هەولێر و تەهران دابینکرنا ئاشتی و ئاسایشێ بۆ هەرێما کۆردستانێ
مووسا خالد
پشتی کۆ ل رۆژا ئه‌ینى یا بوورى ل سه‌ر داخوازا ئیمانوێل ماكرۆن سەرۆکێ فەرەنسایێ، دگه‌ل ۱۲۰ سه‌ركرده‌یێن جیهانێ پشكداری د رێوره‌سمێن یارییا ئۆلۆمپیاتا۲۰۲٤یا پاریس دا كری، دوهى ل پاریس و ئه‌ڤرۆ ل ته‌هرانێ ب نوینه‌رایه‌تییا به‌رژه‌وه‌ندییێن هەرێما كوردستانێ ل هه‌موو پێگه‌هێن جیهانێ د گرنگن، سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى و شاندەکا هەرێما کوردستانێ ب فه‌رمى بۆ ته‌هرانێ هاتنه داخوازكرن، بۆ رێوره‌سمێن سویندخوارنا سه‌رۆككۆمارێ ئیرانێ یێ نوی. ل تەهرانێ سەرۆک نێچیرڤان بارزانی و ب دەهان سەرکردەیێن وەلاتان د رێورەسمان دا پشکداربوون، ئەڤە هندێ دگەهینت هەرێما کوردستانێ و پێگەهێ کوردان گرنگە بۆ بەرقەراربوونا ئاسایشێ ل ناوچێ. ڤەخواندن ڕامانا هندێ دگەهینت کو پەیوەندێن هەرێما کوردستانێ و ئێرانی د پێشڤەچوونێ دانە. د جهێ خودانە ب تایبەب بۆ هەرێمێ و عێراقێ ژی دا چونکە د چارچووڤێ دەستورێ عێراقێ ژی دا ب شێوەیەکێ دڤێت کورد لایەکی سەرەکێ بیت و بەشدار بن د هەر پرۆسێسەکا سیاسی د ناڤبەرا لایەنێ کوردی دناڤبەرا سنە و شیعە دا.
د ڤێ بارودوخێ نوکە یێ سیاسی ل ناوچێ دا رویدەت ئەڤ جورە سەرەدانا فەرمی رەنگە بیتە دەرگەهەکێ نوی یێ پەیوەندیان بۆ هەولێرو تەهرانێ. هەرێما کوردستانێ بەردەوام دگەل ئاشتی و سەقامگرییەکا ئارامە بۆ دەڤەرێ، چونکە سەرۆک نێچیرڤان بارزانی خۆدان کارێزما و ب ئەندەزیاریێ ئاشتیێ و هێزا نەرم یا چارەسەریێ دهێتە ناسین، ئەڤە ژی وێ چەندێ دگەهێنت کۆ پەیاما نێچیرڤان بارزانی و هەرێما کوردستانێ یا رۆن و ئاشکرایە کو، بەردەوام دگەل گیانێ پێکڤەژیان و ئاشتیەکا بەردەوامە بۆ دەڤەرێ تایبەت ل ناڤ عێراقێ دا و هەم هەبوونا پەیوەندیێن بهێز و دێرین دگەل هەرێما کوردستانێ و ئیرانی ژلایێ ئالوگۆرکرنا بازرگانی و ئابووری و هەبوونا سنورەکێ بەرفرەهـ هەرێما کوردستانێ دگەل ئێرانێ.
ئەف سەرەدانە گرنگ دهێتە دیتن چونکی رۆژهەلاتا ناڤەڕاست ب گشتی د قوناغەکا گەلەك هەستیارو مەترسیدایە چونکی هەموو وەلات پێشبێنیا گوهۆرینا بۆ دەڤەرێ دکەن. دیسان ئێران کاریگەرترین وەلاتە پشتی تورکیا و وەلاتێ ئیرانێ خودان هێزو زلهێزن ل رۆژهەلاتا ناڤەڕاست جاران هێز ۆ لایەنێن عێراق ژی د مەترسیەك بەرفرەهدانه. دیسان ئەڤە سەرەدانا سه‌رۆكێ هه‌رێا هه‌رێما كورستانێ دێ بیتە فاکتەرەک بۆ پێشڤەبرنا هەڤکاریێن ئابووری و بازرگانی و ئێمناهیێ و ئاشتیێ د ناڤبەرا ئێران و ناوچەیێ دا، بهێزکرن و دوپاتى ل به‌رده‌ومیدان ب په‌یوه‌ندیێن ئابوورى ل سه‌ر بنه‌مایێ جیرانییه‌كا باش، به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌ڤپشك، بلندكرنا ئاستێ لێكگوهارتنا بازرگانى و ئابوورى هه‌روه‌سا گرنگیدان باشترکرنا په‌یوه‌ندیێن كه‌ڤن ێن دیرۆكى گرنگی و بەردەوامی هه‌ماهه‌نگى و هاریكارییا هه‌ڤپشك د ناڤبه‌را كۆمارا ئیسلامى یا ئیرانێ دگەل هه‌رێما كوردستانێ بۆ پاراستنا ئارامى و سه‌قامگێریێ ل ناوچێ. هەرێما کوردستانێ ژی بەشەکێ گرنگە بۆ ئێرانێ ژ لایێ بازرگانی و گەشتوگۆزاری بۆ ڤێ چەندێ ژلایەکێ دپلوماسی ڤه نێچیرڤان بارزانی و بهێزکرنا پەیوەندێن ناڤخووی و دەرڤە رۆلەکێ کاریگەرو ئەرینی هەیە، هەرێما کوردستانێ بەردەوام هێرشێن چەکدارێ بۆ دهێنەکرن و ژلایەکێ دیڤە هەرێما کوردستانێ دگەل وەلاتێ ئێرانی دخوازیت باشترین ئاستێ پەیوەندیان هەبیت ب هەمان شێوە پەیوەندیێن دێرین دنافبەرا هەولێرو تەهرانی دا هەنە چونکە ئەڤە جارا ئێکەم نینە بۆ سەرەدانێن فەرمی نێچیرڤان بارزانی ژلایێ ئێرانێ ڤە دهێتە داخوازکرن، بەلکۆ چەندیین جارە ب فەرمی دهێتە داخوازکرن ئەڤ جورێ سەرەدانێ د دەمەکێ باش و پێدڤی دایە هەم بۆ هەرێما کوردستانێ و هەم بۆ تەهرانێ چونکە هەرێما کوردستانێ فاکتەرێ چارەسەریێ و ئاشتیێ یە دگەل عێراقێ و وەلاتێن جیرانێ خۆە دیسان ئێران ئێك ژ وان وەلاتێن کارێگەرو بهێزە ل رۆژهەلاتا ناڤەڕاست و تایبەت د عێراقی دا ژلایێ سنورێ و بازرگانی سیاسی پێگەهەکێ گرنگ هەیە و گەشەکرنا پەیوەندیێن دپلوماسی ئێران رۆلەک مەزن و بەرچاڤ هەیە برێکا ڤان پەیوەندیێن بهێز ژ لایێ سەرۆکێ هەرێما کورستانێ دگەل تهرانێ د چارەسەرکرنا کێشەێن د ناڤبەرا هەولێرو بەغدایێ دا د چارچووڤێ دەستورێ دا ئێران خۆدان هەلویستەکێ گرنگە
