ژ ڕۆژا رژێما ئەسەد و بەعس ل سووریێ هاتیە ژناڤبرن و سه‌رۆکێ رژێمێ ژ سووریێ ده‌رکه‌تی هه‌تا نها گه‌له‌ک گۆتوبووژ تێنە کرن. ڕاستیه‌ک هه‌یه کو، نه هه‌یه‌ت ته‌حریر شام و نه ژی ڕێخستنێن موخاله‌فه‌تا ئەسەد نەدکارین ب سه‌رێ خوه هه‌ما ۱۲ ڕۆژان دا هه‌تا شامێ بچن و ده‌ستهلاتێ بگرن دەستێ خوە. ئه‌ڤ پلانه‌ک بوو و هێزێن ناڤده‌وله‌تی ل پشت بوون و ئه‌ڤ یه‌ک ژی ل گۆرا داخوازیا وان پێکهات.
ئه‌گه‌ر ئه‌م ڕاستیا سووریێ ب ته‌مامی بنێرن، رژێما ئەسەد د ده‌ستێ گروبه‌کا مه‌زهه‌بی دا بوو و ل سه‌ر بنگه‌هی به‌رژه‌وه‌ندیێن وی مەزهەبی ده‌ستهلات دهاتە بڕێڤه‌برن. ژ ئالیه‌ک دن ڤه گوروپێن ل دژی رژێمێ ژی پرانی گوروپێن مه‌زهه‌بەبی بوون. رژێما سووریێ ده‌ستێ ڤان گروپان دا بوو، ئیران و هه‌موو گوروپێن شیعە پشتگریا وێ دکر و ب هه‌زاران چه‌کدارێن ڤان گوروپان ل سووریێ رژێما ئەسەد دپاراستن. ژ ئالیه‌ک دن ڤه د سه‌ری دا هه‌یه‌ت ته‌حریر شام و گوروپێن دن یێن ئیسلامی سونه نه و ڕێخستنێن ئیسلامی نه و شه‌رێ ده‌ستهلاتێ دکرن.
پشتی شه‌رێ ئیسرائیل و حه‌ماسێ شەرێ ل دژی حزبولا یا لبنانێ ده‌ستپێکر، ئیسرائیل د ناڤا ساله‌کی دا کاری باندۆرا حزبولا ل لبنانی بشکینه و وان ب ئاوایه‌کی به‌رته‌راف بکه. ئیسرائیل هه‌یبه‌تا ئیرانێ شکاند و ڕۆژانه ل سووریێ ئێریشێ ئیران و ملیسێن ئیرانێ دکر. د ئه‌نجام دا هێزێن پشتگریا رژێمێ دکرن ژ ئالیێ ئیسرائیل ڤه هاتن زه‌عیف کرن و هێزا وان یا شه‌ر ل سووریێ تێکچوو. ڕووسیا دیت کو، چو به‌رژه‌وه‌ندیا وان د پاراستنا رژێما ئەسەد دا نه‌مایه و ژ خوه شه‌رێ ڕووسیا و ئوکرایان ژی ڕووسیا گه‌له‌ک ژ ده‌رب خستیه. ده‌وسا کو ڕووسیا ب شه‌ر رژێما ئەسەد بپارێزه ، د چارچۆڤه‌یا هه‌ماهه‌نگیه‌کی دا بریارا ڤه‌کێشانا هێزێن خوه ژ سووریێ دا.
ئه‌ڤ یه‌ک هه‌موو ب کێری کارێ هه‌یه‌ت ته‌حریر شام و هێزێن ئۆپۆزسیۆنا سووریێ هات و وان ژی ل گۆر کو هاتیە پلانکرن ده‌ست ب ئێریشا کرن و ده‌مه‌ک کورت دا گەهشتن شامێ. هێزێن رژێمێ و هه‌ڤالبه‌ندێن وان قه‌ت شه‌ر نه‌کرن و ل به‌رخوه‌نه‌دان. ئه‌ڤ یه‌ک ژی بالکێش بوو.
نها د ڤی شه‌ری دا ڕه‌وشا کوردا ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ دێ چه‌وابه ؟ یان ژی دڤێ کورد چ بکن؟
ژ بۆ بەرسڤا ڤان پرسان دڤێ مرۆڤ راستیێ بزانە کا پەکەکە ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ چه‌وا بوو ده‌ستهلات و چ سیاسه‌ت ڕێڤه بر. ئه‌ڤ یه‌ک گرینگه . تێ زانین کو پەکەکە ب هارکاریا رژێما ئیران، ئیراق یا وی ده‌می و سووریێ ل هه‌رێمێن کوردستانێ هاتن بجهکرن و رژێما سووریێ رۆژاڤایێ کوردستانێ ڕاده‌ستی چه‌کدارێن پەکەکێ کر.
چه‌کدارێن پەکەکێ ل ده‌ڤه‌رێ ب ئالکاریا ده‌ستهلاتا باشوورێ کوردستانێ ل دژی داعیشێ شه‌ر کرن. ئازادکرنا کۆبانی ب خوه نموونا هه‌ری به‌ربچاڤ بوو.
ده‌ما کو پەکەکێ و ڕێخستنێن پەکەکێ ئاڤاکرین ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ بوون ده‌ستهلات، ژ بلی خوه ڕێ نه‌دان چو ئالیه‌ک دن یێن سیاسی کو چالاکیێن خوە یێن سیاسی ل رۆژاڤایێ کوردستانێ بکن. ئەمریکا د چارچۆڤه‌یا شه‌رێ دژی دائیشێ دا پشتگریه‌ک مه‌زن دا هەسەدێ و هه‌تا وه‌ک نها چه‌کێ وان، په‌روه‌رده‌کرنا وان و معاشێ وان ژ ئالیێ ئامه‌رکایێ ڤه تێ جهبجهکرن. هەسەدە ژ کوردان ، عه‌ره‌بان و ژ کێمنه‌ته‌وێن دن پێکهاتیه. هێدی نه ته‌نێ ل کوردستانێ د ناڤ هه‌رێمێن عه‌ره‌بان دا ژی ببوو خوه‌دی ده‌ستهلات.
ب دەستپێشخەریا ده‌ستهلاتا باشووێ رکوردستانێ و ئینسیاتیفا سه‌رۆک بارزانی ۳ جاران بەرپرسێن پەیەدێ\پەکەکێ و ئه‌نەکەسێ ل هەولێر و دهۆکێ ل هەڤ جڤاندن و ر]کەفتین ئیمزاکرن. لێ مخابن چوجارا ئه‌و رێکەفتن نه‌که‌تن د پراکتیکێ دا. ژ به‌ر کو پەکەکێ نه‌دهشت.
ده‌ستهلاتا ڕۆژاڤایێ کوردستانێ چه‌وا بوو؟ ل هه‌رێما ڕۆژاڤایێ کوردستانێ، ب ده‌هان ئه‌ندامێن پارتیێن ناڤا ئه‌نەکەسێ دا دهاتن گرتن و دێخستن زیندانان دا. ب ده‌هان ئه‌ندامێن پەدەکەسێ و هنده‌ک پارتیێن دن بێ سه‌روشوون کرن و ژ ئالیێ چه‌کدارێن پەکەکێ ڤه وندا بوون هاتن کوشتن.
ناڤێ کوردستانێ و ئالایێ کوردستانێ قه‌ده‌خه‌بوو . ناڤێ خوه کرن خوه‌سه‌ریا نزانم چیێ سووریێ.. گه‌له‌ک چالاکیێن ئالیێن سیاسی یێن کوردی دهاتن ئاسته‌نگ کرن.
د باوه‌ریا من دا ئه‌گه‌ر ئالایێ کوردستانێ ل سه‌ر هه‌رێمه‌کا کوردستانێ نه بلند به، ئه‌و ده‌ر نه خوه‌دی ستاتوویه‌کی کوردستانی یه. ڤێجا کی و چه‌وا ل وێ هه‌رێمێ خوه‌دی ده‌ستهلات به نه گه‌له‌ک گرنگه.
ژ ئالیه‌ک دن ڤه د ڕۆژا خوه دا ئه‌نەکسە د ناڤا ئۆپۆزیۆنا سووری دا بوون. ل دژی رژێمێ ل گه‌ل ئۆپۆزسیۆنێ ته‌ڤدگه‌ریان. پەیەدێ و هه‌ڤالبه‌ندێن وێ پتر نێزیکی رژێما ئەسەد بوون و پەیوه‌ندیێن وان ل گه‌ل رژێمێ هەر هه‌بوون. هه‌تا رژێمێ هه‌موو بنگه‌هێن خوه ڕاده‌ستی هەسەدێ کرن. گه‌له‌ک جارا هەسەدێ ژی هنده‌ک ده‌ڤه‌رێن کو دخێستن د بن کۆنترۆلا خوه دا ڕاده‌ستی هێزێن لەشکەرێ رژێمێ دکرن.
ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ پەکەکە و هێزێن گرێدایی پەکەکێ یانی ده‌ستهلاتا هه‌یی، پەیوه‌ندیێن وان ل گه‌ل ئیرانێ، ل گه‌ل رژێما سووریێ و ل گه‌ل حه‌شدا شه‌عبی هه‌بوون. ژ ئالیه‌ک دن ڤه پەیوه‌ندیێن ئه‌نەکەسێ ل گه‌ل کوردستانا باشوور، ل گه‌ل ترکیێ و ئۆپۆزسیۆنا سووریێ هه‌بوون. ئه‌ڤ ڕاستیه‌که و مرۆڤ نکاره پەیوه‌ندیێن پەکەکێ ل گه‌ل ڤان هێزان مه‌شرعو ببنه و ته‌نه ئه‌نەکەسێ ب پەیوه‌ندیێن ل گه‌ل ترکیێ و جهگرتنا د ناڤا ئۆپۆزسیۆنێ دا تاوانبار بکه. ئه‌ڤ سیاسه‌ته‌یە کو، ڕێگریێ ل یه‌کتیا ناڤا مالا کوردان دا دکه.
نها ژ بۆ کورد ببن یه‌کده‌ست و یه‌کتیه‌ک د ناڤا مالا کوردان دا ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ چێببه، دڤێ زه‌مینەیێ وێ بێ ئاماده‌کرن. هه‌ما ب گۆتنا ئه‌ڤ یه‌ک پێکنایێ. سیاسه‌ت ب حسسیه‌تێ نایێ ڕێڤه‌برن.
سیاسه‌تا پەکەکێ ڕێ ناده کو، ستاتوویه‌ک کوردستانی ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ بێ ئاڤاکرن. ژ به‌ر کو ئه‌و ل دژی ده‌وله‌تبوونا کوردا ڤه‌کری ته‌ڤدگه‌رن. ژ بۆ ڤێ گه‌ره‌ک کوردێن سووریێ ژ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه و ده‌ستخستنا مافێن نه‌ته‌وی ژ ده‌ڤ سیاسه‌تا ل دژی ده‌وله‌تبوونا کوردان به‌ردن و ڤێ یه‌کێ ژ ڕایا گشتی را ڕاگەهینن. دێ هینگێ پتر زه‌مینێ یه‌کتیه‌کا کوردان ل ڕۆژاڤا بێ ئاماده‌کرن. بلا ئه‌نەکەسە و ئالیێن پەیەدێ په‌یمانه‌کی ئیمزا بکن و هێزێن چه‌کدارێن ئه‌نەکەسێ و پەیەدێ ژی ببن یه‌ک و ستاتوویا کوردستانێ بپارێزن.
کورد نکارن د ناڤ دو هێزێن ل سه‌ر بنگه‌هێ مه‌زهه‌ب هاتین دامه‌زراندن ته‌رجیحه‌کی بکن. بلا ته‌رجیحا کوردان ژ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن وان یێن نه‌ته‌وی بن.
ئه‌گه‌ر پەکەکە د سیاسه‌تا خوه یا خه‌له‌ت و نه کوردستانی دا ئیسرار بکە، نه یه‌کتیه‌ک د ناڤا کوردان دا پێکتێ و نه ژی کورد ل ڕۆژاڤا دبن خوه‌دی قەوارەیەک سیاسی. دێ هه‌رێما کو ئیرۆ پەکەکە لێ ده‌ستهلاته و هه‌ر گاڤێ دکاره ژ ده‌ستێ وان ده‌رکه‌ڤه.
باوه‌رم ب ڕووخاندنا رژێما ئه‌سه‌د ئا فاشست دەرفەتەک ژ بۆ کوردان ده‌رکه‌تیه هۆلێ. گه‌ره‌ک کوردێن ڕۆژاڤا ل گۆرا به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه یێن ژ بۆ ده‌ستخستنا مافێن خوه یێن ڕه‌وا ته‌ڤبگه‌رن و ئەڤ دەرفەتا زێرین ببه ئەگەرێ کو، ستاتوویه‌ک کوردستانی ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ بێ ئاڤاکرن.
ژ ئالک دن ڤه ، مه بڤێ و نه‌ڤێ ئیرۆ ترکیه د سیاسه‌تا سووری دا و پاشه‌رۆژا ڤی وه‌لاتی دا بوویه خوه‌دی باندۆر. گه‌ره‌ک ئه‌ڤ یه‌ک به‌ر ب چاڤ بێ گرتن. ژ ئالیه‌ک دن ڤه ئامه‌ریکا و فرانسا ژ بۆ یه‌کتیا کوردان ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ هه‌ولددن. سه‌رۆکێ هه‌رێما کوردستانێ دکاره ڕۆله‌ک سه‌ره‌که د یه‌کتیا کوردێن ڕۆژاڤا دا بله‌یزه و د ڤێ ده‌ربارێ دا ته‌خسیری ژی ناکه.
گه‌ره‌ک ئه‌م هه‌می وه‌ک کورد ڤێ ده‌رفه‌تا زێرین ببنن و ل گۆرا وێ ژی ته‌ڤبگه‌رن و نرخاندنا بکن و بکاربن ب ئاوایه‌کی ببن ئاریکار ژ بۆ یه‌کتیا هێزێن سیاسی ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ. ئارمانجا سه‌ره‌که ئه‌وه کو ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ کورد ببن خوه‌دی ستاتوویه‌کی کوردستانی و ببن نموونه‌یه‌ک ژ بۆ ئستقرارا هه‌رێمێ ب خوه ژی.
ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ ستاتوویا کو به‌حسێ دکن ئاڤا ببە دێ ڕێ ل پێشیا گه‌له‌ک تشتان و د ناڤ دا ده‌وله‌تبوونا کوردان ژی ب ئاوایه‌کی ڤه‌که.
٢٠٢٤\١٢\١٧
