مەسرور بارزانی سەرۆكوەزیرێ حکومەتا هەرێما کوردستانێ د سەرادەنەکا فەرمی و دیرۆکی دا بۆ ویلایەتێن ئێکگرتیێن ئەمریکی، دو مەزنترین گرێبەست د دیرۆکا کەرتێ ئەنێرژییا هەرێما کوردستانێ دا، دگەل دو کۆمپانیاییێن ئەمریکی ب کۆژمێ 110 ملیار دۆلاران ئیمزا کرن.
هەلبەت ئیمزاکرنا ڤان هەر دو گرێبەستان، زێدەباری گرنگییا خوە یا ئابۆری بۆ هەرێما کوردستانێ، کاریگەریەکا مەزن ل سەر بهێزکرنا پێگەهێ سیاسی یێ هەرێما کوردستانێ هەیە، لەوما مە بفەر زانی تیشکێ بێخینە سەر ڤان هەر دو لایەنێن گرنگێن ڤان هەر دو گرێبەستان.
ئێکەم: گرنگییا ئابۆری بۆ هەرێما کوردستانێ
١- گەشەکرنا کەرتێ غاز و نەفتێ
ل گۆر ڤان هەر دو گرێبەستان، کۆمپانیایێن ئەمریکایی دێ کار د کێلگەیێن میران (٨ ترلیۆن پێیێن سێجا) و تۆپخانە-کوردمیر ٥ ترلیۆم پێیێن سێجا و ٩٠٠ ملیۆن بەرمیلێن نەفتێ) دا کەن و دێ وان کێلگەهان پێشئێخن
ئەڤ چەندە دێ شیانێن هەرێمێ یێن هەناردەکرنا غازێ، نەخاسمە بۆ ترکیا و ئەورۆپایێ زێدەکەن و دێ پێگەهەکێ ستراتیژی ل سەر نەخشەیێ ئەنێرژییا جیهانێ ب هەرێمێ بەخشیت وەکی جێگر بۆ غازا رووسیایێ.
٢- هاندانا بەهەرمیئینانا بیانی ل هەرێما کوردستانێ
رێکەفتن دگەل دو کۆمپانیایێن مەزنێن ئەمریکی
Western Zagros and HKN Energey
گوزارشێ ل گەرەنتیا وەبەرهێنانێ ل ژینگەهەکا بازرگانی یا سەقامگیر و ئارام ل دەڤەرێ دکەت.
پێشبینی دهێتە کرن کو ئەڤ پرۆژەنە، دێ ب هزاران دەلیڤێن کاری پەیداکەن و دێ بنە ئەگەرێ پێشڤەبرنا ژێرخانا کەرتێ ئەنێرژییێ ل کوردستانێ.
٣- کێمکرنا پشبەستنێ ل سەر بەغدایێ
ژ روویێ ئابۆری ڤە ئەڤ پرۆژە، دێ شیانێن دارایی یێن زێدەتر ب هەرێمێ دبەخش، کو تا ڕاددەیەکێ ژ کڤاشتنێن حکۆمەتا فیدرالی دووربکەڤیت.
دووەم: گرنگیا سیاسی بۆ هەرێما کوردستانێ
١- بهێزکرنا سەربەخۆیا سیاسی
ئەڤ گرێبەستە دەربڕینە ل سیاسەتا هەرێمێ، ب ئاراستەیێ خۆرتکرنا دەسهەڵاتێن خوە، د چارچۆڤەیێ سیستەما فیدرالی یا ئیراقێ دا، نە خاسمە د بیاڤێ رێڤەبرنا سامانێن سرۆشتی دا.
ئیمزاکرنا گرێبەستان بێی ڤەگەڕیان بۆ بەغدایێ، پەیامەکا سیاسی یا بهێزە کو هەرێم دەستبەرداری مافێن خوە یێن دەستۆری نابیت.
٢- پەیوەندیەکا ستراتیژی دگەل ویلایەتێن ئێکگرتی
ئیمزاکرنا گرێبەستان ب ئامادەبوونا بەرپرسێن ئەمریکی و کوردی، بێی ئاگەهداری و ئامەدەبوونا بەغدایێ ئاماژەکا نەڕاستەوخۆیا ئەمریکایێ یە، ب پشتەڤانی و پاراستنا سەقامگیریا هەرێما کوردستانێ و ئاماژەیەکە کو واشنگتۆن هەتا نوکە هەرێما کوردستانێ مینا هەڤپشکەکێ ستراتیژی ل دەڤەرێ دبینیت
سێیەم: دەستووریبوونا گرێبەستان و هەلویستێ بەغدایێ
١- هەڵویستێ بەغدایێ
وەزارەتا نەفتا بەغدایێ ئەڤ گرێبەستە ب نەدەستووری و هەلوەشییایی سالۆخەتدان، چونکە ل دووف دیتنا وان، بێی رەزامەندییا حکۆمەتا فیدرال یێن هاتین ئەنجامدان.
بەغدا هەلویستێ خوە ل گۆر بڕیارا دادگەها بلندا فیدرالی یا سالا ٢٠٢٢ ئاڤادکەت، دەمێ یاسایێ نەفت و غازا هەرێمێ ب نەدەستووری زانی و داخوازا ڤەگۆهازتنا وی کەیسی بۆ حکۆمەتا فیدرالی کری.
٢- هەڵویستێ حکومەتا هەرێما کوردستانێ
حکۆمەتا هەرێمێ دبینیت کو دەستوورێ سالا ٢٠٠٥ ئاماژە نەدایە کو نەفت و غاز دێ دچارچۆڤەیێ دەستهەلاتێن تایبەت ب حکۆمەتا فیدرالی دابن و پشتبەستنێ ل سەر مادێ ١١٢ دکەت، کو بەحس ل رێڤەبرنا کێلگەهێن هەیی (الحقول الحالیة) دکەت و چو ئاماژە ب کێلگەهێن نوی نادەت، هەرێم ژی دبینیت کو وێ دەستهەلاتێ گرێدانا گرێبەستان ل سەر پێشڤەبرنا کێلگەهێن نوی هەیە
چارەم: هەڵویستێ ئەمریکایێ
١- پێگەهێ نەرم و هەڤسەنگێ واشنتن
ویلایەتێن ئێکگرتی یێن ئەمریکی ب بەردەوامی داخوازا چارەسەرکرنا ناکۆکیان ب رێیا دیالۆگێ، د چارچۆڤەیێ دەستوورێ ئیراقا فیدرال دا ل ناڤبەرا هەولێر و بەغدایێ دا کریە و چو جاران رێگری ل کۆمپانیایێن خوە نەکریە کو وەبەرهێنانێ ل کوردستانێ بکەن، لێ پیشوازیا وزیرێ دەرڤە یێ ویلایەتێن ئێکگرتی یێن ئەمریکی (مارکۆ رۆبیۆ) ل ئیمزاکرنا ڤان گرێبەستان، پشتەڤەنیەاکا راستەوخۆیا رێڤەبەریا ترامپە ل هەرێما کوردستانێ و بەغدایێ دئێخیتە د کۆژیکەکێ بەرتەنگاڤ دا، نە خاسمە پشتی دوورئێخستنا بەغدا ژ دانوستاندنێن ترامپ دگەل وەڵاتێن کەنداڤی و شکەستنا گۆپیتکا عەرەبی ل بەغدایێ.
٢- کاریگەریێن ستراتیژی
ئەو گرێبەست، پالپشتییا واشنگتۆن ل سەقامگیریا ئابۆری و ئەمنی یا دەڤەرێ بەرامبەر گەفێن داعش و گڤاشتنێن ئیرانێ و ململانێن ناڤخۆیی یێن ئیراقێ نیشاددەن.
د ئەنجام دا
ئەڤ دو رێکەفتنە، سەرەڕای ئالنگارییێن یاسایی و دەستووری، پێگەهەکێ ستراتیژیێ مکوم و یێ نوو ل سەر ئاستێن ئابۆری و سیاسی ب هەرێما کوردستانێ ددەن ،کو د دەمەکی دا بەغدا پێداگیریێ ل سەر ناڤەندگیریا برێڤەبرنا سامانێن سرۆشتی دکەت و هەریما کوردستان ژی بەردەوامە ل سەر رێکەفتنێن نیڤدەولەتی. ویلایەتێن ئێکگرتی یێن ئەمریکی ژی د ڤێ هەڤکێشەیا ئالۆز دا هەولددەت هەڤسەنگییێ د ناڤبەرا پشتەڤانییا خوە ل هەرێما کوردستانێ و پاراستنا پەیوەندیێن خوە دگەل حکۆمەتا فیدرالی راگریت.
