نامهیهک ژ میر جهلادهت بهدرخان را
کۆنێ رهش
د ڕۆژا ٢٠٢٢/٧/١٥ دا (۷۱) سال د سهر کۆچکرنا میر جهلادهت بهدرخان را دهرباس دبه. ب من خوهشه ئهز ڤێ نامهیێ ژێ ڕا بشینم!
ئهرێ میر جهلادهت! ب خێرا باپیرێ ته میر بهدرخان سهرهلدانا بۆتانێ گیانێ کوردپهروهریێ د هناڤێ باڤ و باپیرێن مه ده هات چاندن.. ب خێرا ته؛ کهد و وهستاندنا ته، هاوار و ڕۆناهی یا ته، دهریێ ئهدهب و وێژهیا کوردی یا نووژهن، ب تیپێن لاتینی ل بهر مه هات ڤهکرن.
بهلێ میرۆ، ب خێرا وه؛ کور و نهڤیێن میر بهدرخان، ئهم دکارن ڕۆژا ئیرۆ خوه د ناڤ نهتهوێن جیهانێ دا سهربلند ببینن. ئهرێ، ب سایا میر بهدرخان یهکهمین سهرهلدانا کوردی یا نهتهوی دهست پێ کر..
ب سایا کورێ وی مقداد مهدحهت بهدرخان، بنگههێ ڕۆژنامهگهریا کوردی ژ مه ڕا هات ڤهکرن، ب سایا ته و هاوارا ته زمانێ مه ب ئهلفابهیا لاتینی هات نڤیساندن و ئهم بوون خوهدی ئهلفابهیهک خوهسهر.. زمانێ مه ژ ئاخافتنێ بوو زمانێ نڤیساندنێ و ڕۆژا ئیرۆ گهلهک نڤیسکارێن کورد ژ باکور، ڕۆژاڤا و پرانیا کوردێن ئهورۆپایێ ب وێ ئهلفابهیا ته دخوینن و دنیڤسینن و وهک کو ته گۆتیه، ئهڤ شیرهتا ته پێک ئانینه:
“ملهتێن بندهست ههیینا خوه ژ سهردهستێن خوه ب دو تشتان، ب دو قوهتان، دو چهکان دپارێزن: ئۆل یهک، زمان دودۆ. لێ ههکه ئۆلا ملهتێ سهردهست و بندهست یهک به، هینگی چهک یهک بتهنێ یه، و بهند تهنێ زمانه”.
لێ سهد مخابن، ژ رهخهکی دن ڤه، هێشتا پێدڤیا مه ب وهک ڤان شیرهت و گۆتنێن ته ههیه:
“مالخهرابۆ! ما وه ئهو چهند وهخت نینه، کۆ هوون ژ بۆ هینبوونا زمانێ بیانیان ب سالانه ڤه خهبتینه و ئیرۆ ژی دخهبتن. ژ بۆنا کۆ بکارن (فینفۆنهک) دهرهوین ب لێڤ بکن. کورۆ عهیبه، شهرمه، فهێته، ئان هینی خوهندن و نڤیساندنا ب زمانێ خوه ببن، ئان مهبێژن ئهم کوردن. بێ زمان کوردیتی ژ وه ڕا نه ڕۆمهته، ژ مه ڕا ڕوورهشییهکا گرانه. حهیف و خهبینهت و ههزار مخابن، نهمازه ژ وان ڕا کۆ ب زمانێن دن دزانن بخوینن و بنڤیسینن و ئهلفابێیا زمانێ خوه هێشتا ناس ناکن..” میر جهلادهت بهدرخان، کۆڤارا هاوار، ههژمار (۲۷) شام /۱۹٤۱.
ئهرێ میرۆ! ب خێرا ههردو کۆڤارێن ته؛ (هاوار و ڕۆناهی) و ههردو ڕۆژنامهیێن برایێ ته د. کامیران بهدرخان (ستێر و ڕۆژا نوو)، نڤیسکار و ههلبهستڤانێن بهژن بلند د هۆلا ئافراندن و نڤیساندنا چاندا کوردی دا هاتن مهیدانێ، وهک؛ جهگهرخوین، ئۆسمان سهبری، قهدری جان، ئهحمهدێ نامی.. هود. و ب وهشانا هاوارێ ڕا، ههلبهستا کوردی یا نووژهن ب پێنووسا ته، برایێ ته د. کامیران و قهدری جان خوه ئاشکهره کر.. ههروها ژی، کورتهچیرۆکا کوردی یا هونهری ب پێنووسا د. نوورهدین زازا سهرێ خوه بلند کر..
ئهرێ میرۆ! ئهگهر مرۆڤ ل دیرۆکا مالباتا ته ڤهگهره و بهرپێل بکه، وێ ببینه کو تهڤایی نهفهرێن مالباتا ته د سرگوون و زیڤاریان دا هاتنه کوشتن و مرن.. ئیرۆ ژ مافێ وه یه کو، ئهم ههر سال وه ببیر بینن و ناڤێن وه ب تیپێن زێرین د دیرۆکا خوه دا بنڤیسن. گهلۆ! کو ئهم وه ببیر نهیینن، وێ کی وه ببیر بینه؟ سلاڤ ل گیانێ وه به.
قامشلۆ، ۱۳/۰۷/۲۰۲۲