نڤیسار

“بۆ دیرۆکێ” دیرۆکه‌که‌

“پرسا مله‌تێ کوردستانێ پرسه‌کا ره‌وا، سیاسی، جۆگرافی، نه‌ته‌وه‌یی، تاریخی و قانوونی یه‌. ئه‌ڤه‌ سه‌د سالن کو هه‌می ره‌نگێن سیله‌حان ژ بۆنا ژحالێراکرن و شکێناندنا ئیراده‌یا مله‌تێ کوردستانێ و نه‌هشتنا دۆزا ره‌وا یا مله‌تێ کورد ب کار تینن و جاردی ژی مله‌تێ کوردستانێ هه‌ر مایه‌. نه‌ وان کاریه‌ کوردان ژ ژناڤ ببن  و نه‌ ژی کوردان کاریه‌ وان ژناڤ ببن” مه‌سود بارزانی؛ بۆ دیرۆکێ رووپه‌ل:101

ئه‌ڤ به‌رهه‌ما سه‌رۆک مه‌سود بارزانی یا ب ناڤێ “بۆ دیرۆکێ” ب سه‌رێ خوه‌ دیرۆکه‌که‌. ئه‌ڤ دیرۆک ب تایبه‌تی یا بارزانیان و باشوورێ کوردستانێ یه‌، ب ئاوایه‌کی گشتی ژی یا مه‌ هه‌می کوردانه‌.

هه‌ر مله‌ت ل گۆر دیرۆکا خوه‌ دژی. وه‌لات و مله‌تێن هایا وان ژ دیرۆکا وان نه‌ بن، ئه‌و نکارن وه‌که‌ مله‌ت خوه‌ ئازاد بکه‌ و ل گۆر مله‌تبوونا خوه‌ ده‌وله‌تا خوه‌ دامه‌زرینه‌.

ژ به‌ر ڤێ یه‌ هه‌ر تم داگیرکه‌رێن مه‌ ژ بۆنا کورد دیرۆکا نه‌ناسن، ب ده‌ستێن خوه‌ ئان ب ناڤێ هندەك کوردێن خوه‌، ل گۆر به‌رژه‌وه‌ندیا مله‌ت و گه‌لێ خوه‌ دیرۆکه‌ک ئانگۆ چیرۆکه‌ک ژ بۆنا کوردان نڤیسینه‌.

د ڤێ دیرۆک ئانگۆ چیرۆکێ دا ژ بۆنا کورد خوه‌، مله‌تێ خوه‌، مه‌زنێن خوه‌ وەک، سه‌رۆک و رێبه‌رێن خوه‌ نه‌ناسن، چ ژ ده‌ستێ داگیرکه‌ران هاتنه‌ ب ئاوایه‌کی نه‌ زانستی، ل سه‌ر ده‌ستێ هندەك ئۆل و ئیدیۆلۆژیان نڤیسینه‌ کو کورد ژ خوه‌، ژ دیرۆکا خوه‌ دوور بن. لێ چو جاران ژی ب سه‌رنه‌که‌تنه‌.

ده‌ما مله‌ته‌ک دیرۆکا  خوە نزانبه‌، نکاره‌ وه‌که‌ مله‌ت ژی بژی. ژ به‌ر ڤێ ژی تم دبن کۆله‌ ئانگۆ خزمه‌تکارێ داگیرکه‌رێن خوه‌.

 ده‌ما مله‌ته‌ک ژ دیرۆکا خوه‌ بێ پار به‌، وێ نکاربه‌ ل سه‌ر بنگەھێ کۆکا خوه‌ ژی بژی و وێ نکاربه‌ مه‌زن، سه‌رکێش و  ئازادیخوازێن خوه‌ ژی بناسن.

ل هه‌ر چوار پارچەیێن کوردستانێ چ به‌رخوه‌دان و سه‌ریهلدانێن ژ بۆنا ئازادی و ده‌وله‌ته‌کا کوردان پێک بێ، هاتبه‌ ده‌ستپێکرن ژی هه‌می بێ کو ده‌ستکه‌فتیه‌که‌ ب ده‌ست بخن (ژ بلی کۆمارا کوردستانێ ل مه‌هابادێ 1946). تێک چوونه‌.

لێ مخابن پشتی تێکچوونا کۆما کوردستانێ ل مه‌هابادێ ژی ئێدی کورد ب ته‌مامی پشتشکه‌ستی بوون، بێ هێڤی مان. لۆما هێدی هێدی گاڤێن به‌رب کۆله‌تیا داگیرکه‌ران داڤێتن. ژ به‌ر چو هێڤیێن وان یێن دن نه‌مابوو. ژ به‌ر ڤێ دبێژن؛ بێ هێڤیتی مرنه‌.

لێ ب شۆره‌شا ئیلۆنێ و ب ته‌قاندنا گوله‌یا ئه‌ول کو زنگێن ژ گوهێ داگیرکه‌ران ئانی بوو، ب سه‌رپه‌ره‌شتیا پارتیا دەمۆكراتا كوردستانێ (پەدەکە) و ب رێڤه‌بریا بارزانیێ مه‌زن هات زانین کو کورد هێشتا ژی زیندی نه‌. ڤێ ترس و لەرز خستە دلێ هه‌می داگیرکه‌ر و نه‌یارێن کوردان.

لۆما ژی هه‌می داگیرکه‌ر و دژمنێن گه‌لێ مه‌ ل گه‌ل هه‌ڤ ژ بۆنا ژ هۆلێراکرنا بارزانیان تم ب هه‌ڤره‌ و ل گه‌ل هه‌ڤ کار دکرن کو وان نه‌هێلن. لێ ب سه‌رنه‌که‌تن. سه‌رکه‌تن بوو یا پێشمەرگه‌ یێن قه‌هره‌مان، یا مله‌تێ کورد و بارزانیان کو ب سه‌رپه‌ره‌شتیا پەدەکێ، باشوورێ کوردستانێ هاته‌ ئازادکرن.

پشتی به‌رخوه‌دان و راپه‌رینا 1991ێ و بریارگرتنا پەرله‌مه‌نا کوردسانێ یا ئۆتۆنمیێ، پشتره‌ ب بریارا پەرله‌مه‌نێ راگەهاندنا فه‌ده‌راسیۆنێ و نها ژی گاڤ ب گاڤ به‌رب سه‌رخوه‌بوونێ ڤه‌ کار و خه‌بات تێنه‌ کرن.

ده‌ما من به‌رهه‌ما رێزدار مه‌سعود بارزانی یا ب ناڤێ (بارزانی  و ئەڤگەرا رزگاریخوازا كوردستانێ) کو ژ دو جلدان پێک دهات خوه‌ند، سه‌روه‌ختی گه‌له‌ک تشتان بووم کو كانێ ژ بۆنا سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ وان چاوا و د چ حالان دا ته‌کۆشینا ئازادیا کوردستانێ رانه‌وه‌ستاندبوون.

نها ژی ده‌ما من پرتووکا رێزدار سه‌رۆکێ کوردستانێ مه‌سود بارزانی “بۆ دیرۆکێ” خوه‌ند، پتر تێ گهشتم کو د ده‌ما به‌رخوه‌دانێ دا كانێ وان ژ بۆنا ڤی مله‌تی چاوا ل هه‌مبه‌ر چار زالمێن داگیرکه‌ران شه‌رێ ئازادی و سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ دانه‌ و ددن.

د ڤێ به‌رهه‌مێ دا پر ڤه‌کری و ب زه‌لالی مرۆڤ دبینه‌ کو دڤێ کورد چاوا و ل سه‌ر چ ئاساسی کار و خه‌باتێ بکن. چ ده‌ما کورد ”بۆ دیرۆکێ” بخوینن وێ دیرۆکا خوه‌ یا گه‌لێ خوه‌ کو ژ گه‌له‌ک ئالیان دا نایێ زانین، دێ فێر دبن.

د ڤێ به‌رهه‌ما زێرین دا مرۆڤ دبینه‌ و دخوینه‌ کو بێ وان پێشمەرگه‌ یێن قه‌هره‌مان چاوا ل هه‌مبه‌ر داعیشێ شه‌رێ هه‌بوون و نه‌بوونێ دانه‌ و ب سه‌رکه‌تنه‌.

هه‌ر وه‌ها د ڤێ به‌رهه‌مێ دا پر ڤه‌کری مه‌سه‌له‌یا شه‌نگالێ و سه‌ده‌ما خه‌نجه‌را ژەهرین کو د 16ێ جۆتمه‌هێ دا ل پشتا بارزانیان و گه‌لێ کورد که‌تبوو، فێر دبه‌. مرۆڤ فێر دبه‌ کو پەکەکێ چاوا د مه‌دیا خوه‌ دا بوویه‌را شه‌نگالێ ب ئاوایه‌کی نه‌ راست دابوون و ددن.

مرۆڤ سه‌روه‌ختێ وێ یه‌کێ دبه‌ کو كانێ  راگەهاندنا ده‌وله‌ته‌کا سه‌ربخوه‌ چ زه‌حمه‌تیێن وێ هه‌نه‌. تێ دیتن کو راگەهاندنا ده‌وله‌تا کوردی د ده‌ستێ ده‌وله‌تێن مه‌زن و چاره‌سه‌رکرنا پرۆبله‌مێن ناڤا خوه‌ دا یه‌.

مرۆڤ ب خوه‌ندنا ”بۆ دیرۆکێ” سه‌روه‌ختێ وێ دبه‌ کو بێ قه‌بوولکرنێ کوردستانه‌کا سه‌ربخوه‌ چما ئه‌وقاسی  زه‌همه‌ته‌. بارزانیان ژ بۆنا کوردستانه‌کا سه‌ربخوه‌ راگەهینن، چ زه‌حمه‌تی دیتنه‌ و دبینه‌. تێ دیتن کو كانێ وان د قادا ناڤنه‌ته‌وه‌یی دا چاوا کار و خه‌بات کرنه‌ کو ڤێ ب ده‌وله‌تێ مه‌زن ژی بدن قه‌بوولکرنێ کو مافێ کوردانه‌ ژی ببن خوه‌دی ده‌وله‌تا خوه‌.

ژ بۆنا فێمکرن، شرۆڤه‌کرنا ڤێ به‌رهه‌ما زێرین دڤێ مرۆڤ ب قاسی وێ پرتووکه‌کێ بنڤیسینه‌ دا کو وێ شرۆڤه‌ بکه‌. لۆما دڤێ هه‌ر کورد ڤێ بخوینه‌ و بزانبن كانێ چما هه‌تا نها کوردستانه‌کا سه‌ربخوه‌ نه‌هاتیه‌ راگەهاندن. كەلەم و زه‌حمه‌تیێن ل پێشیا بارزانیان چ بوو…

دڤێ هه‌ر کورد ڤێ بخوینه‌ دا کو ده‌ره‌وێن د حه‌قێ به‌رخوه‌دانا شه‌نگالێ دا ژی ببن خوه‌دی ئاگاهداری كانێ چاوا هندەكان ده‌ره‌و و بۆختان خستبوون هوستیێ بارزانیان و پێشێمەرگه‌ یێن قه‌هره‌مان.

لۆما ئه‌ز دبێژم؛ هه‌تا کو کورد دیرۆکا خوه‌ ب ده‌ستێ خوه‌ نه‌نڤیسینن و کورد دیرۆکا خوه‌ نه‌خوینن، زه‌حمه‌ته‌ کو خوه‌ ئازاد بکه‌. ئازادی ب خوه‌ و دیرۆکا خوه‌ ناسینێ تێ. ده‌ما ئه‌م ژی وه‌که‌ کورد ژ وێ بێ پار بن، ئه‌و ئازادی ژی زه‌حمه‌ته‌…

ژ بۆنا فێمکرن و تێگەهشتنا مه‌سه‌لێ، ئه‌ز ڤێ نڤیسا خوه‌ ب گۆتنا جه‌نابێ سه‌رۆک مه‌سعود بارزانی داوی تینم: ئه‌و وه‌ها دبێژه‌:

”ئه‌ز پێویست دبینم کۆ سپاسیێن خوه‌ یێن بێپایان پێشکێشی هه‌لوێست و گه‌رمووگوری و پشتگریا مله‌تێ کورد یێ ل پارچه‌یێن دی و وان هه‌می کوردێن ل ده‌رڤه‌یی کوردستانێ بکم کۆ پشتگر و هه‌ڤسۆزێن داخوازێن ره‌وا یێن خه‌لکێ هه‌رێما کوردستانێ بوون. شیره‌تا من بۆ هه‌ر فه‌رده‌کێ کورد و هه‌می سیاسیێن کورد- د هه‌قێ بابه‌تا مافێن ره‌وا یێن مله‌تێ مه‌ دا- ئه‌وه‌ کۆ هیچ وه‌خته‌کی پشتا خوه‌ ب ئالیه‌کی گه‌رم نه‌کن. جیهان  جیهانا به‌رژه‌وه‌ندیانه‌. هه‌گه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن وان دگه‌ل کوردان هه‌ڤدو بگرن هینگێ دبن دۆست و هه‌گه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن وان و کوردان هه‌ڤدو نه‌گرن دێ پشتا خوه‌ بدن وه‌ و وه‌ ناس ناکن…”  مه‌سود بارزانی ”بۆ دیرۆکێ” رووپه‌ل 100.

بووبێ ئه‌سه‌ر
Back to top button