
پشتی لووتکهیا ناتۆیێ ل هۆلەندایێ، وهزیرێ کارێن دهرڤه یێ ترکیێ، هاکان فیدان، د هەڤپەیڤینەکێ دا بەحسا ههڤدیتنا سهرۆککۆمار ڕهجهپ تەییپ ئهردۆگان ب سهرۆکێ ئەمریکایێ دۆنالد ترومپ را، ناکۆکیێن د ناڤبهرا ئیران و ئیسرائیلێ دا و ڕاستیا کو لووتکهیا ناتۆیێ یا ۲۰۲٦ئان دێ ل ترکیهیێ بهێتە لدارخستن کر.
خالێن سهرهکه یێن د هەڤپەیڤینا فیدان دا ئهڤن:
فیدان، دیار کر کو ههڤدیتنا د ناڤبهرا سهرۆک ئهردۆگان و سهرۆکێ ترومپ دا هاتبوو پلانکرن و گۆت: “ههر دو سهرۆک د دانووستاندنێن بهردهوام دا بوون. وهکی بهردهوامیا ڤێ یهکێ، ههر دو سهرۆکان دیار کرن کو ئهو ههوجه نه کو د زووترین دهم دا تێکلیهک یهک-ب-یهک ههبه. پرسگرێکا غهزهیێ، شەرێ ئیران-ئیسرائیلێ، پرسگرێکێن جیهانی و ههرێمی د جڤینا لووتکهیا ناتۆیێ دا هاتن گۆتووبێژ کرن. جڤینهک پر ئاڤاکهر بوو.”
فیدان، کو ل سهر بریارا زێدهکرنا لێچوونێن ئهندامێن ناتۆیێ بۆ ژ سهدی ٥ شیرۆڤه کر، دیار کر کو ئەمریکا دێ ههڤسهنگیا گرێداییبوونێ د بهرژهوهندیا خوه دا بگوههرینه. فیدان گۆت: “لههڤکرنهک هات کرن کو د ۱۰ سالێن پێش دا لێچوونێن ئهندامێن ناتۆیێ بۆ ژ سهدی ٥ زێده ببن. ئهڤ یهک دێ ههڤسهنگیێن تێکلداری ئهولههیا ناڤنهتهوهیی ژی پیچەکێ بگوههرینه. ئهو دێ ههڤسهنگیا گرێداییبوونێ د ناڤبهرا ئەمریکا و ئهورۆپایێ دا د بهرژهوهندیا ئەمریکایێ دا بگوههرینه. ترومپ ژی ڤێ یهکێ دخوازه. پرانیا وهلاتێن ئهورۆپایی ئاگربهستهک د بهرژهوهندیا ئیسرائیلێ دا نهخوهستن، ئهو ژی دبینن کو ڕهوش گەهشتیه ئاستهک بێهنتهنگ.”
وهزیر فیدان دیار کر کو ئیران ل سهر پاراستنا ڕهوا تهڤگهریا، دهستنیشان کر کو ئیران و ئەمریکا ژ بۆ ئاشتیهک مایینده دڤێ لههڤکرنهکێ بکن. فیدان گۆت: “ئێریشا ئیسرائیلێ یا ل سهر ئیرانێ، ئیران بهر ب مژارا پاراستنا ڕهوا ڤه بر. نهتانیاهو ژ بۆ پاشهرۆژا خوه دودلی ناکه کو ههرێمێ بشهوتینه. ئیسرائیل نه خوهدیێ وێ هێزێ یه کو چهکێن نوکلهری یێن ئیرانێ ژناڤببه. ئهڤ شهر نها د ۱۲ ڕۆژان دا ب داوی بوویه، لێ پهیمانهک هاتیه چێکرن کو تێ تهخمینکرن کو پاشخانەیا نوکلهری یا ئیرانێ هاتیه پووچکرن. نها دهمهک بێدهنگیێ ههیه، و دڤێ د ناڤبهرا ئیران و ئەمریکایێ دا پهیمانهک بهێتە چێکرن دا کو ئهڤ یهک ماییندهتر ببه.”
فیدان، بهحسا تشتێ کو د شهڤا ئێریشا ئیسرائیلێ یا ل سهر ئیرانێ د ۱۳ێ حهزیرانێ دا قهومی کر، گۆت: “شهڤا کو ئیسرائیلێ ئێریشی ئیرانێ کر، مه ژ وهزیرێ دهرڤه یێ ئەمریکایێ ڕوبیۆ تهلهفۆن وهرگرت. هندەک مژار هاتن بەحسکرن. ئەمریکاییان دیار کرن کو د ڤێ ئێریشێ دا ڕۆلا وان نینه، دڤێ ئیران ئێریش نهکه و دلتەنگییا خوه یا ل سهر ئهولههیێ نیشان دا. مه ڕۆژا کو، بۆمبهبارانێن ئەمریکایێ د ههوایێ دا بوون، ب وهزیرێ دهرڤه یێ ئیرانێ ئیراقچی را ل سهرئیحتیمالا ئێریشهکێ ل سەر ئیرانێ گۆتووبێژ کر. پشترا ئێریش پێک هات. سێ وێستهەگێن نوکلهری یێن ل ئیرانێ هاتن ئارمانجکرن.
دهما کو ئێریشی ههڤ دکرن، ئەمریکا و ئیرانێ ههڤدو ئاگاهدار دکرن. د دیرۆکا شهران دا ڕهوشهک نە ئاساییە کو ئیران و ئەمریکا ههڤدو ژ ئێریشان ئاگاهدار بکن. بنگهها شهر هەڤنهئاگاهدارکرنه. ئەڤ یەک وێ واتایێ ددە کو ‘ئهز ژ بهر هندەک ههوجهداریان ئێریشی ڤێ دهرێ دکم، ئهز ناخوازم شهر بکم، تێ زانین.”
د بهرسڤا پرسەکێ دا کا گهلۆ ترکیێ ئارمانجا ئێریشێن ئیسرائیلێ یه؟” دا وهزیر فیدان گۆت: “بلا گهلێ مه دلرهحهت به، سازیێن پهیوهندیدار ب دل و جان دخهبتن؛ ئهم ب ئاقل و دل وهلاتێ خوه دپارێزن، ئهم ژ مرنێ ناترسن.“