رەوشا شنگالێ پێدڤی ب هەلوەستێن بوێرانەیە
بیرانینا هەشتەمین سالڤه‌گه‌را کۆمکۆژیا شنگالێ ژ ئالیێ ده‌ستهلاتا هه‌رێما کوردستانێ و گه‌له‌ک ئالیێن سیاسی یێن کوردان ڤه هاته ساخ کرن.
د پرانیا پەیام و داخویانیێن به‌رپرسێن حکومی و حزبی یێن باشوورێ کوردستانێ دا خوازا جێبجێکرنا رێکەفتنا شنگالێ یا کو د ناڤبەرا حوکومه‌تا ئیراقێ و حکومەتا هەرێما کوردستانێ دا و ب چاڤدێریا نەتەوەیێن یەکگرتی هاتیە ئیمزا کرن ژ بۆ ئاسایکرنا رەوشا شنگالێ، هاتیە کرن.
ب تایبەتی حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ و سه‌رۆکێ هه‌رێما کوردستانێ داخوازا جێجێکرنا ل رێکەفتنا دگه‌ل ئیراقێ کرن و د پەیامێن خوە دا داخوویاکرن کو، پێدڤیە هێزێن نه‌یاسایی و بیانی ژ شنگالێ ده‌رکه‌ڤن. ژ ئالیه‌ک دن ڤە، سه‌رۆک بارزانی ژی د په‌یاما خوه دا، داخوویاکرن کو، پێدڤیە شنگال راده‌ستی خوه‌دیێ خوه یێ ره‌سه‌ن بێ کرن.
وه‌کی دن گه‌له‌ک ئالیێن سیاسی یێن پارچەیێن دن یێن کوردستانێ ب داخوویانیان کارەساتا شنگالێ شه‌رمه‌زار کرن. هه‌روه‌ها ب سه‌دان نڤیسکار، ره‌وشه‌نبیر و سیاسه‌تمه‌دارێن کورد د مه‌دیایا جڤاکی دا کارەساتا شنگالێ، کۆمکوژیا ئێزدیان، شه‌رمه‌زار کرن و ل شنگالێ خوه‌دی ده‌رکه‌تن. بێ گومان ئه‌ڤە هه‌می جهێ دلخوه‌شیێ یه و نیشان هه‌ستێن نشتمانپه‌روه‌ریێ یه.
لێ ل ڤێ ده‌رێ چەند پرس هه‌نه کو، که‌سه‌کی زێدە به‌حسێ نه‌کر، وەک:
- گه‌لۆ ژ بەر چ هەتا رۆژا ئیرۆ برینێن شنگالێ نەهاتینە ده‌رمانکرن؟
- کی ل شنگالێ ده‌ستهلاتە؟
- گه‌لۆ ژ بۆ کو شنگال نه‌که‌ڤه سه‌ر هه‌رێما کوردستانێ کی رێگره؟
- هێزێن نه‌یاسایی و بیانی ل شنگالێ کی نه؟
پێدڤیە کو به‌رسڤا ڤان پرسا هه‌میان بهێته دان، داکو ئه‌م راستیا ره‌وشا شنگالێ بزانن و تێبگەهن.
رێخستنا ته‌رۆریستا داعیش کۆمکوژیا شنگالێ کر و بوو ئەگەرا کو ب سه‌د هه‌زاران ئێزدی کۆچبەر بوون و ب هەزاران ژی دیل کەرن دەستێ تەرۆریستێن داعش.
تێ زانین کو، د بن سه‌رۆکاتیا سه‌رۆک بارزانی دا پێشمه‌رگه‌یێن کوردستانێ شنگال ژ ده‌ستێ داعشێ رزگار کر. هه‌روه‌ها رۆژا شنگال هاتی رزگارکرن سه‌رۆک بارزانی ل سه‌رێ چیایێ شنگالێ د کۆنفه‌رانسه‌ک رۆژنه‌مه‌ڤانی دا رزگارکرنا شنگالێ ژ هه‌موو جیهانێ را راگەهاند.
پشتی ره‌فه‌راندوما سه‌رخوه‌بوونا کوردستانێ، ئارتێشا ئیراقێ دگه‌ل حه‌شدا شه‌عبی و ملیسێن شیعه و هنده‌ک چه‌کدارێن پەکەکێ جاردن شنگال ڤه‌گرتن و که‌تن شنگالێ دا. چه‌کدارێن پەکەکێ بوون به‌شه‌ک ژ ملیسێن شیعه و ل شنگالێ بجهبوون. هه‌تا وه‌ک ڤێ گاڤێ ژی ل شنگالێ وه‌ک معاشخوه‌رێن حه‌شدا شه‌عبی ل ده‌ڤه‌را شنگالێ مانە و دەستێ خوە کریە د ناڤدەستێ حەشدا شەعبی دا کە ئەو ئەگەرێن سەرەکەنە کو هێشا شنگال وێرانه و کۆچبەر نکارن ڤه‌گه‌رن و چو خزمه‌تگوزاری نایێ کرن و خه‌لکێ شنگالێ په‌ریشانه.
د هەشتەمین سالڤه‌گه‌را کۆمکوژیا شنگالێ دا پێدڤیە گه‌له‌ک ب زه‌لالی هه‌لوه‌ستا چه‌کدارێن پەکەکێ، وه‌ک معاشخوەرێن حه‌شدا شه‌عبی، بێ شه‌رمه‌زار کرن. لازمە پەکەکە ژ شنگالێ ده‌رکه‌ڤه. شنگال ئیرۆ ژ ئالیێ حه‌شدا شه‌عبی و پەکەکێ ڤه هاتیه داگیرکرن.
ب زمانه‌ک زه‌لالتر، ئه‌و ئالیێن سیاسی و که‌ساتیێن کو کۆمکوژیا شنگالێ شەرمەزار روورەش دکن، پێدڤیە هه‌لوه‌ستا خوه ڤه‌کری بێژن و داخوازا ده‌رکه‌تنا چه‌کدارێن پەکەکێ ل گه‌ل ملیسێن شیعه ژ شه‌نگالێ بکن. یه‌که‌مین رێیا چاره‌سه‌ریا پرسگرێکا شنگالێ ئه‌ڤه.
٢٠٢٢/٨/٤
نێرین/شرۆڤه
ن. فرات
