هێزێن باشوورێ کوردستانێ دخۆدیکا هه‌لبژارتنێن خولا پێنجێ یا په‌رله‌مانێ ئیراقێ دا
ده‌ما مرۆڤی وه‌ک چاڤدێره‌کی بێالی، د ده‌مێ هه‌وا/پرۆپاگەندەیا هه‌لبژارتنان و ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنێن رۆژا 2021.10.10 یێن په‌رله‌مانێ ئیراقێ دا، ته‌ماشه‌ی سیاسه‌ت و ناڤه‌رۆکا هه‌موو هێزێن باشوورێ کوردستانێ دکر، گه‌له‌ک تشت ژ ڕاستیا ڤان هێزا بۆ مرۆڤی رۆن دبوون.
ھێزێن ئیسلاما سیاسی
هندی هێزێن ئیسلاما سیاسی بوون، وان خوه کربوو نوونه‌رێن خودێ و ئاسمانان ل ئه‌ردی و دۆزه‌خ و به‌هه‌شت ل سه‌ر خه‌لکی لێکڤه‌دکر. چو ڕێکێن خاپاندنێ نه‌مان کو وان ل هه‌مبه‌ری خه‌لکێ ساده بکارنه‌ئیناین، دا کو ب ناڤێ خودێ و ئاسمانان و برێکا ڤی خه‌لکێ هه‌ژار و ساده خوه بگه‌هیننه کورسیکا ده‌سه‌ڵاتێ.
د ڤێرێ دا فه‌ره بێژم کو، گه‌له‌ک ژ ده‌نگێن ڤان بانگخوازا ژ ژنێن مالباتێن پارتینه، کو مخابن زه‌لامێن وان نه‌شیایینه وان بگه‌هیننه ئاسته‌کێ هشیاریێ کو بخوه‌شخوه‌شکێن ڤان بازرگانێن دینی نه‌هێنه خاپاندن. ژ ئالیه‌کی دیڤه دیاربوو کو ئه‌و که‌سا‌تیێن رۆشنبیر و سیاسی و کادرێن به‌رچاڤێن کو به‌رێ که‌سێن دیار و په‌رله‌مانته‌رێن زیره‌کێن ئیکگرتووێ بوون، ئه‌و دناڤ دا نه‌ماینه و تنێ چه‌ند بانگخوازه‌ک د ده‌ست وان دا مانه، یێن کو بناڤێ دینی خه‌لکه‌کێ ساده دخاپینن و ب ده‌نگێن وان چه‌ند باره دچنه‌ڤه سه‌ر کورسیکێ. ل دوماهیێ پسیار ئه‌وه؛ گه‌لۆ ئێکگرتوو دێ هه‌تا که‌نگی شێت سیاسه‌تێ بهیڤیا ڤان دوو سێ بانگخوازا ڤه بڕێڤه‌به‌ت؟ ئه‌ڤ چه‌نده ژی دو تشتا بۆ مه دیاردکه‌ت:
ئێک: نه‌بوونا به‌رنامه‌یه‌کێ سیاسیێ دیارێ ڤێ هێزێ ژ بۆ خزمه‌تا کوردستانێ.
دو: ئه‌ڤ هێزه هێدی هێدی یا سه‌نگا خوه یا سیاسی ژ ده‌ستدده‌ت و ئێدی مایه بهیڤیا وان بانگخوازان ڤه. نه دووره ئه‌ڤه ژی ئاماژێن هاتنا پایزا ئیسلاما سیاسی بیت ل کوردستانێ.
ئێكەتیا نشتمانیا كوردستانێ و تەڤگەرا گۆران
ژ خوه هندیکه ئێکه‌تیا نیشتمانیا کوردستانێ یه، هه‌ر ژ رۆژا چێکرنا وێ ل سه‌ر ده‌ستێ ئیبراهیم ئه‌حمه‌د و جه‌لال تاله‌بانی، ئه‌و ل سه‌ر بنگه‌هێ دژایه‌تیا پارتیا دەمۆکراتا کوردستانێ چێبوو، ب هێجه‌تا کو پارتی پارتیا مالباتا بارزانه. لێ پشتی 60 ساڵا ژ وێ چه‌ندێ، ئه‌ڤرۆکه ئه‌م دبینین کو نه ته‌نێ ئێکه‌تی بوویه هێز و پارتیا مالباتە‌کێ، لێ ئه‌و که‌فتیه ده‌ستێ زارۆکێن سیاسه‌ت نه‌زانێن هه‌ردو بنه‌ماڵێن جه‌لال تاله‌بانی و جه‌نگی تاله‌بانی و ئێدی شه‌ڕ و قه‌رقه‌شێن وان ل سه‌ر ده‌سه‌ڵاتێ گه‌هه‌شتنه ئاستێ ژه‌هردانا هه‌ڤدو ژی. ئه‌و ڕه‌وشا ئیرۆ ئێکه‌تی که‌فتیه تێدا، مخابن ئیدی چ سه‌ر و سیمایێ پارتیه‌کا سیاسی پێڤه دیارنینن. هه‌رچه‌نده ئه‌و شه‌قا ڤێ دوماهیێ زارۆکێن جه‌لالی ل ده‌ڤێ زارۆکێن جه‌نگی دای، تا ڕاده‌یه‌کێ ئێکه‌تی ژ سه‌ر لێڤا گۆڕێ زڤرانده‌ڤه، لێ دیسان ژی ئه‌و ته‌نێ وه‌کی حه‌به‌کا ئازارشکێن (مسکن) بوو و ئه‌و نه‌شێت ده‌ردێ په‌نجه‌شێرا کو ئێکه‌تی ڤەگرتی چاره‌سه‌ربکه‌ت.
د سه‌ر ڤێ بێسه‌روبه‌ریێ ڕا، ئێکجاری وان ل هه‌وا هه‌لبژارتنان نموونه‌یه‌کا گه‌له‌کا کرێت پێشکێش کر. وان ژبیرکر بوو کو ئه‌ڤ هه‌لبژارتنه بۆ په‌رله‌مانێ ئیراقێ نه و دڤێت هه‌موو کورد پێکڤه ل وێرێ شه‌ڕی بۆ مافێن کوردستانێ بکه‌ن، لێ وان وه‌سا هزردکر کو، ئه‌ڤه شه‌ڕێ پارتی و ئێکه‌تیه ل که‌پکێ حه‌مه‌دئاغای. دڤێ هه‌وێ دا چ تشتێ کرێت نه‌ما وان به‌رامبه‌ر پارتی نه‌گۆتی. ڤێ چه‌ندێ ژی بۆ مه پتر دیارکر کو، پشتی ئێکه‌تی که‌فتیه د ده‌ستێ هنده‌ک زارۆکان دا کو ئه‌لفابێیێن سیاسه‌تێ ژی نزانن، ئه‌و تووشی چ سه‌ربه‌رزه‌بوون و بێسه‌روبه‌ریێ بوویه.
ژ ئالیه‌کی دیڤه ب ساڵانه ئێکه‌تی و گۆڕان، ب هه‌ڤکاری و پشته‌ڤانیا ئیرانێ، پەكەكێ دکێشنه ده‌ڤه‌را سلێمانیێ و جهێ وان ل وێرێ خوه‌ش دکه‌ن و ئه‌و د وێ باوه‌ریێ دا بوون، كو ئه‌و دێ پەكەكێ ل هه‌مبه‌ری پارتیا هه‌ڤڕکا خوه بهێز ئێخن. لێ هه‌تا وان هه‌ست بخوه کری پەكەكێ به‌ڕک ژبن پێن وان کێشا و ئه‌ڤرۆکه بڕێکا شاسوار (سەرۆكێ تەڤگەرا نڤشی نوو) پەكەكە بوو هێزا دوێ ل ده‌ڤه‌را سلێمانیێ و گۆڕان ژی چوو سه‌ر ڕیشیێن به‌ڕێ و نه‌دووره د ده‌مه‌ک نێزیک دا پەكەكە ل سه‌ر کورسیا ئێکه‌تیێ ژی ڕوونیته خوارێ.
ئه‌ڤ سه‌رلێ به‌رزه‌بوونا ئێکه‌تیێ، بۆ مه دیاردکه‌ت کو وان چو دیتنێن دوور و چو به‌رنامه‌یێن سیاسی بۆ کوردستان نینن.
مایتێكرنا پەكەكێ د ھلبژارتنان دا
ژ ئالیه‌کی دیڤه مایتێکرنا پەكەكێ د ڤان هه‌لبژارتنان دا وه‌ک هێزه‌کا بیانی و چێکری و دارده‌ستا داگیرکه‌ران، چ ئه‌و ئاسته‌نگێن وان ل شه‌نگالێ بۆ به‌ربژێرێن پارتی چێکرین، چ داخویانیا جه‌میل بایکێ به‌رپرسێ پەكەكێ و چ ژی پشته‌ڤانیا وان و ئیرانێ بۆ نه‌وه‌ی نوێ یا شاسوار عبدالواحدێ که‌بابچیێ سه‌دامی، ئه‌ڤه ئاماژه‌یه‌کا مه‌ترسیداره، کو پشتی پەكەكێ ب هه‌ڤکاری لگه‌ل ده‌وله‌تا فاشستا ترکیێ، ب سه‌دان گوندێن کوردستانێ ژ زاخۆ هه‌تا پێنجوین کرینه مه‌یدانا وێ شانۆیا قڕێژا بناڤێ شه‌ڕێ پەكەكێ و له‌شکه‌رێ ترکیێ. ئێدی پشتی ڤێ وێرانکاریا وان کری، هێدی هێدی یێ ده‌ستێ خوه دکێشنه ناڤ پرۆسه‌یا سیاسی ژی ژ بۆ وێرانکرنا وێ.
پارتیا دەمۆکراتا کوردستانێ
کا ئه‌م بنێرین مه پارتیا دەمۆکراتا کوردستانێ چه‌وا دیت دڤێ خۆدیکێ دا.
پارتی که‌ڤنترین و مه‌زنترین پارتییا باشوورێ کوردستانێ یه. خوەدانا مه‌زنترین سه‌رۆک و ڕێبه‌رێ کوردستانێ یێ هه‌ڤچه‌رخ مسته‌فا بارزانی یێ نه‌مره. پارتییا پێڤاژوویا ئاراس و سوڤیه‌تێ، کۆمارا کوردستان ل مهابادێ، شوڕشا ئیلونێ، رێكەفتنا 11ێ ئادار و ئوتۆنۆمی، شوڕشا گولانێ، سه‌رهلدانێ، 30 ساڵێن ده‌سه‌ڵاتێ، پێڤاژوویا کۆبانێ، شکاندنا ئه‌فسه‌نه‌یا داعش، ڕیفراندۆما سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ، داستانێن سحێلا و پردێ و سه‌رۆکێ خودان کاریزما سه‌رۆک مه‌سعود بارزانی یه.
پارتیا ئێکانه‌یه کو دژیێ خوه یێ 75 ساڵان دا به‌رده‌وام سه‌رکێشیا دۆزا نه‌ته‌وه‌یی یا کوردستانێ کریه. نوکه ژی پشتی ماسکێن سه‌خته یێن وان هه‌موو هێزێن بناڤێ نه‌ته‌وه‌یی دئاخفتن، ژێ که‌فتین، ئیرۆ پارتی هێزا ئێکانه‌یا هه‌رچوار پارچەیێن کوردستانێ یه ل مه‌یدانێ کو هه‌لگرا ئاڵایێ پیرۆزی کوردستانێ و ئارمانجا سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ یه. ژبه‌ر ڤێ ژی هه‌موو نه‌ته‌وه‌په‌روه‌رێن هه‌رچوار پارچەیێن کوردستانێ پارتی ب پارتییا خوه دزانن. دیسان هه‌ر ژبه‌ر ڤێ ژی تیرێن هه‌موو دوژمنێن ناڤخوه و ده‌رڤه، بۆ وێ دئاراسته‌کرینه.
پشتی ڤێ پێناسا کورت، ڤێجا کا دا بێین ته‌ماشه‌که‌ین کانێ مه پارتی دڤێ خۆدیکێ دا چه‌وا دیت؟!
ئه‌وا من دیتی ب ڕاستی ژی پارتی هه‌وه‌کا هه‌لبژارتنا یا شارستانی و هه‌ست ب به‌رپرسیه‌کا بنلد بڕێڤه بر. ب تایبه‌ت ده‌مێ بڕیاردای کو، شوونا به‌رسڤا هێرشێن هێزین دی بده‌ت، دێ به‌رنامەیێ خوه یێ کار و خزمه‌تێ پێشکێشی ده‌نگده‌را که‌ت.
لێ دهه‌مان ده‌م دا دڤێت ئه‌م ژبیرنه‌که‌ین کو، مخابن دڤان ساڵێن دوماهیێ دا گه‌له‌ک ژ به‌رپرسێن پارتی، هند ب سیاسه‌ت و خزمه‌تا پارتی و خه‌لکێ کوردستانێ ڤه دمژوول نینن، هندی ب بازرگانی و خۆشگوزه‌رانیا خوه ڤه دمژوولن. ژ ئه‌نجامێ گرانبوونا ئالیێ بازرگانی د ته‌رازویێ دا و نه‌دادپه‌روه‌ری، دزی و گه‌نده‌لی، مرۆڤکانێ و عه‌شیرکانێ، ب هزاران کادرێن دلسۆز و پاک و خوەدان شیان و خوەدان دیرۆکه‌کا پاقژ، دپاشگوهڤه دهاڤێتینه و شوونا وان پارتی ئه‌ندامێن وه‌ستیایی و ئێکسپایەر یێن حزبێن دی دکڕیت و وێ ڤالاهیێ پێ تژی دکه‌ت، ب تایبه‌ت ئه‌ڤ بازاڕه دهه‌لبژارتنان دا گه‌له‌ک گه‌رم دبیت.
لۆما ئێدی پارتی ئه‌و دیسپلینا ڕێکخستنێ و ئێکه‌تیا بیروباوه‌را یا به‌رێ نه‌مایه. ب تایبه‌ت ژی ل به‌هدینان ئێدی هێدی هێدی لقێن پارتی ده‌سه‌ڵاتا خوه دده‌نه ئاغا و عه‌شیره‌تان ژبۆ ئێکلاکرنا کاندیدان و ده‌رێخستنا وان. د ڕه‌وشه‌کا هۆسا ژی دا، ئێدی د پراکتیکێ دا کاندید نه کاندیدێ لقێن پارتیه، به‌لکی ئه‌و کاندیدێ عه‌شیره‌تێ یه. عه‌شیره‌ت ژی دێ وی کاندیدی ده‌رێخیت یێ وێ دڤێت، چ باش و چ خراب بیت.
ئێدی نه ته‌نێ لق، لێ گه‌له‌ک ژ ئه‌ندامێن سه‌رکرداتیێ ژی، ده‌ما ل هه‌وا هه‌لبژارتنان تێنه ده‌ڤه‌رێ، سه‌ردان و هاتنوو وچوون و شێورمه‌ندیێن وان ل کوشکێن ئاغایێن عه‌شیرانه و پڕانیا کادرێن دلسۆزێن پارتی ژی ته‌نێ وان ل سه‌ر شاشه‌یێن تلڤزیۆنێ دبینن.
مخابن د به‌رنامەیێ سه‌ره‌دانێن ڤان ڕێزداران دا، کادرێن دێرین، زیندانیێن سیاسی، مالباتێن شه‌هیدان، مالباتێن ئه‌نفالبوویان و پێشمه‌رگە یێن دێرین، یان نه‌بوون یان ژی گه‌له‌ک دکێم بوون.
ب دیتنا من و هه‌روه‌کی دناڤ خه‌لکی دا تێته گۆتن، گه‌له‌ک ژ وان ده‌نگێن ل سنوورێ هه‌ردو بازنه‌یێن ئێک و دو بۆ کاندیدێن ئێکگرتوو چووین، خه‌لکێ دلمایی یێ پارتیێ بوون و ب تایبه‌ت پشتی وان دیتی کو ئه‌و گرنگیا سه‌رکردایه‌تی ب کوشکێن ئاغا دده‌ت ب خه‌لکێ خوه یێ دلسۆزێن رۆژێن ته‌نگاڤیێ ناده‌ت.
گرنگیا پارێزگەھا دھۆكێ
وه‌کی ئه‌م دزانین پارێزگه‌ها دهۆکێ وه‌ک بانکا پارتی تێته نیاسین و ل هه‌موو ته‌نگاڤیا ژی دهۆک به‌ڕکا پارتی ژ ئاڤێ دئینیته‌ده‌ر، لێ ئه‌وا ڤێجارێ ل هەرسێ بازنه‌یێن به‌هدینان ڕوودای، کو سێ ژ کاندیدێن به‌رنیاسێن پارتی نه‌شیان سه‌رکه‌ڤن و دوو کاندیدێن ئێکگرتوو بهێز سه‌رکه‌فتین، پێدڤیه پارتی ب هووری ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ راوه‌ستیت و ئه‌گه‌ران ده‌ستنیشان بکه‌ت و چاره‌سه‌ربکه‌ت. چونکی هه‌موو هه‌لبژارتنان ره‌وشا پارتی ل پارێزگه‌ها دهۆکێ ژ هه‌موو ده‌ڤه‌رێن دی باشتر بوو، لێ ڤێ جارێ به‌روڤاژی بوو. پارتی ل سه‌رانسه‌ری کوردستانێ پێشڤه‌چوو، لێ ل ماڵا خوه کو دهۆکه پاشڤه‌چوو.
دڤێ چ بھیتە كرن
ئه‌ڤا من ڤێجارێ دخۆدیکا هه‌لبژارتنان دا ل به‌هدینان دیتی، ب دیتنا من ئاماژه‌یه‌کا نه‌باشه بۆ پارتی. چونکی ئه‌گه‌ر پارتی بڤێت وه‌کی 70-80 ساڵێن ده‌بازبووی سه‌رکێش و ئاڵاهه‌لگرا دۆزا نه‌ته‌وه‌یی بیت، پێدڤیه پێداچوونه‌کێ دخوەدا بکه‌ت. هه‌رچه‌نده من ڕێزێن هه‌ین بۆ هه‌مۆ ئاغا و ماقول و عه‌شیره‌تا، لێ سه‌رکێشیا خه‌باتا دۆزا نه‌ته‌وه‌یی یا 50 ملیون کوردان ب پارتیه‌کا بهێزا خوەدان کادر و ئه‌ندامێن زانا و رۆشنبیر و خوەدان باوه‌ریه‌کا موکوم تێته کرن، کو ل رۆژێن ته‌نگاڤ ل پارتی و دۆزا نه‌ته‌وه‌یی یا کوردستان خوەدان ده‌ردکه‌ڤن. ژبه‌ر هندێ ژی دڤێت ئه‌م بازرگانی و سیاسه‌تێ ژهه‌ڤ جودا بکه‌ین، چونکی خودێ نه‌که‌ت، لاوازبوونا پارتی، لاوازبوون و بێهیڤیبوونا 50 ملیون کوردستانیانه.
دوو هه‌لبژارتنه ئێدی خه‌لکێ کوردستانێ ل سه‌ر هه‌لویستێن نه‌ته‌وه‌یی پارتی خه‌لات دکه‌ت، ب تایبەتی ڤێ هەلبژارتنێ لگەل خەلاتکرنا پارتی، خەلکی کەس و هێزێن دژی دۆزا نەتەوەیی ب توندی سزادان. لۆما پارتی ئێدی دڤێت ل گۆره‌ی مه‌زنیا خوه و مه‌زنیا به‌رپرسیاریا خوه یا نه‌ته‌وه‌یی، ژ بۆ قۆناغێن گرنگێن ل پێش مه خوه ژنووڤه داڕێژیت .
رزگار كێستەیی
2021.10.12
دھۆك
