پککێ تینن سه‌ر زمان.
ژ ئالیه‌کی داعیش و ژ ئالییه‌کی ڤه ژی پکک، د مه‌شا سه‌ربخوه‌بوونا کوردستانێ دا بوونه که‌له‌م و ئاستەنگ. ژبۆ تێکبرنا پدکێ و بارزانیان ب ته‌مامێ ئالاڤان ئێریش دکن، ژ بۆ جیھ ل پدکێ ته‌نگ بکن، و پدکێ ژ ده‌ستهلاتدارییێ بێخن ھەموو رێكان ژ خوە رە مەشروع دبینن. سه‌رۆکاتیا کوردستانێ و پدک ژی ڤێ ڕاستییێ وه‌ک ئیمانا خوه زانه. دزانه كا پکک چ خه‌فک، ده‌ک و دۆلاب ل ده‌روودۆرا وان دانینه.
لێ وسا دیارە پدک ل سه‌ر ناڤێ هه‌ساسیه‌تا براکوژیێ و ژبۆ خوه‌دی لێ ده‌رکه‌تنا هه‌ستێن کوردستانی چاڤێ خوه ژ ده‌ستوه‌ردانا پککێ یا باشوورێ کوردستانێ ڕا دگرن. هه‌زار مخابن ڕه‌وشا هه‌رێمێ ژ ڤێ بێوه‌ره‌کیا ڕێڤه‌به‌ریا کوردستانێ بوویه وه‌ک ئاگرێ جه‌هنه‌مێ. ئاشكرایە پککێ بریارا خوه دایه، بریار دایه کو؛ ده‌ستکه‌تنێن باشوورێ کوردستانێ تێک ببن. هه‌روها ترکیا ب هه‌جه‌تا هه‌بوونا پککێ یا ل باشوورێ کوردستانێ ل فرسه‌ندا دگه‌ره كۆ تێکه‌ڤه کوردستانێ، مووسل و که‌رکووکێ ژ نوو ڤه تێخه ناڤ سینۆرێن خوه یێ میساقا مڵی.
هه‌گه‌ر بێ بیرا وه، ئایسه‌ل تووگلووکا هدپێ به‌ری ده‌مەکێ د داخویانییا خوه یا مه‌شهوور دا گۆتبوو “مووسل د ناڤ میساقی مڵی دا یه” و ڕوون ل سه‌ر نانێ ده‌وله‌تا ترک کربوو. هه‌روها ڕایه‌دارێن ترکیێ ب ئه‌شکه‌ره‌یی گۆتبوو کو، “مه‌سه‌لا مه نه پکک یه، ژ بو مە یا هه‌ری ب خه‌ته‌ر باشوورێ کوردستانێ یه. ئه‌م دێ چ جارا ڕێ نه‌دن کو ل وێرێ وه‌لاته‌ک بھێت ئاڤاکرن” .
پکک و ئاقلمه‌مدێن وێ ژ بۆ ڕێ ل به‌ر داگیرکرنا باشوورێ وه‌لاتێ مه بێ ڤه‌کرن، هه‌ر جووره پرۆڤۆکاسیۆنان دکن. هه‌ر چقاسی حێجەتا پککێ نه‌ده‌مۆکراتیکبوونا ده‌ستهلاتداریا باشوورێ کوردستان به ژی، لێ ڤه‌ناشێره و ب ئه‌شکه‌ره‌یی تێکبرنا باشوورێ کوردستانێ و ب تایبه‌ت ژی مه‌شا سه‌رخوه‌بوونا کوردستان یا دبن سه‌رۆکاتیا مالباتا بارزانی دا ژ خوه ڕه کریه ئارمانج.
پکک وه‌ک ئیمانا خوه زانه کو، یێن هه‌ستێن کورده‌واری ل سه‌ر لنگان دگرن مالباتا بارزانی و پدک یه. ئه‌و و ته‌مامێ کوردستانیا باش زانن کو؛ هه‌گه‌ر نه ژ مالباتا بارزانی و پدک به، وێ ل باشوور هێز و داخوازێن کورده‌واری نه‌مینن. ژ به‌ر ڤێ ژی، د سه‌ری دا ترکیه و ئیران ب حێجەتا هه‌بوونا پککێ یا ل باشوور ژ خوه ڕه کرنه بەھانە و ژناڤبرنا باشوورێ کوردستانێ، مالباتا بارزانی و پدک دانه به‌ر خوه.
ژ خوه سه‌رۆکێ ڕێڤه‌بریا کجکێ، مورات کارایلان، ژی ڤێ ڕاستییێ پشتراست دكە كو سه‌ده‌ما ئێریشا داگیرکەرێن کوردستانێ نه ژبۆ هه‌بوونا پکک، لێ ل دژی سه‌رکه‌تنا باشوورێ کوردستانێ دبینه. ئانكو ب كورتی، ڕۆژه‌ڤ گه‌رمه، پکک بوویه وه‌ک پزۆتێن ئاگر، لێ یا کو ئه‌م و ته‌مامێ کوردستانیا مه‌راق دکن، گەلۆ پکک ژ بۆ هه‌جه‌تا ترکیێ و ئیران نەمینە دێ ژ باشوورێ کوردستانێ دەركەڤە ئان نا؟
ئه‌ز سه‌رێ وه نه‌ئێشینم، تشته‌کێ بالکێش ژی ئه‌ڤه کو د ڤێ ده‌ما گه‌رم و بلندیا تانسییۆنێ دا، ئه‌ندامێ ڕێڤه‌بریا کجک، مورات کارایلان، د ئاخافتنا خوه‌یاد دەما ده‌فنکرنا شه‌رڤانه‌کی هپگ دا دبێژه: “هۆدری مه‌یدان!” و هه‌موه‌لاتیێن کوردستانا باشوور داوه‌تی شه‌رێ ل دژی ڕێڤه‌بریا کوردستانا باشوور دکه. مێرک د شوونا کو به‌رژه‌وه‌ندییێن باشوورێ کوردستانێ بپارێزه، ڕادبه ژ خه‌لکێ ڕه دبێژه: “ما هوون نه ل دژی ده‌ستهلاتداریا پدکێ یا نه ده‌مۆکراتیکن؟ ئاها ژ وه ڕه فه‌رسه‌ند” و بانگ ل خێرنه‌خوازان دکه. لێ موورات کارایلانێ ژبیر دکه کو؛ ”پدک ژ وان ڕا بەھانەیه، ده‌وله‌تێن داگیرکه‌ر دخوازن باشوورێ کوردستانێ داگیر بکن، ده‌ستکه‌تنێن کوردان تێک ببن، ته‌مامێ ده‌ستکه‌فتیێن کوردا و ب تایبه‌تی که‌رکووکێ و ده‌ڤه‌رێن نه سه‌ر ب کوردستانێ ڤه تێخن ناڤ ئاخا خوه”
د وان ڕۆژێن داوی دا هندەك ڕێڤه‌به‌رێن پدکێ د به‌یانێن خوه دا نه‌رازیبوونا خوه یا ده‌ستوه‌ردانا کاره ده‌ستهلاتداریا کوردستانێ بەحس دكن و دبێژن:” پکک ته‌حامولی ده‌ستکه‌فتنێن کوردستانا باشوور ناکه. د وێ ده‌ربارێ دا، عەلی عه‌ونی دبێژه: پکک خوه ژبۆ شه‌رێ ل دژی باشوورێ کوردستانێ ئاماده دکه” وسا دیارە ئه‌ڤ گۆتنێن عه‌ونی ڕاستن و نه دووره كۆ شه‌ره‌کی ناڤخوه‌یی ده‌ست پێ بکه. ئێ باشه که‌کێ منۆ، ماده‌م پکک خوه ئاماده‌یی شه‌رێ پدک و ده‌ستهلاتداریا باشوور دکه، چما ده‌ستهلاتداریا باشوور خوه‌دی ل سه‌روه‌ریا خوه ده‌رناکه‌ڤه. ماده‌م پکک و ئاقلمێندێن وێ، دخوازن پارچه‌یه‌کا وه‌لاتێ ته یێ ئازاد تێک ببن، و ب ته‌مامێ ئالاڤێن خوه ئێریشی هێژاییێن ته بکن و تو ب شه‌رمۆکی بێژی؛ ئه‌م دخوازن ناکۆکیێن د نابڤه‌را کوردا دا ب ڕێیا دیالۆگێ چاره‌سه‌ر بکن. یانی ب ناڤه‌ک دن؛ هوون پکک دکن شریکێ سه‌روه‌ریا کوردستانا باشوور بێ کو های لێ هه‌بن.
ما هه‌تا که‌نگی براتی و ئاشتییا ب ده‌ره‌وان! وی شه‌ری ژ کوردستانێ ده‌رخن، ده‌رخنننننننننن! یا هوونێ ب به‌رپرسیاریا خوه ته‌ڤ بگه‌رن، یان ژی هوون ته‌ڤ بهه‌ڤ ڕه د بن وی نەخوەشیێ دا بن.
گۆتنه‌کا پێشیا هه‌یه: به‌لا ته ب خوه کر، گازند ژی ژ که‌سێ نه‌کر
ئیجار ژ مه ژی گۆتن: پدکێ ب خوه کر، دڤێ گازندا ژی ژ که‌سی نه‌که و ده‌ڤ ژ پشۆ پشۆ تیێ به‌رده.
نوری چەلیك
17.02.2019
