ته‌ڤگێرێن سیاسی یێن کورد ل ترکیه و باکوورێ کوردستانێ ل گۆر ره‌وشا سیاسی و جڤاکی یا ئیرۆ ل به‌رپێکانینا پارادیگمایه‌ک نوو نه.ئه‌ڤ پێویستی و زەرووره‌ت، ژ ره‌وشا سیاسی، جڤاکی، ئابۆری، رامیاری و پسیکۆلۆژیک ئا جڤاکا باکوورێ کوردستانێ کو د ناڤ سیسته‌ما سیاسی یا ترکیه‌یێ دا جھدگره، ده‌ردکه‌ڤه هۆلێ.ره‌ژیما تۆتالیته‌ر، فه‌نا بۆخچه‌یه‌که پینه‌کری، ب ده‌ستوورا بنگه‌هین ڤه، ته‌نێ، ب ئیراده‌یا شه‌خسه‌کی ڤه هاتیه گرێدان و سیاسه‌ته‌ک ل دژی کورد دمه‌شینه. ئه‌ڤ سیاسه‌تا دژبه‌ری کورد ژ جڤاکا کورد به‌رسڤه‌کا پێیوست وه‌رناگره. سیاسه‌تا ده‌وله‌تێ بێیی کو توشی به‌رخوه‌دانه‌کێ یان ل هه‌مبه‌رده‌رکه‌تنه‌کێ به، ب هێسانی تێ مه‌شاندن. ده‌ردۆرا سیاسییێن کورد و وه‌لاتپارێزێن کورد خالی بوویه، هاتیه بێده‌نگ کرن. مرۆڤ دکاره بێژه، مینا ئاتمۆسفه‌ره‌که ترسێ یا پشتی ۱۲ ئیلۆنێ و سالێن ۹۰ێ سه‌رده‌ست بوویه… ئێدی زمان و ناسنامه‌یا کوردی، نه ب ته‌نێ ب ته‌دبیرێن پۆلیسیڤه، هه‌روەها ب ته‌دهیشا گرسه‌یی ڤه تێ مهاندن، تێ وندا کرن. سیاسه‌تا ده‌وله‌تێ ژ ئالیێ گرسه‌یێن گه‌ل ڤه تێ قه‌بوولکرن… سه‌رۆك کۆمار ئه‌ردۆگان ل گه‌ل باخچه‌لی ل خه‌لاتێ، ل ملازگرێ کۆنێ خوه ڤه دده، داگیرکرنا ئاناتۆلا کو ب ئالیکاریا کوردان پێک ئانیبوون، ب ته‌زاهوراتێن کوردان ڤه پیرۆز دکه!ئاستا ئاسمیلاسیۆن، تورکفیزاسیۆنا کو د ناڤ جڤاکێ دا پێکهاتیه، گهایه پله‌یه‌کا وەسا کو هه‌بوون و پێشه‌رۆژا مله‌تێ کورد ته‌هدیت دکه. دڤێ ته‌ڤگه‌را کورد ڤێ خه‌ته‌رێ ببینه، ژ بۆ لێپێشیگرتن و پووچکرنا ڤێ سیاسه‌تێ گاڤێن پێیوست و گرنگ بهاڤێژه.گۆتنا مه نه ژ بۆ که‌سێن کو ژ کۆکا خوه، ئه‌سلێ خوه دوور که‌تنه، ژ ترکبوونا خوه شاد و به‌خته‌وارن، ئه‌و دێ هه‌ر دژتییا کوردان بکن!گۆتنا مه ژبو وان کوردان، کو کوردبوونا خوه نه بچووک دبینن نه ژی مه‌زن. کوردبوونا خوه نه وه‌ک قسوور، نه ژی قه‌باهه‌ت دبینن، خوه ژ که‌سه‌کی ترک، فارس، ئه‌ره‌ب نه گرینگتر و هێژاتر، نه کێمتر و نه ژی سڤکتر دبینن، ره یه. گۆتنا مه ژ وان کوردا ره یه کو ب ئه‌نجاما سیاسه‌ته‌ک هۆڤانه هاتنه ئاسیمیله‌کرن، هین ژی های ژ کۆکا خوه، ئه‌سلێ خوه هه‌یی، ره یه…گۆتنا مه ژ بۆ ئه‌قلیه‌تا ده‌وله‌تێ و جڤاکا ترک ره یه، کو سیاسه‌تێ ل دژی کورد دکه. ئه‌و ده‌وله‌تا کو گاڤا دکه‌ڤه ته‌نگاسیان هاوارا خوه دگهینه کوردان، ب گۆتن و ب سۆزێن ‘براتی و وه‌کهه‌ڤی، کوردا دخاپینه، لێ ده‌ما ده‌ردکه‌ڤه فره‌هییێ دژمناتییا کوردان دکه… گۆتنا مه ژ بۆ ئەقلیه‌تا کو هه‌بوونا خوه، د ئاسیمیله‌کرن، تورکیفیزه‌کرن، پشاڤتن و ووونداکرنا ناسنامه‌یا کوردان دا دبینن ره یه…هه‌بوونا زمان، چاند و ناسنامه‌یا کوردان و وه‌ک کورد ژیانا خوه دۆماندن، ژ به‌ر کریارێن ده‌وله‌تێ د بن ته‌هدیدا ھندابوونێ ده یه. ده‌زگه‌هێن ده‌وله‌تێ به‌رده‌وام و سیسته‌ماتیک ب ھنداکرن و ئاسیمیله‌کرنا زمان و ناسنامه کوردان ڤه مژووله.ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ داخواز و پرۆگرامێن سیاسی یا هێزێن کوردستانا باکوور چقاسی راست و دورست ژی بن، چقاسی د جیهێ خوه ژی ده بن، ب ده‌ستخستنا ڤان درووشمێن سه‌رخوه‌بوون و فه‌ده‌راسیۆن ئووهد. نه دییاره، کو که‌نگێ و چاوا پێک بێن. ژ بۆ ڤێ یه‌کێ، هێزێن سیاسی بێیی کو ده‌ڤ ژ پرۆگرامێن خوه ئێن ئازامی به‌ردن، پێوسته، دڤێ بکاربن ببن خوه‌دی پرۆگرامه‌که ووسا کو وه‌ک کورد، هه‌بوونا خوه بپارێزن. ژ بۆ پێکانینا ڤێ ئارمانجێ دڤێ هه‌موو پارتیێن سییاسی، رێخستنێن سیڤیل، که‌سایه‌تیێن ئۆلی، هوونه‌رمه‌ند و ره‌وشه‌نبیرێن کورد پلاتفۆرمه‌کا هه‌ڤکاریێ پێک بینن، ده‌ست ب کامپانیا پاراستنا زمانێ کوردی بکن.ته‌کۆشینا کوردێن باکوور د ئه‌سلێ خوه دا ته‌کۆشینا هه‌بوونا خوه پاراست̇نێ یه! د ناڤ سیسته‌ما سیاسیا ترکیه‌یێ دا خه‌باتا هه‌بوونا خوه پاراستنا کوردان، ب پێوستی پێکانینا پارادیگمایه‌کا گونجاوه ژی.ئه‌و په‌رسپه‌کتیفێن سیاسی وه‌که دژی کۆلۆنیالالیزمێ و ژ بۆ رزگارییا نه‌ته‌وه‌یی کو ته‌ڤگه‌رێن سیاسی یێن باکوور ژ به‌رێ ده دپارێزن د وارێ سیاسی، ئیدۆلۆژیک، رێخستنی و شێوه‌یێ ته‌کۆشینێ ده پێوستی ب پارادیگماکه جوودا هه‌یه.ئه‌م ئێدی نکارن خه‌باتا ئازادیا زمانێ کوردی و ناسناما کوردان، ژ ئالیێ قانوونی ڤه پاراستنا مافێ زمان و ناسنامێیێ، ل په‌ی ستاتوویه‌که سیاسی (ئۆتۆنۆمی، فه‌ده‌راسیۆن، کۆنفه‌ده‌راسیۆن، سه‌رخوه‌بوون) بهێلن. له‌وره، ئازادیا کوردستانێ، نه دییاره، ئێ که‌نگی و چاوا پێک بێ. مافێ زمان، د ناڤ سیسته‌ما حقوق، ئیدارە و سییاسیا ترکیه‌یێ ده، گاڤا ببه داخوازا ملیۆنان، دکارن ب ده‌ست بخینن. نه هێسانه، لێ ممکنه. ژ به‌ر کو مافێ زمان مافه‌کی سرووشتی و مافه‌کی ئینسانی یێ بنگه‌هینه. ئه‌م ڤێیا ل په‌ی داهاتوویه‌که نه دیار، نکارن بهێلن.ئه‌ز ل سه‌ر خه‌بات و ته‌کۆشینا کورد و کوردستانێ، د ره‌وشا ئیرۆ یا کوردستانا باکوور و ترکیه‌یێ ده، وه‌که به‌رێ نافکرم. بێگوومان هیچ که‌سه‌ک یان ئالییه‌ک کورد و کوردستانی نکاره ئیپۆته‌کێ ده‌ینه ل پێشیا پره‌نسیبا مافێ چاره‌نووسیا کوردان کو ته‌قابولا ده‌وله‌تبوویینێ دکه. ئه‌ڤ پره‌نسیپ، ئه‌ڤ داخواز خه‌ون و خیالێ هه‌ر کورد و کوردستانیه‌ک ب شه‌ره‌فه. دڤێ خه‌بات و ته‌کۆشینا هێزێن سیاسی یێن کوردستانی باشی-خرابی نه‌یێ ئینکارکرن. هه‌روەها هه‌بوونا پارتیێن قانوونی و له‌گال یێن کوردان کو ب ناڤێ کوردستانێ هاتنه دامه‌زراندن ده‌ستکه‌فتێن هێژا نه، دڤێ بێن پاراستن. ئه‌ڤ ناڤ، چقاس ده‌ستکه‌فتیه‌که مه‌زن ژی به، پارتیێن کوردان خه‌بات و کامپانیایێن خوه ل باژارێن ترکان ده، دڤێ بکاربن ب ئاوایەكێ هه‌سانی، بێ پرۆبله‌م بمه‌شینن. هه‌ر تم نه شه‌رته، ناڤێ کورد و کوردستانێ بدن پێش.ئه‌ز باوه‌ر ناکم د ره‌وشا ئیرۆ دا کورد ل کوردستانا باکوور بکاربن ب خه‌بات و ته‌کۆشینا خوه، ب هێزا خوه ئۆتۆنۆمی، فه‌ده‌راسیۆن، سه‌رخوه‌بوونێ ب ده‌ست بخن. ئه‌م نزانن کا د هه‌ره‌مێ ده ته‌ڤلهه‌ڤیێن مه‌زن چێبن یان نا، وێ ئه‌ڤ ته‌ڤلهه‌ڤی ل به‌رژه‌وه‌ندیا کوردان ده به یان نا؟ ئه‌م نزانن، نکارن ته‌خمین ژی بکن. ب گۆتنێن قه‌له‌و، داخوازێن ماکسمال ئه‌م نکارن مله‌تێ خوه بخاپینن. دمینه چ؟ دمینه خه‌بات و ته‌کۆشینا زمان. ئه‌م کوردێن باکوور دکارن د ره‌وشا ئیرۆ ده، د ڤی واری دا خه‌بات و ته‌کۆشینه‌که به‌رفرەھ ئۆرگانیزه بکن، بمه‌شینن. چما د ڤی واری ده گاڤێن پێویست کو دکارن باڤێژن نایێ ئاڤێتن؟دڤێ هێزێن باکووری ئه‌ڤ ره‌وشا کو ئیرۆ کوردێن باکوور تێ ده نه باش فێهم بکن. ل گۆر ره‌وشا هه‌یی گاڤێن خوه باڤێژن. ئه‌و هێزێن کورد کو داخواز و تاله‌بێن ماکسمال ژ خوه ره کرنه ئارمانج (چقاسی د جیهێ خوه دا بن، چقاسی ب ئیسابه‌ت ژی بن) کو که‌س نزانه که‌نگێ و چاوا بێ بده‌ست خستن، بێ یی کو ده‌ینن ئالیکی، چما نکاربن ژ بۆ زمان و ناسنامه کو دکارن ب ده‌ستخینن کار و خه‌باتێ نه‌کن؟ گه‌ر 40-50سالێن داوی ژ بۆ زمان و ناسنامه خه‌باته‌که هاتبا کرن، به‌لکی ئیرۆ مه مافێ زمان و ناسنامێ ب ده‌ست خستبوو. گه‌ڵه‌ک هێزێن کوردستانا باکوور، ب زمانێ ترکی کوردایه‌تی کرنه. ئیرۆ ژی گه‌ڵه‌ک ژ وانان ب زمانێ ترکی کوردایه‌تی دکن. چه‌ند پارتی و رێخستن جڤینێن خوه ب کوردی چێدکن؟ خه‌بات و ته‌کۆشینا کورد و کوردستانێ ب زمانێ ترکی نابه! خه‌باتا کوردایه‌تی ب ترکی بێ مه‌شاندن ئه‌ڤ خه‌بات سه‌قه‌ت دمینه، ته‌کوز نابه. دڤێ ته‌ڤگه‌رێن سییاسی یێن کوردان، کادرۆیێن سییاسی، ره‌وشه‌نبیر، هوونه‌رمه‌ند، که‌سایه‌تیێن ئۆلی، پیر، شێخ، ئاغا، به‌گ و رێخستنێن ده‌مۆکراتیک و پیشه‌یی ریا پاراستنا زمانێ کوردی، ناسناما کوردان ببینن دا کو سبێ دوسبێ ده‌ما ره‌وش گوونجاو بوو، بکاربن دۆز و داخوازا ستاتوویه‌که سییاسی بکن، بکاربن داخوازا ئۆتۆنۆمی، فه‌ده‌راسیۆن، کۆنفه‌ده‌راسیۆن و سه‌رخوه‌بوونێ بکن. زمان، چاند و ناسنامه د ئه‌سلێ خوه دا بنگه‌ها خوه‌دیبوونا ستاتوویه‌که سییاسی یه ژی، ئانگۆ دانینا/ خوه‌دیبوونا ده‌وله‌تێ یه ژی. ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ ب پاراستنا داخوازێن ماکسیمال، پشتگوهکرنا زمان و ناسنامێ نه هه‌لوه‌سته‌ک راسته. ده‌ما مه‌سه‌له دبه کوردێن باکوور کو هه‌بوونا وان د بن مه‌ترسیا (ته‌هدیدا) ھندابوون، حه‌لاندنێ ده یه، دۆزا خه‌باتا زمان هین گرینگتر و پێیویستر دبه. ئه‌گه‌ر تو زمان، کولتور و ناسناما خوه ھندا بکی، دڤێ ئێدی ده‌وله‌تبوویینێ ژی ژ بیر بکی.بێ زمان، کولتور و ناسنامه ده‌وله‌تبوویین نه ممکن ئه.کوردێن باکوور و کوردێن ترکیێ دڤێ ره‌وشا جڤاکا کورد و ره‌وشا سییاسی یا ترکیه ب کوردستانا باشوور، کوردستانا رۆژاڤا و رۆژهلاتا کوردستانێ ره ته‌ڤلهه‌ڤ نه‌کن. باشوور ژ بۆ کۆنفه‌ده‌رالی و سه‌رخوه‌بوونێ دخه‌بته. بنگه‌هێن حقوقی، سیاسی ئیداری یێن دۆزا ده‌وله‌تبوونێ ڤه مژوولن. کوردێن رۆژاڤا (سوورییێ) ژ بۆ ئۆتۆنۆمیا چاندی و فه‌ده‌رالی دخه‌بتن. ده‌وله‌تا ئ̇رانێ تو جاری وه‌که ده‌وله‌تا ترک هه‌بوونا کورد و کوردستانێ ژ کۆک ڤه ئینکار نه‌کریه. چێنابه ئه‌م کوردێن باکوور جه‌وازیێن تاریخی، جڤاکی، سییاسی و کولتوری یێن پارچه‌یێن دن ژ بیرڤا بکن، داخوازێن وه‌ک وانا بدن پێش. ئه‌م دکارن ژ دل و جان پشتگریا داخوازێن وان ژ بۆ سه‌رخوه‌بوونێ، فه‌ده‌راسیۆنێ بکن، لێ ئه‌م نکارن داخوازێن کو ژ بۆ وان گونجانه، ئیرۆ ژ باکوور ره ژی بخوازن. بێ کو ئه‌م ئارمانجێن نه‌ته‌وه‌یی دوور بکه‌ڤن، دژایه‌تیێ بکن، دڤێ ئەم فوكوسا خوە بخن سەر مافێن کو ئه‌م دکارن ب ده‌ستخینن بکن. ئه‌و ژی؛ ز̇مان ئه!د ئه‌ساسێ خوه دا ئه‌ڤ بابه‌ت، هێزێن سیاسی و ره‌وشه‌نبیرێن باکوور ئه‌لاقه‌دار دکه، دڤێ وه‌ک پێیوستییه‌کێ ل سه‌ر ڤێ مه‌سه‌له‌یا گرینگ بێ سه‌کناندن، چاره‌سه‌ریێن گوونجاو بێن په‌یداکرن. مخابن ئاکتۆرێن ناڤبۆری ب قاندی کو پێیوسته، ل سه‌ر ڤێ بابه‌تا گرنگ ناسه‌کنن، د وارێ رێخستنه‌که پێوست، پرۆگرامه‌ک گوونجاو، کولتورا پۆلیتیکه‌ک نوو، پارادیگمایه‌ک نوو، گاڤێن ب وێره‌ک ناڤێژن.بێگومان ئه‌ڤ زولم و پێڤاژۆیا ته‌نکل، ته‌ئه‌دپ و ئاسمیله‌کرنا کوردان نه ژ نها ڤه ده‌ست پێ کریه، ژ وەختێ ئتیحاح ته‌راققی و ده‌ما رێڤه‌برییا موستافا که‌مال ڤه ده‌ست پێ کریه، ب ده‌ستێ هه‌موو هکومه‌تێن ترکان ڤه هاتیه مه‌شاندن. دژاتیا ده‌وله‌تا ترک ل هه‌مبه‌ر هه‌بوون، شوور (هشمه‌ندی) ئارمانجێن کورد و کوردستانێ بێ ئه‌مساله. د دنیایێ ده نه‌هاتیه دیتن. د سالێن داوی ده حکومه‌تا ئاکپ د بن ناڤێ شه‌رێ پککێ، ب ئالیکاریا مهپ، ببپ هن ده‌ردۆرێن دژ ب کورد ره دژمناتیا رۆژاڤا و باشوور دکه. ده‌وله‌ت و حکومه‌تا ترکیه ل سه‌ر ئه‌ساسێ ترک و ئیسلامێ دژمناتیا کوردان ژ خوه را کریه کارێ ئه‌ساسی. ترس خستیه دلێ ترکان. ترک، هندک مایه کو بێژن سه‌ده‌ما کێم زارۆک ئانینا ژنێن ترک، کورد ن. سه‌ده‌ما قه‌زایێن (حادیسه‌یێن) ترافیکێ، کێمبوونا به‌رهه‌مێن بندقێ ژی کوردن!.. ل با ده‌زگه‌هێن ده‌وله‌تێ، حکومه‌تێ، پارتیێن سیاسی یێن ترکان، د ناڤ جڤاکا ترکیه دا دژمناتیا کوردان گهشتیه راده‌یه‌ک وسا کو مرۆڤ دکاره بێژه حاله‌تا جننه‌تێ یه. ئه‌ڤ حاله‌ت نه نۆرماله. سه‌ده‌ما ڤێ ژی دژمناتیا کوردانه. حه‌تا، ده‌وله‌ت و جڤاتا ترک نکاربه هه‌بوون و مافێ کوردان قه‌بول (بپه‌ژرینه) بکه، نکاره نۆرمالیزه ببه…***هێزێن سیاسی یێن باکوورێ کوردستانێ ئه‌و بنگه‌هێن کو هه‌بوون و پرۆگرامێن خوه ل سه‌ر ئاڤاکرنه، بنگه‌ها پارادیگمایێن وان ژی پێک تینه.ئه‌و بنگه‌ھ چ نه؟کوردستان وه‌لاته‌کی پارڤه‌کری یه، هه‌بوون و مافێن وێ هاتیه ئینکار کرن.کورد مڵه‌ته‌کی نه. هه‌ر چه‌ند حه‌تا ئیرۆ نکاربن ده‌وله‌تا خوه ئاڤا بکن ژی، د ناڤ خوه دا ل سه‌ر ئه‌ساسێن ئۆلی، هه‌ره‌می و له‌هجه چقاس هه‌ته‌رۆژه‌ن ژی بن. هه‌ر چه‌ند هه‌بوونا کوردان نه‌یێ قه‌بوولکرن ژی کورد مڵه‌ته‌کن.کوردستانا باکوور د بن داگیرکه‌ریا ئارته‌شا ترک ده یه. د بن نیرێ ده‌وله‌تا ترک ده یه.مڵه‌تێ کورد ژی وه‌کا هه‌موو مڵه‌تێن دنیایێ خوه‌دی مافێ چاره‌نووسه.هێزێن کوردستانا باکوور هه‌بوون، رێخستنبوون، ته‌کۆشین و پرۆگرامێن خوه د سالێن 60 و 70ێ ده ل سه‌ر ڤان ته‌سبیتێن بنگه‌هین پێک ئانی بوون. ژ به‌ر ڤان ته‌سبیتێن بنگه‌هین و ژ به‌ر قه‌ده‌خه‌کرن و زۆرده‌ستیا ده‌وله‌تا ترک هه‌ما بێژه رێخستنێن کوردان هه‌موو ڤه‌شارتی/نیڤ ڤه‌شارتی بوون. هن رێخستن خه‌باتا چه‌کداریێ دپاراستن. ژ وا نا پکک ده‌ست ب خه‌باتا چه‌کداری ژی کر.ئه‌و هێزا کو خه‌باتا چه‌کداریێ دمه‌شاند، د رۆژا ئیرۆ دا ئه‌نجامه‌کی کۆنکره‌ت ب ده‌ست نه‌خستیه. ده‌وله‌تا ترک ژی ب به‌هانه‌یا ڤێ خه‌باتێ گه‌ڵه‌ک گوندێن کوردستانێ ڤالا کرن، سۆسیۆلۆژیا کوردستانێ تێک دا، ب ملیۆنان کورد که‌تن بن ده‌ستارێ ئاسیمیلاسیۆنێ. ئه‌ڤ ته‌ڤگه‌ر ژ ئالیکی ڤه ل سه‌ر خه‌باتا چه‌کداری هین ژی ئیسرار دکه، ژ ئالیێ دن ڤه (وەتەنێ هه‌ڤبه‌ش و جومهوریه‌تا ده‌مۆکراتیک) دپارێزه! ئه‌و هێزێن کو ژ خوه را دبێژن کوردستانی، بێ کو ببینن، درووشمێن سه‌رخوه‌بوون، فه‌ده‌راسیۆنێ ل گۆر ره‌وشا ئیرۆ نه گوونجاینه، موقابه‌لا وێ نینه دیسا ژی، وه‌کی کو تشته‌ک نه‌بووبه سلۆگانێن خوه داڤێژن.باشه، داخواز و ڤزیۆنێن ڤان ته‌ڤگه‌ران، ره‌وشا وه‌لاتێ مه و مله‌تێ مه، ره‌وشا ترکیه و کوردستانێ چقاسی ل هه‌ڤ تێ؟ چقاسی ل هه‌ڤ دکه؟دڤێ ته‌ڤگه‌رێن سیاسی یێن کورد و ره‌وشه‌نبیرێن کورد به‌رسڤه‌که گونجاو بدەنه ڤێ پرسێ.ئه‌ز ل گۆر خوه ل به‌رسڤه‌کێ دگه‌رم. د ره‌وشا ئیرۆ دا رایا من ئه‌ڤه؛ بێ کو ژ پره‌نسبێن هه‌بوونا وه‌لاتێ کوردستانێ و مافێ چاره‌نووسیا مله‌تێ کورد دوور بکه‌ڤن، دڤێ ڤاتنیێن کو د ره‌وشا ئیرۆ ده خوه فه‌رز کریه، ته‌سبیت بکن.دڤێ ئیرۆ، بگهێژن رێخستنه‌که گونجاو کو بکاربه خوه پێش ڤه ببه، گرسه‌یێن گه‌ل بده دۆرا خوه، مه‌تۆدێن خه‌بات و ته‌کۆشینێ ره‌سه‌ن کو بکاربه به‌رده‌وام به، خوه‌دیبوونا پرۆگرامه‌که کو داخوازێن کو دکارن ب ده‌ستخینن به.رێخستنه‌ک چاوا کو بکاربه ل پێشکه‌ڤه، به‌رفرەھ به؟ئه‌و پرۆگرام، داخواز و تاله‌ب چنه کو مرۆڤ دکاره بده‌ستخینه؟رێیا خه‌باتا مه‌شروع و ماقول چ نه کو مرۆڤ بکاربه ڤان داخوازان پێک بینه؟به‌رسڤێن کو ژ بۆ پرسێن هان بێن دایین دێ ببه بنگه‌ها پارادیگمایا نوو.ئه‌گه‌ر ئه‌م خوه د ناڤ چه‌ند فۆرمولێن ژبه‌رکری هه‌پس نه‌کن، ئه‌م ره‌وشا خوه، ژ راستیا خوه دوور نه‌که‌ڤن ئه‌م دکارن ل باکوور و ل ترکیه گاڤێن کو بێن ئاڤێتن ته‌سبیت بکن.د بنگه‌ها خوه دا، د ناڤه‌رۆکا خوه دا ته‌کۆشینا کوردێن باکوور و ترکیه ته‌کۆشینا هه‌بوونێ یه!دڤێ کوردێن باکوور د ره‌وشا ئیرۆ دا بکاربن بنگه‌ها پارادیگما خوه ل سه‌ر ڤێ ئه‌ساسێ ده‌ینن.ته‌ڤگه‌ره‌ک، کامپانیایه‌ک و رێخستنه‌ک کو ل سه‌ر ئه‌ساسا پارادیگما نوو خوه ب رێخستن بکه، دڤێ شێوه‌یا خه‌باتا خوه ژی، پرۆگراما خوه ژی ل گۆر پارادیگمایا نوو بهۆنینه. ره‌وشا ته‌ڤگه‌را کوردستانا باکوور و ترکیه د رۆژا ئیرۆ ده ده‌ڤ ژ سه‌رخوه‌بوون، فه‌ده‌راسیۆنێ به‌ردن، نکاره ئۆتۆنۆمیا هه‌ره‌می ژی هلگره. ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ دڤێ ئه‌م بکاربن بێ ترس، بێ دودلی ژ داخوازێن ماکسیمال کو مه به‌رێ دپاراستن، داکه‌ڤن، داخوازێن کو ئیرۆ ئه‌م دکارن ب ده‌ستخینن. ئه‌ڤ ژی داکه‌تنا ئاستا پرۆگراما ز̇مان و ناسناما نه‌ته‌وه‌یی یه.د رۆژا ئیرۆ ده زمان و ناسنامه‌یا ب ملیۆنان کورد ل ترکیه و کوردستانا باکوور هین ژی قه‌ده‌خه یه. ب گۆتنه‌که دن زێده‌یی ۲۰ ملیۆن کورد ترک تێن حه‌سباندن، تێن ئاسیمیله‌کرن، کوردی (کورمانجی، زازاکی) ل به‌ر ھندابوونێ یه. ته‌ڤگه‌رێن کورد دڤێ ڤێ راستیا تاحل ببینن ل گۆر وێ گاڤێن پێیوست باڤێژن.تو هێز، تو ئالی کو خوه‌دی داخوازا زمانێ کوردی به دڤێ ژ به‌ر باهانه‌یێن ئیدۆلۆژک و سیاسی نه‌یێ بچووکدیتن، پشتگوه کرن. دڤێ رێنا ببینن، په‌یدا بکن دا کو هه‌ر ئالیێن کو خوه‌دی داخوازا زمانێ کوردی یه، ب هه‌ڤ ره بشوخولن. چیمه‌نتۆیا هه‌ری ب هێز و قه‌وین کو کوردا بینه ل با هه‌ڤ زمان و ناسنامه یه.زمانێ کوردی (کورمانج و زازاکی) واسته‌یا هه‌ری گرینگ ئه کو ئه‌م بکاربن خوه بگهینن ملیۆنان. تو خه‌باته‌ک کو زمان و ناسنامه بده پێش، دڤێ بچووک نه‌یێ دیتن.ژ به‌ر ڤێ ئه‌و ده‌زگه‌هێن کو په‌روه‌رده‌یا زمانێ کوردی دکن (وه‌ک ئونیڤه‌رسیتا مێردینێ) دخوازی ب ده‌ستێ ده‌وله‌تێ ڤه هاتبه ئاڤاکرن، دخوازی ئه‌و خه‌باتا زمان کو ب ده‌ستێ به‌له‌دیه‌یێن کو د ده‌ستێ دبپ و هدپ ده دهات مه‌شاندن، خه‌باتێن په‌روه‌رده کو ب ده‌ستێ کۆمه‌لان وه‌ک کوردی-ده‌ر تێ مه‌شاندن، رۆژنامه و کۆڤارێن کوردی، کتێب، شانۆ، فلم، موزیک، رادیۆ و ته‌له‌ڤیزیۆنێن کوردی بچووک نه‌یێن دیتن.ژ بۆ زارۆکان بشینن ده‌رسێن بژارته یا کوردی کو دبستانێن ناڤه‌ندی دا ده‌وله‌تێ رێ دایه، چما کامپانیایێن وه‌لێ نه‌یێن مه‌شاندن. ئه‌و که‌سێن کو د ناڤ ته‌ڤگه‌را سیاسی یا کورد ده ژ بۆ داخوازێن ماکسیمال دکارن قسه‌یێن قۆر بکن و لێ، زارۆکێن خوه ناشینن ده‌رسێن کوردی؟ چما ته‌ڤگه‌را کورد، رێ دده که‌سێن ووها کو ل سه‌ر پشتا ته‌ڤگه‌را کورد قوره‌تیێ دکن و ژ بۆ زمان و ناسنامه‌یا کوردان تلیێن خوه ناله‌بتینن؟د مالێن خوه ده، تاخا خوه ده، مزگه‌فتێن خوه ده، خانیێن جه‌م ده، جیهێ کارێن خوه ده، قه‌هوه‌خانێن خوه ده، رێڤتیێن خوه ده، داوەت و شینێن خوه ده، چما ئه‌م کورمانجی زازاکی قسه ناکن؟ چما جڤینێن پارتیان ده، کۆمه‌لان ده، مه‌ش و متینگان دا زازاکی کورمانجی ناپه‌یڤن؟ راسته، ده‌وله‌ت زمانێ مه قه‌ده‌خه کریه! راسته سیاسه‌تا ئاسیملاسیۆنێ دمه‌شینه! باشه، ئه‌م ب خوه چ دکن؟ ئه‌م ب خوه ل کو ده‌رێ نه؟ ئه‌م وه‌که بلبل فێری (هینی) ترکی دبن، ئه‌م ب وێ ڤه ژی نامینن د سه‌ر ده، زمانێن دن ژی، فێر دبن، ده‌ما دۆر تێ کوردی، گه‌ڵه‌ک ژ مه دبێژن (ئه‌ز کوردم، لێ کوردی نزانم) بێ کو شه‌رم بکن په‌سنا خوه ددن دبێژن ئه‌م گه‌ڵه‌ک زمانان دزانن! هه‌ما ته‌نێ ل ئه‌وروپا ب سه‌دان کادرۆیێن سیاسی هه‌نه کو ب سالان د ناڤ ته‌ڤگه‌را کورد ده جھ گرتنه، فێری ترکی زمانێن ئه‌وروپی بوونه، لێ زمانێ کوردی هێژایێ فێربوونێ نه دیتنه.باشه، مه فێهم کر، ده‌وله‌تێ مه ئاسیمیله دکه. ئه‌م ره‌خنه ل سیاسه‌تا ئاسیمیلاسیۆنێ دگرن لێ ئه‌م ب خوه چ دکن؟ دڤێ ئه‌م بخوه ژ دل ئاسیمیله‌بوونێ ره، ب حه‌مدێ خوه ئاسیمیله‌بونێ ره بکاربن بێژن نا، دا کو ئه‌و هێزا کو دخوازی ته ئاسیمیله بکە، رێزێ ل ته بگرێ و رێز و ئیحتیرامێ ل سه‌کنا ته و داخوازا ته بگری. ئه‌گه‌ر ئه‌م ڤان تشتان پێک بینن، هنگی دکارن داخوازێن خوه بدن پێش، هنگی ئه‌م دکارن ژ ده‌وله‌تێ ره بێژن:کۆمارا ترکیه، تێبنیێن خوه په‌یمانا مافێن زارۆکان یا یUN هلده.دڤێ کوردی، ژ باخچێ زارۆکان هه‌تا ئونڤه‌رسته‌یێ ببه زمانێ په‌روه‌ردێ.دڤێ دبستانێن کو مامۆسته‌یێن کوردی په‌روه‌رده بکه بێن ڤه‌کرن.دڤێ زمانێ فه‌رمی یێ کوردستانێ کوردی به.پرۆگرامێن په‌روه‌رده‌یا سیسته‌ما ترکیه‌یێ ده ناڤه‌رۆکێن ئانتی-کورد دڤێ بێن پاقژکرن. داخوازێن ب ڤی ره‌نگی مرۆڤ دکاره فره‌هتر بکه.کورته‌بری، دڤێ ئه‌م بکاربن بێژن:ئه‌ز زمان و ناسناما خوه یا کوردی دخوازم.ئه‌ز ناخوازم ئه‌زبوونا من (هه‌بوونا) بێ گوهه‌رتن.ئه‌ز دخوازم وه‌کا خوه بم، وه‌کا خوه بژیم.ئه‌ز ناخوازم ببم تشته‌کی دن ژ ئه‌سلێ خوه، ژ که‌سایه‌تیا خوه، کۆکا خوه دوور بکه‌ڤم.ئه‌ز دخوازم ناسنامه و زمانێ من یێ کوردی وه‌که مافه‌کی د ده‌ستوورا ئه‌ساسی ده بێ پاراستن.شێوه‌یا خه‌باتا پلاتفۆرم یان ژی ته‌ڤگه‌ره‌که کو ل سه‌ر بنگه‌ها زمان و ناسنامه ب ئاوایه‌کی سڤیل، ئاشکه‌ره، مه‌شروع بێ هۆناندن چاوا به؟که‌سایه‌تیا کورد ب که‌سایه‌تیا ترک ڤه، زمانێ کوردی ب زمانێ ترکی ڤه تێ بشاڤتن، حه‌لاندن، ھنداکرن. دڤێ هه‌رکه‌س پرسا، ئه‌زێ ل هه‌مبه‌ر ڤێ ته‌هدیدێ چاوا بسه‌کنم ژ خوه بکی. ب ملیۆنان کورمانج و زازا بوونه ترک. ئه‌ڤ ترکبوونا کوردان وه‌کا به‌رێ نه د ئاسته‌که هندک ده یه، ئیرۆ به‌شه‌کی مه‌زن یێ کوردان دایه به‌ر خوه.دڤێ هه‌رکه‌س ل گۆر خوه، به‌رسڤا ل هه‌مبه‌ر ئاسیمیلاسیۆنێ مه‌تۆدا خه‌باتێ وێ چاوا به بده.به‌رسڤا من: کوردی بپه‌یڤه، ناسناما خوه یا کوردی، نه‌ڤه‌شێره، نه‌به خوه‌دی کۆمپله‌کس، چاوا کو ئالمان بوون، ئه‌ره‌ب بوون، ترک بوون، تاجک بوون، بولگار بوون، روس بوون خوه‌زایی یه، کوردبوون، کورمانج بوون، زازا بوون، ئێزدی بوون، ئه‌هلی هه‌ق بوون ژی خوه‌زایی یه…به‌رسڤا مه‌تۆدا خه‌باتێ (ته‌کۆشینێ) هه‌ڤۆکه‌که؛ وه‌کا خوه بژی…چیه وه‌کا خوه ژیین؟ وه‌که کورده‌کی بژی، ب کوردی بپه‌یڤه، ب کوردی بخوینه، ب کوردی بنڤسینه، ب کوردی بفکره، ب کوردی ئه‌ڤیندار به، ب کوردی په‌ڤچوونێ بکه، ب کوردی خه‌ونا ببینه، ب کوردی خیالان بکه، ب کورته‌بری ب کوردی بژی، ب کوردی بمره. وه‌ک گۆربه‌هشت شاعیر هەژار موکریانی گۆتیه، تو ژی (ب کوردی دژیم، ب کوردی دمرم، ب کوردی ددم وەلامی قه‌بریخۆم، دیسان ب کوردی زندی دبم…) بێژه، دا کو هه‌بوونا ته ژ هۆلێ رانابه، تو، هه‌بوونا ته، هه‌بوونا مڵه‌تێ ته ھندا نه‌به!…د ره‌وشا ئیرۆ ده، ژ بۆ کوردێن کو د ناڤ سینۆرێن ترکیه‌یێ ده دژین، ته‌کۆشینا هه‌ری ب روومه‌ت و هێژا، خوه‌دی لێ ده‌رکه‌تنه زمان و ناسنامه‌یا کوردی یه. پێشنیارێن دی ژ بۆ خاپاندنا کوردانن، ته‌ڤلهه‌ڤکرنا ئارمانجێن کوردان، مژوولکرنا کوردانن.چما؟ژ به‌ر کو هه‌ده‌فا وان، هه‌بوونا ته یه!چاوا قه‌سدا هه‌بوونا ته دکن؟ب تونه‌کرنا زمان و ناسناما ته ڤه!تو چاوا ل هه‌مبه‌ر ڤێ ته‌هدیدێ ده‌رکه‌ڤی؟خوه‌دی زمان و ناسنامه‌یا خوه کوردی ده‌رکه‌تن ڤه…پرادیگمایه‌که نوو، ل گۆر داخواز و پرۆگراما ڤێ پارادیگمایا نوو، شێوه‌کی نوو یا خوه برێخستنکرنێ، مه‌تۆدێن خه‌باتێ و گهشتنا کولتوره‌که پۆلیتیک ئا نوو ژی ب خوه را تینه. گه‌لۆ هێزێن سیاسی یێن باکوور کو خوه‌دی تاریخ و ته‌جرووبه‌که 40-50سالی نه بێ کو ده‌ڤ ژ ئارمانج و پرۆگرامێن خوه یێن سیاسی به‌ردن، د ره‌وشا کوردستانێ و ترکیه‌یێ دا دکارن ل گه‌ل هێزێن سییاسی ده‌مۆکراتیک پلاتفۆرمه‌که پێک بینن و ژ بۆ بده‌ستخستنا مافێ زمان ده‌ست ب کامپانیه‌که ملی بکن؟عابد گۆرسەس17.09.2018
پارادیگمایا نوو: زمان و ناسنامە
