ئه‌ندامێ ڕێڤه‌به‌ریا په‌یه‌دێ، ئالدار خه‌لیل، ل گه‌ل ڕۆژاڤا تڤێ هه‌ڤپه‌یڤینه‌ک چێکر و د ڤێ هه‌ڤپه‌یڤینێ دا به‌حسا پرۆژه‌یا په‌که‌کێ د ده‌ربارێ ڕۆژه‌ڤایێ کوردستانێ دا دکه. حالدار خه‌لیل ب زه‌لالی ستراته‌ژیا په‌که‌کێ یا ل گه‌ل ڕژێما سووریێ تێخه ڕۆژه‌ڤێ و د ڤێ چارچۆڤه‌یێ دا به‌حسا ` لهه‌ڤکرنا ڕێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر و حکومه‌تا شامێ دکه.
ئالدار خه‌لیل دبێژه کو، حکومه‌تا سووریێ هه‌تا نها ژی د قادا ناڤده‌وله‌تی دا خوه‌دی مه‌شروعیه‌ته‌کێ یه و نوێنه‌راتیا خه‌لکێ سووریێ دکه: “هنده‌ک هه‌رێمێن سووریێ د بن سه‌روه‌ریا حوکومه‌تێ دا نه. ژ بۆنا ئه‌م بگه‌هین چاره‌سه‌ریێ، دڤێ ڕێکه‌فتن دگه‌ل حکومه‌تا شامێ بهێته کرن.
ئالدار خه‌لیل، هه‌روه‌سا، به‌حسا جڤینێن جنێڤێ ژ بۆنا نڤیساندنا ده‌ستوورا سووریێ دکه و دده خویاکرن کو ،ئه‌ڤ هه‌ولدان سه‌ر ناکه‌ڤن. په‌که‌که دبێژه کو دڤێ چاره‌سه‌ری د گه‌ل ڕژێما سووریێ به نه ل جنێفێ به.
ئالدار خه‌لیل دیار دکه کو، دڤێ “ئه‌م وه‌کی وه‌لاتیێن سووریێ ل هه‌ڤ بجڤن و چاره‌سه‌ریان پێشکێش بکن و بگه‌هن فۆرمه‌کا چاره‌سه‌ریێ ژ بۆ هه‌موو پرسگرێکێن ل سووریێ هه‌نه.”
هه‌روها ئالدار خه‌لیل ئاماده‌بوونا ڕێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر و په‌یه‌دێ ژ بۆ دیالۆگه‌کا ڕاسته‌راست ب ڕژێما سووریێ ڕا ڕاگه‌هاند.
نها ته‌ڤگه‌را گرێدایی په‌که‌کێ ل سووریێ و ڕۆژاڤایێ کوردستانێ سیاسەتەکا دوروویی دکە. ده‌مه‌کی فه‌رماندارێ هه‌سه‌دێ مه‌زلووم عه‌بدی ب پشتگریا ئه‌مریکایێ د ده‌ربارێ یه‌کرێزیا کوردان ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ په‌یامێن ئه‌رێنی دان و د بن چاڤدێریا ئه‌مریکایێ دا د ناڤبه‌را ئه‌نه‌که‌سێ و په‌یه‌دێ دا هه‌ڤدیتنان ده‌ستپێکر و ئه‌ڤ یه‌ک ژ ئالیێ خه‌لکێ کوردستانێ و گه‌له‌ک ئالیێن سیاسی ڤه گه‌له‌ک ب ئه‌رێنی هاته دیتن و هه‌رێما کوردستانێ ژی پشتگریه‌ک ب هێز دا ڤان هه‌ولدانان.
لێ هه‌رده‌می ب چاڤێ شکێ ل ڤان هه‌ڤدیتنا دهاته نێرین. ژ به‌رکو په‌که‌که ل دژی ڤان هه‌ڤدیتن و پێکانینا یه‌کره‌زییه‌کێ د ناڤبه‌را کوردێن ڕۆژاڤایێ کوردستانێ دا بوو. هه‌روه‌ها ته‌جرووبه‌یا هه‌وله‌ر ۱، هه‌ولێر ۲ و په‌یمانا دوهۆک ل به‌ر چاڤان بوون.
دهات گۆتن کو، ئه‌گه‌ر په‌یه‌ده ژ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا کوردان ل ڕۆژاڤا ژ بن باندۆرا سیاسه‌تا په‌که‌کێ ده‌رکه‌ڤه و ب ئیرادەیه‌ک ئازاد ته‌ڤبگه‌ره، دێ ئه‌ڤ یه‌کرێزی ئاڤا ببه. لێ په‌یه‌دێ نکاری ڤێ یه‌که بکه و خوه ژ بن کارتێکرنا قه‌ندیل ئازاد بکه و ب ئاوایه‌کی ژ ئاوایان مه‌زلوم عه‌بدی ژی هاته دوور کرن. نها ئالدار خه‌لیل وه‌ک به‌رده‌ڤکێ په‌که‌کێ داخوویانیا دده.
دههێته زانین کو هه‌ر ژ ڕۆژا ئه‌ول ڕژێما سووریێ چه‌کدارێن په‌که‌کێ ئانین ڕۆژاڤایێ کوردستانێ و هێزێن خوه کشاندن و ده‌ڤه‌ر ڕاده‌ستی په‌که‌کێ کر. لێ ده‌ما په‌یوه‌ندیێن ئه‌مریکایێ ل گه‌ل په‌یه‌دێ و و هه‌سه‌دێ چێبوون و ئه‌مریکایێ هاریکاریێن له‌شکه‌ری دانه هه‌سه‌دێ، هندک به ژی هیڤیه‌ک چێبوو کو، ممکنه یه‌کرێزیه‌ک د ناڤا کوردان دا ئاڤا ببه. لێ تشتێ کو ئاشکرایه په‌که‌کێ په‌حنیه‌ک ل ڤێ یه‌کرێزیێ دا و نها خوه ئاماده دکه کو ڕۆژاڤایێ کوردستانێ ڕاده‌ستی ڕژێما سووریێ بکه یان ژی د بن ناڤێ “چاره‌سه‌ریا ده‌مۆکراتیک” دا داگیرکه‌ریا سووریێ ل کوردستانێ مه‌شروع بکه.
به‌ری ئالدار خه‌لیل هه‌ڤسه‌رۆکێ پەکەکێ جه‌میل بایک ژی گه‌له‌ک ب ڤه‌کری به‌حسا یه‌کێتیا کورد و عه‌ره‌با دکه و د ڤێ چارچۆڤه‌یێ دا گۆتبوو، “پێدڤیە پەیەدە د گه‌ل رژێما سووریێ ل هه‌ڤ بکه و ئه‌م نکارن خیانه‌تێ ل بشار ئه‌سەد بکن”.
نها هه‌رکه‌س مه‌رەق دکه کو، د ڤێ پێڤاژۆیێ دا ڕه‌وش چه‌وا دبه. ڕووسیا و رژێما سووریێ سیاسه‌ته‌کا هه‌ڤبه‌ش ڕێڤه دبن و ڕووسیا دخوازه هەسەدە و هه‌موو چه‌کدارێن پەیەدێ خوه ڕاده‌ستی شامێ بکن و ببن ملیسێ رژێما سووریێ ل ده‌ڤه‌رێ. ئارمانجا ئەمریکایێ و وه‌لاتێن هه‌ڤپه‌یمان ژی شه‌رێ ل دژی داعشێ یه و هه‌تا بکاربن د ڤێ چارچۆڤه‌یێ دا پشتگریا هەسەدێ بکن. ترکیێ ڤه‌کری هه‌ولدده کو جاردن ب ڕێیا گروپێن چه‌کدارێن پێڤه‌گرێدایی ئێریشێ هنده‌ک ده‌ڤه‌رێن ڕۆژاڤایێ کوردستانێ بکه.
به‌ری نها ئەمریکایێ ڕێ دا ترکیێ کو ئێریشی سه‌رێکانیێ و گرێ سپی بکە. چو به‌رخوه‌دانه‌ک به‌ربچاڤ ژ ئالیێ پەیەدێ ڤە نه‌بوو. ترکیێ ئه‌و ده‌ڤه‌ر داگیر کر و جاردن ب هه‌زاران کورد کۆچبەر بوون و چه‌کدارێن گرێدایێ ترکیێ ل هه‌رێمێ زلمه‌ک مه‌زن ل کوردان کرن. ئه‌گه‌ر ڕۆژه‌ک ژ ڕۆژان ئەمریکا ڕێ بده، دێ چاره‌نووسێ گه‌له‌ک ده‌ڤه‌رێن ڕۆژاڤایێ کوردستانێ وه‌ک سه‌رێکانیێ لێ بهێت.
دێ د پاشه‌رۆژێ دا ڕۆلێ ئه‌نەکەسێ چبه نه زه‌لاله. تشتا کو ئاشکرایە ئه‌نەکەسێ ژ بۆنا یه‌کرێزیێ ئه‌رکێ خوه باش پێکانی، لێ ئەو یەکرێزی نه‌بوو. نها پێڤاژۆیا ل پێشییا مه یه ،ئه‌نەکەسە، ژ بلی پەیوه‌ندیێن ده‌رڤه دێ ل سه‌ر ئاخا ڕۆژاڤایێ کوردستانێ چ بکه نه زه‌لاله. هه‌روه‌ها پێشمه‌رگه یێن ڕۆژ د پاشه‌رۆژا ڕۆژاڤایێ کوردستانێ دا هه‌تا چ ڕاده‌یێ ببه خوه‌دی باندۆر ژی نه دیارە.
ڕاستی پرۆبله‌مه‌ک مه‌زن و پێڤاژۆیه‌ک تاری ل ڕۆژاڤایێ کوردستانێ دهێتە دیتن. ژ به‌ر کو ب چو ئاوایی مه‌ژیێ پەکەکێ د بەرژەوەندیا دۆزا گەلێ کورد دا نالڤە و ب چو ئاوایی بەر ب چارەسەرکرنا پرسگرێکان ڤە ناچە.
گۆتنه‌ک دمینە کو د ڤێ قۆناغێ دا مرۆڤ بێژه: ئه‌م بشۆپینن و بنێرن کا دێ چ چێ ببه…
٢٠٢١.١١.١١
نێرین/شرۆڤه
ن. فرات
