داگیرکرنا ڕۆئاڤایێ کوردستانێ پرۆژه‌یا دیکتاتۆر ئه‌ردۆگان، ترومپ و پوتنه. ئه‌ڤ ژ بۆ کوردان فه‌لاکه‌ت، تۆفان و به‌لا یه. ئه‌ردۆگان کۆپیا هیتله‌ره. ئه‌ردۆگان دژمنێ گه‌لێ کورده و هیتله‌ر ژی دژمنێ جهووییان بوو. ترومپ ده‌ستوور دده ترکیێ کو ئه‌و ڕۆئاڤا داگیربکه؛ پشتی ڕه‌خنه‌یێن گران ل ترومپ هاتن کرن، وی “ئینکار” کر. ل گۆری ئانالیزا ماركوس ئۆسكارسسۆن ترومپ ده‌ره‌وان دکه و مرۆڤ نکاره باوه‌رییا خوه پێ بینه.
ماركوس ئۆسكارسسۆن ئاخافتنا ترومپ مینا ده‌لیل و ئیسپات نیشان دده كو وی ده‌ستوور دایه ئه‌ردۆگان. ب ڕاستی من بخوه ژی ئاخافتنا ترومپ گوهدار کر و ئه‌ز ژی وه‌کی ئانالیزا ماركوس ئۆسكارسسۆن دهزرم. ل گۆری ماركوس ئۆسكارسسۆن ترومپ ب ترکیێ را لهه‌ڤ دکه و ب کوردان ڕا خییانه‌تێ دکه، ب ڤێ بریارێ ڤه له‌شکه‌رێن ترک ده‌رباسی ڕۆئاڤا دبن. ب ده‌رباسبوونا له‌شکه‌رێن ترک ڕا له‌شکه‌رێن سووریێ ژی، ده‌رباسی ڕۆئاڤایێ کوردستانێ دبن و ل سه‌ر ئاخا مه بجھ دبن.ڕوسیا، ئیران و ترکیه ژی د ده‌ربارا پاشڤەگرتنا ڕۆئاڤا دا لهه‌ڤکرنه، بێیی کو خوه‌دییێ ئاخێ به‌شدار ببه. خوه‌دی کی نه؟ خوه‌دییێ ئاخێ کورد ن.
ترکیا ده‌وله‌ته‌که هۆڤانه، بێته‌ربیه و ژ ته‌ربیه‌یا ده‌مۆکراسییێ بێپاره. ترکیا ب هه‌موو به‌رنایییێن نژادپارێزی و که‌ڤنه‌په‌ره‌ستییێ ڤه دژی. تشتێن کو ترک ل ڕۆژئاڤا دکن ژ بۆ ئینسانیه‌تێ ڕووره‌شییه‌که مه‌زنه. مه‌نتالیته‌یا ترک نه‌مرۆڤاهی ب خوه یه.
ئه‌ز دیسان ڤه‌گه‌رم سه‌ر ترومپ. لهه‌ڤکرن و له‌ییستکه‌ک د ناڤبه‌را ترومپ و ئه‌ردۆگان دا هه‌یه و دڤێ کورد ڤێ له‌ییستکێ ببینن. لهه‌ڤکرنا ئەمریکا،ڕوسیا و ترکیێ ژی دیاره. ترومپ دخوازه ب به‌هسا جه‌زا و سانکسیۆنێن ئابۆرییا ترکیێ بکه دا کو کوردان نه‌رم بکه و جیهانێ بخاپینه، لێ د ڕاستییا خوه دا په‌یمانه‌کا دزی د ناڤبه‌را ترومپ و ئه‌ردۆگان دا هه‌یه. ئه‌ردۆگان و ترومپ نها د ته‌نگاسییێ دا نه، ژ به‌ر کو نها نه‌ته‌وه‌یێن یه‌کبوویی به‌شا لێکۆلینێ، گومان دکن کو له‌شکه‌رێن ترکیێ ل دژی کوردان چه‌کێن کیمیایی بکار ئانینه و ژ له‌وره نها ده‌ست ب لێگه‌رین و لێکۆلینان کرنه.
ئه‌ز تشته‌کی ژ ڕۆژنامه‌ڤانێن مه‌دیایا کوردی تێناگهیژم ژ به‌ر کو ئه‌و ب په‌رسپه‌کتیڤا کورد ل ڕۆژئاڤایێ کوردستانێ مێزه ناکن. ئه‌و ب په‌رسپه‌کتیڤێن ترکیێ، ئەمه‌ریکا وڕوسیایێل ڕۆژئاڤایێ کوردستانێ مێزه دکن. ژخوه د بریارا ئاگربه‌ستێ دا ترکیه و ئەمه‌ریکا (ئه‌ردۆگان، ترومپ) هه‌بوون، خوه‌دی (کورد) نه بوون. مژارا “هه‌رێما وارام” پلانا ماففییا بازرگانییا ئه‌ردۆگانه. هه‌که ترکیه ده‌مۆگرافیێ نه‌گوهێرینه، هینگێ ئاگربه‌ست و ڕاوه‌ستاندنا شه‌ری بێواته یه. پلانا “هه‌رێما وارام” یا ترکیێ ل دژی کوردبوون و کوردستانبوونێ یه و هه‌روسان ژی، په‌رسپه‌کتیڤا ترکیێ یه. دڤێ ئه‌م کورد ل دژی ڤێ پلانا قرێژ ده‌ربکه‌ڤن. پارتیێن ترکیێ هه‌موو د ده‌ربارا پرسا کورد ده دبن ده‌نگه‌کی ترک و ل دژی کوردان ده‌ردکه‌ڤن. یێن کو پشته‌ڤانیا ئه‌ردۆگان کرن ل دژی کوردان ئه‌ڤ ئن: ئاکەپە – پارتییا داد و پێشکه‌فتنێ؛ جەهەپە – پارتییا گه‌ل ئا کۆماری، مەهەپە – پارتییا ته‌ڤگه‌را نه‌ته‌وه‌په‌ره‌ست و ئیپ – پارتییا باش .
هەدەپە – پارتییا ده‌مۆکراتیک ئا گه‌لان ژی پارتییا ترکیێ یه.
ده‌وله‌تا ترک ب هه‌ڤکاری و داخوازێنڕوسیا و سووریێ ڤه ل هه‌مبه‌ری ڕۆژئاڤایێ کوردستانێ هه‌ڤکرن و ب هه‌ڤره بوون ده‌نگه‌ک. ئه‌م ژ دیرۆکێ سوود وه‌ربگرن. “هه‌رێما ئه‌وله‌هی” یا ترکیێ دهێ واته‌یا ژه‌نۆسیدا گه‌لێ کورد، قه‌تلیعام و کۆمکوژییێ. ئه‌ڤ کۆمکوژی مینا کۆمکوژییا ئه‌رمه‌نییان ئا سالا ۱۹۱٥ێ یه. د داگیرکرنا ڕۆژئاڤایێ کوردستانێ دا ڕۆلا ترومپ (ئەمه‌ریکا)، پوتن (رووسیا) و ڕوحانی (ئیرانێ) هه‌یه.
ئه‌ردۆگان دژمنێ گه‌لێ کورده و هیتله‌ر ژی دژمنێ جهوودییان بوو. قه‌ده‌را ئه‌ردۆگان دشوبھە یا سەددام. ئه‌ردۆگان دێ ببه دژمنێ خوه یێ هه‌ری دژوار. خییانه‌تا هه‌ڤبه‌ش ئا ترومپ و پوتن هه‌یه ژ بۆ داگیرکرنا ڕۆژئاڤا. به‌شار ئه‌سد مینا “رۆڤی” یه. د پەیمانا ئه‌ردۆگان (ترکیه) و ترومپ دا خویایه کو ئه‌ردۆگان ب ئالیکاریا “مافییا بازرگانی” یا ناڤده‌وله‌تی ده‌ستوورێ ژ ترومپ گرتییه و ب ده‌ستوورا وی ترکیه که‌ته ناڤ ئاخا وه‌لاتێ مه. ئه‌ردۆگان ژه‌نۆسیدا گه‌لێ کورد پێکئانی و بوو سه‌ده‌مێ کوشتنا سڤیل، زارۆک و جوانێن مه. ب خییانه‌تا ترومپ ئه‌ردۆگان د “هه‌رێما ئه‌وله‌هی” یێ دا بسه‌رکه‌ت ژ به‌ر کو ترکیێ ب ده‌ستوورا ترومپ ڕۆژئاڤا داگیر کر و ئەو کره بن کۆنترۆلا ترکیێ.
ئه‌ردۆگان دژمنێ گه‌لێ کورده و هیتله‌ر ژی دژمنێ جهوودییان بوو.
چه‌ند دیتنێن جودا:
در. ئاکاده‌مسیه‌ن ئارزو یلماز: “ده‌وله‌تێن یه‌کبوویی یێن ئەمه‌ریکایێ ڕێیه‌کا نوو یا شه‌ر ب تورکیێ ڕا ددن ئاڤاکرن.
پرۆف. در. ئۆسمان ئایتار: “ئێشێن ڕۆژئاڤایێ کوردستانێ، هەم کورد و هەم دنیا کرن یه‌ک، پر دلخوه‌شم…”
ئاکاده‌مسیه‌ن، نڤیسکار و سیاسه‌تمه‌ندار عومەر شێخموس: “ئه‌ردۆگان تورکیێ دخوازه کوردان تونه و قر بکه…”
پرۆف. پرژۆ لاهده‌نپه‌ر: ” ئه‌رژه‌نگ، فه‌لاکه‌ت، ئه‌جێبا ڕه‌ش، مه‌رجێن ئه‌جێب و ته‌هلووکه ژ بۆ کوردان…
ئێلیسابێت ساندلوند: ” ترومپ ب کوردان ڕا خییانه‌ت کر. خییانه‌تا ترومپ دێ ببه سه‌ده‌مێ تێکچوونا وی ب خوه…”
دۆکتۆره‌مه‌ند ماروف یلماز: شه‌یتان د شالێن ترومپ و ترکان ده هه‌نه. هه‌که مرۆڤ ترک به، مرۆڤ نه مرۆڤه. هه‌که سوێدی به مرۆڤ “ئینسان” ه. مافییا بازرگانییا ترک (کرنووفرۆتن، تجاره‌ت) کوردستان ژ ترومپ کری و دا ترکیێ…
پرۆف.، نڤیسکارێ فرانسی به‌رنارد هه‌نر: ” ترکیه داخوازا خوه ب ئەمه‌ریکا وڕوسیا دابوو په‌ژراندن و ب هاوایی ل ڕۆژئاڤا ده‌ست ب ئۆپه‌راسیۆنان کر. ترکیه ب خوه‌ستناڕوسیا و ئەمه‌ریکایێ دکاره بسه‌ربکه‌ڤه.
فەیلەسۆف، پرۆف. به‌رنارد- هه‌نری له‌ڤی: ”ئه‌ردۆگان مرۆڤکوژه.
” سه‌ناتۆرێ جمھوری” ئه‌لۆت ئه‌نگه‌ل: ئه‌ردۆگان ژ هه‌موو تاوانێن له‌شکه‌رێن ترکیێ ل ڕۆژئاڤا به‌رسپرسییاره. دڤێ ئه‌م هه‌لوه‌سته‌کا هه‌ڤبه‌ش بگرن دا کو بکاربن ئه‌ردۆگان تێکببن.
فەیلەسۆف، پرۆف. در نۆئام جۆمسکی: ” ئه‌ردۆگان کوردکوژه‌که…”
تۆماس تۆرێن (لێکۆلینه‌ر): ”ئه‌ردۆگان نها ژ به‌رێ پێهتر ده‌ستهلاتداریێ ل با خوه کۆم دکه.
شمۆن تسداڵ (لێکۆلینه‌ر): ”ئه‌ردۆگان دکاره ببه ده‌ستپێکا ده‌ما تاریتیێ ل ترکیێ.
لندسه‌ی گراهام دبێژه: تشتێ کو ترومپ ژ کوردان ڕا کر خییانه‌ت بوو.
ئانجه‌لینا ژۆله: کورد قاهره‌مان، مێرخاس و نه‌ته‌وه‌یه‌که مێڤانپه‌روه‌ره.
دیرۆکناس تانه‌ر ئاکچام: ترکیه دخوازه کوردان به‌رب قرکرن “محاکرنێ” ببه و مینا ئه‌رمه‌نییان بینه سه‌رێ کوردان…
کورتاھی
كورتكرنا دیتنان:
۱. “هه‌رێما ئه‌وله‌هی” یا تركیێ دھێت واته‌یا ژه‌نۆسیدا گه‌لێ کورد، قه‌تلیعام و کۆمکوژییێ. ئه‌ڤ کۆمکوژی مینا کۆمکوژییا ئه‌رمه‌نییان ئا سالا ۱۹۱٥ێ یه.
۲. قه‌ده‌را ئه‌ردۆگان وه‌کی یا تیندارێ خوینێ سەددامه. ئه‌ردۆگان تێکدچه و خه‌یالا وی د دلێ وی ده دمینه. ئه‌ردۆگان بخوه داوی ل خه‌یالای به‌رفره‌ھکرنا ترکیێ تینه. یێ ئه‌ردۆگان ته‌رۆریست و وه‌لاتێ وی یه.
۳. ترکیه ب ته‌نێ دمینه و دۆستێن کوردان زێده‌تر دبن.
٤. ئەمه‌ریکا وڕوسیا ب هه‌ڤرا ته‌ڤدگه‌رن.ڕوسیا، ئەمه‌ریکا و ترکیه به‌رێ لهه‌ڤکربوون ژ له‌وره ئەمه‌ریکا و ڕوسیا د جڤینا کۆنسه‌یا ئه‌وله‌کارییا نه‌ته‌وه‌یێن یه‌کبوویی دا ده‌نگێن خوه ژ بۆ ڤیتۆکرنێ دان. لێ نها ئەمه‌ریکا ژ هه‌ڤکرنا خوه نه‌رازیه و ل ڕاستییێ ڤه‌دگه‌ره.
٥. په‌یمانه‌کا د ناڤبه‌را ئەمه‌ریکا،ڕوسیا، ترکیه و کوردان دا ژی دکاره هه‌به. لێ په‌یمانا کو ترکیه تێدا هه‌به، خاپاندنه، ب کوردان دله‌یزن. بێده‌نگیا ئەمه‌ریکا وڕوسیایێ ژی، ڕاستییا ڤێ په‌یمانێ یه.
٦. ئەمه‌ریکا ناخوازه ترکیه بکه‌ڤه هه‌مبێزا ڕوسیایێ، لێ هه‌روسان ژی ڕوسیا ژی ناخوازه ترکیه بکه‌ڤه هه‌مبێزا ئەمه‌ریکایێ.
۷. حه‌سابێن ئەمه‌ریکا و ڕوسیا جودا نه و ئه‌و ته‌نێ به‌رژه‌وه‌ندییێن خوه دهزرن.
“ئه‌تیک”، مۆرال” و نۆرمێن مرۆڤاهی ل با وان قیمه‌تا خوه ب قاسی پێنج قورشان…
۸. ده‌وله‌تێن ده‌مۆکرات و نووژه‌ن ئێن مینا فرانسا، بریتانییا مه‌زن، ئه‌لمانیا، پۆلۆنیا، به‌لچیکا، سوێد، نۆروه‌ج، دانمارک و ده‌هان ده‌وله‌تێن وسان نووژه‌ن پشته‌ڤانێن ڕۆژئاڤایێ کوردستانێ نه، لێ ده‌وله‌تێن دیکتاتۆر و پاشکه‌تی یێن مینا پاکستان، قەتەر، ئاجه‌ربێجان… پشتگیرییا ترکیێ دکن.
ماروف یلماز: لێکۆلینه‌ر، نڤیسکارێ په‌روه‌رده‌کار
2019.10.19 ستۆکهۆلم
