ل ژێر سیبەرا چیا- ڕزگار کێستەیی
نڤێسین و هەلسەنگاندن: عزەت فندی
سپاس بۆ ھەڤاڵێ ھێژا و سەربار کاک ڕزگاری کو ھەردوو بەرگێت کتێبا خوە و ھەرئێک ددەمێ خوەدا پێشکێشی من کرین و ب سپاسی ڤە جھێ ڕێز و تەقدیرا مەیە…
پشتی چەندەکێ کو من بەرگێ ئێکێ ددەمێ خوەدا ھەمی خواندبوو ، من دەست دا بەرگێ دووێ ئەو ژی ب ھویری و ل سەرخوە من ئەو ژی ھەوکر…پشتی چەندین ئینان و برنان ئەز حەزدکەم ئەڤان بۆچوون رەئیان ل پێشچاڤێت ھەوەیێت ڕێزدار ژی دانم.
١- کتێب (ھەردوو بەرگ) ناڤبەرا ساڵێت ١٩٧٧-١٩٩٠ ێ ب خۆڤە ڤەدگریت، پتری (٨٠٠) بەرپەڕانە ، نزیکی (٦٠) وێنا یێت ڤێ ناڤبەرێ دگەل نەخشێ ھەر پێنج قەزایێت پارێزگەھا دھۆکێ ل پێشچاڤێت خواندەڤایی ددانیت.. چاپەک تازە و سپەھی؛ دیزاینەک ڕێک و پێک و بەرگەکێ ڕندوقەنج…ئەڤە ھەمی جھێ دەستخوەشیێ یە.
٢- کتێب ل سەر پتری (٦٥) بابەتان ھاتی یە پارڤەکرن؛ شوینا بابەت ئەز ب ( وێنە) دێ ناڤکەم چونکی نڤیسەری (٦٥) وێنە ژ ژیانا پێشمەرگاتیێ و دەربدەریێ بومە یێت گرتین و ب شێوازەک ھونەری پایەبلند ھەر وێنەک ژ وان یێ ڕاڤەکری و شیکری و دانایە پێشچاڤێت خواندەڤایی کو ب ڕاستی ھێز و شیانێت وی وەک نڤیسەر د ڤێ ڕاڤەکرنێ دا چ وەک بابەت و نڤیسین و چ وەک زمان گەلەک ب ڕونی ئاشکار و بەلی دبن…
٣- بۆ ھەر وێنەکی (بابەتەکی) ژ ئەڤان ناڤونیشانەکێ سەرنج ڕاکێش یێ دانایی کو خواندەڤایی ب خوەڤە گرێددەت و مەرەقا خواندنێ بۆ پەیدادکەت ھەتا دوماھیێ پێ دھینیت..
٤- ئەڤ بابەتە نەکو ب ڕەنگێ ڤەگێڕانێ (سرد) ھاتینە نڤیسین، باراپترا وان ب تەکنیکەکا زێدە جوان و د قالبێ ( چیڕۆکا کورت) دا ھاتینە داڕێتن، وەکو (بەراھی، گرێ و ئەنجام)….
وەک مە گووتی ناڤونیشانەک سەرنجڕاکێش بۆ خواندەڤایی، دەسپێکەک بو چیڕۆکێ و ئاڕێشا وێ، پەیداکرنا گرێ و ھێدی ھێدی شیکرن و ڤەکرن و تایبەت ل دوماھیێ وەکی (عنصر المفاجئة ) کو دبیتە شووک و ڤەجنقین و جھێ حێبەتیێ بو خواندەڤایی…
ڕاستی ئەڤ ڕەنگێ نڤیسینێ ب ھونەرێ کورتە چیڕۆکێ د نڤیسینا بیروەریان دا ب شیوازەک نوی و داھێنان دبینم؛ تایبەت و بەراوورد دگەل چەندین بیروەریێت ھەتا نھۆ من خواندین.
بو نمونە بنێڕە (ب مرجێ بەرا و تێلا تەلەفۆنێ، ل١٠٥ بەرگێ دووێ) ھەر ئەو بخوە کورتە چیڕوکە، بابەتەک شۆڕشگێڕی یە چالاکیەک پێشمەرگەیە و داھێنانە ژی !!!. ل ڤێرێ دیسان دەستخۆشیەک گەرمتر ل نڤیسەری دکەم.
٥- داخوازێ ژ دەرھێنەر و ھونەرمەندێن مە دکەم ل ڤێ کتێبێ ڤەگەڕن و بخوینن؛ باوربکەن ھندە چیڕۆکێت تێدا دێ باشترین (فلمێت سینەمایی) ژێ چێبن چونکی چیڕۆکێت زێدە سەیر و سەمەرنە؛ نڤیسەری ژی ووسان ب ھویری و باشی یێت نڤیسین و گەلەک ب ساناھی دێ (سیناریۆنڤیسەک) ب سەروبەرکەت و باشترین کار دێ ژێدەرکەڤیت، نموونە ( شەھید محمدتاھر بێشینکی، ل ١٤٩ بەرگێ دووێ) یان ( تۆمبێلا فرەنسو حریری ھەلیکۆپتەرە، ل ٤١٣ بەرگێ دووێ).
٦- کارێ ھەری گرنگ، نڤیسەری پتری (٢٠٠) پێشمەرگە و کەسایەتی د ھەردوو بەرگان دا یێت داینە نیاسین (وەک فەروز و ھوامش) کو ب ڕاستی ئەڤە خوەسەری خوە کارەک زێدە زەحمەت و ئاڵۆزە و ھەروەسان کارەک زێدە ژ ھەژی و جوامێری یە؛ ھەکە ھەرکەسەکی تنێ پێنج پێزانین ل سەر نڤیسیبن (ئەز باوەرم پترن ژی) ئەڤە نێزکی ( ١٠٠٠) پێزانینا ل سەر ڤان پێشمەرگێن دلسۆز و ڤان کەساتیێن قەھڕەمان ژ مرنێ یێت ڕزگارکرین و ھۆسا ب ساناھی یێت داناینە بەر دەستێ خواندەڤانی، ئەڤە نەکارەک بچویکە و نەکارەک ب ساناھیە لەو ڤێ پێنگاڤا وی ئەز تنێ دشێم بێژم (مێژوو د مێژووێ دا) ھاتیە تۆمارکرن! ئەز داخوازێ ژ نڤیسەری دکەم ڤان فەرۆزان بتنێ بکەتە (پەرتووکەک خوەسەر)…. دا ڕول و دەورێ ڤان قەھڕەمانا پێشچاڤ ببیت کا چەوا و ل کیرێ و کەنگی ڤان خەبات بو مللەتێ خوە یاکری .
تنێ بۆ بیرھاتن، ئەمین زەکی بەگ کتێبەک بناڤێ (مشاھیر الکورد ) بۆ چەند کەسایەتیێن کورد دانا ھەتا ئەڤرۆکە و ھندی دنیا ھەیە ئەو مرۆڤ دێ زیندی مینن یان کتێبا ( اعلام کورد العراق) ⁄ جمال بابان) کو ویژی پتری دووسەد نڤیسەر و پەرلەمانتار و وەزیر و بەرنیاسێت مللەتێ مە دڤێ کتێبێ دا یێت پاراستین و ل ٢٠٠٦ ێ گەھاندیە چاپێ، ئەز ڤی کارێ کاک ڕزگاری ب ھیچ ڕەنگەکی کێمتری ڤان کتێپا نابینم ! چونکی دیارکرنا ڕولێ پێشمەرگەی و بەرگریمللی و دانەنیاسینا وان ھەر بخوە مێژووەکە وەک من گووتی.
ھیڤیدارم خەمەک ژڤێ پێشنیارێ بھێتە خوارن.
٧- بەرچاڤکرن و تۆمارکرنا ڤان بیروەریان و دانەزانینا جھێ جوگرافیێ دەڤەرێ ب نەخشە و ڕاڤە و شڕۆڤە و بزاڤێن پێشمەرگەیی و لڤینا وان و ھاتن و چوونا وان دیسان تو دکاری پڕی زانیاریان ژڤان بەرگا وەرگری…
٨- ھەبوونا نڤیساران بو لیژنا و ڤەگۆھاستنا پێشمەرگان ل دوی ڕێنما و پرەنسیپان و ھەبوونا مەرکەزیەتێ؛ دیسان وێ چەندێ ئاشکرادکەت کو شۆرشێ ڕێنما و ڕێکارێت خوە ھەبوون نەکو کارەک بەرەلایێ و بەردایی بوو !!!
٩- دەستخۆشیەکا تایبەت ل نڤیسەری دکەم چونکی ڕول و دەورێ ھەرکەسەکی وەکی ھەیی یێ دیارکری و ب ڕاستی ھەمی تشت یێ ڤەگوھاستی و خۆ نەکریە (قەھرەمانێ فلمی) و ھەموو تشت بخوە دانایی ، نەخێر ئەز باوەرم دەورێ ھەمی کەسان یێ گووتی و نڤیسی، پێشمەرگە، بەرگریمیللی، خەربەند، خەلکێ گوندا، ڕولێ خویشک ودەیکا و خزمەتا وان و ڕولێ پزیشک و برێنپێچ و ھەر ئالیەک خوەتێدا دبینیت….
دەستخۆش بو ماندیبوونا ھەڤاڵێ مە و دەستخۆشیێ ل وان کەسا ژی دکەم یێت بووینە پشتەڤان و ھیڤیدارم ھێشتا تشت بھێتە نڤیسین دا مێژووا شۆرشا ڤی مللەتێ بەلنگاز ھندا و ووندا و بەرزەنەبیت.
پرۆفیسۆر د. عزەت فندی
سەرۆکێ بەرێ یێ زانکۆیا نەورۆز
