پەكەكە و لۆزانا نوو
بووبێ ئهسهر
ئهڤە دبه نڤیسا من یا سیێ کو ل سهر لۆزانا د سالا 2023ێ دا دێ تخووب و سینۆرێن دهولهتان ژ نووڤه بێنه کێشاندن، دنڤیسینم.
ل گۆر من ئهڤە مژارهکا گهلهک گرنگه کو دڤێ پارتی و ڕێخستنێن ژ خوه ڕه دبێژن ئهم کورد و کوردستانی نه، ڕانهوهستن و د ههقێ وێ دا بنڤیسینن، سمینار و پانهلان ئاماده بکن دا کو وهک ملهت ئهم ل ههمبهر لۆزانا نوو شیار بن، ئاگاهدار بن دا کو ئهم بکاربن مافێ خوه یێن ڕهوا ب دهست بخن…
دڤێ ئهم باش بفکرن و ببینن كا داگیرکهرێن مه د چ دهمێ دا حازریا ڤێ لۆزانا نوو کرنه و دکن. لێ ئهم هێشتاا ژی شیار نهبوونه، لۆما ژی پارتی و ڕێخستنێن مه د ههقێ ڤێ دا بێدهنگن.
بێدهنگیا وان، ل گۆر من، دهمێ ژ لۆزانا نوو ڕه چهند ڕۆژ بمینه، وێ خلاس ببه کو وی دهمی ژی دێ ههر تشت قهدیا به.
پارتی و ڕێخستنێن مه دێ لەپان ل چۆكێن خوە بدن، لێ ھینگێ ئێدی چو مفا تێدا نینە. ژ بهر کو ههتا وێ دهمێ داگیرکهرێن مه، ب چالاکیێن خوه، ب بهرتیلێن خوه، ب قوهت و هێزا گهل و نۆکهرێن خوه وێ چ لیستکان بکن، ژ نها دا دیاره، لێ ئهم هێشتا ژی تێنهگهشتنه وێ باوەریێ.
داگیرکهرێن مه پەكەكە ژ بۆنا چ دهرخستن؟ ب پهره و چهکێن خوه چما ئهو ب هێز کرن؟
د دهما دهرخستنا پەكەكێ دا دبه کو گهلهک کوردان ئاگەھ ژ خوە نەبووبە. ژ بهر کو دژمێنێ مه بێ کو هایا مه ژێ ههبه ئهم خستبوون ناڤا ئاگرهکی کو ههر ڕۆژ ئهم و وهلاتێ مه دشهوتاندن. ههر مه ژی بهرخوه ددا دا کو ژ ناڤا ڤی ئاگرێ دهرکڤن، لۆما ئهم ل ڕێیێن خلاسیێ دگهریان.
ئهو ڕێیێن خلاسیێ ژی، وێ دهمێ ب سایا شهرێ پەكەكێ کو، ب دهست و ئالیکاریا داگیرکهرێن مه هاتبوو دامهزراندن، نیشا مه دان. پەكەكە ب سلۆگانێن/درووشمێن وهها مهزن دهرکهتن ئانگۆ دهرخستن کو ههما بێژن ههرکهسان ژێ باوهر کرن. ژ بهر ڤێ گهلهک کوردان ب مال و جانێ خوه ئالیکاریا وێ کرن.
لێ پەكەكە ب پلان و پرۆژه بوو. ئارمانج و ههدهفا وێ ئهو بوو کو د لۆزانا نوو دا وهک نوونهرێ کوردان بهشداری وێ جڤینێ بکن و بێژن: :”ئهم چوودابوونێ ناخوازن، ئهم و ترک وهک دو بران دکارن ل ههڤ بکن. ئهڤ پرۆبلهما مه و یا ترکانه کو دڤێ ئهم ب خوه ڤێ چارە بکن، لۆما ئهم موداخهلهیێنن کو ژ دهرڤه دھێن قهبوول ناکن”.
لۆما ترکان ژ سالێن 70یێ هازریا لۆزانا نوو کرن و خوهستن وهکا لۆزانا یەكەم ل سهر ناڤێ کوردان کو تشتهکی ناخوازن، ب دهڤێ کوردێن کو نوونهرتیان کوردان دکن(!)، بدن گۆتنێ.
مهسهلا دهرخستنا پەكەكێ و ب داخوازن مهزن برن سهرێ چیان و ب وان شهر دهستپێکرن کو کورد باوهری پێ بینن و پشتگریا وێ بکن، ئهڤ بوو. ههتا کو پەكەكە بوو دهستهلات، کوردێن باکورێ کوردستانێ خهساندن، جۆگرافیا باکوور و ڕۆژهلاتێ کوردستانێ تێک برن. دوو را ژی گۆت ئهم دهولهتێ ناخوازن. خوهستنا دهولهتێ خوهستهکهکا پاشڤهروو یه.
ئهڤ داخواز پشتی سالێن 2000ئان کو ئهڤدلا ئۆجەلان ل مالا خوه، ل خوهدی و خالانێن خوه ڤهگهریا، دهستپێ کر. هێدی هێدی ب ئهندام و تهرافتارێن خوه دا قهبوولکرنێ.
دهولهتا داگیرکهر ب ڤێ خوهستن؛ وێ پەكەكە یا کو دهولهتا کوردی ناخوازه و دهستهلاتا کوردان و کوردستانێ یه، د لۆزانا دویەم دا بکن نوونهرێن کوردان و ل سهر دهڤێ وان دێ داخوازێن خوه بدن قهبوولکرنێ.
داگیرکهرێن مه تم پلان و پرۆژهیێن خوه ژ بۆنا دهمێن دوور و درێژ داتینن دا کو بکاربن ب سهرکهڤن. لێ ئهم کورد نکارن دوور و درێژ بفکرن لۆما ژی مه تم وهندا کری یه.
لێ ڤێ جارێ ئهم د لۆزانا نوو دا کو دێ د سالا 2023ێ دا پێک بێ، وهندا ناکن، ژ بهر کو ل باشوورێ کوردستانێ حوکومهتهک مه یا ب دهنگێ گهلێ خوه هاتیه هلبژارتن ههیه. ئاقلمهندێ مه وهک ڕێزدار سهرۆک مهسعود بارزانی ههیه. دیپلۆماتێن مه وهک ڕێزدار نێچیرڤان بارزانی و سهرۆوهزیرهکێ مه یێ کو ل گۆر داخوازا گهلێ خوه تهڤدگهره ههنه.
ب ههبوون، دان و ستهندنێن وان یێن ناڤنهتهوهیی ئهم دێ ژ لۆزانا دویەم وهک کورد ب قازانجا دهولهتهک سهربخوه دهرکهڤن.
نها بهرژهوهندیا مه و دهولهتێن مهزن بوویه یهک. لۆما پلان و پرۆژهیێن دهولهتێن مهزن یێن جیهانێ و تهڤگهرێن مه، ب سایا بهرژهوندیێن گونجاو ئهم دێ ل باشوورێ کوردستانێ قازانج بکن و دهولهتا خوه یا سهربخوه ڕاگەهینن…
داگیرکهر و پەكەكە وێ وهندا بکن. پشتی لۆزانا دویەم ئێدی پەكەكە ژی دێ نهمینه، ژ بهر کو کار و ئهرکێ وێ ههتا لۆزانا دویەمە.