پێکڤەگرێدانا ئێریشین پەکەکێ و حەشدا شەعبی و زیندانا حەسەکێ
ئیبراهیم گوچلو
ئه‌ز ناخوازم کا داعش چما ئاڤا بوو و ده‌وله‌تان ب چ ئارمانجێ داعش ئاڤاکرن شرۆڤە بکم. ژ بەر کو د ده‌ربارێ داعشێ دا ب سالانه کو شرۆڤە تێن کرن.
لێ د مژارا داعش دا چه‌ند پرسێن گرنگ هه‌نه. دڤێ ئه‌ڤ پرس بێن به‌رسیڤ دان.
پرسا یه‌که‌م: ئەمریکا و ٥٦ ده‌وله‌تێن هه‌ڤالبه‌ندێن ئەمریکایێ داعش وەک دژمنێ خوه راگەهاندن. لێ وانا ل هه‌مبه‌ری داعشێ ب خوه شه‌ر نه‌کرن. ئەمریکا و هەڤلابەندێن وان ده‌وله‌تێن مه‌زن بوون و خوه‌دیێ ته‌کنۆلۆژیه‌کا گه‌له‌ک مه‌زن بوون و خوه‌دیێن چه‌کێن مه‌زن، وان ب خوه ل هه‌مبه‌ری داعشێ شه‌ر نه‌کرن. وان خوه‌ستن شه‌رێ داعشێ ب ده‌ستێ هێزه‌ک دن یا ته‌رۆریست پەکەکێ ب ئاوایه‌کی وه‌کاله‌تێ بمه‌شینن. پەکەکێ ژی ژ بۆنا به‌رژه‌وه‌ندی و مۆکمکرنا ده‌ستهلاتداریا خوه یا ئۆتۆریته‌ر، ژ بۆنا به‌رژه‌وه‌ندیا ئەمریکا و ده‌وله‌تێن هه‌ڤکار ب هه‌زاران جوانێن کورد دان کووشتن. ب ڤی ئاوایی دژمنێن کوردان هاتن زێده‌کرن. ب تایبه‌تی ژی مله‌تێ کورد کرن ئارمانجا ئێریشێن داعشی یێن دۆمدار. ژ بەر ڤێ ژی د ده‌ستپێکێ دا داعشێ ل دژی کوردان ل شنگالێ و ل هه‌رێمێن دن یێن کوردستانێ کۆمکوژی پێک ئانین. زارۆک و ژنێن کورد ڕه‌ڤاندن. تشتێن گه‌له‌ک خراب ئانین سه‌رێ گەلێ کورد.
پرسا دویه‌م: ئەمریکا پشتی کو گۆت داعش قه‌دیا یه و ب هه‌زاران مالباتێن داعشێ ب دیلی هاتن گرتن. ئه‌و داعشێن ب دیلی هاتینە گەرتن نه‌شاندن وه‌لاتێن ژێهاتنه. ل کوردستانێ و ل حه‌سه‌کێ و ل جهێ دن زیندانی کرن.
ل رۆژاڤایێ کوردستانێ ل حه‌سه‌کێ چه‌ند ڕۆژان به‌ری داعش ئێریشی هه‌پسخانه‌یێ بکە. گه‌له‌ک جوانێن کورد هاتن کووشتن. باژارێ کوردان حه‌سه‌کە که‌ت بن خه‌رتەریەک مه‌زن دا
ل ڤر پرسگرێکا گرنگ ئه‌وه کو حه‌سه‌کە د بن کۆنترۆلا ئەمریکا و پەکەکە/پەیەدێ دایه. ب هێزه‌ک مه‌زن تێ پاراستن؛ کۆنترۆله‌که خوورت یا هه‌وایی و ئیستیخباراتی هه‌یه؛ ژ ئالیێ دن دا داعشی چه‌وا هه‌تا باژارێ حه‌سه‌کێ هات و که‌تن ناڤ هه‌پسخانه‌یێ، پرسه‌کا گه‌له‌ک گرنگه.
دڤێ ل سەر ڤێ بوویەرێ ئەمریکا و پەکەکە/پەەید حه‌سابێ بدن. ژ بەر کو ئه‌م دزانن کو پەکەکە/پەەیدە ل کوردستانێ ناهێله کو مریشکه‌کا کوردان بفره. د وه‌ختی دا و ب له‌زووبه‌ز ده‌ستوه‌ردانێ دکه‌ن. هه‌تا ل هه‌ر ماله‌کێ وه‌ک بەعسیان ژ بۆ خوه سیخووره‌ک چێ کریه، ڤێجا چەوا نکاره ب هاتنا داعش بحەسیت، ئه‌وقاس هێزه‌که مه‌زن یا داعش چه‌وا هات ناڤ باژێر و هه‌پسخانه‌یێ؟
ئه‌نەکەەس د داخویانیا خوه دا ژ هه‌ڤپه‌یمانیا ناڤده‌وله‌تی یا ل دژی داعشێ داخواز دکه کو به‌رپرسیاریا خوه ل سه‌ر پاراستنا ناڤچه‌یێ و پشته‌ڤانیکرنا ئارامیێ ب ڕێیا ئیداره‌یه‌کا هه‌ڤبه‌ش بگره سه‌ر خوه، کو هه‌موو پێکهاته تێ دا به‌شدار ببن.
هه‌روەها داخواز دکه کو چاره‌سه‌ریه‌ک ده‌ربارێ ب هه‌زاران گرتیێن داعشێ دا ببینن، کو نها ل ناڤچه‌یێ نه و دڤێت حکومه‌تێن وه‌لاتان بهێنە نه‌چارکرن کو وه‌لاتیێن خوه وه‌ربگرن و دادگه‌ه بکن.
ئه‌نەکەسە ژ فه‌رمانداریا هێزێن سووریا ده‌مۆکراتیک (هسد) ژی داخواز دکه کو داوی ل بنپێکرنێن پەیەدێ بینه، کو ب ناڤێن جودا جودا ئازادی و کارێ سیاسی و یه‌کهه‌لوه‌ستیا کوردان دکن ئارمانج.
زێده‌تری ۱۰۰ چه‌کدارێن داعشێ ئێریش کرن سه‌ر گرتیگه‌ها خوێران، کو ژ ئالیێ هێزێن کوردی ڤه ل پارێزگه‌ها حه‌سه‌کێ ڤە تێ برێڤه‌برن. ل گۆر ئاماران، هه‌تا نها ٤٥ شه‌رڤانێن هسدێ و پاسه‌ڤانێن گرتیگه‌هێ د وێ ئێریشێ دا ژیانا خوه ژ ده‌ست دانه و ب ده‌هان چه‌کدارێن داعشێ ژی هاتنه کوشتن.
پرسا سه‌یه‌م: ئەمریکا وەختەکی دگۆت کو داعش هات قه‌داندن. لێ ده‌مه‌ک درێژ ده‌رباس نه‌بوو ئێریشێن داعشێ ل ئیراقێ و ل کوردستانێ و ل سووریه‌یێ ده‌ست پێ کرن. د هه‌مان ده‌م دا ل ئەفگانستانێ و ل دنیایێ گه‌له‌ک وه‌لاتێن دن ژی داعش ده‌رکه‌ت هۆلێ و ل وان هه‌موو وه‌لاتان ترس چێکر، کۆمکەژی پێک ئانین.
به‌ریا ده‌مه‌کێ ب تایبه‌تی ژی پشتی هلبژارتنێن گشتی ل کوردستانێ داعش ده‌ست ب ئێریشان کر. ب ده‌هان پێشمه‌رگێن کوردستانێ هاتن شەهید کرن. ل کوردستانێ خوه‌ست کو ته‌ڤلهه‌ڤیه‌که مه‌زن پێک بینه.
گه‌لۆ ئەگەر داعش ژناڤ نەچبە، ئەمریکا چما گۆت کو داعش نەما، ئه‌گه‌ر نەما گه‌لۆ ژ نووڤه چما ده‌رکه‌ت ڕۆژه‌ڤێ و کی وان ب کار تینه، دڤێ ئه‌ڤ ژی ژ ئالیێ ئەمریکایێ ڤه بێ دیار کرن.
ژ بەر کو د ده‌ربارێ داعشێ دا زێده‌تر ئەمریکا خوه‌دیێ ئاگاهداریانە. دڤێ ئەو ئاگاهداریێن خوه ب دنیایێ ڕا، ب هه‌موو ده‌وله‌ت و مله‌تان ڕا پارڤه بکە.
ده‌ما کو ئێریشێن داعش ل ئیراقێ و کوردستانێ خوورت بوون د هه‌مان ده‌مێ دا پەکەکێ و حەشدا شەعبی ژی ئێریشێن خوه بەردەوام کرن. پشتی ئێریشا داعش ل سه‌ر هه‌پسخانه‌یا حه‌سه‌کێ، پەکەکێ-حەشدا شەعبی ژی ئێریشێن خوە ل شنگالێ خوورتتر کرن و ئێریشی پێشمه‌رگه یێن ڕۆژ کرن.
گه‌لۆ ئه‌ڤ ئێریش سدفە ل هەڤ تێن و ب هه‌ڤ ڕا ده‌ردکه‌ڤن و خوورتتر دبن؟
به‌رسڤا ڤێ پرسێ ئاشکه‌را یه. ڕێخستنێن ته‌رۆریست ب هه‌ڤ ڕا ته‌ڤدگه‌رن. باش تێ زانین کو به‌ریا ۲-۳ سالان پەکەکە/پەیەدێ داعشی ژ هه‌پسێ به‌ردان، کرن له‌شکه‌رێن خوه. یانی ئه‌و له‌شکه‌رێن ب پارا یێن ئەمریکایێ نه، داعشی ژ کرن له‌شکه‌رێن خوه یێن ب پارا.
شه‌رێ داعش و شه‌رێ پەکەکە-حەشدا شەعبی ژی ل ئیراقێ ژی ژ بۆنا کو حکومه‌تا ئیراقێ ئاڤا نه‌به ئالۆزیان و ئەڤلیهەڤیێ چێ دکن. تێ زانین کو ئیران و هه‌ڤالبه‌ندێن وێ ژ ئه‌نجاما هلبژارتنا گشتی یا ئیراقێ نه ڕه‌حه‌تن. ئێریشا پەکەکێ و حەشدا شەعبی ب داخوازا مالیکی ده‌ست پێ کر.
ده‌ربارێ هه‌ولێن پەکەکێ یێن ژ بۆ ده‌رخستنا شه‌ر ل دژی هێزێن پێشمه‌رگه، قایمه‌قامێ شنگالێ دبێژه: “پەکەکە ب فه‌رمانا نووری مالکی شه‌رێ پێشمه‌رگه دکه و شنگال نه جهێ پەکەکێ یه و دڤێ زوو ژ ناڤچه‌یێ ده‌رکه‌ڤە”.
مه‌حما خه‌لیل قایمه‌قامێ شنگالێ دبێژە: “ئیرۆ سه‌رێ سبه‌هێ چه‌کدارێن پەکەکێ ل خانه‌سۆرێ ئێرشی سه‌ر هێزێن پێشمه‌رگه یێن ڕۆژ کرن. دیاره ئه‌و شه‌ر ب فه‌رمانا نووری مالکی بوویه.”
خه‌لیل وها گۆت: “کوردێن ئێزدی ب چو ئاوایی هه‌بوونا پەکەکێ ل شنگالێ قه‌بوول ناکن و شنگال نه جهێ وانه کو پرسگرێکان ژ هه‌رێما کوردستانێ و شنگالێ ڕا ده‌ردخینن، له‌وما ژی ئه‌م ب چو ئاوایه‌کی قه‌بوول ناکن پەکەکە سڤکایه‌تیێ ب پیرۆزیێن مه بکه.”
قایمه‌قامێ شنگالێ ڕاگهاند: “ئه‌م ڕاستی کاره‌ساته‌که مه‌زن هاتنه و ئه‌م ڕێ نادن ژ به‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن ده‌رڤه، پکک شنگالێ ڕاستی کاره‌ساته‌کێ بکه و ڕێ ژ مالکی ڕه ڤه‌که کو ب شنگالێ بلیزه.”
پسپۆره‌ک د وارێ سیاسه‌تا پەکەکێ دا، زێده‌تر ته‌که‌ز ل سه‌ر گۆتنێن قایمه‌قامێ شنگالێ دکه دبێژه: “ئه‌و کارێ کو چه‌کدارێن پەکەکێ ئیرۆ کرن، پشتراست دکن کو ئه‌و چه‌ته‌یێن ناڤده‌وله‌تی نه و به‌رده‌وام ئاماده نه خوه بخن خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌ندیێن دژمنێن کوردستانێ.”
دیاربه‌کیر،
۲۷/ /۱/ ۲۰۲۲
