سیاسی

پەیاما نێچیرڤان بارزانی بۆ بادینان

د ۲٥ێ ته‌باخا سالا ۱۹۸۸ێ دا، رژێما فاشیست یا به‌عسێ ژ بۆ قرکرنا گه‌لێ کورد ل هه‌رێما بادینان و ده‌ست ب قۆناغا داویێ یا ئه‌نفالێن رەش کر.

له‌شکه‌رێ ئیراقێ د ڤان ئێریشین ب ناڤێ ئەنفال (ئەنفال ناڤێ سەرەتەکا قۆرئانێ یە) ب هەزاران سڤیل کوشتن، ب ده‌ه هه‌زاران وه‌لاتی کۆچبه‌ری سینۆرێن ترکیێ و دەولەتێن دن بوون و مالێن خوه‌ وان ژ بەر تۆپباران ە بۆمبەبارانا لەشکەرێ ئیراقێ کاڤحل و وێران بوون و ل کامپێن “مووش، دیاربه‌کر و مێردینێ” ب جهبوون. ب هه‌زاران هاتن گرتن و شاندن که‌له‌ها نزارکێ ل نێزیکی دهۆکێ و زیندانا سه‌لامیێ ل مووسلێ، هنده‌ک ژ وان ژ بۆ تۆبزاوا ل که‌رکووکێ هاتن ڤه‌گوهاستن و پاشی ئەو وندا بوون.

ل گۆری به‌لگه‌یان، د ناڤبه‌را ۲٥ێ ته‌باخێ و ۱٥ێ ئیلۆنێ دا، د قۆناغا هه‌شته‌مین یا ئه‌نفالێ دا ل بادینان ٦٦٤ گوند هاتنه‌ شه‌وتاندن و کاڤلکرن و زێده‌تری ژ ۱۷۰۰ که‌س هاتنه‌ گرتن و ونداکرن.

تشتێ کو دبه‌ سه‌ده‌مێ کۆمکوژیا کوردان و وێرانکرنا کوردستانێ بێ ده‌وله‌تبوونه‌.

ئیرۆ باشوورێ کوردستانێ ب ئاوایه‌کی د ڕێیا ده‌وله‌تبوونێ یه‌. دڤێ یه‌کرێزیه‌ک د ناڤا ئالیێن سیاسی دا چێببه‌، دا کو ببه‌ گارانتیا پاراستنا ده‌ستکه‌فتیێن هه‌رێما کوردستانێ و ڕێیا به‌ر ب ده‌وله‌تبوونێ ڤه‌ خوه‌شتر و نێزیکتر بکه‌.
ب هەلکەفتا ٣٤ سالیا ئەنفالا بادینان، سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ نێچیرڤان بارزانی د پەیامەکێ دا دبێژە:
ئه‌م ئیرۆ ۳٤ سالیا تاوانا ئه‌نفالێ ل بادینان ب بیر تینن، وه‌ک قۆناغا داویێ یا ئه‌نفالان کو ژ ۲٥ێ ته‌باخێ هه‌تا ٦ێ ئیلۆنا ۱۹۸۸ێ ژ ئالیێ ئارتێشا ئیراقێ ڤه‌ یا وی ده‌می، ل دژی پێکهاته‌یێن جودا یێن خه‌لکێ بادینان پێک هات. ئه‌م به‌ژنا خوه‌ ل به‌ر گیانێ شه‌هیدان دته‌وینن و وان ب روومه‌ت و رێزداری ب بیر تینن، سلاڤێن خوه‌ ژ که‌سوکار و مالباتێن وان را دشینین.

تاوانا ئه‌نفالێ کو، هه‌ر ژ گه‌رمیانێ هه‌تا قۆناغا داویێ ل بادینان، ۱۸۲ هه‌زار وه‌لاتیێن کورد یێن بێگونه‌ه بوونه‌ قوربانی و شه‌هید کرن، وه‌کی کو دادگه‌ها بلند یا تاوانان یا ئیراقێ په‌ژراندی، جینۆسیدا و تاوانێن جه‌نگێ و تاوانێن دژی مرۆڤاتیێ یه‌، ژ به‌ر هندێ دڤێ حکومه‌تا فه‌ده‌رالیا ئیراقێ ب له‌زگینی مالباتێن قوربانیان قەرەبو بکه‌. ل هه‌رێما کوردستانێ ژی دڤێ زێده‌تر خزمه‌ت ژ مالباتێن قوربانیان را بێ کرن و هه‌موو هه‌وله‌ک ژ بۆ به‌لگه‌کرنا تاوانان بێ کرن و د ئاستا ناڤده‌وله‌تی دا وه‌کی جینۆسیدا بێ ناسکرن.

د ڤێ بیرانینێ دا، ئه‌م ته‌که‌ز ل سه‌ر یه‌کرێزیا ئالیێن سیاسی و پێکهاته‌یێن هه‌رێما کوردستانێ دکین کو گارانتیا یه‌کانه‌ یا ژ بۆ پاراستنا مافێن ده‌ستووری و ده‌ستکه‌فتیێن هه‌رێما کوردستانێ و پاشه‌رۆژه‌کا باشتر ژ بۆ نفشێن پاش مه‌ یە. و هه‌ر ئه‌و یه‌کرێزی دێ ببه‌ رێگر کو جاره‌کا دن ئەو تاوان یێن کو ب درێژاهیا دیرۆکێ ل دژی هه‌موو پێکهاته‌یان، ئاخ، ئاڤ و هه‌وا، خوه‌زا و ژینگه‌ها کوردستانێ هاتیه‌ کرن، دوباره‌ نه‌بن.

بیرانینا شه‌هیدان هه‌رتم بلند و ب روومه‌ت به‌، سپاس و پێزانین ژ بۆ جامێریا خه‌لکێ هه‌ولێر، به‌حرکێ و ده‌ردۆرا وان کو ل کامپا جێژنیکان د هه‌وارا لێقه‌ومیێن بادینان چوون و ئالیکاریا وان کرن. دلۆڤانی و مرۆڤپه‌روه‌ریا وان چو جاری نایێ ژبیرکرن.

Back to top button