پرسا کورد پرسه‌کا نه‌ته‌ویه ب زهنیه‌تا پارتیێن ترکیێ نایێ چاره‌سه‌رکرن
د ڤان ده‌مێن داویێ دا گۆتوبێژکرنا هلبژارتنێن پێشوه‌خت ل ترکیێ و باکورێ کوردستانێ د سه‌رێ ڕۆژاڤا سیاسی دا‌یه. ب تایبه‌تی پشتی سه‌ردانا شاندەیا جەهەپێ بۆ باشوورێ کوردستانێ و داخوویانیێن به‌رپرسێن جەھەپێ د ڤی واری دا دایین، بۆ ئەگەرەك كو جارەكا دن پرسا کورد ببە مژارا گۆتوبێژان. هه‌ر ئالیه‌ک سیاسی ل ترکیێ، هەدەپە ژی د ناڤ دا، ل سەر ڤێ مژارێ تشتێن جودا دبێژن. لێ د داویێ دا هه‌موو ل سەر پرسا كورد ھەموو دگەهنە ئه‌نجامه‌کێ هه‌ڤبه‌ش. ب واتەك دن، گه‌له‌ک جودابوون د ناڤا دیتنێن وان یێن د ده‌ربارێ پرسا کورد دا نینە.
سەرۆكێ جەھەپێ، كەمال کلچدارۆگلو، دبێژه موخاتەبێ مه نه ڕێخستنێن نھێنی نە، ئه‌م ل گه‌ل ڕێخستنێن ئاشكەرا ڤێ پرسێ چاره‌سه‌ر دکن. موخاتەبێ مه هەدەپە یه و ئه‌ڤ پرس د پەرله‌مه‌نتۆیێ دا تێ چاره‌سه‌رکرن.
ژ ئالیه‌ک دن ڤه، پارله‌مه‌نته‌رێ وانێ و هه‌ڤسه‌رۆکێ به‌رێ یێ هەدەپێ، سه‌زا ته‌مه‌لی، به‌رسڤا جەھەپێ دده و دبێژه هەدەپە ب ته‌نێ زه‌مینه‌کی ژ بۆ چاره‌سه‌ریا پرسا کورد ئاماده دکه، لێ موخاتەبێ ڤێ پرسێ، پرسا كورد، ئیمرالی یه. هه‌ڤسه‌رۆکێ به‌رێ یێ هەدەپێ سەلاحەدین ده‌مرتاش ژی ژ زیندانێ داخویانیا دده و دبێژه موخاتەب هەدەپە یه و هه‌موو پرسگرێکێن ترکیێ، د ناڤ دا پرسا کورد ژی، هه‌موو د پەرله‌متۆیا ترکیێ دا تێنه چاره‌سه‌ر کرن.
هه‌ری داوی هه‌ڤسه‌رۆکێ هەدەپێ، مەدحەت سەنجار، ل سەر ڤێ مژاری ئاخڤی و دلێ که‌سه‌کی نه‌هشت و دا خویاکرن كو چاره‌سه‌ری د پەرله‌مه‌نتۆیا تركیێ دا یه، لێ ئیمرالی ژی ناوه‌نده‌ک گرنگه ژ بۆ چاره‌سه‌ریا ڤێ پرسێ.
نها ڕاستی چیە، گەلۆ هەدەپە هه‌تا چ ڕاده‌یێ دكارە ژ ده‌رڤه‌یی ئیرادەیا ئیمرالی ته‌ڤبگه‌ره؟ یه‌ک ڕێ هه‌یه کو هەدەپە بکاربه ل هەمبه‌ر ئیمرالی ته‌ڤبگه‌ره، ئه‌و ژی فه‌رمانا قه‌ندیله.
وه‌ک کورد پێدڤیە ئه‌م خوه نه‌خاپینن و ڕاستیا خوه ببینن. هەدەپە ژ بۆ چاره‌سه‌ریا پرسگرێکا کورد چ دبێژه؟ د ڤێ چا‌رچۆڤه‌یێ دا چ پرۆژه‌یێن هەدەپێ هه‌نه؟ بلا به‌رپرسه‌کێ هەدەپێ ڕابه و ب ئاوایه‌کی ڤه‌کری چاره‌سه‌ریا ئه‌و ژ بۆ پرسگرێکا کورد دخوازن زه‌لال بکه.
ل هه‌موو پارچەیێن کوردستانێ، ل باکورێ کوردستانێ ژی، پرسگرێکا کورد پرسه‌کا نه‌ته‌وەیی یه و پرسا مله‌ته‌کی یه. ئه‌گه‌ر کورد ب ئیرادەیا خوه نه‌بن خوه‌دی ستاتوویه‌کی و ئه‌و ب خوه بریارا چاره‌نڤیسا خوه نه‌دن، ئەو ئالیێن سیاسی یێن کو ل هەمبه‌ر ده‌ستکه‌فتیێن نه‌ته‌وی ته‌ڤدگه‌رن، نکارن ته‌مسیلا کوردا بکن و پرسگرێکا کوردا چاره‌سه‌ر بکن.
هەدەپە دخوازه کوردا ئه‌نته‌گره‌یێ ترکیه بکه. ژ خوه ئه‌و وه‌ک پارتیه‌ک ترکیێ ته‌ڤدگه‌رن. ڤێ یه‌کێ ڤه‌کری دبێژن.
پرسا کوردا نه ب “ده‌مۆکراتیکرنا” ترکیێ ڤه گرێدایی یه. ڕاسته ئەگەر ل ترکیێ ده‌مۆکرسیه‌ک ڕاسته‌قێنە ل گۆرا نۆرمێن ده‌مۆکراسیا وه‌لاتێن ڕۆژاڤا پێكوەرە، ژ بۆ کوردا ده‌ستکه‌فتیه‌ک مه‌زنه و دبه زه‌مینه‌ک کو کورد بکاربن ب مه‌تۆدێن ده‌مۆکراتیك دۆزا مافێن خوه یێن نه‌ته‌وی بکن. کورد مله‌ته‌کن، وه‌لاتێ وان کوردستانە و بنده‌ستن. ژ بۆ کو پرسا کورد بێ چاره‌سه‌رکرن دڤێ کورد ل سه‌ر ئاخا خوه بکارن بریارا چاره‌نڤیسا خوه بدن.
تشتا کو نها تێ گۆتوبێژ کرن ب ناڤێ “پێڤاژۆیا چاره‌سه‌ریێ” هاته جه‌رباندن. حکومه‌تا ئاکەپێ جه‌ساره‌ته‌ک مه‌زن دا نیشاندان ل گه‌ل پەکەکێ هەڤدیتن کرن. هەدەپە ب خوه ژی وه‌کا پرۆژه‌یه‌کا ڤێ پێڤاژۆیێ ب بریارا ده‌زگه‌هێن ده‌وله‌تێ و ئۆجەلان هاته دامه‌زراندن. هه‌موو هه‌ڤدیتنێن د گه‌ل ئۆجەلان دهاتن کرن شاندەیا هەدەپێ ژی دچو ئیمرالی و بەشداری ڤان جڤینان دبوو. ده‌زگه‌هێن ده‌وله‌تێ ل ئۆسلۆ ل گه‌ل پەکەکێ ڕوونشتن و گۆتوبێژ کرن. هەدەپە ته‌نێ وه‌ک قاسدەكی د ڤێ پێڤاژۆیێ دا ڕۆل له‌یزت. شاندەیێن هەدەپێ د ناڤبه‌را ئیمرالی و قه‌ندیلی دا دچوون و دهاتن. یانی هەدەپە نه ناوه‌ندا بریارێ یه. لێ ئه‌و پێڤاژۆ نه‌چوو سه‌ری. ئه‌نجاما پێڤاژۆیێ جاردن بو شه‌ر و نه‌خوه‌شی و سیاسه‌تا خه‌نده‌کان و گه‌له‌ک باژارێن کوردستانێ پێ هاتن وێران کرن.
سیاسه‌تا “براتیا گه‌لان” درووشمەك/سلۆگانه‌ک بنگه‌هین یا هەدەپێ یه كو د بنگه‌ها خوه دا ئەڤ سلۆگانا چه‌پێن نه‌ته‌وی ل ترکیێ یه ژی. نابە د بن ناڤێ سیاسه‌تا “براتیا گه‌لان “دا ملەتەك بێ ژناڤبرن. ڕاسته که‌سه‌ک نه ل دژێ براتیا گه‌لانه، لێ چ تشتێ برایێ مرۆڤی هه‌به دڤێت یا مرۆڤی ب خوه ژی هه‌به. ده‌وله‌تا وان هه‌یه یا مه نینە، زمانێ وان فه‌رمیە یێ مه نه فه‌رمیە، ئه‌و ب زمانێ خوه په‌روه‌رده دبن ژ مه‌ر ڕا قه‌ده‌غه یه. ئالا وان هه‌یه ،یا مه قه‌ده‌غه‌یه. ڕۆژانه، ژ بۆ ئه‌م کوردن، ئەم دبن ئارمانجا نژادپه‌ره‌ستان لێ چو جارا ژ بۆ ئه‌و ترکن که‌سه‌کی ئێریشێ وان نه‌کریه. ب کورت کورمانجی چ مافێ ترکان هه‌یه بلا یێ کوردا ژی هه‌به، ھینگێ ئه‌م برایێن ھەڤ یێن باشن، که‌سه‌ک وه‌ک کوردا براتیێ و وه‌کهه‌ڤیێ ناخوازه. کورد ژ هه‌رکه‌سه‌کی پتر هه‌وجه‌یی ده‌مۆکراسیێنه.
ژ بۆ چاره‌سه‌ریا کو نها تێ گۆتوبێژ کرن تێنێ کورد تێنه خاپاندن.
چ مافێ مله‌ته‌کی ل ڕۆژهلاتا ناڤین دا هه‌به ئه‌م کورد ژی خوه‌دیێ هه‌مان مافینه.
ل ترکیێ هه‌تا کو ده‌ستوورێ هه‌یی د ڕۆژه‌ڤێ دا به بلا که‌سه‌ک نه به‌حسا ده‌مۆکراسیێ، نه به‌حسا وه‌کهه‌ڤیێ و نه ژی به‌حسا چاره‌سه‌ریا پرسا کورد بکه. ئه‌وێن کو به‌حسا پرسا کورد دکن بلا د سه‌ری دا ھەولبدەن ده‌ستوورا بنگه‌هین یا ترکیێ بگوهه‌رن یان ژی گوهه‌رتنا وێ ژ خوه ڕا بکن ئارمانج، دێ هینگێ، پیچه‌ک ژی ب،ه باوه‌ریێ بدن کوردان.
2021.09.22
