هەر دهما کورد د بهشهک یێ کوردستانێ دا گاڤهکی بهر ب بدەستخستنا دهستکهفتیێن نهتهوی ڤه پاڤێژن، دهولهتێن داگیرکهر یەکسەر ژ بۆنا کو وێ گاڤێ تێک ببن دکهڤن د ناڤا تهڤگهرهکێ دا. پرانی جاران ژی دەولەتەێن داگیرکەر ل شوونا کو ئەو ب خوە ڕاستهراست ئێریشان بکن سەر دەستکەفتیێن کوردان، دەستپێکێ دیڤەلانک و سیخوورێن خوه یێ ل کوردستانێ ب کارتینن و ب ڤێ یهکێ ب ناڤێ کوردان شهرێ دهستکهفتیێن نهتهوی و کوردستانی دکن.
سالا ۲۰۱۷ێ دهما رهفهراندوما سهرخوهبوونا کوردستانێ چێبوویی ههرکهسهکی دیت چهوا دهولهتێن داگیرکهر و سیخوورێن وان یێن ل کوردستانێ ل هەمبهر داخوازا گهلێ کوردستانێ راوەستیان و ژ بۆ کو وێ دهستکهفتیا گرنگ تێکببن جاردن شهرێ کوردان و ب تایبهتی شهرێ پارتیا دەمۆکراتا کوردستانێ (پەدەکە)یێ و بارزانیان کرن.
ئیرۆ، د ڤێ قۆناخا کو تهڤگهرا کوردستانێ تێرا دهرباس دبه، جاردن ههمان پیلانان دگێرینن. ب تایبهتی پشتی شهرێ رووسیا و ئوکراینایێ، گرنگیا ئهنهرژیا کوردستانێ دهرکهت هۆلێ، و وهلاتێن رۆژاڤا کهتن د ناڤا ههولدانان دا کا چهوا بکاربن خوه ژ گاز و ئهنهرژیا رووسیایێ خلاس بکن و پێدڤییێن خوه یێن د وارێ ئهنهرژیێ دا ژ دهڤهرهک دن پهیدا بکن. ژ بۆ وەلاتێن ڕۆژاڤا ژی دەڤەرا ههری باش کو ڤالاهیا د وارێ ئەنەرژیێ دا هەیە تژی بکن، باشوورێ کوردستانێ یه.
ئهگهر گازا سروشتی یا کوردستانێ ب رێیەکێ بهێتە ڤهگوهاسن بۆ ئهورۆپایێ دێ د سیاسهتا ئهورۆپایێ یا د دهربارێ کوردستانێ دا گهلهک گوههرتنێن ستراتهژیک چێبن. ههروهها ب ڤێ یهکێ ڤه گرێدایی سیاسهتا ئەمرکایێ ژی دێ ژ بۆ کوردستانێ و تایبهتی ژ بۆ باشوورێ کوردستانێ زهلالتر دبه، رۆلێ رووسیا و ئیرانێ ژی کێمتر دبه و هێزەکا خوه یا ئێکۆنۆمی وندا دکن. ئهورۆپا و ئەمریکا ژ بۆ پاراستنا بهرژهوهندیێن خوه ل دژ ڕهفهراندوما سهرخوهبوونێ دهرکهتن، ئیرۆ ژی ژ بۆ کو بهرژهوهندیێن خوه بپارێزن دکارن کوردستانێ بهر ب دهولهتبوونێ ڤه ژی ببن.
ل ههموو کوردستانێ هێزا کو دهولهتبوونا کوردان دپارێزه و خوهدی هێز و گرانیهکێ یە پەدەکە یه. ههروهها ۳ کهساتی و سیاسەتمەدار د ڤی واری دا دهردکهڤن پێش: سهرۆکێ پەدەکێ مهسعود بارزانی، سهرۆکێ ههرێما کوردستانێ نێچیرڤان بارزانی و سهرۆکوهزیرێ کوردستانێ مهسرور بارزانی.
د ڤێ قۆناغێ دا، ئاڤاکرنا حوکومهتا نوو یا ئیراقێ و هلبژارتنا سهرۆککۆمارێ ئیراقێ و ههروهها د ڤێ چارچۆڤهیێ دا، هەڤپەیمانیا کو پەدەکێ دگەل رەوتا سەدر و سونەیان ئاڤاکریە، ههلوهستێن پەدەکێ یێن نەتەوەیی ل کوردستانێ و ئیراقێ، ئیرانێ گهلهک عاجز دکه و مهترسی بۆ ئیرانێ چێبوویه کو، ئهڤ سیاسهتا پەدەکێ دێ باندۆرا ئیرانێ ل ئیراقێ و ههرێما کوردستانێ کێم بکه.
ژ بەر ڤان ئەگەرێن ل ژۆر هاتینە دیارکرن، ئیران و ههڤالبهندێن خوه ئێریشهک مهزن و مهدیاتیک دبن سهر پەدەکێ و بارزانیان. ژ بهر کو بارزانی داخوازا دهولهتبوونا کوردان ل جیهانێ ددن ناساندن و ب دپلۆماسیهک سهرکهفتی بهرژهوهندیێن کوردستانێ دپارێزن. مرۆڤ حەز ژ پەدەکێ بکه نهکه، مرۆڤ بارزانیان ب ئاوایهکی ئهرێنی یان ژی نهرێنی بنرخینه نهنرخینه، ئهڤ راستیا ههیی ناهێتە گوههرتن. ئیرۆ پەدەکە و بارزانی بوونه گەرانتیا هاڤێتنا گاڤێن بهر ب دهولهتبوونێ ڤه.
ئهگهر مرۆڤ باش بالا خوه بدە سەر، ئهڤه دهمهکه ژ بلی ئێریشکرنا پەدەکێ و بارزانیان چو کارهکێ دن یێ پەکەکێ نهمایه. پەکەکە نه ب تهنێ ئێریش دکه، نووچە و ئاگاهداریێن درهو بهلاڤدکه و د مهدیایا خوه دا زانیاریێن گەلەک شاش ددە.
چاڤکانیا دژاتیا خهتا سهرخوهبوون و دەولەتبوونێ کو، پەدەکە و بارزانی تەمسیلا وێ خەتێ دکن، ئیران و سیخوورێن وێ یێن ل کوردستانێ نه. تایبهتی د ڤێ سیناریۆیا ل دژی دهستکهفتیێن نهتهوەیی پەکەکە رۆلێ ههری مهزن دلهیزه. دهما مهدیایا پەکەکێ ڤێ یهکێ دکه، د جهدا چهپێن ترک ژی زرنایا پەکەکێ لێ تێخن. چهپێن ترکان ژی د ڤێ دهربارێ دا خوهدی باندۆرن و دکارن ب رێیا پەکەکێ ل دژی بهرژهوهندیێن کوردان و ب تایبهتی ل هەمبهر دهولهتبوونا کوردان خوهدی ههلوهست بن.
د دهربارێ ئێریش و درهوێن کو پەکەکە ل دژی پەدەکێ و بارزانیان دکه ، دو خالێن گرنگ و بالکێش ههنه کو دڤێ مرۆڤ بهحسێ وان خالان بکە:
یهکهم: مهدیایا باشوورێ کوردستانێ و ب تایبهتی یا نێزک پەدەکێ ژ ههموو دام و دهزگههێن مهدیایا پەکەکێ گهلهکی ب هێزتره و خوهدیێ ئیعتبارەک ناڤنهتهوی یه ژی. لێ ب ئاوایهک پێویست ل هەمبهر ڤان ئێریشێن پەکەکێ، ل هەمبهر بێبهختی و درهوێن مهدیایا پەکەکێ کو ل دژی پەدەکێ و بارزانیان دکه دەرناکەڤە، ئانکو، ب باوەریا مە، مەدیایا پەدەکێ ئهرکێ خوه پێکناینە، لێ هەتا رادەیەکی مرۆڤ دکارە بێژە کو ئەو بخوە ژی ب ئاوایەکی دبن ماکینا پرۆپاگەندەیێ ژ بۆ هەدەپێ و دەوەوبەرێن وێ
دویهم: ههلوهستا گهلهک پارتی و ڕێخستنێن کو سهرخوهبوونێ دپارێزن و د ڤێ دهربارێ دا ژی پشتگریا بارزانیان و پەدەکێ دکن، ئەو ژی د دهربارێ ئێریشێن پەکەکێ دا بێ دهنگن، نه خوهدی ههلوهستن. د هندەک جڤین و دیوانێن تهنگ دا بهحسا ڤێ یهکێ دکن، لێ د داخوویانی و مهدیایا پارتی و ڕێخستنێن خوه دا بێ دهنگن و ب چو ئاوایی بەرسڤا نووچەیێن درەو و بێبەختیان نادن .
گهلهک ڤهکری مرۆڤ بێژە ل دژدەرکەتن و هەلوەستوەرگرتن ل هەمبەر ئێریش و درهوێن پەکەکێ و ماموستایێن سیاسهتا وێ و پارستنا پەدەکێ و بارزانیان بوویه ئهرکهک نهتهوەیی. بێ گومان مرۆڤ دکارە ب دلهک فرهه ڕهخنا بکه، کێماسیێن ههیی بێژه ، لێ مرۆڤ د ههمان دهمی دا ژ بۆ بهرژهوهندیێن نهتهوەیی دڤێ ببه مهرتالهک ژ بۆ پاراستنا بهرژهوهندیێن نهتهوەیی، پەدەکێ و بارزانیان……. کێماسی ئیرۆ، د ڤێ قۆناغێ دا ژ بۆ بهێزکرنا گاڤا بهر ب دهولهتبوونێ ڤه ئهڤ ئهرکهک نهتهوەیی یه.
٢٠٢٢/٤/١٥
نێرین/شرۆڤه