د دیرۆکا نوو یا عێراقێ دا ئەڤە جارا ئێکێیە هەلبژارتن ل پێش وەخت، کو ژ ئەگەرێ پەستا جاددەیا نەڕازیا سیاسەتا حکومەتا تائیفی ل بەغدایێ کو بوویە نموونا فاشلترین دەولەت ل جیهانێ، بهێنەکرن.
ل رۆژا 2021.10.10 عێراقی ب هەرێما کوردستانێ ڤە دێ سیمایێ حکومەتا بهێت ب تبلا خوە دیار کەن کانێ ئەرێ د بەرژەوەندیا جاددەیا عێراقیان دا بیت یان ژی وەکو بەرێ دێ سندوقێن دەنگان پڕکەن و ئەو بزاڤ و خوینا هاتیە ڕێتن ب هەروە چیت!
سەرۆکا هنێردەیا ئێکەتیا مللەتان (UN) خاتوون جنین بلاسخەرتێ دایە دیارکرن کو وان 900 چاڤدێر بۆ برێڤەچوونا پرۆسەسا هەلبژرتنێ ئامادە کرنە ژ بلی یێن عێراقیان بخوە. هەروەسا گۆت ژی: “ئەم دێ بزاڤێ کەین کو تەزویر نەهێتە کرن” لێ وێ میکانیزما رێگرتنا ل تەزویرێ نەدا دیارکرن.
گەلەک چاڤدێرێن سیاسی یێن عێراقی ژ وێ ئێکێ دترسن کو چ گوهۆڕین د نەخشێ پێکهاتنا حکومەتا بهێت دا نەهێنە کرن، چونکو تەڤایا حزبێن عێراقی خوە بۆ تەزویرێ ئامادە کرنە و هەر حزبەکێ ب ملیۆنان دۆلار مەزاختنە دا کاندیدێن وان بسەركەڤن، هەر بۆ نموونە؛ لیستەیا سەدری 200 ملیۆن دولار هەتا نوکە مەزاختنە! هەرچەندە بەری هینگێ سەدری خوە ڤەکێشا بوو و راگەھاندبوو كو پشكداریێ د ھلبژارتنا دا ناكەت، لێ دەما دیتی دێ مالکی و حەکیم و حەشدا ئیرانی دێ بەڕکێ ژبن پیا کێشن، نەچار بوو بڤەگەریت و ژ هەموو لیستەیان پتر پارە داڕێتە جاددەیێ، ئانکو ژبلی کڕینا دەنگان خوە باش بەرهەڤکرە بۆ گەڕەکا نەقولەیان ئەگەر هەلبژارتن ل گۆڕەيی خوەستەکا وی نەهات.
ل هەرێما کوردستانێ هەتا نوکە هەوا هەلبژارتنان ب ئاوایەک دلخواز برێڤە دچیت و هیڤی خازم هەر بڤی رەنگی بمینیت چونکو دێ بارگرانیێ ل سەر رەوشا دەرونیا خەلکێ کوردستانێ کەتن. دهاتە خواستن هەر سێ حزبێن مەزنێن کوردستانێ پارتی-ئێکەتی -گۆڕان د ئێک بەرەیدا پشکداری د هەلبژارتنا دا بکرا چونکو ل ڤێرە پرسێن نەتەوی و گرانیا هێزا کوردان دا ل بەغدایێ رێک ئێخیت و خودان باندۆر بیت بۆ نەخش و سیمایێ حکومەتا بهێت.
وەک دیار سیمایێ حکومەتا بهێت ژ ئەڤا بووری جودا نابیت بەلکو هەمان “تاس و حەمامە”، نەکێشەیێن مە دگەل بەغدایێ دهێنە چارەسەرکرن و نە ژی یێن جاددەیا نەڕازیێن عێراقی، لەوا پێشبینێ دکەم پشتی هەلبژارتنان جارەکا دی جاددەیا عێراقی ل دژی وێ حکومەتا چاڤەرێکری بهێتە سەر جاددەیان و ڤێجارێ دێ گەلەک ب توندی بەرسڤا وان هێتە دان، چونکو ئیران ناهێلیت حکومەتەکا دژی وێ ل بەغدایێ فەروەریێ بکەتن. ئیرانێ خوە بۆ وێ قوناغێ ئامادە کرییە و رۆژانە بارانێن گەفێن وان ل بەغدا و هەولێرێ دبارن! هەتا نوکە بەغدا و هەولێر بەرامبەری بێرێزیا حکومەتا تەهرانێ دبێ دەنگن و کپێن ژ بەر ناهێت. ئەڤ بێدەنگیە ژی باسکێ ئیرانێ ل عێراقێ بهێز دئێخیت و مەترسی ل سەر باشتربوونا رەوشا ئابووری و خزمەتگوزاریێ زێدەت دبیت، ئانکو دێ عێراق بەرەف کریزەکا ئابووریا مەزن چیت و ئەڤە ژی دێ رێ خۆشکەر بیت کو هەوەکا دن یا شەرێ تائیفی دەستپێبکەت.
هەتا نوکە ئەمریکایێ چ هەلویستێن رۆهن و ئاشکەرا نینن کانێ پشتی هەلبژارتنان دێ چکەت و مەترسیەکا مەزن دلێ عێراقیان و بتایبەت خەلکێ هەرێما کوردستانێ گرتیە کو ئەمریکا سیناریۆیا ئەفغانێ ل عێراقێ پەیڕەو بکەتن، ئەڤە ئانکویەکا بهێزە چونکو ئەو ئیماژێن هەتا نوکە ژ واشنگتۆنێ دپەشن ئەڤێ بانگینێ دگەهینن.
هەر چەوان بیت، ئەڤ هەلبژارتنە چو ژ رەوشا سیاسیا عێراقێ ناگوهۆڕیت بەلکو پتر دێ عێراقێ بەر ب نشیڤییا شەرێ تائیفی و شیعە-شیعە ڤە بەت. هەلبەت ئەگر نەخشێ تەزویرێ سەرگرت چونکو بلاسخەرت و هەروەسا سەرۆکێ عێراقێ دکتۆر بەرهەم گەلەک تەکەزیێ ل سەر هەلبژارتنەک بێ تەزویر دکەن و هیڤیەک مەزن ل سەر دانینە کو هەلبژارتنەکا بێ خش بهێتەکرن. ئەڤە ئانکۆیەکا دوور دەرازە لێ مگرتی سەرگرت، هینگێ عێراق دێ کەڤیتە سەر هێلا ڕاست و کێش و بێشێن عیراقێ دێ بەرەف هێوربوون و چارەسەریێ کەڤن رێ. لێ قەت باوەر ناکەم چونکو ئیران و هەڤبەندێن وێ ئامادەباشەیەکا بهێز کریە و ناهێلن ئاڤ ل جۆکا عێراقیان و ئەمریکیان بچیت.
2021.10.05
