نرخاندنەك د ده‌ربارێ سه‌ردانا سه‌رۆک بارزانی یا به‌خدایێ
سه‌رۆک مەسعود بارزانی، به‌ریا سێ سالان سه‌ردانا پایتەختا ده‌وله‌تا فه‌ده‌رال ئا عیراقێ کر. ئه‌و سه‌ردانا وی، وه‌ک سه‌ردانا ڤێ قۆناخێ ژی گه‌له‌ک گرینگ و ستراته‌ژیک بوو. له‌ورا د ناڤبه‌ینا ده‌وله‌تا فه‌ده‌ره یا کوردستانێ و حكومەتا عیراقێ ده وێ ده‌مێ ژی، پرسگرێکێن گه‌له‌ک مه‌زن هه‌بوون.
پشتی سه‌ردانا سه‌رۆک بارزانی یا به‌خدایێ؛ سه‌رۆک بارزانی، ده‌ستهلاتداریا کوردستانێ، به‌شه‌ک پارتیێن کوردستانێ ژ بۆنا کو پرسگرێک چاره‌سه‌ر نه‌بوون، بریار دان کو ڕه‌فه‌راندووما سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ ل دار بخن. ئه‌ڤ بریارا ڕەفەرەندوومێ د حه‌زیرانا دالا 2017ێ دا ھات دان. د ئیلۆنا 2017ێ دا ژی ڕه‌فه‌راندوما سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ هات ل دارخستن.
کوردستانیان د ڕه‌فه‌راندوومێ ده چاره‌نڤیسیا خوه د چارچوڤه‌یا ده‌وله‌تا سه‌ربخوه ده دیار کرن. ژ 93% کوردستانیان ژ سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ ڕه “ئه‌رێ” گۆت.
هه‌زار مخابن پشتی ئه‌ڤ بریارا کوردستانیان، ئێریشا ده‌وله‌تێن کۆلۆنیالیست ده‌ست پێ کر. ئه‌نجاما ئێرش و پلانێن کۆلۆنیالیستا که‌رکوک هات داگیر کرن. کۆلۆنیالیستان خوه‌ستن کو ده‌وله‌تا فه‌ده‌ره یا کوردستانێ ژ هۆلێ ڕاکن. لۆما ژی ل پردێ، سحێلێ، مەحموودیێ و گه‌له‌ک ده‌ڤه‌رێن دن یێن کوردستانێ پێشمه‌رگه‌یان ب دیره‌کتیفا سه‌رۆک بارزانی، وه‌لاتێ مه کوردستان پاراستن و هێزێن کۆلۆنیالیست تێک چوون.
پشتی ڤان قه‌وماندنێن دیرۆکی و گرینگ جارا یه‌که‌م د 23.11.2018 ێ ئ ده چوو سه‌ردانا بەخدایێ.
سه‌رۆک بارزانی ل به‌خدایێ وه‌ک سه‌رۆکده‌وله‌ت هات پێشوازی کرن. ڤێ پێشوازیێ دیار کر کو سه‌رۆک بارزانی ل عیراقێ چقاس خوه‌دیێ گرانیه‌که مه‌زنه.
ڤێ پێشوازیێ هه‌موو کوردێن چار پارچه‌یان گه‌له‌ک کێفخوه‌ش و سه‌ربلند کر.
ده‌ما کو سه‌رۆکێ کوردستانێ گهیشته به‌خدایێ و هه‌تا به‌ریا وێ، چاپه‌مه‌نیا دنیایێ گرنگیه‌که مه‌زن دان سه‌ردانا سه‌رۆک بارزانی. ژ بۆنا سه‌رۆک بارزانی، پێوه‌ندیان کورد و عه‌ره‌بان گه‌له‌ک شرۆڤه‌یێن گرینگ هاتن نڤیساندن. ب تایبه‌تی ژی ئه‌مه‌ریکایێ ژ سه‌رۆک بارزانی و سه‌ردانا وی ڕه پشتگری نیشان دان.
چاپه‌مه‌نیا ده‌وله‌تا ترک، ده‌رڤه‌یی وه‌ک نووچه‌یێن کورت، زێده ل سه‌ر سه‌ردانا سه‌رۆک بارزانی نه‌سه‌کنین. لێ ل دژ ژی شرۆڤه و نووچه نه‌هاتن به‌لاڤ کرن.
چاپه‌مه‌نیا پارتیا كاركەرێن كوردستانێ (پکک)ێ گرنگی نه‌دا سه‌ردانا سه‌رۆک بارزانی. پکک، عیراق ڕه‌خنه کر کو ل عیراقێ حقووق تونه یه. له‌ورا گۆر پککێ هه‌گه‌ر ل عیراقێ حقووق هه‌بوویا، دڤێ سه‌رۆک بارزانی هه‌پس بکرا. دئینە بیرا عیراقێ کو پشتی ڕه‌فه‌راندوومێ، عیراقێ د ده‌ربارێ سه‌رۆک بارزانی ده بریارا گرتنێ دابوو.
پشتی کو که‌رکوک هات داگیر کرن، گه‌له‌ک زه‌حمه‌ت بوو، کو سه‌رۆک بارزانی ب به‌رپرسیارێن عه‌ره‌ب ڕه ڕوو به ڕوو ببه. لۆما ژی چوونا سه‌رۆک بارزانی بۆ بەخدایێ وه‌ک بێئیمکان بوو. لێ دیاره، کو ژ بۆنا چاره‌سه‌رکرنا مژار و پرسگرێکێن ستراته‌ژیک، حكومەتا نوو ئاماده یه. لۆما ژی سه‌رۆک بازرانی بریار دا، کو بچه باخدایێ.
دڤێ بێ زانین کو سه‌رۆک بارزانی هەم د شه‌رتێن نه‌گاتیف و هەم ژی د شه‌رتێن پۆزیتیف ده سه‌ردانا به‌خدایێ کر.
شه‌رتێن نه‌گاتف: داگیركرنا که‌رکوک و گه‌له‌ک ده‌ڤه‌رێن دن بوو.
ل جه‌م ڤان شه‌رتێن نه‌گاتیف شه‌رتێن پۆزیتیف هه‌نه و زێده‌ترن:
*سه‌رۆک بارزانی و پارتیا وی د هلبژارتنا عیراق و کوردستانێ ده بوو پارتیا یه‌که‌مین.
*سه‌رۆک بارزانی شه‌رێ پردێ، سحێلێ، مەحموودیێ قه‌زه‌نچ کر.
*حكومەته‌که نوو هه‌یه. دخوازه کو پرسگرێکان چاره‌سه‌ر بکه.
*د هه‌مان ده‌م ده کورد و ب تایبه‌تی پدک شه‌ریکێ حكومەتێ نه.
سه‌ردانا بارزانی، ئه‌ز د وێ باوه‌ریێ ده مە کو دێ د پێوه‌ندیا کوردان و عه‌ره‌بان ده و د دۆماندنا ده‌وله‌تا فه‌ده‌رال ده قۆناغه‌که نوو به.
هه‌گه‌ر ئالیێن عه‌ره‌ب گۆری پیڤانێن ده‌وله‌تا فه‌ده‌رال ته‌ڤنه‌گه‌رن، پشتی ڤێ یه‌کێ ژیانا کوردان ب عه‌ره‌بان ڕه بێده‌رفه‌ت دبه. کورد وێ ده‌مێ مه‌جبوورن کو هه‌موو ڕیسکان بدن به‌رچاڤ، خوه گۆری وێ ئاماده بکن ده‌وله‌تا کوردستانێ ئیعلان بکن.
ئارمانجا سه‌ردانا سه‌رۆک بارزانی، ژ بۆنا چاره‌سه‌رکرنا پرسگرێکێن هه‌یی یێن ستراته‌ژیک و گرینگن. چاره‌سه‌رکرنا پرسگرێکێن ستراته‌ژیک به‌س نه بتەنێ د فێدا کوردان ده نه، د هه‌مان ده‌م ده د فێدا یا عه‌ره‌بان ژی ده نه.
سه‌ردانا سه‌رۆک بارزانی یا به‌خدایێ هیچ شک فێدا نینه کو ژ بۆنا حكومەتا فه‌ده‌رال ژی پشتگریه‌که خورته.
هیچ شک تێدا نینە، کو د سه‌ری ده پرسا ستراته‌ژیک یا هاتیه بەحس کرن، داگیركرن و ڕه‌فه‌راندووما که‌رکوکێ یه. ل جه‌م وان و گرێدایی ئه‌ڤ مژارا ستراته‌ژیک، جی ب جی کرنا ماکه‌زاگۆنێ/دەستوورێ و ژنووڤه ئاڤاکرنا ده‌وله‌تا فه‌ده‌رالی و پرسا په‌ڕۆل و پارڤه‌کرنا ده‌ستهلاتداری هات ئاخڤتن.
سه‌رۆک مەسعود بارزانی ل بەخده‌یێ، پشتی هه‌ڤوودیتنێن گه‌له‌ک فراڤانه ڕاگهاند، کو “ره‌وشه‌که نوو و ده‌رفه‌ته‌که نوو ل عیراقێ په‌یدا بوو یه و ئه‌و ب وێ یه‌کێ گه‌شبینه”:
ئه‌ڤ داخویانیا سه‌رۆک بارزانی نه‌رینێن من ڕاست ده‌ردخه.
ئامەد 2018
ئیبراھیم گوچل
