سەرۆکێ پەرلهمهنتۆیا ترکیێ یێ بهرێ و یەک ژ دامهزرێنەرێ ئاک پارتیێ، بولهنت ئارنچ، د هەڤپەیڤینەکە خوە دا دگەل ڕۆژنامهیا ئارتی گهرچهکێ دبێژە: “یێ کو دهستێن ئهندامێن دهم پارتییێ دههژینه باخچهلی یه و دیار دکه کو چما دهستێ وان ههژاندیه. ئهز ڤێ یهکێ پر گرنگ نابینم. ب گۆتنهکه دن، دهستهلانین ئهوقاس ئهنجام ناده
ئارنج دبێژه:
-ژ بۆ ڤهکرنا قفلێ کلیلەک لازمه. هوون نکارن دهستێن خوه ب کولمهک گرتی بههژینن. ژ بۆ ڤهکرنا ئاخافتنێ پێلهک ئان سلاڤهک ههوجه یه.
-بهلێ، ئهز ژ ڤێ یهکێ هێڤیدارم. ههگهر تهنێ ئهڤ مژار به و پارتیا دهمێ پێ کێفخوهش ببه، ئێدی چو پرسگرێک نامینه. ئهز زێده کوور ناکم. لێ ئهگهر هوون ببێژن “بلا ئۆجەلان بانگ بکه”، دڤێ هوون تژی بکن. ۱۱ سال بهرێ ئۆجەلان ئهڤ بانگ کر؛ ئهم دزانن کو مه پاشێ چ ژیان کر. ههگهر ئهم هاتنه وێ ئاستێ کو دڤێ ئهم تشتێن نوو ببێژن، ئیرۆ دینامیکێن جودا ههوجه نه.
-پرسگرێکا کورد چارهسهر ببه، ئهز ب هێڤی مه. دهما ههری تاری یا شهڤێ، دهما ههری نێزی بهربانگێ یه. کهسێ کو دخوازه پرسگرێکا کورد چارهسهر بکه، دڤێ ههر جورهیێ ڕیسکان بگره.
ب دیتنا وه نیهتا حکومهتێ ژ بۆ پێڤاژۆیهک نوو یا چارهسهریێ ههیه؟
ڕاستیهک ههیه؛ گهلێ کورد، جڤاکا کورد دۆستێن مه نه، ههڤرێیێن مه نه. دهما کو ئهز د حکومهتێ دا بووم، د ههمان دهمێ دا بهرپرسیارێ هندکاهیان و کۆمێن باوهریێن جهێ بووم. ئهز دێ ژ وان را ببێژم، “ئهز ژ وه را دبێژم ‘کێمنهتهوه ژ بهر کو ئهڤ گۆتنهکا حقووقی و سیاسی یه. هوون بهشهک ژ مه نه. گهر هوون نه ل جهم مه بوونا، ئهم دێ نه تهمام ببوونا.” پشتی ئادنان مهندهرهس ئهز دویهمین سیاسهتمهدارم کو چوومه ههڤدیتنا پاتریک. ئهم ب سوریانی، کهلدانی، یهونان و ئهرمهنیان را هاتن جهم ههڤ. ئهو بهشهک ژ مه نه. مێرک دهردکهڤه و دبێژه بلا دنیا ببه ترک. د جیهانێ دا بێههژمار گهل ههنه. ٦ ههزار زمان و بهلکی ٦ ههزار کۆمێن ئهتنیکی یێن جودا ههنه. چما ههموو دنیا ببه ترک برا؟ نا، دنیا ترک به، کورد به، ئهرمهنی به، یوونانی به؛ چ دبه بلا ببه! لێ ئهم قهبوول دکن کو ل ڤان ئاخان تهنێ ترک دژین. نا، ئهم پاشێ هاتن ڤان ئاخان. دهما ئهم هاتن، کورد، یوونانی و ئهرمهنی ل ڤر دژیان و پاشێ ئهم ب وان را ژیابوون. پشترا سهرهلدان، سرگوون، پهڤچوون؛ بوویهرێن ب ئێش ژ بۆ مه ههموویان چێبوون. لێ ل گهل ڤان ههموویان ژی مە ب ههڤ را ب جوداهیێن خوه ژیان کرن و ئهم دکارن دیسا بژین.
بهردهوامیا ئاخڤتنا خوه ده ئارنج بهحسا چارهسهریا پرسا کورد دکه و دبێژه:
دێ پرسگرێکا کورد چارهسهر ببه، ئهز ب هێڤی مه. دهما ههری تاری یا شهڤێ، دهما ههری نێزیکی بهربانگێ یه. کهسێ کو دخوازه پرسگرێکا کورد چارهسهر بکه، دڤێ ههر جوره ڕیسکان بگره.. ل ئالیهکی ڕێخستنهکا چهکدار ههیه و هێزێن دهرڤه ژی پشتگریا وێ دکن. یێن کو پشتی بوون پەرلامهنتهر چوونه دهرڤه ژی ههنه. د پێڤاژۆیا چارهسهریێ دا یێن ل دهرڤه ژی دگۆتن، ئهم ڤێ مهسهلێ چارهسهر بکن و ڤهگهرن سهر خاک و وهلاتێ خوه. ئهو ژی ب هێڤی بوون، ئهم ژی. لێ پاشێ بوویهرێن دن کهتن ناڤبهرێ، تهرمینۆلۆژیهک سیاسی یا دن دهرکهت هۆلێ، و نیقاشێن نهتهوهپهرهستی هێدی هێدی ل کێلهکا پۆلیتیکایێن ئهولههیێ زێده بوون. ههلبهت ئهم دکارن ب ناسنامهیا خوه یا موحافازکار-دهمۆکرات ژ سهدی ٥۰ دهنگان ب دهست بخن.
ئارنج: ئهز دزانم کو گهلێ کورد پشتگریا ئهرباکان هۆجا و تورگوت زال کریه. بهلێ وان ژی وهک ئاک پارتیێ پشتگری دا مه. دهما کو رەجەب تەییب د سالا ۲۰۱٤ئان دا بوو سهرۆککۆمار، ب دهنگێن کوردان بوو. ئیجار چ بوو، چما پسیکهک ڕهش کهت ناڤ مه؟ ئهز بوویهران یهک ب یهک ڕاڤه ناکم، لێ ئهڤ پرسگرێک چارهسهر دبه. یێن ل هوندر و دهرڤه ژی ههنه کو ناخوازن پرسگرێکا کورد چارهسهر ببه. ئهڤ پێڤاژۆ دکاره ب کهسێن کو دێ ب ڤان دژواریان را ڕوو ب ڕوو بمینن، ب ئاقلێ ههڤپار ڤێ یهکێ پێک بینن، یێن کو ئێشا دوه ژیان کرنه و ئیرۆ ناخوازن ڤێ ئێشێ بژین ڕه وهره مهشاندن. ههلبهت پێویستیا مه ب ژینگهههک کو ئازادیا ڕادهربرینێ ب تهمامی تێ دا هەبە ههیه. دبه کو ئهڤ یهک نههاتبه بیرا وه، لێ مه قانوونهک دهرخست کو دێ کهسێن پێڤاژۆیا چارهسهریێ دمهشینن بپارێزه.