سیاسی

ده‌وله‌ته‌ک کوردی دکاره‌ ژ بۆ ئیسرائیلێ ببە دیواره‌کێ پاراستنێ

ژ رۆژا پرسگرێکا ئیسرائیل و فلستینیان ده‌رکه‌تی هۆلێ هه‌تا نها چو پرۆژه‌یه‌ک کو، بکاربه‌ ڤێ پرسگرێکێ ب ئاوایه‌کی یەکجاری چاره‌سه‌ر بکه‌ و ئاشتیه‌ک د ناڤا وه‌لاتێن عه‌ره‌ب، هنده‌ک وه‌لاتێن ئیسلامی و ئیسرائیل دا په‌یدا ببه‌ پێکنه‌هاتیه‌.

پشتی شه‌رێ داوی د ناڤبه‌را ته‌ڤگه‌را عه‌ماس و ئیسرائیل دا ده‌ستپێکری ره‌وش ئێدی ب ئاوایه‌ک دن کەت رۆژه‌ڤێ و گۆتوبێژان به‌رێ خوه‌ ژ راستیا هه‌ییە بەرێ خوە ددن ئالیه‌کی دن. تێ زانین کو، ته‌ڤگه‌را حه‌ماسێ ئێریشه‌ک به‌رفره‌ و پلانکری بر سه‌ر ئیسرائیل و گه‌له‌ک هه‌ڤوه‌لاتیێن ئیسرائیل د ڤێ ئێریشێ دا کوشتن و نێزی ۳۰۰ هه‌ڤوه‌لاتی ژی وه‌ک دیل گرتن و برن. ئه‌ڤ هه‌لوه‌ستا حه‌ماسێ بوو ئەگەرەک بنگه‌هین کو، ئیسرائیل ده‌ست ب ئۆپه‌راسیۆنه‌ک به‌رفره‌ ل دژێ حه‌ماسێ بکە.

حزبلا یا لبنانێ و کۆمارا ئیرانێ ژی ب ئاوایه‌ک چالاک ته‌ڤلی پێڤاژۆیا شه‌ر بوون و هه‌تا نها ئه‌ڤ شه‌ر به‌رده‌وامه‌. گه‌له‌ک شرۆڤه‌یێن جودا ل سه‌ر ڤی شه‌ری تێنه‌ کرن. گه‌له‌ک وه‌لات ل دژێ ئیسرائیل بوون خوه‌دی هه‌لوه‌ست. هه‌تا هنده‌ک وه‌لاتان پەیوه‌ندیێن خوه‌ دگه‌ل ئیسرائیلێ قوت کرن. ره‌وش گهات راده‌یه‌کی کو ئیرانێ ژ ئاخا خوه‌ رۆکێت ئاڤێتن ئیسرائیل. ئارمانجا کو ئیران و هنده‌ک وه‌لاتێن عه‌ره‌ب ، وه‌ک کو ئه‌و دبێژن “بەرگریا ئیسلامی”، ئه‌وه‌ کو ده‌وله‌تا ئیسرائیل ژ هۆلێ راکن. هنده‌ک جوهی ژی به‌حسا خه‌ونا ئیسرائیلیا مه‌زن دکن. ئه‌ڤ هه‌ردو ژی نابن.

نها ئه‌و شه‌رێ کو حه‌ماسێ ده‌ستپێکری بوو وه‌ک شه‌رێ ئیسرائیل و فلستینێ. ژ خوه‌ ئارمانجا حه‌ماس و ئیرانێ ژی ئه‌ڤ بوو. شه‌ر گهات ئاسته‌ک تراژیک، ره‌وشا خه‌لکێ سڤیل ل غه‌زایێ خرابه‌، گه‌له‌ک کوشتی و هه‌نه‌ و غه‌زایه‌ک وێران ل سەر ئەردی مایە. شه‌ر گهات راده‌یه‌کی کو د هندەک واران دا، ل هندەک جهان، ئالۆزی د ناڤبه‌را مسرێ و ئیسرائیلێ ژی دا، ب تایبەتی ل سەر ده‌ڤه‌رێن سنۆری پەیدا ببن.

تشتا بوویی و ره‌وشا شه‌ر ڤه‌کریه‌، نها شرۆڤه‌ هه‌موو ل سه‌ر چاره‌سه‌ریه‌ک مایین دا تێنه‌ کرن. هه‌ر تێ گۆتن کو، ده‌وله‌تبوونا فلستینیا چاره‌سه‌ریا ئه‌ساسیه‌. لێ ل ڤێ ده‌رێ پرسه‌ک ده‌ردکه‌ڤه‌ هۆلێ. گه‌لۆ فلستینی ژ ده‌وله‌تبوونێ را هه‌تا چ راده‌یێ ئاماده‌ نه‌. ژ ئالیه‌ک دن ڤه‌ ده‌وله‌تا فلستین دێ چه‌وه‌ چێبه‌؟

چو جارا ئیسرائیل قه‌بوول ناکه‌ کو، ده‌وله‌ته‌ک سه‌ربخوه‌ یا فلستینی ل ده‌ڤه‌را کەرتێ رۆژاڤا و غه‌زایێ ئاڤا ببە. ئه‌گه‌ر ئیسرائیل غه‌زایێ ژ فلستینیا ڤاله‌ بکه‌، یان ژی فلستینیێن غه‌زایێ نه‌ خوه‌دی ستاتویه‌کی بن و گرادایی ئیسرائیل بن یانی وه‌ک هه‌رێمه‌کا ئیسرائیلی بێ ئیداره‌کرن، هنگێ ئیسرائیل دکاره‌ ده‌وله‌ته‌ک سه‌ربخوه‌ یا فلستینیا ل کەرتێ رۆژاڤا ناس بکه‌. ده‌ما ڤێ ژی بکه‌، دێ گه‌له‌ک مه‌رجێن خوه‌ ده‌ینە و بده‌ قه‌بوولکرن ژی.

لێ ل ڤێ ده‌رێ پرسه‌ک ده‌ردکەڤه‌ هۆلێ. گه‌لۆ دێ ده‌وله‌تبوونا فلستینیا ، ئاوایێ کو، ئیسرائیل قه‌بوول بکه‌، چ باندۆرێ ل هه‌رێمێ بکە؟ ئه‌ڤ بابه‌ت گه‌له‌ک گرینگه‌ و گه‌ره‌ک بێ گۆتوبووژ کرن. یانی ئاوایه‌ک ڤه‌کری، دێ ده‌وله‌تبوونا فلستینیان و چاره‌سه‌رکرنا پرسگرێکا فلستین و ئیسرائیل ببه‌ سه‌ده‌مه‌ک کو، ده‌وله‌ته‌ک کوردی ل هه‌رێمێ بێ ئاڤاکرن؟ یانی ممکنه‌ کو ستاتوویا باشوورێ کوردستانێ ژ فه‌ده‌رالی به‌ر ب سه‌رخوه‌بوونێ ڤه‌ هه‌رە؟ بێ گومان ئه‌ڤ هه‌موو پرسن و به‌لکی ژی سه‌ناریۆنه‌. لێ گه‌ره‌ک ئه‌ڤ بابه‌ت ب ئاوایه‌کی د رۆژه‌ڤێ دا، ب تایبەتی د رۆژەڤا کوردان دا هه‌به‌.

ئیسرائیل هه‌تا ئه‌وله‌هیا خوه‌ ل هه‌رێمێ ل هەمبه‌ر وه‌لاتێن عه‌ره‌ب و ئیرانێ ب ته‌مامی گارانتی نه‌که‌، خوە نێزکی چاره‌سه‌ریه‌کێ کو ده‌وله‌تا فلستنی پێ بێ راگەهاندن ناکه‌. گه‌لۆ راگەهاندنا ده‌وله‌ته‌ک کوردی ل هه‌رێمێ، ژ بۆ ئیسرائیل دکاره‌ ببه‌ دیواره‌کێ پاراستنێ؟ یان ژی هزرا ڤێ یه‌کێ ژ ئالیێ کوردان ڤه‌ تێ کرن یان نا؟

دڤێ ئه‌ڤ پرس ب ئاوایه‌کی بێ گۆتوبووژ کرن. ممکنه‌ گه‌له‌ک که‌س ڤێ یه‌کێ ژ راستیێ دوور ببینن. ل رۆژهلاتا ناڤین ره‌وش گه‌له‌کی حه‌ساسه‌ و هه‌تا هنده‌ک گوهه‌رتنێن خه‌تێن سنۆری نه‌بن تشته‌ک چاره‌سه‌ر نابه‌.

ئه‌و که‌سێن کو، کورد ژی د ناڤ دا، ده‌وله‌تبوونا فلستینیا دخوازن و ل دژی ده‌وله‌تبوونا کوردا ده‌ردکه‌ڤن چو جارا ژ کوردان را نابن دۆست و هه‌ر ده‌می وه‌ک نه‌یاره‌ک ڤه‌شارتی دمینن. لێ گۆتنا هنده‌ک تشتان گه‌له‌ک جارا د وارێ سیاسی دا زه‌حمه‌ته‌. ئه‌گه‌ر د ناخێ مرۆڤی ژی دا هه‌به‌، لێ نایێ گۆتن. ژ بۆ ڤی ژی باوه‌ریه‌ک هه‌یه‌ کو، هه‌ر گوهه‌رتنه‌کا خه‌تێن سنۆری ل هه‌رێمێ دێ باندۆرا خوه‌ ل کوردستانێ بکه‌.

دێ هینگێ ره‌وش ب ئاوایه‌ک دن بێ نرخاندن.. وه‌ک کو تێ گۆتن : “هه‌رکه‌س دوعا ژ ئومه‌تا خوه‌ را دکه‌.“

نێرین/شرۆڤه‌

Back to top button